Претрага
123 items
-
Frequency and Length of Syllables in Serbian
Marija Radojičić, Biljana Lazić, Sebastijan Kaplar, Ranka Stanković, Ivan Obradović, Ján Mačutek, Lívia Leššová (2019)Basic analyses of several properties of syllables (the rank-frequency distribution, the distribution of length, and the relation between length and frequency) in Serbian is presented. The syllabification algorithm used combines the maximum onset principle and the sonority hierarchy. Results indicate that syllables behave similarly to words as far as mathematical models are concerned, but values of parameters in models for syllables are quite different from those for words.... In addition, the rules derived from Pulgram’s approach can change relatively quickly, as lexicon is one of the more dynamic language features. Therefore, we follow another approach, namely, a combination of the maximum onset principle and the sonority sequencing principle. The paper is organized ...
... investigate many properties of syllables. In this paper we limit ourselves to analyses of three aspects: 1) the rank-frequency distribution, 2) the distribution of length, and 3) the relation between length and frequency. The goodness-of-fit of a model is evaluated in terms of the discrepancy coefficient ...
... lack of its precise definition8 (cf. also Crystal, 2008, pp. 467-468; 1 Faculty of Technical Sciences, University of Novi Sad, Trg Dositeja Obradovića 6, 21101 Novi Sad, Serbia, and Faculty of Mining and Geology, University of Belgrade, Đušina ...Marija Radojičić, Biljana Lazić, Sebastijan Kaplar, Ranka Stanković, Ivan Obradović, Ján Mačutek, Lívia Leššová. "Frequency and Length of Syllables in Serbian" in Glottometrics (2019)
-
Correlability of Solar Wind with Seismic Events in the Balkan Peninsula Zone
The Solar Heliospheric Observatory (SOHO) satellite was launched on the 2nd of December 1995 at L1 Lagrange point (1.5×106 km from Earth) with the purpose of gathering data for helioseismology, remote sensing of the solar atmosphere, and solar wind in situ. The satellite was positioned into orbit in early 1996, with data acquisition expected to commence on January 20th. The correlation between increased values of solar wind parameters and earthquakes in the Balkan peninsula zone between 1996 and 2018 ...Filip Arnaut, Dejan Vučković, Ivana Vasiljević, Vesna Cvetkov. "Correlability of Solar Wind with Seismic Events in the Balkan Peninsula Zone" in Geološki anali Balkanskog poluostrva, Beograd : Univerzitet u Beogradu - Rudarsko geološki fakultet (2021). https://doi.org/10.2298/GABP211029008A
-
Probabilistic analysis of anisotropic rock slope with reinforcement measures
During the construction of E75 highway through Grdelica gorge in Serbia, a major failure occurred in the zone of reinforced rock slope. Excavation was performed in highly anisotropic Paleozoic schist rock formation. The reinforcement consisted of the two rows of micropile wall with pre-stressed anchors. Forces in anchors were monitored with load cells while benchmarks were installed for superficial displacement measurements. The aim of the study is to investigate possible causes of instability considering different probability distributions of the ...Zoran Berisavljević, Dušan Berisavljević, Miloš Marjanović, Svetlana Melentijević. "Probabilistic analysis of anisotropic rock slope with reinforcement measures" in Geomechanics and Engineering (2023). https://doi.org/10.12989/gae.2023.34.3.285
-
Uticaj voda Dunava na formiranje kvaliteta podzemnih voda u zoni Apatina
Područje Apatina u proteklom periodu često je pominjano u razvojnim vodoprivrednim strategijama kao potencijalno perspektivna lokacija za izgradnju izvorišta duž obale Dunava, koje bi moglo da ima regionalni značaj. Ovim rešenjem trebao bi se prevazići problem lošeg kvaliteta vode za piće na celom području severne Bačke, tako što bi se kvalitet podzemne vode poboljšao zahvatanjem infiltriranih rečnih voda u priobalju Dunava. Istraživanjima koja je Departman za hidrogeologiju, Rudarsko-geo¬loškog fakulteta vršio tokom poslednjih 13 godina na izvorištima za vodosnabdevanje grada ...Bojan Hajdin, Željko Kljajić, Vesna Ristić-Vakanjac, Milojko Lazić, Marina Čokorilo-Ilić. "Uticaj voda Dunava na formiranje kvaliteta podzemnih voda u zoni Apatina" in Tehnika, Centre for Evaluation in Education and Science (CEON/CEES) (2018). https://doi.org/10.5937/tehnika1806791H
