Претрага
99 items
-
Integrisanje heterogenih leksičkih resursa
Osnovna aktivnost Grupe za obradu prirodnih jezika na Matematičkom fakulteta Univeziteta u Beogradu je usmerena na razvoj različitih resursa za obradu srpskog jezika. Među njima su posebno značajni sistem morfoloških rečnika srpskog jezika razvijenih u okviru mreže RELEX [1] i semantička mreža (tipa wordnet) za srpski jezik razvijena u okviru međunarodnog projekta Balkanet. Radi se o dva heterogena leksička resursa, razvijena na osnovu sasvim različitih modela, koji samim tim sadrže i različite vrste leksičkih informacija. Integracijom ovih resursa, informacije ...... okruženju da bi se pretražile sve flektivne forme reči u sinsetu. Zahtevi opisani u odeljku 2 su realizovani tab-stranom “Update with Intex dictionary” koji omogućavaju uključivanje morfosintaktičkih informacija iz srpskog MR u radni sinset. Element, koji je u sastavu elementa ... Ranka Stanković, Cvetana Krstev, Duško Vitas, Ivan Obradović, Gordana Pavlović-Lažetić. "Integrisanje heterogenih leksičkih resursa" in Festivalski katalog 11. Festivala informatičkih dostignuća INFOFEST 2004, 26th September - 2nd October, 2004, Budva, Montenegro, INFOFEST (2004)
-
Ontološki model upravljanja rizikom u rudarstvu
Olivera Kitanović (2021)Rudarska proizvodnja obuhvata kompleksne tehnološke sisteme, što nameće potrebu za uspostavljanjem i unapređivanjem sistema upravljanja rizikom. Heterogenost i obim podataka neophodnih za upravljanje rizikom zahtevaju sistem koji ih na fleksibilan način integriše i omogućava njihovo optimalno korišćenje. Osnovni cilj ove disertacije je razvoj ontologije za domen rudarstva i na njoj zasnovanog modela za upravljanje rizikom. Njegova realizacija podrazumeva i implementaciju algoritama ekstrakcije informacija za popunjavanje ontologije, kao i odgovarajuće softversko rešenje. Razvoj modela obuhvata i značajno proširenje rudarskog korpusa, kao ...rudarstvo, rizik, upravljanje rizikom, procena rizika, ontologija, semantička mreža, ekstrakcija informacija, upravljanje znanjem, računarska lingvistika... Ranka, Branislava Šandrih, Rada Stijović, Cvetana Krstev, Duško Vitas, and Aleksandra Marković. 2019. “SASA Dictionary as the Gold Standard for Good Dictionary Examples for Serbian.” In Electronic Lexicography in the 21st Century: Smart 135 Lexicography, 248–69. Brno : Lexical Computing CZ s.r.o ...
... ic Extraction of Multiword Terms from Domain-Specific Corpora.” The Electronic Library. Perić, M. 2007. Englesko-Hrvatski Enciklopedijski Rječnik Istraživanja i Proizvodnje Nafte i Plina [English-Croatian Encyclopedic Dictionary of Petroleum Exploration & Production]. INA Industrija nafte d.d. Sektor ...
... “Processing of Corpora of Serbian Using Electronic Dictionaries.” Prace Filologiczne 63: 279–92. Vujanić, Milica, Darinka Gortan-Premk, Milorad Dešić, Rajna Dragićević, Miroslav Nikolić, Ljiljana Nogo, Vasa Pavković, et al. 2011. Rečnik Srpskoga Jezika [Dictionary of the Serbian Language]. Edited by Miroslav ...Olivera Kitanović. Ontološki model upravljanja rizikom u rudarstvu, Beograd : [O. Kitanović], 2021
-
A business intelligence approach to mine safety management
Ljiljana Kolonja, Ranka Stanković, Ivan Obradović, Olivera Kitanović, Dejan Stevanović, Marija Radojičić (2016)... two ways of presenting data on the number of injuries categorized by body part and body side. Due to the hierarchical structure of the RudOnto dictionary the analysis can be performed on several levels of detail. Thus we can ask for injuries of the arm, head, leg, or hull (Figure 4 right), or browse ...
