Претрага
193 items
-
Agent-based modeling as a support to an expert-based approach: Exploring individual heating systems transition
Expert-based energy scenarios are mainly developed following assumptions of experts and, in most cases, a limited number of stakeholders. Such an approach will provide satisfactory results in centrally managed energy sectors where further decisions could be envisaged relatively precisely (electricity production/distribution, district heating systems, etc.). The same approach will provide more uncertain outcomes of future energy structure in the household sector, where decisions related to consumption, selection of energy source, or application of specific technology are made by numerous ...Energetska tranzicija, Grejanje domaćinstava, Individualni sistemi grejanja, Energetsko planiranje, Integrisano energetsko planiranje, ABM, LEAP, SrbijaBoban Pavlović, Marija Živković, Dejan Ivezić. "Agent-based modeling as a support to an expert-based approach: Exploring individual heating systems transition" in South East European Conference on Sustainable Development of Energy, Water and Environment Systems 22 – 26 May 2022, Vlorë, Albania, Faculty of Mechanical Engineering and Naval Architecture, Zagreb (2022)
-
Mogućnost korišćenјa toplotnih pumpi sa otpadnom toplotom iz postrojenјa za prečišćavanјe otpadnih voda kao toplotnim izvorom
U narednom periodu se planira izgradnja nekoliko desetina sistema za prečišćavanje otpadnih voda u većim gradovima u Srbiji. Iskustva iz postrojenja koja su trenutno u radu, pokazuju da bi prečišćena otpadna voda, s obzirom na protok i temperaturu, mogla da predstavlja značajan izvor obnovljive energije. U radu su prikazani primeri dobre prakse korišćenja ove energije u sistemima daljinskog grejanja u zemljama Evropske unije. Analiziran je rad postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Šapcu i razmotrena je mogućnost njegovog korišćenja ...... prihvatiti da će ova postrojenja u srednjoročnom periodu predstavljati značajan potencijal za korišćenje i proizvodnju energije, između ostalog i putem toplotnih pumpi. Kao ilustracija mogućnosti korišćenja energetskog potencijala PPOV putem toplotnih pumpi, u radu su prikazani primeri iz nekoliko zemalja ...
... sistema u Helsinkiju Rad ovih postrojenja je obezbedio nižu cenu toplotne energije u poređenju sa gasnim kotlovima (CHP postrojenjem), veću energetska efikasnost u proizvodnji toplotne energije i smanjenje upotreba uglja. Emisija GHG gasova je smanjena za 12,80%. Primer 3: Štutgart, Nemačka ...
... sekundarni (biološki) tretman i tretman mulja. S obzirom na količinu i temperaturu prečišćene vode, ona predstavlja značajan, niskotemperaturni energetski izvor. Na Slici 4 su prikazane temperature vode na mestu ispusta u Savu za period januar-april 2018. godine i period grejnih sezona (od oktobra ...Dejan Ivezić, Marija Živković, Aleksandar Madžarević, Boban Pavlović. "Mogućnost korišćenјa toplotnih pumpi sa otpadnom toplotom iz postrojenјa za prečišćavanјe otpadnih voda kao toplotnim izvorom" in Energija, Ekonomija, Ekologija, University Library in Kragujevac (2021). https://doi.org/10.46793/EEE21-1.11I
-
Методологија интегралне анализе сценарија енергетског развоја
Александар Маџаревић (2019)енергетска безбедност, сценарио развоја, фази логика, сигурност снабдевања, доступност, расположивост, природни гас... извозни потенцијал (има вредности од 0 до 100%). Вредности концентрација енергетске безбедности на међународном тржишту енергента (ESMC) варирају између 0, што означава савршено конкурентно тржиште и 10.000 за изразито монополистичко тржиште. Више вредности ESMC, стога, имплицирају мању енергетску безбедност ...
... да је неопходно дефинисати правац енергетског развоја и то кроз стратешко планирање. Стратешким планирањем се утврђује природа и карактер посматраног енергетског сектора, енергетског ентитета или енергетског система. На основу тога се врши управљање развојем енергетског система у будућности, кроз одређивање ...
