Претрага
228 items
-
Towards translation of educational resources using GIZA++
... and Geology, miladin.kotorcevic@rgf.bg.ac.rs Abstract: E-learning courses are becoming progressively popular. Thanks to the Internet and new technologies, education has never been more available to everyone. The main obstacle to studying new subjects is often the language, given the number of different ...
... X-Serbian Bitexts”. In Cristina Vertan and Walther v. Hahn (eds.) Multilingual Processing in Eastern and Southern EU Languages: Low-Resourced Technologies and Translation, pp. 207-227, Cambridge Scholars Publishing,. ISBN (13) 978-1-4438-3878-8, 2012. [21] A. Obuljen, Kvantitativna metoda za poravnanje ...Ivan Obradović, Dalibor Vorkapić, Ranka Stanković, Nikola Vulović, Miladin Kotorčević. "Towards translation of educational resources using GIZA++" in The Seventh International Conference on e-Learning (eLearning-2016), September 2016, Belgrade : Metropolitan Univesity (2016)
-
Part of Speech Tagging for Serbian language using Natural Language Toolkit
Ranka Stanković, Boro Milovanović (2020)Dok se razvijaju složeni algoritmi za NLP (obrada prirodnog jezika), osnovni zadaci kao što je označavanje ostaju veoma važni i još uvek izazovni. NLTK (Natural Language Toolkit) je moćna Python biblioteka za razvoj programa zasnovanih na NLP-u. Pokušavamo da iskoristimo ovu biblioteku za kreiranje PoS (vrsta reči) oznake za savremeni srpski jezik. Jedanaest različitih modela je kreirano korišćenjem NLTK API-ja za označavanje. Najbolji modeli se transformišu sa Brill tagerom da bi se poboljšala tačnost. Obučili smo modele na označenom ...... Serbia (e-mail: ranka.stankovic@rgf.bg.ac.rs). [6]. Later attempts relied on CRF (Conditional Random Fields) [7-8] which is among supported technologies by NLTK and will be used for training one of the taggers. Introducing the dataset and the tagset will be done in the Section 2. The creation ...
... unseen data shows 0.88 precision with Spacy tagger and 0.93 with TreeTagger19 while the best tagger produced in this research achieves 0.87. The technologies in this research are not able to produce us a generalized, multi-purpose, all-around PoS tagger that can be a standard for a Serbian language ...Ranka Stanković, Boro Milovanović. "Part of Speech Tagging for Serbian language using Natural Language Toolkit" in 7th International Conference on Electrical, Electronic and Computing Engineering IcETRAN 2020, Academic Mind, Belgrade (2020)
-
Towards Semantic Interoperability: Parallel Corpora as Linked Data Incorporating Named Entity Linking
U radu se prikazuju rezultati istraživanja vezanih za pripremu paralelnih korpusa, fokusirajući se na transformaciju u RDF grafove koristeći NLP Interchange Format (NIF) za lingvističku anotaciju. Pružamo pregled paralelnog korpusa koji je korišćen u ovom studijskom slučaju, kao i proces označavanja delova govora, lematizacije i prepoznavanja imenovanih entiteta (NER). Zatim opisujemo povezivanje imenovanih entiteta (NEL), konverziju podataka u RDF, i uključivanje NIF anotacija. Proizvedene NIF datoteke su evaluirane kroz istraživanje triplestore-a korišćenjem SPARQL upita. Na kraju, razmatra se povezivanje Linked ...paralelni korpusi, povezivanje imenovanih entiteta, prepoznavanje imenovanih entiteta, NER, NEL, povezani podaci, NIF, VikipodaciRanka Stanković, Milica Ikonić Nešić, Olja Perisic, Mihailo Škorić, Olivera Kitanović. "Towards Semantic Interoperability: Parallel Corpora as Linked Data Incorporating Named Entity Linking" in Proceedings of the 9th Workshop on Linked Data in Linguistics @ LREC-COLING 2024, Turin, 20-25 May 2024, ELRA and ICCL (2024)
-
Keyword-Based Search on Bilingual Digital Libraries
This paper outlines the main features of Biblisha, a tool that offers various possibilities of enhancing queries submitted to large collections of aligned parallel text residing in bilingual digital library. Biblishsa supports keyword queries as an intuitive way of specifying information needs. The keyword queries initiated, in Serbian or English, can be expanded, both semantically, morphologically and in other language, using different supporting monolingual and bilingual resources. Terminological and lexical resources are of various types, such as wordnets, electronic ...Ranka Stanković, Cvetana Krstev, Duško Vitas, Nikola Vulović, Olivera Kitanović. "Keyword-Based Search on Bilingual Digital Libraries" in Semantic Keyword-Based Search on Structured Data Sources - Second COST Action IC1302 International KEYSTONE Conference, IKC 2016, Springer (2017). https://doi.org/10.1007/978-3-319-53640-8_10
