Претрага

Упит dcterms_subject_txt:sistemi podrške odlučivannju

228 items

  • Actual contamination of the Danube and Sava rivers at Belgrade (2013)

    Milan Antonijević, Marija Arsović, Josef Cáslavský, Vesna Cvetković, Predrag Dabić, Mladen Franko, Gordana Ilić, Milena Ivanovic, Nevena Ivanović, Milica Kosovac, Dragana Medić, Slobodan Najdanović, Milica Nikolić, Jovana Novaković, Tatjana Radovanović, Djurdjina Ranić, Bojan Šajatović, Gorica Špijunović, Ivana Stankov, Jelena Tošović, Polonca Trebse, Olivera Vasiljević, Jan Schwarzbauer (2014)
    rečni sistemi, stanje zagađenja, organski zagađivači, teški metali, skrining analize, non-target screening

  • Determining the Availability of Continuous Systems at Open Pits Applying Fuzzy Logic

    Miljan Gomilanović, Miloš Tanasijević, Saša Stepanović (2022)
    This work presents a model for determining the availability of continuous systems at open pits by applying fuzzy logic and fuzzy inference systems. The applied model was formed by the synthesis of independent partial indicators of availability. The model is based on an expert system for assessing the availability of continuous mining systems. The availability of the system, as a complex state parameter, is decomposed into the partial indicators, reliability, and convenience of maintenance, and the fuzzy compositions, used ...
    системи, континуални систем експоатације, површински коп, рударство, расположивост, фази логика, max–min композиција, min–max композиција

  • Природни потенцијал минералних вода Србије - Natural potential of mineral waters in Serbia

    Оливера Крунић (2021)
    минералне воде

  • Hidrogeotermalni resursi srpskog kristalastog jezgra

    Tanja PETROVIĆ Pantić (2014)
    Hidrogeotermalni resursi; Termalne vode; Geotermalna energija; Geotermalni potencijal; Geotermalni sistem; Geohemija voda; Srpsko kristalasto jezgro

  • A Model for Determining Fuzzy Evaluations of Partial Indicators of Availability for High-Capacity Continuous Systems at Coal Open Pits Using a Neuro-Fuzzy Inference System

    Miljan Gomilanović, Miloš Tanasijević, Saša Stepanović, Filip Miletić (2023)
    This paper presents a model for determining fuzzy evaluations of partial indicators of the availability of continuous systems at coal open pits using a neuro-fuzzy inference system. The system itself is a combination of fuzzy logic and artificial neural networks. The system availability is divided into partial indicators. By combining the fuzzy logic and artificial neural networks, a model is obtained that has the ability to learn and uses expert judgment for that learning. This paper deals with the ...
    системи, континуални системи експлоатације (роторни багер-транспортер-дробилично постројење), рударство, расположивост, меко рачунарство, фази логика, ANN, ANFIS

  • Prirodno prečišćavanje i stimulisana bioremedijacija podzemnih voda zagađenih naftnim ugljovodonicima

    Nenad M. Marić (2016-09-26)
    Disertacija se konceptualno sastoji iz dva dela kojima je obuhvaćen pasivan (prirodnoprečišćavanje) i aktivan remedijacioni pristup (stimulisana bioremedijacija) kodpodzemnih voda zagađenih naftnim ugljovodonicima.U prvom delu disertacije prikazani su rezultati osmatranja procesa prirodnogprečišćavanja u podzemnim vodama na lokaciji istorijskog zagađenja kerozinom.Tragovi zagađenja naftnim ugljovodonicima pronađeni su 20 godina nakon prosipanjakerozina. Ovo je stvorilo osnovu za proučavanje efekata dugotrajne izloženostipodzemnih voda procesima biodegradacije u terenskim uslovima. Uočeno je da sesnižene koncentracije elektron akceptora (O2, NO3-, SO42-) i povišene koncentracijemetaboličkih produkata biodegradacije ...
    podzemne vode, naftni ugljovodonici, kerozin, prirodno prečišćavanje,stimulisana bioremedijacija
    ... njihove podrške ne bih uspeo da dođem do željenog cilja. Želim posebno da se zahvalim Prof. dr Ivanu Matiću na pomoći tokom istraživačkog rada, bez čije podrške ne bih uspeo da realizujem istraživanja obuhvaćena ovom disertacijom. Prof. dr Milenku Pušiću sam zahvalan na podršci tokom ...
    ... supstance i njena slabija rastvorljivost mogu učiniti ovaj sistem manje efikasnim Niža cena koštanja u odnosu na druge tretmane Neophodnost stalnog nadgledanja i održavanja sistema Pored zagađujuće supstance rastvorene u vodi, ovim sistemom se tretira i deo zagađenja adsorbovan na česticama ...
    ... zagađujuće supstance. Šematski prikaz sistema za biostimulaciju dodavanjem kiseonika i nutrijenata prikazan je na slici 2.19. Glavne prednosti i nedostaci ovog remedijacionog pristupa prikazani su u tabeli 2.2. Slika 2.19. Šematski prikaz sistema za biostimulaciju dodavanjem kiseonika ...