-
Improving efficiency of thermal power plants through mine coal quality planning and control
Главни циљ контроле квалитета угља у рудницима лигнита је снабдевање термоелектрана угљем чији квалитет мора да се креће унутар одређених квалитативних ограничења. Карактеристике угља могу да утичу на ефикасност, поузданост и расположивост како котла тако и јединица за контролу емисије. У овом раду аутори су презентовали интегрисану симулацију рударског процеса као нови приступ у истраживању променљивости калоричне вредности угља приликом експлоатације комплексног лежишта лигнита. Резултати таквог приступа омогућавају драгоцен увид у перформансе континуалног рударског система у смислу контроле променљивости ...Mirjana Banković, Dejan Stevanović, Milica Pešić, Aleksandra Tomašević, Ljiljana Kolonja. "Improving efficiency of thermal power plants through mine coal quality planning and control" in Thermal Science, Vinča Institute of Nuclear Sciences (2018). https://doi.org/10.2298/TSCI170605209B
-
Automatic construction of a morphological dictionary of multi-word units
The development of a comprehensive morphological dictionary of multi-word units for Serbian is a very demanding task, due to the complexity of Serbian morphology. Manual production of such a dictionary proved to be extremely time-consuming. In this paper we present a procedure that automatically produces dictionary lemmas for a given list of multi-word units. To accomplish this task the procedure relies on data in e-dictionaries of Serbian simple words, which are already well developed. We also offer an evaluation ...electronic dictionary, Serbian, morphology, inflection, multiwordn units, noun phrases, query expansion... analysis of several tools for MWU inflection description [3] the author mentions only one system, FASTR, that supports automated MWU lexicon creation [7]. Since this system is based on an approach very different from DELA methodology, we developed our own procedure for automatic construction of DELAC entries ...
... Duško Vitas3, and Miloš Utvić1 1 Faculty of Philology, University of Belgrade 2 Faculty of Mining and Geology, University of Belgrade 3 Faculty of Mathematics, University of Belgrade Abstract. The development of a comprehensive morphological dictio- nary of multi-word units for Serbian is a very demanding ...
... number of combining conditions. As for the inflection of constituent simple words, it relies completely on FSTs for the inflection of simple words. This way, the generation of all inflected forms with Multiflex is performed with two types of FSTs: for inflection of simple words and for inflection of MWUs ...Cvetana Krstev, Ranka Stanković, Ivan Obradović, Duško Vitas, Miloš Utvić. "Automatic construction of a morphological dictionary of multi-word units" in Lecture Notes in Computer Science 6233, Advances in Natural Language Processing, Proceedings of the 7thInternational Conference on NLP, IceTAL 2010, Reykjavik, Iceland, August 2010, Springer (2010): 226-237. https://doi.org/10.1007/978-3-642-14770-8_26
-
Resource-based WordNet Augmentation and Enrichment
In this paper we present an approach to support production of synsets for SerbianWordNet(SerWN)byadjustingPrincetonWordNet(PWN)synsetsusing several bilingual English-Serbian resources. PWN synset definitions were automatically translated and post-edited, if needed, while candidate literals for Serbian synsets were obtained automatically from a list of translational equivalents compiled form bilingual resources. Preliminary results obtained from a setof1248selectedPWNsynsetsshowthattheproducedSerbiansynsetscontain 4024 literals, out of which 2278 were offered by the system we present in this paper, whereas experts added the remaining 1746. Approximately one half of ...... 971 aligned pairs of terms. Microsoft language portal10 has published Microsoft Terminology Collection data in the form of a .tbx (ISO 30042:2008) file containing: Concept ID, Definition, Source term, Source language identifier, Target term, Target language identifier. The number of terms differ from ...
... a specific concept, number of English literals in the corresponding PWN synset, and Serbian literals offered by the system. It can be seen that there was a large number of candidates that were rejected, which we plan to reduce by introducing additional constraints. Figure 3: Number of literals per ...