... occurrence and the number of injured workers, with a detailed description of the injury and the safety measures. 13th ISCSM 2016 BELGRADE 5 An electronic questionnaire records whether the workplace at which the worker was injured is classified as one with special conditions, whether all regulations ...
... personal safety measures were applied, which safety measures were followed, and the like. The medical report on the injury is also entered into the electronic form, and its most important parts are the classification of external causes of injury, injury severity assessment and specification of part or ...Ljiljana Kolonja, Ranka Stanković, Ivan Obradović, Olivera Kitanović, Dejan Stevanović, Marija Radojičić . "A business intelligence approach to mine safety management" in 13th International Symposium Continuous Surface Mining, Beograd : Yugoslav Opencast Mining Committee (2016)
-
Аутоматска екстракција дефиниција – допринос убрзању израде речника
дескриптивни речници, метаанализа лексикографских дефиниција, аутоматска екстракција дефиниција, електронски речници, српски језикРада Стијовић, Цветана Крстев, Ранка Станковић. "Аутоматска екстракција дефиниција – допринос убрзању израде речника" in Лексикологија и лексикографија у светлу актуелних проблема, Институт за српски језик САНУ (2021)
-
Development of Open Educational Resources (OER) for Natural Language Processing
In this paper we present the development of an online course at the edX BAEKTEL platform named “Lexical Recognition in the Natural Language Processing (NLP)”. It is based on the course of the same name for PhD studies at the University of Belgrade, Faculty of Philology. There are not many courses in Computational Linguistics (CL) on OER platforms, and there is none in Serbian either for CL or NLP. We have developed this course in order to improve this ...... With Unitex, user can develop electronic resources such as electronic dictionaries and grammars and apply them. Text analyses can be performed at the levels of strings, morphology, and syntax. Some of the functions are: developing and applying electronic dictionaries of simple words and ...
... representation of natural language, in Electronic Dictionaries and Automata in Computational Linguistics, M. Gross and D. Perrin, Editors. 1989, Springer Berlin Heidelberg. p. 34-50. [13] Vitas, D. and C. Krstev, Processing of Corpora of Serbian Using Electronic Dictionaries. Prace Filologiczne ...
... examples of graph use are shown. 7. Special types of graphs and their use are presented: preprocessing graphs, graphs for the inflection of e-dictionary lemmas and graphs for enhancement of e-dictionaries (for word forms regularly derived from lemmas already in e- dictionaries). 8. The use ...Cvetana Krstev, Biljana Lazić, Ranka Stanković, Giovanni Schiuma, Miladin Kotorčević. "Development of Open Educational Resources (OER) for Natural Language Processing" in The Sixth International Conference on e-Learning (eLearning-2015), September 2015, Belgrade, Serbia, Belgrade : Belgrade Metropolitan Univesity (2015)
-
Towards translation of educational resources using GIZA++
... probability that those source-target paired n- grams will occur again in other texts similar to the parallel corpus. This can be perceived as a kind of dictionary between the source and target languages. Phrase tables and reordering tables are translation model components. Depending on parameters chosen ...