-
Rule-based Automatic Multi-word Term Extraction and Lemmatization
In this paper we present a rule-based method for multi-word term extraction that relies on extensive lexical resources in the form of electronic dictionaries and finite-state transducers for modelling various syntactic structures of multi-word terms. The same technology is used for lemmatization of extracted multi-word terms, which is unavoidable for highly inflected languages in order to pass extracted data to evaluators and subsequently to terminological e-dictionaries and databases. The approach is illustrated on a corpus of Serbian texts from ...... 248--255. Koeva, S. (2007). Multi-word term extraction for Bulgarian. In Proc. of the Workshop on BSNLP: Information Extraction and Enabling Technologies, pp. 59--66. Krstev, C., Obradović, I., Stanković, R., and Vitas, D. (2013). An Approach to Efficient Processing of Multi-Word Units. In: ...
... Lemmatization of Polish person names. In Proc. of the Workshop on Balto-Slavonic Natural Language Processing: Information Extraction and Enabling Technologies, Stroudsburg: Association for Computational Linguistics, pp. 27--34. Savary, A., Zaborowski, B., Krawczyk-Wieczorek A., and Makowiecki F. (2012) ...Ranka Stanković, Cvetana Krstev, Ivan Obradović, Biljana Lazić, Aleksandra Trtovac. "Rule-based Automatic Multi-word Term Extraction and Lemmatization" in Proceedings of the 10th International Conference on Language Resources and Evaluation, LREC 2016, Portorož, Slovenia, 23--28 May 2016, European Language Resources Association (2016)
-
Improving efficiency of thermal power plants through mine coal quality planning and control
Главни циљ контроле квалитета угља у рудницима лигнита је снабдевање термоелектрана угљем чији квалитет мора да се креће унутар одређених квалитативних ограничења. Карактеристике угља могу да утичу на ефикасност, поузданост и расположивост како котла тако и јединица за контролу емисије. У овом раду аутори су презентовали интегрисану симулацију рударског процеса као нови приступ у истраживању променљивости калоричне вредности угља приликом експлоатације комплексног лежишта лигнита. Резултати таквог приступа омогућавају драгоцен увид у перформансе континуалног рударског система у смислу контроле променљивости ...Mirjana Banković, Dejan Stevanović, Milica Pešić, Aleksandra Tomašević, Ljiljana Kolonja. "Improving efficiency of thermal power plants through mine coal quality planning and control" in Thermal Science, Vinča Institute of Nuclear Sciences (2018). https://doi.org/10.2298/TSCI170605209B
-
Advancing Sentiment Analysis in Serbian Literature: A Zero and Few-Shot Learning Approach Using the Mistral Model
Ova studija predstavlja analizu sentimenta srpskih starih romana iz perioda 1840-1920, koristeći veliki jezički model (LLM) Mistral za tehniku učenja sa zasnovani na takozvanim "zero" i "few-shot" pokušajima. Glavni pristup uvodi inovacije osmišljavanjem istraživačkih upita (promptova) uključuju tekst sa uputstvom za klasifikaciju bez primera i na osnovu nekoliko primera, omogućavajući jezičkom modelu da klasifikuje osećanja u pozitivne, negativne ili objektivne kategorije. Ova metodologija ima za cilj da pojednostavi analizu osećanja ograničavanjem odgovora, čime se povećava preciznost ...Milica Ikonić Nešić, Saša Petalinkar, Mihailo Škorić, Ranka Stanković, Biljana Rujević. "Advancing Sentiment Analysis in Serbian Literature: A Zero and Few-Shot Learning Approach Using the Mistral Model" in Proceedings of the 2024 Joint International Conference on Computational Linguistics, Language Resources and Evaluation, Sofia, Bulgaria, 9-10 September 2024, LREC | COLING (2024)
-
Bilingual lexical extraction based on word alignment for improving corpus search