... , 2010). За сада се енергетска зависност може сматрати најважнијим индикатором енергетске безбедности земаља чланица ЕУ (Greene, D.L., 2010). АЛЕКСАНДАР МАЏАРЕВИЋ 13 ЕНЕРГЕТСКА БЕЗБЕДНОСТ Као приоритети своје енергетске политике ЕУ предвиђа смањење енергетског интензитета и емисије ...Александар Маџаревић. Методологија интегралне анализе сценарија енергетског развоја, Рударско-геолошки факултет, 2019
-
Hidrogeološke karakteristike područja Cerničkog polja (Istočna Hercegovina) sa posebnim osvrtom na rizik od zagađena podzemnih vodnih resursa
Petar Vojnović (2023)... Vojvodini S-2. Nina Đukanović, Jelena Beljin, Tijana Zeremski, Jelena Tričković, Srđan Rončević, Nadežda Stojanov, Snežana Maletić: Ispitivanje potencijala biljaka za fitoremedijaciju zagađenog sedimenta S-3. Dunja Rađenović, Nataša Slijepčević, Jelena Beljin, Slaven Tenodi, Dejan Krčmar, Đorđe ...Petar Vojnović. "Hidrogeološke karakteristike područja Cerničkog polja (Istočna Hercegovina) sa posebnim osvrtom na rizik od zagađena podzemnih vodnih resursa" in Knjiga radova / 10. Memorijalni naučni skup iz zaštite životne sredine „Docent dr Milena Dalmacija“, Novi Sad 30-31.03.2023., Novi Sad : Univerzitet u Novom Sadu, Prirodno-matematički fakultet- Departman za hemiju, biohemiju i zaštitu životne sredine (2023)
-
Security of Supply as a Major Part of the Energy Security Puzzle
Sigurnost snadbevanja prirodnim gasom Republike Srbije se kroz poslednje dve decenije tretira kao hitno, strateško, političko i bezbednosno pitanje. U sektoru prirodnog gasa, Republika Srbija je veoma zavisna od gasa koji uvozi iz Rusije. Indikatori sigurnosti snadbevanja predstavljaju jedan od osnovnih elemenata za određivanje energetske bezbednosti i snažne alate za usmeravanje energetskog sektora ka održivom razvoju. Metodolaška analiza prikazana u radu je bila koncentrisana na pokazatelje sigurnosti snadbevanja u oblasti energetske bezbednosti koji se odnose na sektor prirodnog gasa ...energetska bezbednost, sigurnost snabdevanja, energetski indikator, dostupnost energije, diversifikacija izvora i pravacaAleksandar Madžarević, Miroslav Crnogorac. "Security of Supply as a Major Part of the Energy Security Puzzle" in Energija, ekonomija, ekologija, University Library in Kragujevac (2022). https://doi.org/10.46793/EEE22-4.28M
-
Ograničenja primene optimizacionih algoritama u slučaju kopova
Proces optimizacije površinskih kopova, kao sastavni deo strateškog planiranja, veoma je važan sa stanovišta ostvarivanja maksimalnih efekata proizvodnje. To je složen zadatak koji vrlo često podleže vrlo strogim geometrijskim i drugim praktičnim rudarskim ograničenjima. Ova ograničenja u posebno su izražena na površinskim kopovima uglja, te u značajnoj meri mogu povećati stepen neizvesnosti rudarskog projekta, odnosno izazvati neželjena dejstva u pogledu profitabilnosti poslovanja. Iz tog razloga, veoma je važna primena savremenih optimizacionih alata, koji u značajnoj meri mogu olakšati celokupan ...... kontura preračunate za nominalnu vrednost cene korisne mineralne sirovine (Fp = 1). Na taj način moguće je međusobno upoređivanje ekonomskih potencijala generisanih kontura, a faktički najveću ekonomsku vrednost će uvek imati kontura generisana za Fp = 1, odnosno u ovom slučaju kontura br.17 na ...