... expertise and high technical skills from everyone involved. This paper presents the current state of research in course translation. The translation of electronic courses is an ongoing activity at the University of Belgrade Faculty of Mining and Geology and the first results using the GIZA++ tool for training ...Ivan Obradović, Dalibor Vorkapić, Ranka Stanković, Nikola Vulović, Miladin Kotorčević. "Towards translation of educational resources using GIZA++" in The Seventh International Conference on e-Learning (eLearning-2016), September 2016, Belgrade : Metropolitan Univesity (2016)
-
Strategic Environmental Assessment in the Application of Preventive Protection for Wind Farm Noise—Case Study: Maestrale Ring Wind Farm
Determining the spatial position of wind turbines is the initial and most important phase in the development of a wind farm project. In this sensitive phase, all potential problems that may arise in the later stages of project development should be prevented by means of spatial and urban planning instruments. This makes it possible to achieve maximum use of the potential of wind in a particular space and, thus, fulfil the technical and economic requirements of the project while ...Energija,energetski inženjering i elektroenergetska tehnologija,obnovljivi izvori energije, održivost i životna sredina,električni i elektronski inženjering,kontrola i optimizacija,inženjeringBoško D. Josimović, Aleksandar Cvjetić, Božidar Manić. "Strategic Environmental Assessment in the Application of Preventive Protection for Wind Farm Noise—Case Study: Maestrale Ring Wind Farm" in Energies, MDPI AG (2021). https://doi.org/10.3390/en14196174
-
Open Educational Resources in Serbia
... Wikipedia is located on the Wikimedia Foundation's servers, which also manages a number of other projects, from which we distinguish: Wiktionary - Dictionary and thesaurus, Wikibooks - Free textbooks and manuals, Wikispecies - Directory of species, Wikiversity - Free learning materials and activities ...
... use “an old technology” like printed course, but in an appropriate way it could be successfully adopted to teaching needs in the same level as electronic educational materials. 2.6 Outcome Implementation of OER in Serbia already produced some valuable outcomes, which affect several target ...Ivan Obradović, Ranka Stanković, Marija Blagojević, Danijela Milošević. "Open Educational Resources in Serbia" in Current State of Open Educational Resources in the “Belt and Road” Countries, Springer Singapore (2020). https://doi.org/10.1007/978-981-15-3040-1_10
-
Bridging Computational Lexicography and Corpus Linguistics: A Query Extension for OntoLex-FrAC
OntoLex, dominantni standard zajednice za mašinski čitljive leksičke resurse u kontekstu RDF-a, Linked Data i tehnologija Semantičkog veba, trenutno se proširuje sa posebnim modulom za Frekvencije, Primere i Informacije zasnovane na Korpusu (OntoLex-FrAC). Predlažemo novi komponent za OntoLex-FrAC, koji se bavi inkorporacijom korpusnih upita za (a) povezivanje rečnika sa korpusnim mašinama, (b) omogućavanje RDF baziranih web servisa da dinamički razmenjuju korpusne upite i podatke odgovora, i (c) korišćenje konvencionalnih upitačkih jezika za formalizaciju unutrašnje strukture kolokacija, skica reči i ...standardizacija, digitalna leksikografija, OntoLex, upiti korpusa, povezani podaci, Lingvistički povezani otvoreni podaciChristian Chiarcos, Ranka Stanković, Maxim Ionov, Gilles Sérasset. "Bridging Computational Lexicography and Corpus Linguistics: A Query Extension for OntoLex-FrAC" in Proceedings of the 2024 Joint International Conference on Computational Linguistics, Language Resources and Evaluation (LREC-COLING 2024), Turin, 20-25 May 2024, LREC (2024)
-