Jelena Andonovski, Branislava Šandrih, Olivera Kitanović. "Bilingual lexical extraction based on word alignment for improving corpus search" in The Electronic Library, Emerald (2019). https://doi.org/10.1108/EL-03-2019-0056
-
Resource-based WordNet Augmentation and Enrichment
In this paper we present an approach to support production of synsets for SerbianWordNet(SerWN)byadjustingPrincetonWordNet(PWN)synsetsusing several bilingual English-Serbian resources. PWN synset definitions were automatically translated and post-edited, if needed, while candidate literals for Serbian synsets were obtained automatically from a list of translational equivalents compiled form bilingual resources. Preliminary results obtained from a setof1248selectedPWNsynsetsshowthattheproducedSerbiansynsetscontain 4024 literals, out of which 2278 were offered by the system we present in this paper, whereas experts added the remaining 1746. Approximately one half of ...... approach to wordnet enrichment. 1. Introduction Semantic networks, such as wordnets, are among the most important resources in Human Language Technologies. Thus, for example, the Princeton WordNet - PWN (Fellbaum, 1998), has been in use for more than two decades as the standard lexical database for ...
... 9http://eurovoc.europa.eu/ Proceedings of CLIB 2018 107 Office, which moved forward to ontology-based thesaurus management and semantic web technologies compliant to W3C recommendations, as well as latest trends in thesaurus standards. For this research we used the bilingual en-sr version 4.7 in ...Ranka Stanković, Miljana Mladenović, Ivan Obradović, Marko Vitas, Cvetana Krstev. "Resource-based WordNet Augmentation and Enrichment" in Proceedings of the Third International Conference Computational Linguistics in Bulgaria (CLIB 2018), May 27-29, 2018, Sofia, Bulgaria, Sofia : The Institute for Bulgarian Language Prof. Lyubomir Andreychin, Bulgarian Academy of Sciences (2018)
-
Availability as a dimension of energy security in the Republic of Serbia
Boban Pavlović, Dejan Ivezić (2016)There is a range of modern approaches and models in literature for the evaluation and determination of energy security, which are based on different parameters and indicators. For most of them, a common characteristic is emphasizing the avail ability of energy, as an important dimension for ensuring energy security. In this paper, concise overview of Serbian energy sectors is given and appropriate energy indicators are defined and determined. Selected indicators provide insight into the main components that characterize availability ...... Nowadays, energy security is also closely in- volved with other issues, such as security of infrastructure, equality of access to modern energy technologies, energy efficiency, and climate change mitigation [6]. The Asia Pacific Energy Research Centre (APERC) [7] defines energy security as the ability ...
... of RES using for electricity and heat production im- proves SOS decreasing the import dependency, with significant introduction of contemporary technologies and wider applications of different energy sources (biomass, biogas, solar, wind, geothermal). Diversification of energy imports is mainly connected ...Boban Pavlović, Dejan Ivezić. "Availability as a dimension of energy security in the Republic of Serbia" in Thermal Science, National Library of Serbia (2016). https://doi.org/10.2298/TSCI160923303P
-
An Approach to Efficient Processing of Multi-Word Units
Efficient processing of Multi-Word Units in the course of development of morphological MWU dictionaries is not easy to achieve, especially when languages with complex morphological structures are concerned, such as Serbian. Manual development of this type of dictionaries is a tedious and extremely slow process. To alleviate this problem we turned to our multipurpose software tool, dubbed LeXimir, in the production of lemmas for e-dictionaries of multi-word units. In addition to that, we developed a procedure aimed at making ...... (2010) 8. Krstev, C., Stanković, R., Vitas, D., Koeva, S.: E-Connecting Balkan Languages. In: Proc. of the Workshop on Multilingual Resources, Technologies and Evaluation for Central and Eastern European Languages — RANLP09, pp. 23–29. Borovetz, Bulgaria (2009) 9. Krstev, C., Stanković, R., Vitas ...