  • Strukture kristala - odabrana poglavlja iz kristalografije i njena multidisciplinarnost

    Ljiljana Karanović (2024)
    Kristalografija

  • Tektono-termalna evolucija kontakta Dinarida i Karpato-Balkanida u području Jastrepca

    Dalibor Erak (2019)
    Predmet istraživanja doktorske disertacije je tektonska evolucija područja planine Jastrebac u centralnoj Srbiji, gde višefazna tektonska aktivnost od mezozoika do danas komplikuje rekonstrukciju strukturnih odnosa i geološke evolucije ovog prostora. Kompleksna višefazna evolucija planine Jastrebac u Srbiji je demonstrirana kombinovanjem kinematskih podataka prikupljenih na terenu i mikrostrukturnih opservacija sa dodatnim termohronološkim podacima “fission track” i podacima odredbe starosti metodom U-Pb na cirkonima. Gornjokredna ekshumacija bila je praćena gornjokredno-eocenskim navlačenjem i magmatizmom vezanim za kontinentalnu koliziju, pri čemu je akreciona ...
    kinematika, termohronologija, ekstenzioni detačmenti, Dinaridi, Karpato-Balkanidi
    ... van nje na razumevanju i podršci tokom izrade doktorske disertacije. Veliko hvala mojoj majci, bratu i sestrama na bezgraničnom razumevanju i podršci. Na kraju veliko hvala mojoj Katarini na pomoći pri proveri i sređivanju finalnog teksta, a posebno na iskrenoj podršci, strpljenju i razumevanju ...
    ... fakultetu geonauka u Utrehtu, u Holandiji, na podršci, nesebičnom deljenju znanja, savetima i velikoj pomoći pri izradi naučnog rada vezanog za izradu doktorske disertacije. Želeo bih da se zahvalim docentu dr Urošu Stojadinoviću na prijateljstvu, podršci i kolegijalnosti, kako tokom osnovnih studija ...
    ... interpretacija. Milošu Radonjiću sam zahvalan na prijateljstvu, kolegijalnosti, podršci i pomoći tokom terenskih, fakultetskih i laboratorijskih aktivnosti. Zahvalan sam Milu Đuriću na iskrenoj prijateljskoj i kolegijalnoj podršci, kao i za pomoć i sugestije pri finalnom sređivanju teksta doktorske d ...

  • Енергетска транзиција система даљинског грејања - могућности и изазови

    Марија Живковић, Дејан Ивезић (2023)
    Највише енергије у зградама у Србији троши се на загревање простора. Због тога ће системи даљинског грејања имати важну улогу у процесу транзиције целокупног енергетског сектора. Мере и активности морају да буду усмерене и на потрошњу и производњу енергије. У раду је дат преглед потенцијала различитих обновљивих и алтернативних извора енергије, који се могу користити за производњу топлотне енергије. Приказани резултати су приказани са различитим нивоом детаљности, у зависности од расположивих података, а који могу да служе као ...
    системи даљинског грејања, транзиција, обновљиви извори енергије, потенцијали

  • Petrofizička svojstva krečnjaka postamenta spomenika „Pobednik” na Beogradskoj tvrđavi