Prioritization of strategic measures for strengthening the security of supply of the Serbian natural gas sector
To strengthen the security of supply of the Serbian gas sector, it is necessary to analyze the impact of planned strategic measures. The analysis involves the identification of the most influential threats to the security of natural gas supply and prioritization of the strategic measures for overcoming the consequences of threats. The proposed methodology is based on Fuzzy Analytic Hierarchy Process. The obtained weights for the identified threats and strategic measures are formed according to experts' judgments. The results ...Sigurnost snabdevanja, Donošenje odluka, Snabdevanje prirodnim gasom, Fazi AHP, Energetski indikatoriBoban Pavlović, Dejan Ivezić, Marija Živković. "Prioritization of strategic measures for strengthening the security of supply of the Serbian natural gas sector" in Energy Policy, Elsevier BV (2020). https://doi.org/10.1016/j.enpol.2020.111936
-
Просторни положај лежишта угља Ђурђевик: геофизичко-геолошки модел
Синиша Арсеновић (2019)Лежиште угља Ђурђевик представља источни део Бановићког угљеног басена и припада северној страни босанске офиолитске зоне унутрашњих Динарида у чији састав улазе стене палеозојске, мезозојске и кенозојске старости. Језерска доњомиоценска угљоносна серија изграђена је од лапоровито-глиновитих седимената са једним слојем мрког угља. Дебљина угљеног слоја креће се у интервалу од 5 до 25 m са генералним правцем пружања СЗ - ЈИ и падом према ЈЗ. У зони обухваћеноj геофизичким истраживањима изражена je пострудна тектоника у виду раседа мањег и ...... resolution, Seissmic stratigraphy II – An integrated approach to hydrocarbon exploration. AAPG Memoir 39, 1-10. Sheriff, R., 2002. Encyclopedic Dictionary of Applied Geophysics. Society of Exploration Geophysicists, ISBN (print): 978-1-56080-118-4. ISBN (online): 978-1-56080- 296-9. Steples, ...Синиша Арсеновић. Просторни положај лежишта угља Ђурђевик: геофизичко-геолошки модел, Београд : Рударско-геолошки факултет, 2019
-
Hidrodinamička analiza procesa starenja bunara sa horzontalnim drenovima na beogradskom izvorištu podzemnih voda
Đorđije M. Božović (2023)Predmet istraživanja doktorske disertacije su bunari sa horizontalnim drenovima beogradskog izvorišta podzemnih voda, drugog najvećeg izvorišta ovog tipa na svetu, čiji je režim rada opterećen procesima intenzivnog starenja prisutnog od samog početka formiranja izvorišta, početkom 1950‒ih godina. Istraživanja sprovedena u okviru izrade disertacije su imala za cilj definisanje nove metodologije izučavanja procesa mehaničkog i biohemijskog kolmiranja drenova izradom detaljnih 3D numeričkih hidrodinamičkih modela, upotrebom postojećih, dostupnih i široko rasprostranjenih računarskih programa. Istraživanja su realizovana simulacijom ostvarenog režima podzemnih voda ...modeliranje podzemnih voda, hidrauličke karakteristike drenova, koeficijent propusnosti drenova, prifilterska zona drena, hidraulički otpori na drenovima, kolmiranje drenova, ulazne brzine podzemnih voda, MODFLOW, CLN Package... konačnih zapremina. Doktorska disertacija, Matematički fakultet Univerziteta u Beogradu. 57 Dragišić, V., Polomčić, D., 2009. Hidrogeološki rečnik (Dictionary of hydrogeology). Rudarsko–geološki fakultet Univerziteta u Beogradu. 58 Driscoll, F.G., 1986. Groundwater and wells, second edit. Johnson Division ...
... Yellow River Valley. International Journal of Environ. Scien., 3 (6). DOI: 10.6088/ijes.2013030600022 99 Karanjac, J., 1986. Hidrogeološki rečnik (Dictionary of hydrogeology). Beograd. 100 Kawecki, M.W., 2000. Transient flow to a horizontal water well. Groundwater. 38 (6). DOI: 10.1111/j.1745-6584 ...Đorđije M. Božović. Hidrodinamička analiza procesa starenja bunara sa horzontalnim drenovima na beogradskom izvorištu podzemnih voda, Beograd : [Đ. Božović], 2023
