Претрага

Упит dcterms_subject_txt:fizički i hemijski uticaji

3259 items

  • Mikrobiološki diverzitet kiselog jezera Robule i uticaj jezerske vode na oksidaciju sulfidnih minerala

    Srđan B. Stanković (2016-09-11)
    Jezero Robule, formirano u podnožju rudničke raskrivke Oštreljski planir (Rudnik bakra Bor), je nastalo kao posledica rudarskih aktivnosti. Mikrobiološki diverzitet ekstremno kiselog jezera Robule ispitivan je primenom kako klasičnih mikrobioloških metoda (svetlosna mikroskopija i kultivacija na selektivnim podlogama) tako i primenom savremene metode molekularne biologije (analiza polimorfizama terminalnih restrikcionih fragmenata; T-RFLP). Takođe, ispitivan je i potencijal i efikasnost jezerske vode u biološkom luženju mineralnog koncentrata, kao i u bioluženju uzoraka stare flotacijske jalovine Rudnika bakra Bor.Na osnovu dobijenih rezultata ...
    jezero Robule, acidofilne bakterije, bioluženje, kisele rudničke vode, flotacijska jalovina
    ... Chicago, SAD) 63 4 REZULTATI 4.1 FIZIČKO-HEMIJSKE OSOBINE UZORAKA VODE IZ JEZERA U tabeli 6 su prikazani podaci o fizičko-hemijskim osobinama vode jezera Robule uzorkovane 26. jula 2012. godine i 12. juna 2013. godine. Tabela 6. Fizičko-hemijske osobine uzoraka vode jezera Robule. Datum ...
    ... potencijala i koncentracije gvožđa su izmerene 1988. i iznosile su +527 mV i 961 mgL-1, a najmanje 1975. godine kada je izmeren redoks potencijal od +297 mV i koncentracija gvožđa 562 mgL-1 (Beškoski et al., 2009). Stevanović et al. (2013) su objavili rezultate praćenja fizičko-hemijskih osobina vode ...
    ... ugljenika u vodi od 3,4 mgL-1, hemijsku potrošnju kiseonika 4,03 mgO2L -1, biohemijsku potrošnju kiseonika 4,63 mgO2L -1, kao i koncentraciju rastvorenog kiseonika - 11,92 mgL-1. Beškoski et al. (2009) su objavili rezultate tridesetogodišnjeg praćenja fizičko- hemijskih i mikrobioloških osobina jezera ...

  • Merenje i praćenje temperature u cevovodima

    Jelena Plećaš (2024)
    U završnom radu pod naslovom „Merenje i praćenje temperature u cevovodima“ istražuje se značaj merenja temperature u industriji. Opisuje se kako je merenje temperature ključno za efikasno upravljanje procesima i održavanje sigurnosti.Postoje i razvijene su brojne metode merenja temperature, od kojih svaka ima svoju specifičnu primenu, u određenim oblastima. Rad obuhvata pregled razvoja termometrije, različite temperaturne skale, kao i detaljan prikaz instrumenata za merenje temperature. Posebna pažnja posvećena je greškama dodirnih termometara i metodama korekcije.Na kraju,rad se fokusira na ...
    temperatura, instrumenti, senzori, termometri, cevi
    ... Petkovska, M. (2011). Merenje i upravljanje u procesnim sistemima. Beograd: Tehnološko-metalurški fakultet. 11 temperaturi kapilare i manometra od 20 "C i raste za oko 5% od početne greške za svakih 20 *C (zbog razlike u temperaturi rezervoara i kapilare). Uticaj greške se može kompenzovati ...
    ... optimizaciji procesa i smanjenju rizika od kvarova i havarija. Posebna pažnja je posvećena analizi grešaka dodirnih termometara i metodama za njihovu korekciju, kao i zračnim pirometrima, koji omogućavaju beskontaktno merenje temperature. Na taj način, moguće je minimizirati uticaj različitih faktora ...
    ... nije linearan odnos prema temperaturi, već je nelinearna i može biti podložna uticaju drugih faktora. Prve poznate temperaturne skale, kao što su Farenhajtova, Reomirova i Celzijusova definisane su na osnovu zavisnosti temperature 7 i zapremine tečnosti V kao termometrijskog svojstva, koja Je ...