    Dijana Trajković (2024)
    Spomenik „Pobednik” je podignut 1928. godine na Gornjem gradu Beogradske tvrđave. Spomenik je predstavljen bronzanom muškom figurom sa orlom u desnoj ruci i spuštenim mačem u levoj ruci i delo je vajara Ivana Meštrovića, dok je postament delo arhitekte Petra Bajalovića. Postament je u vidu dorskog stuba sa kanelurama na visokoj kubičnoj bazi i izgrađen je od krečnjaka o čijem poreklu ne postoje zvanični literaturni podaci, ali u korelaciji sa ostalim objektima Beogradske tvrđave, pretpostavlja se da je za ...
    spomenik „Pobednik”, krečnjak, petrofizička svojstva, kompatibilnost
    ... dugujem svojoj mentorki, prof. dr Vesni Matović, za svu pomoć, savete i nesebično deljenje znanja prilikom izrade master rada, kao i za neprocenjivu podršku i motivaciju tokom studija. Članovima komisije, prof. dr Violeti Gajić i doc. dr Bojanu Kostiću želim da se zahvalim na pomoći prilikom laboratorijskih ...
    ... Neizmerno sam zahvalna svojoj porodici na bezuslovnoj ljubavi, sigurnosti i razumevanju koje mi poklanjaju, kao i prijateljima koji su mi bili velika podrška tokom studiranja. REZIME Spomenik „Pobednik” je podignut 1928. godine na Gornjem gradu Beogradske tvrđave. Spomenik je predstavljen bronzanom ...

  • Modeliranje buke u zoni površinskog kopa Ljubija ležišta Ciganuša - Škorac

    Teodora Kaličanin (2024)
    Svaki neželjeni zvuk u prirodi se može definisati kao buka. Buka svakodnevno utiče na ljude i predstavlja pretnju po ljudsko zdravalje. Zbog toga su nastale mnoge metode za merenje, proračun i saniranje ovog problema.Tema ovog završnog rada master studija je modeliranje buke u zoni površinskog kopa ''Ljubija''. Opisani su pojam buke i zvuka kao osnov za kasnije iznesene podatke, kao i tipovi i različiti izvori buke. Prikazane su metode merenja buke i uređaji koji se u tom procesu koriste. Obrađen ...
    buka, modeliranje, uticaj na čoveka, površinski kop
    ... koraci modeliranja su predstavljeni u tabeli 3 [4]. 30 Tabela 4. Koraci u procesu modeliranja [4]. Osnovni koraci u procesu modeliranja za podršku u odlučivanju u zaštiti životne sredine Korak Pitanja modeliranja Identifikacija i specifikacija Definicija svrhe • Cilj problema: utvrditi pravu ...
    ... Kada se govori o 32 razvoju okvira modelaza rešavanje problema, projektni tim razmatra sledeća pitanja [4]: 7.5. Da li postoji naučna podrška osnovnoj hipotezi (uključujući teorije i Jednačine)? Da li složenost modela odgovara problemu koji se analizira? Da li kvalitet i kvantitet podataka ...
    ... Teško je u prirodi sresti zvuk sa samo jednom frekvencijom. Većina zvukova u životnoj sredini se sastoji od više različitih frekvencija. Auditorni sistemi nisu podjednako osetljivi na sve zvučne frekvencije. Sve frekvencije se ne doživljavaju jednako glasno pri istom nivou zvučnog pritiska. Iz tog ...

  • Development and Evaluation of Three Named Entity Recognition Systems for Serbian - The Case of Personal Names

    Branislava Šandrih, Cvetana Krstev, Ranka Stanković (2019)
    In this paper we present a rule- and lexicon-based system for the recognition of Named Entities (NE) in Serbian news paper texts that was used to prepare a gold standard annotated with personal names. It was further used to prepare training sets for four different levels of annota tion, which were further used to train two Named Entity Recognition (NER) sys tems: Stanford and spaCy. All obtained models, together with a rule- and lexicon based system were evaluated on ...
    NER, Named Entity Recognition Systems, Serbian, Personal Names

  • Risk Evaluation: Brief Review and Innovation Model Based on Fuzzy Logic and MCDM

    Stevan Djenadic, Milos Tanasijevic, Predrag Jovancic, Dragan Ignjatovic, Dejan Petrovic, Ugljesa Bugaric (2022)
    The risk assessment of engineering systems represents an important part of the quality of service and dependability. The existing methods for risk evaluation use crisp sets for rating partial indicators’ proposition and their cumulative products as an overall indicator. In this paper, existing FMEA and FMECA methods have been improved using the fuzzy expert system for calculating the risk priority number. The application of fuzzy logic allows the use of linguistic descriptions for risk analysis. In this way, the ...
    rizik, inženjerski sistemi, fazi logika, višekriterijumske metode