-
Multivarijabilni modeli upravljanja u rudarstvu
Marjan M. Hudej (2014-02-03)osetljivost i rizik. Više pobuda generiše ovakvu atribuciju. Prva je, multivarijabilnostambijentalnih uslova i funkcionalna i strukturna složenost rudarskih sistema (čovek -priroda (radna sredina) - mašina – okruženje); Druga se odnosi na ne postojanje opštenaučne saglasnosti oko ocene pogodnosti modela za podršku odlučivanju i upravljanje.Treća, ako bi saglasnost i postojala, nije sigurno da bi raspoloživi modeli, metode i taktike,dale ekvivalentne rezultate za iste rudničke uslove. Četvrta, sistemske nauke još uveknemaju opšte prihvaćen i u praksi primenljiv algoritam izbora najboljeg rešenja ...... primenom metoda operacionih istraživanja, VTG 3/90, Beograd, 1990, 244-256. 14. Beynon M., PROMETHEE Method of Ranking Alternatives, in: The Sage Dictionary of Quantitative Management Research, Luiz MOutinho & Graeme Hutcheson (eds.), SAGE Publications Ltd., 2011, 344. 15. Bitarafan M.R., Ataei M ...Marjan M. Hudej. "Multivarijabilni modeli upravljanja u rudarstvu" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2014-02-03)
-
Multivarijabilni modeli upravljanja u rudarstvu
Marjan M. Hudej (2014-02-03)osetljivost i rizik. Više pobuda generiše ovakvu atribuciju. Prva je, multivarijabilnostambijentalnih uslova i funkcionalna i strukturna složenost rudarskih sistema (čovek -priroda (radna sredina) - mašina – okruženje); Druga se odnosi na ne postojanje opštenaučne saglasnosti oko ocene pogodnosti modela za podršku odlučivanju i upravljanje.Treća, ako bi saglasnost i postojala, nije sigurno da bi raspoloživi modeli, metode i taktike,dale ekvivalentne rezultate za iste rudničke uslove. Četvrta, sistemske nauke još uveknemaju opšte prihvaćen i u praksi primenljiv algoritam izbora najboljeg rešenja ...... primenom metoda operacionih istraživanja, VTG 3/90, Beograd, 1990, 244-256. 14. Beynon M., PROMETHEE Method of Ranking Alternatives, in: The Sage Dictionary of Quantitative Management Research, Luiz MOutinho & Graeme Hutcheson (eds.), SAGE Publications Ltd., 2011, 344. 15. Bitarafan M.R., Ataei M ...Marjan M. Hudej. "Multivarijabilni modeli upravljanja u rudarstvu" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2014-02-03)
-
Rezultati ispitivanja parametara čvrstoće i dinamičkih svojstava mermera i mogućnost njihove korelacije
Ispitivanja stena kao radne sredine, odnosno materijala sa kojim se gradi, na kome se gradi i u kome se gradi, svojom složenošću zahteva njeno svestrano izučavanje po velikom broju parametara. Zadatak Mehanike stena je da što bolje upozna ponašanje stenske mase i njenu otpornost na dejstvo pritiska, zatezanja i smicanja, kao i dinamičkih svojstava. Poznavanje navedenih parametara i njihova korelacija omogućavaju pouzdaniji izbor parametara za projektovanje danas sve zahtevnijih uslova kako podzemne, tako i površinske eksploatacije. U ovom radu ...mermer, jednoosna čvrstoća na pritisak, čvrstoća na istezanje, brzina longitudinalnih elastičnih talasa, korelacijaJelena Majstorović-Necković, Vladimir Čebašek, Veljko Rupar. "Rezultati ispitivanja parametara čvrstoće i dinamičkih svojstava mermera i mogućnost njihove korelacije" in 11. Međunarodna konferencija “Ugalj i kritični materijali" CCM 2023, Zlatibor, 11-14. oktobar 2023., Beograd : Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2023)
-
Hronološki pregled razvoja površinske eksploatacije lignita u Srbiji