... extraction and partial parsing. In: Proceedings of the Workshop on Balto-Slavonic Natural Language Processing: Information Extraction and En- abling Technologies, ACL ’07, pp. 1–10. Association for Computational Linguistics, Strouds- burg, PA, USA (2007). URL http://dl.acm.org/citation.cfm?id=1567545.1567547 ...
... (2000) 16. Savary, A.: Computational Inflection of Multi-Word Units — A Contrastive Study of Lexical Approaches. Linguistic Issues in Language Technologies 1(2) (2008) 17. Savary, A.: Multiflex: A Multilingual Finite-state Tool for Multi-Word Units. In: CIAA, pp. 237–240 (2009) 18. Savary, A., Krstev ...Cvetana Krstev, Ivan Obradović, Ranka Stanković, Duško Vitas. "An Approach to Efficient Processing of Multi-Word Units" in Computational Linguistics - Applications, Studies in Computational Intelligence 458 no. 458, Berlin Heidelberg : Springer-Verlag (2013): 109-129. https://doi.org/10.1007/978-3-642-34399-5_6
-
Utilizing sewage wastewater heat in district heating systems in Serbia: effects on sustainability
Marija Živković, Dejan Ivezić (2021)Transformation of the heating sector is recognized as being essential for ensuring reliable and afordable energy services provided with reduced consumption of energy sources and diminished impact on the environment and less import dependency. The possibility of utilizing energy sources that otherwise would be wasted needs to be considered and treated as a big advantage of district heating systems. Despite many advantages, sewage wastewater heat is still a mostly unused resource at the global level and a totally unused ...рекуперација топлоте из отпадних вода, систем даљинског грејања, топлотне пумпе, енергетске уштеде, емисија угљендиоксида, енергетска безбедност, Србија... content of input to the system of the ith energy carrier Kpi Primary CO2 emission coefficient of the ith energy carrier Utilizing sewage wastewater heat in district heating systems in Serbia: effects on… 1 3 K ext Primary CO2 emission coefficient of externally supplied heat K el Carbon dioxide ...
... content of the ith energy carrier input to heat producer, Kpi [ kg MWh ] Primary CO2 emission coefficient of the ith energy carrier, Q ext [MWh] Externally supplied heat, Kext [ kg MWh ] Primary CO2 emission coefficient of exter- nally supplied heat, Eel,aux[MWh] Auxiliary electricity ...
... for the biggest DH systems in Serbia City/municipality % of households connected to DH Primary factor Import depend- ency Shannon– Wiener index CO2 emission coefficient (kg/ MWh) Belgrade 49.03 1.51 80.99 0.31 316.77 Novi Sad 75.00 1.47 82.10 0.00 301.67 Kragujevac 33.00 1.72 18.44 0.56 532.38 ...Marija Živković, Dejan Ivezić. "Utilizing sewage wastewater heat in district heating systems in Serbia: effects on sustainability" in Clean Technologies and Environmental Policy, Springer Science and Business Media LLC (2021). https://doi.org/10.1007/s10098-021-02063-6
-
A Data Driven Approach for Raw Material Terminology
Olivera Kitanović, Ranka Stanković, Aleksandra Tomašević, Mihailo Škorić, Ivan Babić, Ljiljana Kolonja (2021)The research presented in this paper aims at creating a bilingual (sr-en), easily searchable, hypertext, born-digital, corpus-based terminological database of raw material terminology for dictionary production. The approach is based on linking dictionaries related to the raw material domain, both digitally born and printed, into a lexicon structure, aligning terminology from different dictionaries as much as possible. This paper presents the main features of this approach, data used for compilation of the terminological database, the procedure by which it has ...sirovine, rudarstvo, terminologija, rečnik, terminološka aplikacija, mobilna aplikacija, digitizacija, leksički podaci, korpusi, otvoreni povezani podaci... ontologies, thesauri and lexicons), including editing capabilities and managing SPARQL endpoint [60]. The system is able to interact with standard technologies in the RDF/Linked Data world, with the possibility to surf linked open data on the Web, access SPARQL endpoints, resolve RDF descriptions through ...
... systems with modular architecture, which includes medical term identification, retrieval of literature and ontology browsing by applying several NLP technologies. The similarity with our system is in combining several terminological and lexical resources, as well as the use of various NLP techniques, while ...