... iteraciju. Jasno je da se smanjenjem visine bloka, povećava ukupan broj blokova u modelu. Analiza je izvršena na računaru respektabilnih hardverskih potencijala (I7-procesor, 32 Gb radne memorije) što je svakako pozitivno delovalo na dužinu trajanja pojedinačnih optimizacija (brži računar - kraće trajanje ...
... pokušaj valorizacije strateškog cilja, definisanog kroz, stabilnost elektroenergetskog snabdevanja, je izuzetno teško izvesti. Pitanje Ko/iko košta energetska stabilnost i nezavisnost? daleko prevazilazi rudarsku ekspertizu. Navedena ograničenja opisana su sledećim primerom. Vek rada termolektrane je ...Dejan Stevanović, Mirjana Banković, Milica Pešić Georgiadis, Petar Marković, Dejan Ranković. "Ograničenja primene optimizacionih algoritama u slučaju kopova" in XIV Međunarodna konferencija OMC 2020, Zlatibor, Srbija, 14-17. oktobar 2020., Beograd : Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2020)
-
Possibilities for Reduction of Energy-Related Air Pollution in Serbia - Exploring Energy Scenarios
Fossil fuels and biomass account for almost 93% of the total primary energy supply in Serbia. Meeting the energy needs of consumers implies a transformation of the chemical energy of fuels through combustion processes to obtain heat that can be utilized as such, or further transformed into mechanical or electrical energy. These processes have an undeniable impact on air pollution, even in cases of biofuels or hydrogen combustion. Possibilities for air pollution reduction are identified, both on the supply ...Marija Živković, Boban Pavlović, Dejan Ivezić, Aleksandar Mijatović. "Possibilities for Reduction of Energy-Related Air Pollution in Serbia - Exploring Energy Scenarios" in 9th International Conference Mining and Environmental Protection, 24.-27. May 2023, Sokobanja, Serbia, Belgrade, Serbia : University of Belgrade, Faculty of Mining and Geology (2023)
-
Hidrodinamička analiza procesa starenja bunara sa horzontalnim drenovima na beogradskom izvorištu podzemnih voda
Đorđije M. Božović (2023)Predmet istraživanja doktorske disertacije su bunari sa horizontalnim drenovima beogradskog izvorišta podzemnih voda, drugog najvećeg izvorišta ovog tipa na svetu, čiji je režim rada opterećen procesima intenzivnog starenja prisutnog od samog početka formiranja izvorišta, početkom 1950‒ih godina. Istraživanja sprovedena u okviru izrade disertacije su imala za cilj definisanje nove metodologije izučavanja procesa mehaničkog i biohemijskog kolmiranja drenova izradom detaljnih 3D numeričkih hidrodinamičkih modela, upotrebom postojećih, dostupnih i široko rasprostranjenih računarskih programa. Istraživanja su realizovana simulacijom ostvarenog režima podzemnih voda ...modeliranje podzemnih voda, hidrauličke karakteristike drenova, koeficijent propusnosti drenova, prifilterska zona drena, hidraulički otpori na drenovima, kolmiranje drenova, ulazne brzine podzemnih voda, MODFLOW, CLN Package... , • podacima o hemijskom i mikrobiološkom sastavu podzemnih voda, među kojima su najznačajniji sadržaj dvovalentnog i ukupnog gvožđa, redoks potencijal podzemnih voda, broj i biološka aktivnost bakterija koje inhibiraju kolmiranje. Naročit značaj za istraživanja u ovoj fazi je imalo definisanje ...
... izvorišta, autori Dimkić & Pušić (2008) su definisali tzv. indikatore procesa biohemijskog kolmiranja drenova – sadržaj dvovalentnog gvožđa, redoks potencijal, biološku aktivnost određenih vrsta bakterija. Tom prilikom, autori su definisali parametar koji nazivaju specifičnom depresijom („depresija po ...