  • Prilog proučvanju fizičko-mehaničkih osobina domaćih ugljeva i njihovoj tehničkoj klasifikaciji

    Petar Jovanović (1964)
    Fizičko-mehaničke osobine, ugalj

  • Stepen metamorfizma metaklastita rudnika

    Vanja Ćuk (2024)
    Zadatak ovog rada je bio, potvrda saznanja da se na planini Rudnik dogodio kontaktni metamorfizam gornjokrednih sedimentnih stena i da se ispita intenzitet kontakto-metamorfnih promena. Posle kraćeg opisa geografskog položaja, pregleda ranijih istraživanja i geologije šireg područja, usmerena je pažnja na petrološka ispitivanja metaklastita i na kontaktno-metamorfne facije. Usled stvaranja različitih vulkanogenih facija odnosno usled vulkanskih erupcija, delovanjem zagrejane magme (lave) ili zagrejanih fluida, došlo je do kontaktnog metamorfizma, na granici oligocen-miocen i do stvaranja različitih metamorfnih stena, a ...
    Kontaktni metamorfizam, Rudnik, metakonglomerati, metapeščari, metaalveroliti

  • Lamprofiri Kolaričke reke (Boranja)

    Luka Jović (2024)
    Lamprofiri su grupa egzotičnih ultrakalijskih stena poznatih po sadrţaju nekompatibilnih elemenata i elemenata retkih zemalja. U našem delu sveta pojavljuju se u okviru ultrakalijskih provincija u Španiji, Italiji, Srbiji, Makedoniji i Turskoj. U Srbiji su zastupljeni ponajviše u zapadnim delovima zemlje, oko opština Ljubovija i Mali Zvornik, ali i u široj okolini Rudnika, Kopaonika i u istočnoj Srbiji. Mnoga ispitivanja sprovedena su u rudnom polju Veliki Majdan u zapadnoj Srbiji sa čije jugoistočne strane protiče Kolarička reka. Ovaj lokalitet ...
    geohemija, lamprofiri, ultrakalijski magmatizam, elementi retkih zemalja, mešanje magmi, mineta, kersantit, flogopit
    ... je na činjenici da hemijski elementi emituju karakteristično zračenje kada su izloženi odgovarajućoj radijaciji. Emisija karakterističnih linijskih spektara može biti indukovana bilo uticajem ubrzanih čestica, kao što su elektroni, fotoni, alfa čestice i Joni, bilo uticajem visokoenergetskog zračenja ...
    ... KR02; Od hemijskih faza na ovoj SEM fotomikrografiji okarakterisani su aluminijum, kalcijum, titan, gvožđe, kalijum, silicijum, magnezijum, sumpor, nikl i fosfor. Magnezijum se pojavljuje u flogopitu i podređeno u biotitu i osnovnoj ması. Silicijum i aluminijim deluju u asocijaciji i nalaze se ...
    ... kod primitivnih lamproita), (b) jako umanjene koncentracije Cr i Ni (~200 i ~40 ppm) i (c) znatno umanjen Mg broj (52-54). (3) Postoje geohemijski dokazi upliva litosfernog uticaja kroz obogaćen sadržaj jednog dela LIL (Cs, Rb, Ba) i pojedinih HFS elemenata (Pb, U, Th) koji su normalno prisutni ...

  • Uticaj geološke neizvesnosti u razvoju rudarskih projekata

    Petar Marković, Dejan Stevanović, Mirjana Banković (2023)
    Rudarstvo je industrija koja se nosi sa različitim vrstama neizvesnosti i rizika zbog svoje prirode i specifičnosti. Neizvesnost u rudarstvu može poticati iz različitih izvora i uticati na različite aspekte rudarskih projekata. Kao jedan od dominantnih faktora, ističe se geološka neizvesnost. Geološka neizvesnost igra ključnu ulogu u rudarstvu i može značajno uticati na procenu resursa i rezervi, planiranje eksploatacije, ekonomsku isplativost i upravljanje rizicima. Ova neizvesnost se ne može eliminisati, ali se uz primenu adekvatnih standarda i zakona može ...
    ... stepenu poznavanja dele na dve različite kategorije, resurse i rezerve, od kojih se svaka deli na klase pouzdanosti. Resursi se dele na klase po stepenu pouzdanosti (proučenosti i poznavanju) na osnovu: fizičkih, hemijskih, statističkih, tehničkih i dr. parametara. Rezerve se takođe dele na klase po stepenu ...
    ... identifikacija i procena uticaja neizvesnosti. Samo na ovakav način može se pravilno upravljati rizicima poslovanja. Autor dalje navodi da je upravljanje rizicima kritična etapa projekta i najčešći razlog negativnog ishoda projekta leži u činjenici da su rizici bili zanemareni ili je njihov uticaj bio potcenjen ...
    ... projekata u ostalim poslovnim i industrijskim delatnostima, jeste postojanje geološke komponente i neizvesnosti koja je sa njom povezana. Geološka neizvesnost ima veliki uticaj tokom celokupno životnog veka rudnika, ali je od posebnog značaja za fazu projektovanja i planiranja (pre svega na proces ...