  • Ostvarivanje dobiti pri uvođenju sistema agregatnih zamena na osnovnoj rudarskoj mehanizaciji površinskih kopova EPS

    Predrag Jovančić, Ignjatović Dragan, Đenadić Stevan (2021)
    Jedan od osnovnih zadataka na površinskim kopovima uglja je ostvarivanje zadovoljavajućeg vremenskog i kapacitetnog iskorišćenja kontinualnih sistema. Da bi se to postiglo, neophodno je izvršiti izmene u postojećoj strategiji održavanja. Preduslov je uvođenje agregatne zamene vitalnih delova na rudarskim mašinama. Benefiti su višestruki. Očekivani rezultati ovakvog pristupa su: smanjenje zastoja i povećanje vremena rada; direktne materijalne uštede; bolja organizacija rada; racionalizaciju radioničkih i magacinskih kapaciteta; povećanje vrednosti mašina. Da bi se uvela agregatna zamena neophodne su investicije za nabavku ...
    agregatne zamene, održavanje, mehanizacija, Benefit Cost analiza

  • Analiza obrazovnog sistema i kadrovskog potencijala Republike Srbije u oblasti rudarstva i geologije

    Dragan Ignjatović, Stevan Đenadić, Predrag Jovančić, Filip Miletić, Jovana Mitrović (2024)
    Adekvatno postavljen i kontinualno unapređivan sistem obrazovanja predstavlja jasan preduslov za razvoj pojedinca, društva i države u celini. Sistem obrazovanja u Republici Srbiji davno je postavljen, a reforme nisu do kraja sprovedene. Posebno je to izraženo u visokom obrazovanju gde reforma po bolonjskom sistemu nije do kraja sprovedena ili je negativno zloupotrebljena. Trenutno je sistem obrazovanja je pod velikim pritiskom usled oštrih zahteva tržišta rada. U ovom radu je izvršena analiza obrazovnog sistema u oblasti rudarstva i geologije u ...
    obrazovanje, rudarstvo, geologija
    ... isprate potrebne reforme do države odnosno izvršne vlasti koja treba da obezbedi temeljnu reformu za svaki nivo sistema obrazovanja ali i da značajno poveća finansijsku podršku obrazovanju. Sistem obrazovanja u Republici Srbiji mora biti usklađen sa svim normama savremenih i razvijenih država kako EU tako ...
    ... Primena standardnih metoda metoda Otvoreni sistem rudarskog obrazovanja - saradnja sa inostranim fakultetima uz razmene znanja, kadrova i Zatvoreni sistem rudarskog obrazovanja 107 učenika/studenata Jednoznačni sistemi Multidisciplinarni sistem Učenje o centralizovanom pristupu odlučivanja ...
    ... trenutni sistem obrazovanja teško može odgovoriti. Sistem visokog obrazovanja u Republici Srbiji (u oblasti rudarstva i geologije) je davno postavljen, a kroz implementiranje bolonjskog sistema obrazovanja nedovršeno reformisan. Može sc reći da je u nekim slučajevima bolonjski sistem obrazovanja ...

  • Uticaj voda Dunava na formiranje kvaliteta podzemnih voda u zoni Apatina

    Bojan Hajdin, Željko Kljajić, Vesna Ristić-Vakanjac, Milojko Lazić, Marina Čokorilo-Ilić (2018)
    Područje Apatina u proteklom periodu često je pominjano u razvojnim vodoprivrednim strategijama kao potencijalno perspektivna lokacija za izgradnju izvorišta duž obale Dunava, koje bi moglo da ima regionalni značaj. Ovim rešenjem trebao bi se prevazići problem lošeg kvaliteta vode za piće na celom području severne Bačke, tako što bi se kvalitet podzemne vode poboljšao zahvatanjem infiltriranih rečnih voda u priobalju Dunava. Istraživanjima koja je Departman za hidrogeologiju, Rudarsko-geo¬loškog fakulteta vršio tokom poslednjih 13 godina na izvorištima za vodosnabdevanje grada ...
    vodosnabdevanje, osnovni vodonosni kompleks Vojvodine, regionalni vodovodni sistem