... hidraulički otpori i da je kolmiranje drenova koje se odvijalo tokom analiziranog perioda rada bunara funkcija sadržaja dvovalentnog gvožđa i redoks potencijala podzemnih voda. Dimkić et al. (2012) inoviraju utvrđenu funkcionalnu zavisnost između porasta otpora na drenovima pet obnovljenih bunara sa i ...Đorđije M. Božović. Hidrodinamička analiza procesa starenja bunara sa horzontalnim drenovima na beogradskom izvorištu podzemnih voda, Beograd : [Đ. Božović], 2023
-
Место и улога система даљинског грејања у стратешким плановима развоја енергетског сектора Републике Србије
Dejan Ivezić, Marija Živković (2022)Системи даљинског грејања представљају врло битан елемент енергетског система Републике Србије. Инжењерски посматрано, ради се о системима који су концептуално осмишљени у другој половини ХХ века и чије функционисање почива на коришћењу фосилних горива. Трансформација ових система, у склопу енергетске транзиције читавог енергетског система Републике Србије, претпоставља, између осталог, значајније коришћење обновљивих извора енергије у производњи топлотне енергије, смањење губитака и повећање енергетске ефикасности производње и дистрибуције енергије, дигитализацију процеса, итд. У раду се укратко излаже тренутно стање система ...Dejan Ivezić, Marija Živković. "Место и улога система даљинског грејања у стратешким плановима развоја енергетског сектора Републике Србије" in Стручно-научна конференција ТОПС 2022, Златибор 30-31.05.2022., Зборник радова, Пословно удружење Топлане Србије (2022)
-
Primena digitalne fotogrametrije u rudniku Rudnik
Digitalna fotogrametrija, lasersko skeniranje i virtuelizacija sve više pronalaze aktivne uloge u rudarstvu, prvenstveno zbog svoje široke mogućnosti primene. Laserskim skeniranjem i fotogrametrijom snimaju se i kreiraju 3D modeli otkopa, jamskih hodnika, površinskih kopova, površinskih objekata (zgrada, spomenika, predmeta), a vrši se skeniranje celih rudnika koji se rekonstruišu u 3D digitalne modele. Fotogrametrija predstavlja proces fotografisanja objekata pomoću fotoaparata i daljom obradom fotografija u različitim softverskim alatima kreiraju se realne kopije 3D modela objekata ili predmeta u digitalnoj formi. Za ...... razvijanje ove tehnike. Poslednjih decenija, sa razvojem digitalnih fotoaparata, ova tehnika našla je veliku primenu u mnogim industrijama i njen potencijal se sve više širi razvijanjem virtuelnih tehnologija (Proširene stvarnosti, Pomešane stvarnosti i VirtueIne stvarnosti) [4, 5]|. Kombinacijom ovih ...
... na ovim prostorima. Posmatrajući kreirane modele vidimo da fotogrametrija, iako se već uveliko primenjuje u rudarstvu u svetu, ima veoma veliki potencijal. Primenu fotogrametrije imamo za potrebe analiza stabilnosti rudarskih radova, merenja i beleženja deformacija rudarskih radova, volumetrijskih ...Nikola Mirković, Luka Crnogorac, Katarina Urošević. "Primena digitalne fotogrametrije u rudniku Rudnik" in XI Međunarodna konferencija ugalj i kritični minerali CCM 2023, Zlatibor, 11-14. oktobar 2023., Beograd : Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2023)
-
Regionalno-geološke karakteristike miocenskih sedimenata na prostoru severnog Banata
Dejan N. Radivojević (2014-12-30)Predmet doktorske disertacije predstavljalo je rešavanje strukturno‐stratigrafskihodnosa miocenskih sedimenata na prostoru severnog Banata. U cilju regionalnogsagledavanja, korišćeni su svi raspoloživi geofizički i geološki podaci sa širegistražnog područja, odnosno iz celog Panonskog basena i susednog orogena. Osimklasičnih metoda primenjene su i savremene metode seizmostratigrafije,tektonostratigrafije i riftne sekvencione stratigrafije. Primenjene metode omogućilesu izradu modela progradacije ivice šelfa za ceo Panonski basen, modela uzajamnihveza između basena i geodinamičkog modela jugoistočnog oboda basena.Jezero Panon je većim delom zapunjeno prilivom sedimenata paleo‐Dunavom saseverozapada, odnosno ...Centralni Paratetis, Panonski basen, miocen, jezero Panon,seizmostratigrafija, sekvenciona stratigrafija, paleogeografija, geodinamika... prikazana je u radu Gudrun Daksner‐Hek (Daxner‐Höck, 2001). Lučić i koautori (2001) objavili su rad o neogenoj evoluciji i ugljovodoničnom potencijalu Panonskog basena u Hrvatskoj, dok je paleogeografiju jezera Panon s posebnim osvrtom na prilike tokom deponovanja Congeria rhomboidea ...