... amples of usage and hypernyms, which would further clarify the concept context. In addition to the Translation API, we plan to include other APIs, like BING API. The bottleneck of the procedure, man- ual evaluation, will be further supported by crowdsourcing techniques and by the development of a u ...Ranka Stanković, Miljana Mladenović, Ivan Obradović, Marko Vitas, Cvetana Krstev. "Resource-based WordNet Augmentation and Enrichment" in Proceedings of the Third International Conference Computational Linguistics in Bulgaria (CLIB 2018), May 27-29, 2018, Sofia, Bulgaria, Sofia : The Institute for Bulgarian Language Prof. Lyubomir Andreychin, Bulgarian Academy of Sciences (2018)
-
Quantitative analysis of syllable properties in Croatian, Serbian, Russian, and Ukrainian
Biljana Rujević, Marija Kaplar, Sebastijan Kaplar, Ranka Stanković, Ivan Obradović, Jan Mačutek (2021)Biljana Rujević, Marija Kaplar, Sebastijan Kaplar, Ranka Stanković, Ivan Obradović, Jan Mačutek. "Quantitative analysis of syllable properties in Croatian, Serbian, Russian, and Ukrainian" in Language and Text: Data, models, information and applications, John Benjamins Publishing Company (2021). https://doi.org/10.1075/cilt.356.04ruj
-
Rudničke vode olovo-cinkovih ležišta u rudnom polju „Blagodat“ u jugoistočnoj Srbiji
Nebojša Atanacković, Veselin Dragišić, Vladimir Živanović, Ivana Cvejić, Saša Stojadinović, Ivana Jocić (2022)Rudno polje Blagodat sa više ležišta i pojava olovo-cinkovih ruda nalazi se u krajnjem jugoistočnom delu Srbije, blizu granica sa Bugarskom i Severnom Makedonijom. Eksploatacija ovog resursa vrši se podzemno u okviru rudnika Grot, ranije Blagodat. Prilivi podzemnih (rudničkih) voda u jamske radove rudnika Grot su visoki i iznose oko 130 l/s (septembar 2019), što ga trenutno svrstava u najovodnjenije rudnike sa podzemnom eksploatacijom u Srbiji. Nezavisno od njih, iz obližnjeg potkopa P-1 u ležištu Kula, ističe još 25 ...Nebojša Atanacković, Veselin Dragišić, Vladimir Živanović, Ivana Cvejić, Saša Stojadinović, Ivana Jocić. "Rudničke vode olovo-cinkovih ležišta u rudnom polju „Blagodat“ u jugoistočnoj Srbiji" in Zbornik radova XVI srpskog Simpozijum o hidrogeologiji sa međunarodnim učešćem, Univerzitet u Beograd, Rudarsko-geološki fakultet (2022)
-
Хидрогеолошки потенцијал карстних масива Озрена и Девице
Саша Стојадиновић, Михаило Шевић, Јаков Андријашевић. "Хидрогеолошки потенцијал карстних масива Озрена и Девице" in XVII Конгрес геолога Србије (Зборник радова XVII српског геолошког конгреса), Врњачка Бања, 17-20.05.2018., Српско геолошко друштво, Београд, Србија (2018)
-
Чији је пример? Анализа лексичких обележја на примерима Речника САНУ
У овом раду поставља се питање: да ли се може утврдити ко је аутор неког текста уколико се анализирају искључиво његова лексичка обележја? Како бисмо покушали да добијемо одговор на ово питање, посматрали смо примере у оквиру речничког чланка појединачне лексеме Речника САНУ, који су забележени у пет томова (и то: I, II, XVIII, XIX и XX). Сваки пример је преузет из неког извора на шта упућују скраћенице, наведене у заградама. Од преко 5.000 понуђених извора, определили смо се ...... order to try to get an answer, we observed examples that support lexical entries listed in five of the total of twenty volumes of the Dictionary of Serbian Academy of Science and Arts. Each dictionary example is documented with its author, so we decided to examine only examples that origin from twelve ...
... Proceedings of the XIII EURALEX International Congress, Barcelona: Universitat Pompeu Fabra, 425–432. Косем 2017: Iztok Kosem, Dictionary examples, In Dictionary of Modern Slov- ene: Problems and Solutions, V. Gorjanc, P. Gantar, I. Kosem, S. Krek (eds.). Ljubljana: University of Ljubljana, Faculty of Arts ...