  • Life Cycle Assessment of Individual Wood Biomass Heating Systems in Households

    Boban Pavlović, Dejan Ivezić, Marija Živković (2020)
    The use of solid fuels (wood biomass and coal) for heating of households continues to be common practice within European countries. Solid fuel combustion in households contributes more than 46% to total emissions of fine particulate matter. In this study, a life-cycle assessment (LCA) of firewood-based and pellet-based heating systems is performed. These two systems represent two different types of individual wood biomass heating systems. In the case of the firewood-based heating systems, it is analyzed a typical stove ...
    Grejanje, Analiza životnog ciklusa, Drvna biomasa, Individualni sistemi grejanja

  • Mogućnost korišćenјa toplotnih pumpi sa otpadnom toplotom iz postrojenјa za prečišćavanјe otpadnih voda kao toplotnim izvorom

    Dejan Ivezić, Marija Živković, Aleksandar Madžarević, Boban Pavlović (2021)
    U narednom periodu se planira izgradnja nekoliko desetina sistema za prečišćavanje otpadnih voda u većim gradovima u Srbiji. Iskustva iz postrojenja koja su trenutno u radu, pokazuju da bi prečišćena otpadna voda, s obzirom na protok i temperaturu, mogla da predstavlja značajan izvor obnovljive energije. U radu su prikazani primeri dobre prakse korišćenja ove energije u sistemima daljinskog grejanja u zemljama Evropske unije. Analiziran je rad postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Šapcu i razmotrena je mogućnost njegovog korišćenja ...
    toplotna pumpa, sistem daljinskog grejanja, postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda
    ... fosilnih goriva u sistemima daljinskog grejanja. Optimalna snaga toplotne pumpe određuje se za svaki sistem daljinskog grejanja ponaosob i zavisi i od temperature i toplotne snage toplotnog izvora i od režima temperatura u sistemu daljinskog grejanja, kao i baznog operećenja sistema. Pošto su toplotne ...
    ... korišćenja ove energije u sistemima daljinskog grejanja u zemljama Evropske unije. Analiziran je rad postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Šapcu i razmotrena je mogućnost njegovog korišćenja u sistemu daljinskog grejanja. Ključne reči – toplotna pumpa, sistem daljinskog grejanja, postrojenje ...
    ... izvori otpadne toplote. Smatra se da će sistemi daljinskog grejanja i toplotne pumpe integrisane u centralizovane sisteme imati značajnu ulogu u snabdevanju toplotnom energijom u budućnosti [2]. Procenjuje se da se oko 25% toplotne energije, u sistemima daljinskog grejanja u Evropskoj uniji (EU) ...

  • Challenges of Energy Transition in the Individual Heating Sector

    Boban Pavlović, Dejan Ivezić, Marija Živković (2022)
    U radu su prikazani rezultati istraživanja i ankete koja je sprovedena 2020. godine u domaćinstvima sa individualnim sistemima grejanja u Srbiji. Cilj ankete je bio da se sagleda stanje individualnih sistema grejanja, ali i stavovi vlasnika sistema vezano za energetsku tranziciju. Rezultati ukazuju na zastarelost sistema grejanja, nisku efikasnost, nedovoljna ulaganja u primenu mera energetske efikasnosti i nedostatak finansijskih sredstava za ulaganje u održivo grejanje. Osnovni prioriteti kod izbora načina grejanja jesu troškovi kupovine sistema i troškovi energenta, dok ...
    Energetska tranzicija, Individualni sistemi grejanja, Stavovi domaćinstava, Anketa, Srbija

  • CC-PESTO: a novel GIS-based method for assessing the vulnerability of karst groundwater resources to the effects of climate change

    Zoran Stevanović, Veljko Marinović, Jelena Krstajić (2020)
    The new GIS-based CC-PESTO method is shown to successfully assess and map the vulnerability/resilience of karst aquifers to effects of climate change. Karst aquifers were chosen due to their importance at the global level and widespread utilisation in potable water supply and irrigation, but also because of their hydrogeological complexity. The method was developed to assess the intrinsic vulnerability of aquifers, without considering the direct impact of variable climate factors, but considering the adaptive capacity of aquifers in response ...
    Klimatske promenem Karst, Ranjivost, Geografski informacioni sistemi, Crna Gora, Srbija