  • Application of Lignite Combustion Waste Slag Generated in Heating Plants as a Partial Replacement for Cement. Part II: Physical–Mechanical and Physical–Chemical Characterization of Mortar and Concrete

    Milan Kragović, Nenad Ristić , Jelena Gulicovski, Andrijana Nedeljković, Snežana Pašalić, Ivica Ristović, Marija Stojmenović (2021)
    sagorevanje lignita, otpadna šljaka, zamena cementa, proizvodnja maltera i betona, fizičko-mehanička i fizičko-hemijska karakterizacija
    ... Mortar shrinkage εsm,i was calculated according to the following equation: εsm,i = ∆lsm(t) lsm [mm/m] (3) where ∆lsm (t) was the difference of the sample length at the moment that t and the baseline reading t = 72 h in mm; lsm was the length of the mortar prism expressed in m; and εsm,i was the shrinkage ...
    ... Hiroyoshi, N.; Igarashi, T. Pyrite oxidation in the presence of hematite and alumina: I. Batch leaching experiments and kinetic modeling calculations. Sci. Total Environ. 2017, 580, 687–698. [CrossRef] 32. Park, I.; Tabelin, C.B.; Magaribuchi, K.; Seno, K.; Ito, M.; Hiroyoshi, N. Suppression of the ...
    ... in clay minerals by differential thermal analysis. Thermochimicu Acta 1976, 15, 17-B. [CrossRef] 36. Parvan, M.-G.; Voicu, G.; Badanoiu, A.-I.; Nicoara, A.-I.; Vasile, E. CO2 Sequestration in the Production of Portland Cement Mortars with Calcium Carbonate Additions. Nanomaterials 2021, 11, 875. [CrossRef] ...

  • Cytotoxic activity of tetradentate Schiff Base Copper(II) complexes

    Nevenka Gligorijević, Aleksandar Mijatović, Sandra Aranđelović, Rada Baošić (2021)
    Istraživanje kompleksa bakra kao potencijalnih antikancerogenih agenasa nudi ohrabrujuće perspektive u odnosu na komplekse platine (II) računajući na smanjenu toksičnost, novi mehanizam delovanja, različit spektar aktivnosti i perspektivu neunakrsne rezistencije. Kompleksi Šifovih baza bakra(II) koji sadrže tetradentatne ligande acac2en tipa (acac2en (1); tfacac2en (3), acactfacacen (4), acacphacacen (6)) pokazali su važnu antioksidativnu aktivnost, visok potencijal za interakciju sa HSA i DNK, u prethodnim studijama. Zbog toga je bilo interesantno ispitati i uporediti potencijal antikancerogene aktivnosti in vitro, u odnosu ...
    Bakar(II) kompleksi, citotoksičnost, ćelijski ciklus

  • Primena programa UVSZ pri zaštiti od miniranja

    Suzana Lutovac, Miloš Gligorić, Jelena Majstorović, Luka Crnogorac, Rade Tokalić (2021)
    Primena energije eksploziva tj. miniranje, predstavlja osnovni način eksploatacije čvrstih mineralnih sirovina u rudarstvu. Miniranjem se postižu vrlo povoljni tehnoekonomski pokazatelji, koje nažalost prate i negativni efekti miniranja. U cilju zaštite životne sredine potrebno je za svaku radnu sredinu odrediti jednačinu oscilovanja stenske mase pri miniranju. Ova jednačina definiše promenu brzine oscilovanja stenske mase u zavisnosti od rastojanja, količine eksploziva, uslova izvođenja miniranja i geoloških karakteristika stenske
    Program UVSZ, miniranje, potres, zaštita životne sredine
    ... seizmi ki talasi izazvani zemljotresom i eksplozivom me usobno razlikuju jeste: koli ina oslobo ene energije, domet uticaja i vreme trajanja seizmi kih talasa. Osim toga, kod detonacije eksplozivne materije unapred možemo da utvrdimo koli inu oslobo ene energije i definišemo deo koji e biti nosilac seizmi ...
    ... seizmicki talasi izazvani zemljotresom i eksplozivom medusobno razlikuju jeste: kolicina oslobodene energije, domet uticaja i vreme trajanja seizmickih talasa. Osim toga, kod detonacije eksplozivne materije unapred moZemo da utvrdimo kolicinu oslobodene energije i definiSemo deo koji ¢e biti nosilac seizmickih ...
    ... 4236/gm.2016.61003 [5] Koji , I. (2019). Ekološko obrazovanje i zaštita životne sredine, XII Skup privrednika i nau nika, „Ekološki menadžment“. 309 – 316. Beograd: Fakultet organizacionih nauka. [6] Lutovac, S., Trajkovi , S., & Baji , S. (2017). Studija seizmi kih uticaja miniranja na PK „Manastirište“ ...