... godina, međutim njihova upotreba nije podjednaka. Na primer, metoda seizmostratigrafije uvedena je još 70‐ih godina prošlog veka, ali je njen pun potencijal daleko veći od onoga koji se trenutno koristi. Uz to, neke stratigrafske metode koje bi bile od izuzetnog značaja još nisu u dovoljnoj ...
... izdignuća nasuprot depresije Banatskog Aranđelova (Banata) prikazan je na slici 6.8. Tektonska inverzija je imala značajan uticaj na ugljovodonični potencijal, o čemu svedoči podatak da se na ovom prostoru nalaze najveća ležišta ugljovodonika u Srbiji. Iako tektonski događaji sa aspekta naf ...Dejan N. Radivojević. "Regionalno-geološke karakteristike miocenskih sedimenata na prostoru severnog Banata" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2014-12-30)
-
Uticaj utiskivanja gas-lift gasa na prenos mase i toplote
Branko Grubač (2019)Nakon uvođenja kontinualnog gas-lifta, primećen je porast proizvodnje tečnog naftnog gasa, TNG, u postrojenju za preradu gasa, kao jednog od finalnih proizvoda dobijenog iz fluida gaso kondenzatnih i rastvorenog gasa iz naftnih bušotina. Pretpostavljeno je da se prisustvom gas-lift gasa uspostavlja drugačija ravnoteža faza u odnosu na slučaj bez gaslifta, te da je gas-lift gas stripovao propan i butane iz tečne u parnu fazu, što je dovelo do povećanja prinosa TNG-a. Napravljen je model bušotine koja radi u kontinualnom gas-liftu ...... Parcijalni izvod G, prema sastavu, definiše hemijski potencijal, (𝜇𝑖): 𝜇𝑖 = ( 𝜕𝐺𝜕𝑛𝑖)𝑃,𝑇,𝑛𝑗≠1 4.2.22 Pri konstantnom pritisku i temperaturi, jednačina 4.2.21 se može napisati kao: 𝑑𝐺 = ∑ 𝜇𝑖𝑑𝑛𝑖𝑁 𝑖=1 4.2.23 Hemijski potencijal za parnu i tečnu fazu može se predstaviti: 𝑑𝐺𝑉 ...
... u kome konfiguriše hemijski potencijal kao: ∑(𝜇𝑖𝑉 − 𝜇𝑖𝐿)𝑁 𝑖=1 𝑑𝑛𝑖𝑉 4.2.30 Jednačina 4.2.29 može se smatrati tačnom jedino ako važi opšte pravilo da: 𝜇𝑖𝑉 = 𝜇𝑖𝐿 , 𝑖 = 1,2 … , 𝑁 4.2.31 U jednačini 4.2.31. prikazano je da hemijski potencijal komponente, (𝜇) „i“, na zadatom ...