... Mirjana S. Gočanin WHOSE EXAMPLE IS IT? FEATURE ANALYSIS OF EXAMPLES FROM DICTIONARY OF SERBIAN ACADEMY OF SCIENCE AND ARTS Summary The question we ask ourselves in this paper is the following: Is it possible to determine who is the author of a text by analyzing various lexical features? In order ...Бранислава Б. Шандрих, Ранка М. Станковић, Мирјана С. Гочанин. "Чији је пример? Анализа лексичких обележја на примерима Речника САНУ" in Српски језик и његови ресурси, Међународни славистички центар, Филолошки факултет, Универзитет у Београду (2019). https://doi.org/10.18485/msc.2019.48.3.ch13
-
Потреба за израдом биланса и оценом расположивих резерви подземних вода Републике Србије
Природне карактеристике Србије, просторна дистрибуција ресурса водe и њихових корисника, као и међусобна интеракција коришћења, заштите вода, као и заштите од вода, условиле су да се подземне воде на читавој територији морају посматрати интегрално, јединствено, комплексно и рационално. Међутим, тренутно је у Републици Србији могуће дефинисати само одлике појединих издани и/или изворишта услед непостојања довољних података за свеобухватну анализу стања ресурса. За оцену притиска на квантитет ресурса подземних вода, што је обавеза према Оквирној директиви о водама ЕУ (ОДВ) ...Зоран Стевановић, Вељко Мариновић, Бранислав Петровић. "Потреба за израдом биланса и оценом расположивих резерви подземних вода Републике Србије" in Записници Српског геолошког друштва, Српско геолошко друштво (2021)
-
Побољшање ефикасности одлучивања у рударству применом линеарних оптимизационих модела
Трајче Бошевски (2021)Одлучивање и управљање у рударству је захтеван и сложен задатак изложен ризицима. Конвенционални-искуствени приступи доношења одлука, у пракси често показују слабост која се огледа у недовољној поузданости и прецизности. Предмет истраживања докторске дисертације, под називом „Побољшање ефикасности одлучивања у рударству применом линеарних оптимизационих модела“ је да, сагледавањем научних метода линеарног програмирања, приступи формирању локацијских модела који би били засновани на анализи и прилагођавању постојећих и увођењу нових претпоставки за случајеве као што је експлоатација и потрошња кречњака. У дисертацији ...Трајче Бошевски. Побољшање ефикасности одлучивања у рударству применом линеарних оптимизационих модела, [Т. Бошевски], 2021
-
Parallel Bidirectionally Pretrained Taggers as Feature Generators
In a setting where multiple automatic annotation approaches coexist and advance separately but none completely solve a specific problem, the key might be in their combination and integration. This paper outlines a scalable architecture for Part-of-Speech tagging using multiple standalone annotation systems as feature generators for a stacked classifier. It also explores automatic resource expansion via dataset augmentation and bidirectional training in order to increase the number of taggers and to maximize the impact of the composite system, which ...Ranka Stanković, Mihailo Škorić, Branislava Šandrih Todorović. "Parallel Bidirectionally Pretrained Taggers as Feature Generators" in Applied Sciences, MDPI AG (2022). https://doi.org/10.3390/app12105028
-
Managing mining project documentation using human language technology
Purpose: This paper aims to develop a system, which would enable efficient management and exploitation of documentation in electronic form, related to mining projects, with information retrieval and information extraction (IE) features, using various language resources and natural language processing. Design/methodology/approach: The system is designed to integrate textual, lexical, semantic and terminological resources, enabling advanced document search and extraction of information. These resources are integrated with a set of Web services and applications, for different user profiles and use-cases. Findings: The ...Digital libraries, Information retrieval, Data mining, Human language technologies, Project documentationAleksandra Tomašević, Ranka Stanković, Miloš Utvić, Ivan Obradović, Božo Kolonja . "Managing mining project documentation using human language technology" in The Electronic Library (2018). https://doi.org/10.1108/EL-11-2017-0239
-
Prioritization of strategic measures for strengthening the security of supply of the Serbian natural gas sector
To strengthen the security of supply of the Serbian gas sector, it is necessary to analyze the impact of planned strategic measures. The analysis involves the identification of the most influential threats to the security of natural gas supply and prioritization of the strategic measures for overcoming the consequences of threats. The proposed methodology is based on Fuzzy Analytic Hierarchy Process. The obtained weights for the identified threats and strategic measures are formed according to experts' judgments. The results ...Sigurnost snabdevanja, Donošenje odluka, Snabdevanje prirodnim gasom, Fazi AHP, Energetski indikatoriBoban Pavlović, Dejan Ivezić, Marija Živković. "Prioritization of strategic measures for strengthening the security of supply of the Serbian natural gas sector" in Energy Policy, Elsevier BV (2020). https://doi.org/10.1016/j.enpol.2020.111936
-
Geotehnički efekti razaranja komunalnog otpada različitim postupcima zbijanja
Jovana M. Janković Pantić (2022)Odlaganje otpada na komunalne deponije predstavlja osnovni način zbrinjavanja otpada u Srbiji. Kako bi se prostor za deponovanje materijala racionalno koristio potrebno ga je svakodnevno zbijati sa unapred definisanom količinom vode koja se dodaje. Dobro zbijeni komunalni otpad zauzima manju zapreminu i omogućuje sigurnije skladištenje, pa je korisno prethodno laboratorijski odrediti parametre zbijanja: maksimalnu suvu zapreminsku težinu (dmax) i optimalnu vlažnost (wopt). U Srbiji do sada nisu određivani parametri zbijanja, dok je u svetu primenjivana standardna metoda (Proktorov opit) ...Jovana M. Janković Pantić. Geotehnički efekti razaranja komunalnog otpada različitim postupcima zbijanja, Beograd : [J. Janković Pantić], 2022
-
Развој геолошког терминолошког речника ГеолИССТерм
... and the position of the geolISSTerm dictionary in the semantic spectrum is fol- lowed by a description of the approach to the development of the geologic terminology and the structure of the vocabulary using the Uml (Unified Modeling Language) model. The concept of domain control in the geologic Information ...