  • Konstitutivne zavisnosti komunalnog otpada sa deponija u Srbiji

    Dragoslav Rakić (2013-05-10)
    U disertaciji su prikazani rezultati laboratorijskih ispitivanja uzoraka komunalnogotpada dobijeni u aparatima za direktno smicanje i edometarskim aparatima (jedanedometarski aparat konstruisan je za potrebe ove disertacije). Sva ispitivanja su izvršenana veštački pripremljenim uzorcima, uz uvažavanje preporuka koje se odnose nadimenzije korišćenih aparata i veličinu najvećih frakcija u uzorku (EN 1997-2, ASTM2007-a, 2007-b). Za formiranje uzoraka korišćen je komunalni otpad različite starosti,uzet sa dve deponije u Srbiji (Ade Huje u Beogradu i gradske deponije u Novom Sadu).Interpretacija rezultata dobijenih iz ...
    komunalni otpad, deponija, geotehnička klasifikacija, čvrstoća smicanja,deformabilnost, indeks primarne kompresije, indeks sekundarne kompresije, modelisleganja
    ... modela. Tako, Marques i dr., (2003) predlažu složeni model sleganja komunalnog otpada koji uključuje: uticaj trenutnog mehaničkog delovanja (sopstvena težina slojeva), „puzanje“, promenu rasporeda čestica otpada za vreme odigravanja fizičko-hemijskih promena (vreme raspadanja) i biološko sleganje koje ...
    ... separacija i sl.), što će svakako uticati i na čvrstoću smicanja a samim tim i na stabilnost kosina deponija. 6.2.4. Degradacija Zbog biološke i hemijske razgradnje otpada nakon njegovog odlaganja, dolazi i do znatnih fizičkih promena. Ove promene utiču i na mehanička svojstva i to kako ...
    ... utiče na veličinu i stepen sekundarnog sleganja. McDougall i Pyrah (2001) sekundarno sleganje opisuju kao kombinaciju mehaničkog puzanja, fizičko-hemijskih promena i biodegradacije. Mehaničko puzanje se relativno dobro modelira preko tzv. „log-time“ metoda, dok fizičko-hemijske promene najvećim ...

  • Konstitutivne zavisnosti komunalnog otpada sa deponija u Srbiji

    Dragoslav Rakić (2013-05-10)
    U disertaciji su prikazani rezultati laboratorijskih ispitivanja uzoraka komunalnogotpada dobijeni u aparatima za direktno smicanje i edometarskim aparatima (jedanedometarski aparat konstruisan je za potrebe ove disertacije). Sva ispitivanja su izvršenana veštački pripremljenim uzorcima, uz uvažavanje preporuka koje se odnose nadimenzije korišćenih aparata i veličinu najvećih frakcija u uzorku (EN 1997-2, ASTM2007-a, 2007-b). Za formiranje uzoraka korišćen je komunalni otpad različite starosti,uzet sa dve deponije u Srbiji (Ade Huje u Beogradu i gradske deponije u Novom Sadu).Interpretacija rezultata dobijenih iz ...
    komunalni otpad, deponija, geotehnička klasifikacija, čvrstoća smicanja,deformabilnost, indeks primarne kompresije, indeks sekundarne kompresije, modelisleganja
    ... modela. Tako, Marques i dr., (2003) predlažu složeni model sleganja komunalnog otpada koji uključuje: uticaj trenutnog mehaničkog delovanja (sopstvena težina slojeva), „puzanje“, promenu rasporeda čestica otpada za vreme odigravanja fizičko-hemijskih promena (vreme raspadanja) i biološko sleganje koje ...
    ... separacija i sl.), što će svakako uticati i na čvrstoću smicanja a samim tim i na stabilnost kosina deponija. 6.2.4. Degradacija Zbog biološke i hemijske razgradnje otpada nakon njegovog odlaganja, dolazi i do znatnih fizičkih promena. Ove promene utiču i na mehanička svojstva i to kako ...
    ... utiče na veličinu i stepen sekundarnog sleganja. McDougall i Pyrah (2001) sekundarno sleganje opisuju kao kombinaciju mehaničkog puzanja, fizičko-hemijskih promena i biodegradacije. Mehaničko puzanje se relativno dobro modelira preko tzv. „log-time“ metoda, dok fizičko-hemijske promene najvećim ...