... Definicija fugaciteta preko hemijskog potencijala, data je sledećim izrazom: 𝑑𝜇𝑖 = 𝑅𝑇𝑑 𝑙𝑛 𝑓𝑖 4.2.34 Predstavljeni izraz 4.2.34 može se napisati i za referentno stanje kao: 𝜇𝑖 = 𝜇𝑖𝑜 + 𝑅𝑇 𝑙𝑛 𝑓𝑖 4.2.35 Gde je: 𝜇𝑖𝑜 – Hemijski potencijal za referentno stanje. Za ravnotežu ...Branko Grubač. Uticaj utiskivanja gas-lift gasa na prenos mase i toplote, Beograd : Rudarsko-geološki fakultet, 2019
-
Utilizing sewage wastewater heat in district heating systems in Serbia: effects on sustainability
Marija Živković, Dejan Ivezić (2021)Transformation of the heating sector is recognized as being essential for ensuring reliable and afordable energy services provided with reduced consumption of energy sources and diminished impact on the environment and less import dependency. The possibility of utilizing energy sources that otherwise would be wasted needs to be considered and treated as a big advantage of district heating systems. Despite many advantages, sewage wastewater heat is still a mostly unused resource at the global level and a totally unused ...рекуперација топлоте из отпадних вода, систем даљинског грејања, топлотне пумпе, енергетске уштеде, емисија угљендиоксида, енергетска безбедност, СрбијаMarija Živković, Dejan Ivezić. "Utilizing sewage wastewater heat in district heating systems in Serbia: effects on sustainability" in Clean Technologies and Environmental Policy, Springer Science and Business Media LLC (2021). https://doi.org/10.1007/s10098-021-02063-6
-
Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima
Dejan R. Stevanović (2015-05-29)Savremeno rudarstvo izloženo je stalnom trendu pogoršanja uslova poslovanja.Mogućnost ostvarenja ekonomskih i drugih ciljeva rudarskog projektakompromitovana je stalnim pogoršanjem kvaliteta ležišta na kojima se vršieksploatacija, kao i značajnoj dozi neizvesnosti povezane sa geološkim,ekonomskim i tehničkim parametrima proizvodnje. U ovako kompleksnimuslovima poslovanja, matematički modeli sposobni da odgovore značajnimizazovima, odnosno ponude optimalna rešenja kojima se garantuje maksimalnoispunjenje projektovanih ciljeva, nameću se kao neophodnost.Trenutni, konvencionalni pristup optimizaciji i planiranju površinskih kopovazasniva se na algoritmima, razvijenim sredinom prošlog veka čije je opšteobeležje deterministički ...površinski kop, planiranje, optimizacija, stohastički modeli, kontrola kvaliteta uglja, neizvesnost.... upravljanje troškovima projekta. Prema tome, tokom faze planiranja potencijal za upravljanje troškovima projekta je najveći, što sa stručne strane ovu fazu čini posebno značajnom u ukupnom životu projekta. U fazi implementacije potencijal za upravljanje i kontrolu troškova projekta drastično opada, dok ...
... bi ekonomska evaluacija pružila što verodostojniju sliku ekonomskog potencijala projekta. Imajući u vidu sve izvore neizvesnosti, koji figurišu kao najvažniji parametri ekonomske analize, potpuno pouzdana slika ekonomskog potencijala projekta nije moguća. U tom smislu rizik od neispunjavanja projektovanih ...
... slučaju je velikoj zavisnosti od veličine razlike energetskih stanja sistema sa novim i starim rešenjem (e′-e) kao i od temperature T, na kome se sistem u momentu razmatranja nalazi. Pri ovome treba imati u vidu da je sa sintaksom ″razlika u energetskim stanjima″ data samo generalna oznaka, kojom se zapravo ...Dejan R. Stevanović. "Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-05-29)
-
Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima
Dejan R. Stevanović (2015-05-29)Savremeno rudarstvo izloženo je stalnom trendu pogoršanja uslova poslovanja.Mogućnost ostvarenja ekonomskih i drugih ciljeva rudarskog projektakompromitovana je stalnim pogoršanjem kvaliteta ležišta na kojima se vršieksploatacija, kao i značajnoj dozi neizvesnosti povezane sa geološkim,ekonomskim i tehničkim parametrima proizvodnje. U ovako kompleksnimuslovima poslovanja, matematički modeli sposobni da odgovore značajnimizazovima, odnosno ponude optimalna rešenja kojima se garantuje maksimalnoispunjenje projektovanih ciljeva, nameću se kao neophodnost.Trenutni, konvencionalni pristup optimizaciji i planiranju površinskih kopovazasniva se na algoritmima, razvijenim sredinom prošlog veka čije je opšteobeležje deterministički ...površinski kop, planiranje, optimizacija, stohastički modeli, kontrola kvaliteta uglja, neizvesnost.... upravljanje troškovima projekta. Prema tome, tokom faze planiranja potencijal za upravljanje troškovima projekta je najveći, što sa stručne strane ovu fazu čini posebno značajnom u ukupnom životu projekta. U fazi implementacije potencijal za upravljanje i kontrolu troškova projekta drastično opada, dok ...