... side of the interface shows the attributes of the selected concept, namely, dictionary entry. given the structure of the dictionary, its content is not strictly arranged by theme, but rather following logically related entities. however, the flexibil- ity of structure allows the possibility of rear- ...
... The examples of the vocabularies derived from geolISSTerm are petrologic classification, mineralogic classifica- tion, geochronological scale and a lexicon of geo- logical units. These are followed by the vocabu- laries, extracted from the terminology, belonging to the fields of structural, economic ...Ranka Stanković, Branislav Trivić, Olivera Kitanović, Branislav Blagojević, Velizar Nikolić. "Развој геолошког терминолошког речника ГеолИССТерм" in INFOteka: časopis za informatiku i bibliotekarstvo, Beograd : Zajednica biblioteka univerziteta u Srbiji (2011)
-
SASA Dictionary as the Gold Standard for Good Dictionary Examples for Serbian
Ranka Stanković, Branislava Šandrih, Rada Stijović, Cvetana Krstev, Duško Vitas, Aleksandra Marković (2019)У овом раду представљамо модел за избор добрих примера за речник српског језика и развој иницијалних компоненти модела. Метода која се користи заснива се на детаљној анализи различитих лексичких и синтактичких карактеристика у корпусу састављених од примера из пет дигитализованих свезака речника САНУ. Почетни скуп функција био је инспирисан сличним приступом и за друге језике. Дистрибуција карактеристика примера из овог корпуса упоређује се са карактеристиком дистрибуције узорака реченица ексцерпираних из корпуса који садрже различите текстове. Анализа је показала да ...Српски, добри примери из речника, аутоматизација израде речника, издвајање својстава, Машинско учење... data, trying to record how a word behaves, but not all of it is relevant for the description of a word’s behaviour. The concept of lexicographic relevance is based on Fillmore’s theory of frame semantics. The idea behind the concept is that a proper way to describe a word means that all the constructions ...
... lexicographic database. The concept of lexicographic relevance was illustrated by the analysis of verbs, nouns and adjectives, since any word of this kind “cannot be used correctly if the constructions in which it participates are not known” (ibid.). Frame semantics links the meaning of a word with the syntactic ...
... Interlinking of related words is envisaged as more explicit, on the level of lexical units (senses), which will enable the reuse of dictionary content that already exists in the database. The fine-grained structure of the database enabled the creation of a dataset of examples supported by a set of related ...Ranka Stanković, Branislava Šandrih, Rada Stijović, Cvetana Krstev, Duško Vitas, Aleksandra Marković. "SASA Dictionary as the Gold Standard for Good Dictionary Examples for Serbian" in Electronic lexicography in the 21st century. Proceedings of the eLex 2019 conference , Lexical Computing CZ, s.r.o. (2019)
-
Metodologija proračuna sanacije klizišta šipovima
Klizišta u Srbiji, u najvećem broju slučajeva, jako zavise od geoloških uslova u terenu i svako klizište ima svoje specifičnosti koje moraju da se odrede geotehničkim istraživanjima. Stoga su u radu prvo prikazane osnovne karakteristike klizišta u Srbiji, kao i postupci njihovog istraživanja. Zatim su prikazani proračuni sanacije klizišta vertikalnim šipovima. Metodologija proračuna je složena, jer podrazumeva interakciju klizišta i stabilizirajućih šipova. Prilikom određivanja bočne otpornosti tla oko šipova koristi se metoda Brinč Hansena koja uzima u obzir trodimenzionalne ...klizišta, geotehnička istraživanja, bočna nosivost šipova, interakcija klizišta i šipa, analiza stabilnostiSlobodan Ćorić, Dragoslav Rakić, Stanko Ćorić, Dušan Berisavljević. "Metodologija proračuna sanacije klizišta šipovima" in V simpozijum društva za Geotehniku R. Severne Makedonije, ISRM Specialized Conference, Društvo za Geotehniku Severne Makedonije (2022)