  • Mineragenija i potencijalnost karbonatnih sirovina rudnog reona Bjelopavlića (Crna Gora)

    Darko M. Božović (2016-09-28)
    Karbonatne sirovine, obzirom na geološku građu Crne Gore predstavljaju jednu od najznačajnijih nemetaličnih mineralnih sirovina. U Crnoj Gori postoje brojna leţišta karbonatnih sirovina (arhitektonsko - građevinskog i tehničko - građevinskog kamena) koja su istraţena ili su u eksploataciji, među kojima rudni reon Bjelopavlića zauzima najznačajnije mjesto.Dosadašnja istraţivanja karbonatnih sirovina na ovom području imala su, međutim, prevashodno uzak istraţivački cilj, utvrđivanje rezervi arhitektonsko - građevinskog i tehničko - građevinskog kamena određenog leţišta, ili preliminarna ispitivanja kvaliteta krečnjaka u njima, sa ...
    karbonatne mineralne sirovine, arhitektonsko - građevinski kamen, tehničko - građevinski kamen, karbonatna punila, rudni reon Bjelopavlića, potencijalnost.
    ... biostratigrafskih i sedimentoloških analiza na uzorcima uzetim prilikom izrade geološke karte 1:10 000 (slika 4.2) i snimanja litostratigrafskih i detaljnih geoloških stubova, ispitivanja fizičkih i tehničkih osobina (fizičko - mehanička, fizičko - mineraloška), kao i hemijska i spektohemijska i ...
    ... kao punila u hemijskoj i prehrambenoj industriji. U okviru rudnog reona Bjelopavlića, predmetna ispitivanja su obuhvatila krečnjačke mase aktivnih i starih leţišta i/ili pojava arhitektonsko i tehničko - građevinskog kamena. Na osnovu utvrđenih fizičkih i tehničkih, odnosno hemijskih karakteristika ...
    ... grupe: fizičke i tehničke karakteristike, odnosno hemijske karakteristike. Kao najvaţnije fizičke karakteristike krečnjaka izdvajaju se sledeće: čistoća i homogenost, estetska svojstva, granulometrijski sastav, mineraloška svojstva, fizičko - mehanička svojstva i dr. Pojedini minerali i stijene ...

  • Минерагенија зеолитских туфова Србије

    Vladan Kašić (2018-02-05)
    Лежишта наших зеолитских туфова (Златокоп, Игрош, Јабланица 1, Беочин, Топоница и Сланци) која су овде била предмет детаљних истраживања, просторно и генетски везана су за вулканске и вулканокластичне стене маринских средина сенонске и неогенске старости и језерске седименте неогене старости и настала су као продукт девитрификације вулканског стакла.Током лабораторијских испитивања при изради ове докторске дисертације, примењене су следеће аналитичке методе: оптичка испитивања петрографских препарата; рендгенска дифракција праха (XRD); скенирајућа електронска микроскопија (СЕМ метода); хемијска карактеризација зеолитских туфова у оквиру ...
    минерагенија, зеолитски туф, Србија, клиноптилолит, хојландит
    ... Министарства просвете, науке и технолошког развоја Републике Србије 34013 и 33007, у лабораторијама за Геолошка и минералошка истраживања, Припрему минералних сировина, Физичко хемијску карактеризацију и Хемијска испитивања – Института за технологију нуклеарних и других минералних сировина у ...
    ... користе у различитим индустријама. Захтеви квалитета се односе на физичке, хемијске, минералошке и друге особине датог материјала. Они дефинишу минималне и максималне вредности одређених параметара и дозвољена одступања. Основни и почетни параметар у том смислу јесте величина честица, односно класа ...
    ... затим плагиокласи, док су кварц и вулканско стакло мање заступљени. Присуство минерала глина, фелдспата и карбоната је занемарљиво мало. Степен кристалинитета је релативно низак. На основу утврђеног минералног састава и свих осталих испитивања (физичко- хемијска, технолошка), може се рећи да се ...