... bi ekonomska evaluacija pružila što verodostojniju sliku ekonomskog potencijala projekta. Imajući u vidu sve izvore neizvesnosti, koji figurišu kao najvažniji parametri ekonomske analize, potpuno pouzdana slika ekonomskog potencijala projekta nije moguća. U tom smislu rizik od neispunjavanja projektovanih ...
... slučaju je velikoj zavisnosti od veličine razlike energetskih stanja sistema sa novim i starim rešenjem (e′-e) kao i od temperature T, na kome se sistem u momentu razmatranja nalazi. Pri ovome treba imati u vidu da je sa sintaksom ″razlika u energetskim stanjima″ data samo generalna oznaka, kojom se zapravo ...Dejan R. Stevanović. "Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-05-29)
-
Процена ризика од загађивања водних ресурса под утицајем напуштених рударских радова на простору Србије
Nebojša B. Atanacković (2018-08-31)Велики број напуштених рударских радова и ограничена средства за рекултивацијуи ремедијацију деградираних простора подстакле су развој метода за издвајањеприоритетних локација на које је потребно усмерити даља истраживања. У датомконтексту, у склопу израде дисертације спроведене су научно-истраживачкеактивности које су за предмет имале анализу утицаја значајнијих напуштенихрударских радова на водне ресурсе на простору Србије јужно од Саве и Дунава.Разматрање предметне проблематике извршено је кроз развој и примену семи-квантитативне методологије за анализу ризика од загађивања површинских иподземних вода на регионалној размери. Примењена ...анализа ризика, водни ресурси, водна тела, рудничке воде, рударскиотпад, аналитички хијерархијски процеси, кластер анализа, математичка теоријаатрибута, функције припадности, семи-квантитативне методе... оксидације сулфида Брзина реакције оксидације сулфида и њено трајање утичу на формирање киселих рудничких вода, и у значајној мери одређују потенцијал напуштених рударских радова као извора загађујућих супстанци. Реакција оксидације се одиграва на контакту између минерала и раствора. Стога врста ...
... јаловишта испод нивоа подземних вода. У оквиру засићене зоне долази до пораста pH вредности и до смањења садржаја кисеоника и оксидо-редукционог потенцијала (Dold & Fontbote 2001, Lottermoser 2007). У зависности од природног нивоа подземних вода, као и водопропусности подлоге тј. присуства ...