... for both building and using a terminology system that includes data, application and user interface layers covering different data and software technologies. The automation of data publishing in the form of linked data, as one of the core pillars of the Semantic Web or the Web of Data, provides links ...Olivera Kitanović, Ranka Stanković, Aleksandra Tomašević, Mihailo Škorić, Ivan Babić, Ljiljana Kolonja. "A Data Driven Approach for Raw Material Terminology" in Applied Sciences, MDPI AG (2021). https://doi.org/10.3390/app11072892
-
The optimization of auxiliary machinery in open-cast lignite mines: a case study of bulldozers
One of the most important prerequisites for the successful operation of the open-cast lignite mine is to carry out all the auxiliary works timely with the necessary quality. The most important and most commonly used auxiliary machines are bulldozers. Engaging time of bulldozers use is in direct relation with the coefficients of the time and capacity utilization of the continuous system for the excavation of coal and tailings, which indicates their importance. More than 100 bulldozers have been hired ...... proven and quality machines with implemented unification as much as possible; Improvement of maintenance system; Implement modern and improved technologies in machine operation. Execution of these activities or just part of them will reduce the operational and maintenance costs, increase the volume ...Dragan Ignjatović, Predrag Jovančić, Stevan Đenadić, Ivan Janković, Ivica Ristović. "The optimization of auxiliary machinery in open-cast lignite mines: a case study of bulldozers" in 7th International Symposium Mining and Environmental Protection, University of Belgrade, Faculty of Mining and Geology, Belgrade, Serbia (2019)
-
Energetska efikasnost elektromotora na površinskim kopovima
Snežana Aleksandrović, Ilija Jeftenić (2023)Snežana Aleksandrović, Ilija Jeftenić. "Energetska efikasnost elektromotora na površinskim kopovima" in 11. Međunarodna konferencija “Ugalj i kritični materijali" CCM 2023, Zlatibor, 11-14. oktobar 2023. , Beograd : Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2023)
-
Machine Learning and Deep Neural Network-Based Lemmatization and Morphosyntactic Tagging for Serbian
The training of new tagger models for Serbian is primarily motivated by the enhancement of the existing tagset with the grammatical category of a gender. The harmonization of resources that were manually annotated within different projects over a long period of time was an important task, enabled by the development of tools that support partial automation. The supporting tools take into account different taggers and tagsets. This paper focuses on TreeTagger and spaCy taggers, and the annotation schema alignment ...... different PoS-tags Figure 6: Results of PoS-tagging with TT11 tagger on different test sets and for different PoS-tags taggers as well as new tagging technologies will be taken into consideration and tested in order to find the best solu- tion for Serbian, a highly-inflected language without fixed word ...
... In Proceedings of the 2016 3962 Conference of the North American Chapter of the Associ- ation for Computational Linguistics: Human Language Technologies, pages 271–281. Constant, M., Krstev, C., and Vitas, D. (2018). Lexical analysis of serbian with conditional random fields and large-coverage ...Ranka Stanković, Branislava Šandrih, Cvetana Krstev, Miloš Utvić, Mihailo Škorić. "Machine Learning and Deep Neural Network-Based Lemmatization and Morphosyntactic Tagging for Serbian" in Proceedings of the 12th Language Resources and Evaluation Conference, May Year: 2020, Marseille, France, European Language Resources Association (2020)
-
Self-Engineering: Possibilities for Maintenance Operations in the Mining Machines Industry
Self-engineering is a relatively new branch of knowledge that aims to understand how systems could “autonomously” re-configure or repair themselves without the intervention of the operators. A direct field of application is within the maintenance spectrum. Having systems or machines capable of self-detecting or even self-repairing could represent a game-changer, in capital asset fields such as the mining industry in particular. This paper aims to investigate the possible benefits and challenges of self-engineering / self-maintenance concerning mining machines, specifically bucket-wheel ...self-engineering, self-maintenance, maintenance operations, mining industry, bucket-wheel excavator, gearbox revitalizationSteven Manders, Milorad Pantelić, Vladimir Milisavljević, Alberto Martinetti. "Self-Engineering: Possibilities for Maintenance Operations in the Mining Machines Industry" in SSRN Electronic Journal, Elsevier BV (2021). https://doi.org/10.2139/ssrn.3945979