  • Specifičnosti fundiranja u lesnim naslagama – objekat Poreska uprava Zemun

    Anja Dević (2024)
    U ovom završnom radu prikazani su literaturni podaci koji se odnose na geotehničke karakteristike terena izgrađenih od lesa na primeru šireg istražnog prostora, tzv. Zemunskog lesnog platoa, kao i rezultati detaljnih geotehničkih istraživanja na lokaciji objekta Poreske uprave Zemun. U prvom delu rada prikazani su uslovi nastanka karakteristične makroporozne strukture lesa i njen uticaj na fizičko-mehaničke karakteristike i stabilnost terena izgrađenih od lesa. Na osnovu analize i interpretacije rezultata detaljnih geotehničkih istraživanja na lokaciji objekta Poreske uprave Zemun prikazane su ...
    struktura lesa,stišljivost, nosivost, sleganje, plitko fundiranje i duboko fundiranje
    ... od količine i rasporeda poniruće vode, kao i od složenih fizičko-hemijskih procesa. U nadizdanskoj zoni, osim lebdećihizdani, posle obilnijih padavina javlja se ı „lutajuća” slobodna voda. Ova voda se veoma brzo, skoro vertikalno naniže, proceđuje u izdan.. Na kontaktu izdanske i nadizdanske ...
    ... izraženo je još fizičko-hemijsko raspadanje, rastvaranje i spiranje karbonata sa pojavama sufozije, zatim deluvijalni i proluvijalni proces, odnosno površinsko spiranje i Jaružanje terena. Kao posebno značajan ističe se antropogeni faktor. Od pet utvrđenih lesnih horizonata, prva dva su uvek iznad ...
    ... od količine i rasporeda poniruće vode, kao i od složenih fizičko-hemijskih procesa. U nadizdanskoj zoni, osim „lebdećih” izdani, posle obilnijih padavina javlja se 1,„lutajuća” slobodna voda, koja se veoma brzo, skoro vertikalno naniže, proceđuje u izdan. Na kontaktu izdanske i nadizdanske zone ...

  • Konzervacija miocenskih kičmenjaka sa lokaliteta Riđake (severozapadna Srbija) iz zbirke Prirodnjačkog muzeja u Beogradu

    Nenad Mladenović (2024)
    U radu je opisana geološka građa terena i metode koje se koriste u paleontologiji za izdvajanje, konzervaciju i restauraciju fosilnog materijala sa lokaliteta Riđake kod Šapca. Prikazana je anatomija fosilnih kičmenjaka. U prosejanom sedimentnom materijalu težine od 4kg pronađeno je 10,798 kostiju, uključujući ostatke Pisces (riba) Amphibia (vodozemaca), Reptilia (gmizavaca), Aves (ptica) i Mammalia (sisara).
    geološka građa, konzervacija, restauracija, Riđake, fosili kičmenjaka
    ... (Spajić i dr., 1984). Slika 8 - Primerak ispoliranog preseka amonita (https://images.app.goo.gl/xir FDA7rhmzCG5ns9). 10.7 Hemijske metode (kiseline i baze) Hemijske metode su ređe Jer zahtevaju veoma precizan rad, u protivnom može doći do uništenja materijala i samog fosila (Spajić i dr., 1984) ...
    ... Prosečne godišnje padavine iznose 600-650 mm na severu i oko 700 mm na jugu. Temperaturna kolebanja su značajna, sa srednjom januarskom temperaturom od 0? C i julskom od 22-23? C na listu Šabac i Vladimirci. Vetrovi su pod uticajem planinskog venca Cera i Fruške gore, pri čemu preovlađuju vetrovi iz ...
    ... očekivati u pojedinim vrstama stene (Spajić i dr., 1984). U čvrstim stenama kao što su krečnjaci ı peščari pronalazimo makro faunu (makro - vidljivo golim okom) gde je stena raspadnuta pod dejstvom tektonskih pokreta i atmosferskim uticajem (Slika 11) (Spajić i dr., 1984). Fosili se obično pronalaze ...

  • Sastav i teksture minerala FeO-Fe2O3-TiO2 sistema u vulkanskim stenama i porfirskim ležištima bakra Borske metalogenetske zone