... статус“ који се дефинише на основу: биолошких, хидроморфолошких и физичко-хемијских елемената. Уз еколошки статус уведен је и појам „еколошки потенцијал“ који се одређује за значајно измењена и вештачка водна тела. Небојша Б. Атанацковић Докторска дисертација 60 Слика 3-3. Приказ ...Nebojša B. Atanacković. "Процена ризика од загађивања водних ресурса под утицајем напуштених рударских радова на простору Србије" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2018-08-31)
-
The challenges for Z-generation geologists
Dejan Radivojević (2022)Nastupajuća generacija geologa suočava se sa nekim problemima koji su poznati i njihovim prethodnicima, ali takođe i sa do sada novim i nepoznatim izazovima. Činjenica da mnogi geologiju povezuju sa „prljavim“ industrijama u kojima će biti sve manje prilika za zaposlenje u vreme kada se teži čistoj vodi, zemljištu i vazduhu kao i to da je smatraju zastarelom u sadašnje vreme brzog tehnološkog razvoja dovela je do velikog pada interesovanja za studije geologije svuda u svetu. Neophodno je još ...Dejan Radivojević. "The challenges for Z-generation geologists" in Tehnika, Beograd : Savez inženjera i tehničara Srbije (2022). https://doi.org/10.5937/tehnika2201037R
-
Terenska nastava iz geofizike: Arheološki lokaliteti na području Trstenika
... i pronađeni ostaci opeke na ovom području. - Na lokalitetu Trnovača su in- terpretirane anomalijske vrednosti koje mogu ukazati na postojanje potencijal- nog objekta od arheološkog značaja. Po- menute anomalijske zone obuhvataju područje na kojem su i ranijim arhološ- kim rekognosciranjem terena ...Dragana Đurić, Jelena Vukčević, Dejan Vučković, Ivana Vasiljević, Vesna Cvetkov . "Terenska nastava iz geofizike: Arheološki lokaliteti na području Trstenika" in Aktuelna interdisciplinarana istraživanja tehnologije u arheologiji jugoistočne Evrope: zbornik radova / Prvi skup Sekcije za arheometriju, arheotehnologiju, geoarheologiju i eksperimentalnu arheologiju Srpskog arheološkog društva, 28.02.2020., Beograd, Beograd : Srpsko arheološko društvo (2020)
-
Hidrogeohemija prirodnih radioaktivnih elemenata u podzemnim vodama Srbije
Marina D. Ćuk (2018-02-23)Osnovni cilj doktorske disertacije predstavljao je definisanje prirodnih koncentracija (engl. background values) U, Th, i K u podzemnim vodama, i definisanje hidrogeohemijskih uslova koji utiču na distribuciju navedenih elemenata u podzemnim vodama...prirodni radioaktivni elementi, podzemna voda, geohemijske sredine, hidrogeohemijski uslovi, neparametarska statistička analiza, logistički model, hidrohemijsko modeliranje... procese koji utiču na njegovu migraciju. Izluživanje urana u podzemne vode zavisi od hidrogehemijskih parametara, kao što su pH, oksido–redukcioni potencijal, koncentracija kompleksnih anjona, poroznost, sorpcione osobine i osnovni hemijski sastav podzemnih voda (Dragović et al. 2014). Rastvoreni ...
... gasovi CO2 i O2 uslovljavaju rastvaranje uranovih minerala (Antonović 1989, Marinković 2007), a podzemne vode obrazovane na višim redoks-potencijalima su pogodnije sredine za migraciju urana (Dangić and Protić 1994). Rastvorljivost urana, kao i ostalih četvorovalentnih aktinida u podzemnim ...
... sredinama gde dolazi do cirkulacija podzemnih voda u različitim smerovima (engl. hydraulic traps) ili na mestima gde dolazi do opadanja fluidnih potencijala u odnosu na transportovane fluide (ugljovodonike, gas). Slika 2.13. Promene hemijskog sastava podzemnih voda tokom cirkulacije fluida od ...Marina D. Ćuk. "Hidrogeohemija prirodnih radioaktivnih elemenata u podzemnim vodama Srbije" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2018-02-23)
-
Integrative GHG Assessment in Oil and Gas Industry
Reducing greenhouse gas emissions is one of the main targets of national strategies in European countries. As a main contributor to emissions, the energy sector is recognized as the most promising to apply measures and actions aimed to decrease GHG emissions. The Oil and Gas industry as a significant contributor to global greenhouse gas emissions is facing a growing need for estimating, mitigating, and reducing the impact of their operations on the atmosphere to stay competitive in a newly ...... Industry, Oil&Gas. Rezime – Smanjenje emisije gasova staklene bašte jedan je od glavnih ciljeva nacionalnih strategija Evropskih zemalja. Energetski sektor prepoznat je kao glavni sektor koji doprinosi emisijama ali i najperspektivniji za primenu mera i aktivnosti u cilju smanjenja emisija gasova ...Aleksandar Mirković, Marija Živković, Stevan Đenadić, Darja Lubarda, Chinedu Anyanwa. "Integrative GHG Assessment in Oil and Gas Industry" in Energija, ekonomija, ekologija (2023). https://doi.org/10.46793/EEE23-1.51M