-
Microstructural and magnetic properties of electrospun hematite/cuprospinel composites
Phase composition, microstructural and magnetic properties of electrospun hematite/cuprospinel composites were investigated. Samples were synthesized starting with 0 to 10 mol% of copper relative to iron. The round shape of reference electrospun fbres was preserved upon their heating up to 600 °C in air, whereas at 700 °C hollow substructure was additionally formed. In these reference samples the presence of hematite phase was detected by XRPD. A small amount (traces) of Fe3O4 /γ-Fe2O3 was also found, due to the ...Electrical and Electronic Engineering, Condensed Matter Physics, Atomic and Molecular Physics and Optics, Electronic, Optical and Magnetic MaterialsMira Ristić, Aleksandar Kremenović, Michael Reissner, Željka Petrović, Svetozar Musić. "Microstructural and magnetic properties of electrospun hematite/cuprospinel composites" in Journal of Materials Science: Materials in Electronics, Springer Science and Business Media LLC (2020). https://doi.org/10.1007/s10854-020-03526-0
-
Study of the Synergetic Effect of Co-Pyrolysis of Lignite and High-Density Polyethylene Aiming to Improve Utilization of Low-Rank Coal
Ivan Kojić, Achim Bechtel, Nikoleta Aleksić, Dragana Životić, Snežana Trifunović, Gordana Gajica, Ksenija Stojanović (2021)... HC—hydrocarbons; S3—amount of CO2 generated from oxygenated functional groups (mg CO2/g sample); Tmax—temperature corresponding to S2 peak maximum(◦C); TOC—total organic carbon (%, wt.); HI—hydrogen index = (S2 × 100)/TOC (mg HC/g TOC); OI—oxygen index = (S3 × 100)/TOC (mg CO2/g TOC); PI—production index ...
... minerals, which represent the main inorganic constituents of lignite [2]. Release of CO2 starts above 220 ◦C and can be attributed to decarboxylation reactions of lignite OM, which is rich in carboxylic groups, whereas CO2 formed at temper- atures >650 ◦C corresponds to degradation of carbonates. Release ...
... produced CO2 (peaks between 2300 cm−1 and 2400 cm−1 corresponding to C=O stretching) can be explained by the presence of minor amount of oxygen in initial HDPE [42], most probably originating from additives that are intercalated to improve the properties of HDPE [80]. Further re- action of released CO2 with ...Ivan Kojić, Achim Bechtel, Nikoleta Aleksić, Dragana Životić, Snežana Trifunović, Gordana Gajica, Ksenija Stojanović. "Study of the Synergetic Effect of Co-Pyrolysis of Lignite and High-Density Polyethylene Aiming to Improve Utilization of Low-Rank Coal" in Polymers, MDPI AG (2021). https://doi.org/10.3390/polym13050759
-
Application of machine learning for diagnosing the operation of a deep well pump in oil production
Maja Trikić (2024)This paper will thoroughly examine how machine learning can improve the diagnosis of deep well pumps by analyzing the role and function of the pumps, dynamograms, sensor technologies, and diagnostic methods.Our analysis will provide insights into modern techniques and approaches for enhancing the performance and reliability of oil production systems, targeting cost reduction and increased operational efficiency.deep well pump, dynamograms, machine learning, diagnostics of operating coditions,Random Forest, XGBoost... examine how machine learning can improve the diagnosis of deep well pumps by analyzing the role and function of the pumps, dynamograms, sensor technologies, and diagnostic methods. Our analysis will provide insights into modern techniques and approaches for enhancing the performance and reliability ...
... and make decisions based on data without being explicitly programmed for each scenario. Artificial intelligence encompasses a broader range of technologies that allow computers to perform tasks typically requiring human intelligence, such as speech recognition, visual perception, and decision-making ...
... operational efficiency by leveraging data and investing in new technology to increase productivity. The use of machine learning can help advance technologies and processes, especially in areas where traditional engineering methods have been ineffective. 6.3.1. Fundamentals of machine learning Machine ...Maja Trikić. Application of machine learning for diagnosing the operation of a deep well pump in oil production, 2024