    Aleksandar Luković (2021)
    Proces obrazovanja minerala iz sistema FeO-Fe2O3-TiO2 u uzorcima vulkanskih stena i porfirskih orudnjenja borske zone prikazan kroz pojavu magnetita/hematita i njihovih alteracija. Minerali ove zone su ispitivani optičkim metodama (odbijena i propuštena svetlost), SEM-EDS/BSD, XRPD, LA-ICP-MS metodama. Rezultati ispitivanja su, pored glavnih Fe – Ti oksida, otkrili prisustvo ferijskog ilmenita u hornblenda andezitima I vulkanske faze kao i magnetita sa većim koncetracija Cr u zoni zlotske magnetne anomalije. Ispitivanje uzoraka iz bušotina porfirskih sistema borske zone otkriva postojanje nekoliko ...
    magnetit, hematit, hemoilmenit, Borska metalogenetska zona, porfirska ležišta
    ... pružiti uvid u promene fizičko-hemijskih uslova obrazovanja rudnih parageneza. - Magnetiti i hematiti različitog načina postanka pokazuju izvesne razlike u hemijskom sastavu i sadržaju određenih primesa. Kao značajnu razliku treba navesti evidentno veće koncetracije Ti, V i Mn u magnetitima magmatskog ...
    ... omogućavaju veoma brzo izračunavanje P, T uslova na osnovu hemijske analize ispitivanih termo parova. 2.1.4. Magnetna svojstva Fe-Ti oksida Magnetna svojstva minerala spadaju u grupu značajnih fizičkih osobina kako zbog praktične, tako i zbog svoje naučne vrednosti. U slučaju grupe minerala Fe-Ti ...
    ... lеžištimа sе јаvlјајu i drugе kаrаktеrističnе аsоciјаciје, kао štо su mаgnеtit-bоrnit-hаlkоpirit i mаgnеtit- hаlkоpirit-pirit. S оbzirоm dа sе pоrfirskа lеžištа оdlikuјu zоnаrnоšću u аltеrаciјi аli i tipоvimа minеrаlizаciје, pојеdinе pаrаgеnеzе mаgnеtitа i njеgоvа spеcifičnа hеmiјskа i tеksturnа svојstvа ...

  • Analiza parametara bušenja i miniranja na površinskom kopu „Čokoće“ - Novi Popovacu softverskom paketu O-Pitblast

    Aleksandar Đorđević (2024)
    Bušenje i miniranje predstavlja prvu fazu u otkopavanju čvrstih mineralnih sirovina, kako u podzemnoj tako i u površinskoj eksploataciji.Bušenjem i miniranjem vrši se njihovo odvajanje iz masiva i drobljenje na komade neophodne krupnoće.Uprkos razvijenoj mehanizaciji, praktično jedini efikasni postupak otkopavanja čvrstih stenskih masiva zasnovan je na primeni eksploziva.Ležište krečnjaka “Čokoće” kao i cementara “Moravacem” nalaze se u Popovcu kod Paraćina u centralnom delu Srbije. Preduzeće datira još iz davne 1928.godine, koje je tada, u improvizovanim pećima, peklo i proizvodilo kreč.Od 2015. ...
    PK „Čokoće“, moravacem, krečnjak, eksploatacija, miniranje, bušenje, O-pitblast
    ... ispitivanja kao i fizičko-mehanička ispitivanja. Osnovni pokazatelji kvaliteta bilo koje karbonatne sirovine su: > sadržaj korisnih komponenti i > sadržaj štetnih komponenti. Do navedenih vrednosti parametara koji determinišu kvalitet ove sirovine došlo se odgovarajućim hemijskim ispitivanjima. ...
    ... parametri bušenja i miniranja, kao što su geometrija minskog polja, količina eksploziva, veličina usporenja i sl. Ovi parametri mogu se analizirati u samom softveru koji takođe poseduje i alate za procenu seizmičkog dejstva nakon miniranja, predviđanje Jačine potresa i njegovog uticaja na okolinu. ...
    ... radnih i završnih kosina na površinskom kopu ležišta Čokoće. 2.4 Vrsta, kvalitet i količina korisne mineralne sirovine U cilju utvrđivanja kvaliteta krečnjaka ležišta „Čokoće” i ocene mogućnosti njihove primene u različitim granama industrije, izvršena su delimična ı kompletna hemijska ispitivanja ...

  • Classification of mining waste landfills according to legislation in Serbia

    Dragana Nišić, Uroš Pantelić, Nikoleta Aleksić, Neda Nišić (2021)
    rudarski otpad, jalovina, uredba, deponija, kategorija A, klasifikacija
    ... Otpadi poput „drugih jalovina koje sadrže opasne supstance“ (01 03 05*), „ostalih otpada iz fizičkog i hemijskog tretmana minerala za crnu metalurgiju koji sadrže opasne supstance“ i „otpada iz fizičke i hemi- jske obrade minerala za obojenu metalurgiju koji sadr- že opasne supstance“ (01 04 07*) ...
    ... otpada prema Ka- talogu otpada [21]. Ako se za primer uzmu otpadi koji nastaju u istraživanjima, iskopavanjima iz rudnika ili kamenoloma i pri fizičkom i hemijskom tretmanu mi- nerala, samo jalovine iz prerade sulfidne rude koje stvaraju kiselinu su apriori opasni otpad sa indeksnim brojem 01 03 ...
    ... 2 ljudske žrtve i neminovno bi došlo i do lakših i težih povreda ugroženih lica. Ekološke posledice su analizirane kroz uticaj na kvalitet vodotokova, zemljišta i vazduha. S obzirom na višedecenijsko rudarenje u području u kom se jalovište nalazi, ocenjeno je da kvalitet reka i zemljišta ne bi ...

  • Primena metoda podzemnog otkopavanja sa očuvanjem površine terena

    Uroš Mirković (2024)
    Tema ovog diplomskog rada je primena metoda podzemnog otkopavanja sa očuvanjem površine terena, sa posebnim osvrtom na metodu otkopavanja uz zasipavanje pasta zasipima. Ova metoda omogućava efikasan eksploatacioni proces u podzemnim rudnicima, uz minimalne uticaje na površinu, čime se smanjuju deformacije i sleganja terena iznad eksploatacionih radova. Pasta zasipi, koji se sastoje od mešavine jalovine, vode i cementa, koriste se za popunjavanje ispražnjenih prostorija nakon otkopavanja, čime se obezbeđuje stabilnost okolnih stena i smanjuje rizik od urušavanja. Ovaj rad ...
    podzemna eksploatacija, bakar, otvaranje rudnika, metoda otkopavanja, očuvanje površine terena
    ... na Jamu i radovi u Jami su uticali na površinski kop. Uticaj radova na površinskom kopu na Jamu se ogledao u nekontrolisanim prilivima i probojima vode i mulja prvo 12 iz bokova, a kada je eksploatacija sišla ispod dna kopa, onda se naročito pojačala iz zona na dnu kopa. Uticaj starih radova ...
    ... minimalno osiromašenje rude i bez velikog uticaja na površinsku infrastrukturu. Korišćenjem ove metode, postoji mogućnost optimalnog. iskorišćenja rudnih rezervi i smanjenja ekološkog uticaja. Zasipavanje pastom omogućava stabilnost otkopa, što je ključno za sigurnost radnika i očuvanje postojećih ...
    ... ZAKLJUČAK Na osnovu izvršenih analiza i istraživanja, može se zaključiti da je za efikasno otkopavanje ležišta odabrana odgovarajuća metoda, koja uzima u obzir geološke i fizičko-mehaničke karakteristike ležišta. Komorno-stubna metoda sa blokovskim otkopavanjem i zasipavanjem pastom pokazala se kao ...

  • Heavy metals in lignite and soil of Kostolac-Kovin coal basin, eastern Serbia - comparative analysis with selected cities in Serbia, region, Europe and world

    Bogoljub Vučković, Bojan Dimitrijević (2023)
    The Kostolac-Kovin coal basin with an area of 320 km2, with 5 separate layers of coal and with a total of about 5.7 Bt of geological resources and reserves represents an exceptional potential for coal production in Serbia. The coal resources listed in this way are not fully exploitable, but they represent potential for consideration. In this paper, we deal with the geochemical characteristics of coal seams and perform a comparative analysis of coal affectation on the environment. With ...
    lignite, heavy metals, concentrations
    ... 2019, 16, 2552, MDPI 9. Cvetković Ž., 2013 - Mineralni i hemijski sastav čestica u atmosferi zone kolubarskog basena i uticaj na životnu sredinu, Doktorska disertacija, RGF, Univerzitet u Beogradu 10. Čakmak D., Perović V., Saljnikov E., i dr., 2016 - Stanje nepoljoprivrednog zemljišta industrijskih ...
    ... aspekta biološkog i hemijskog kvaliteta, Institut za zemljište Beograd, 2016 11. Đozić A., Žiško D., 2015 - Prisustvo teških metala u zemljištu i lokalno proizvedenoj hrani u naseljima na području oko odlagališta šljake Divkovići/Plane - termoelektrane Tuzla, Centar za ekologiju i energiju, Tuzla ...
    ... , Tom. 34-35, 2001, 81-92 4. Boushka & Pesheck, 1999 - Poređenje sadržaja hemijskih elemenata u svetskim lignitima sa lignitima iz North Bohemian Basin (NBB), Czech Republic - IJCG, 40, 1999 Sadržaj metala u zemljištu i odabranim biiljkama na jalovištu flotacije Rudnik d.o.o. "Rudnik", “XXVI S ...