U ovom preglednom radu dat je istorijski pregled razvoja površinske eksploatacije lignita na teritoriji Srbije, uz kratak osvrt na geološki nastanak i kvalitet i rezerve uglja, kao i mogućnosti korišćenja za dalju upotrebu. Kolubarski, Kostolački i Kovinski ugljeni baseni lignita u Srbiji, ne računajući Kosovsko-Metohijski i Drenički u sastavu AP Kosovo i Metohija po Rezoluciji 1244 UN, su ležišta najrasprostranjenijeg uglja - lignita u Srbiji koji se eksploatiše od druge polovine 20. veka na velikom broju površinskih kopova ...Bojan Dimitrijević, Radmila Gaćina, Bogoljub Vučković. "Hronološki pregled razvoja površinske eksploatacije lignita u Srbiji" in XI Međunarodna konferencija ugalj i kritični mineral CCM 2023, Zlatibor, 11-14. oktobar 2023., Beograd : Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2023)
-
Potencijalnost tercijarnih magmatskih kompleksa Vardarske zone Srbije sa aspekta arhitektonskog građevinskog kamena
Lidija M. Kurešević (2014-01-22)U sastavu Vardarske zone, jedne od tektonski najsloženijih oblasti Balkanskogpoluostrva, u čijem domenu se odvijalo otvaranje i zatvaranje okeanskih prostora isubdukcija koja je dovela do intenzivne magmatske aktivnosti pretežno tokom tercijara,danas se nalazi veći broj magmatskih kompleksa.U ovoj disertaciji su obrađene geološke karakteristike trinaest izabranih magmatskihkompleksa Vardarske zone tercijarne starosti, i laboratorijski određena mineraloškopetrografskasvojstva stena u njihovom sastavu i fizičko-mehanička svojstva kamenaznačajna za utvrđivanje mogućnosti njihove primene za dobijanje blokovaarhitektonskog građevinskog kamena iz kojih se dobijaju ploče za oblaganjegrađevinskih ...... (Winkler, 1994). 15 obliku blokova, ploča ili drugih građevinskih elemenata specificiranih oblika i dimenzija" – Thrush P.W. et al., 1968: A dictionary of mining, mineral and related terms.- US Bureau of Mines, 1269 p.; iz: Bates and Jackson, 1980). Dimenzionirani kamen mora da ispunjava određene ...Lidija M. Kurešević. "Potencijalnost tercijarnih magmatskih kompleksa Vardarske zone Srbije sa aspekta arhitektonskog građevinskog kamena" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2014-01-22)
-
Potencijalnost tercijarnih magmatskih kompleksa Vardarske zone Srbije sa aspekta arhitektonskog građevinskog kamena
Lidija M. Kurešević (2014-01-22)U sastavu Vardarske zone, jedne od tektonski najsloženijih oblasti Balkanskogpoluostrva, u čijem domenu se odvijalo otvaranje i zatvaranje okeanskih prostora isubdukcija koja je dovela do intenzivne magmatske aktivnosti pretežno tokom tercijara,danas se nalazi veći broj magmatskih kompleksa.U ovoj disertaciji su obrađene geološke karakteristike trinaest izabranih magmatskihkompleksa Vardarske zone tercijarne starosti, i laboratorijski određena mineraloškopetrografskasvojstva stena u njihovom sastavu i fizičko-mehanička svojstva kamenaznačajna za utvrđivanje mogućnosti njihove primene za dobijanje blokovaarhitektonskog građevinskog kamena iz kojih se dobijaju ploče za oblaganjegrađevinskih ...... (Winkler, 1994). 15 obliku blokova, ploča ili drugih građevinskih elemenata specificiranih oblika i dimenzija" – Thrush P.W. et al., 1968: A dictionary of mining, mineral and related terms.- US Bureau of Mines, 1269 p.; iz: Bates and Jackson, 1980). Dimenzionirani kamen mora da ispunjava određene ...Lidija M. Kurešević. "Potencijalnost tercijarnih magmatskih kompleksa Vardarske zone Srbije sa aspekta arhitektonskog građevinskog kamena" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2014-01-22)
-
Споменица 1991. – 2015. година: 135 година геологије и 70 година рударства на Универзитету у Београду
... картирања, 2009. 289. Вујић С., Јеленковић Р.: Слободан Јанковић - живот и дело, 2009. 290. Драгишић В., Поломчић Д.: Хидрогеолошки речник = Dictionary of Hydrogeology, 2009. 5. ПУБЛИКАЦИЈЕ ФАКУЛТЕТА У ПЕРИОДУ 1991. – 2015. ГОДИНА 591 291. Међународна конференција Историја рударства Средње ...
... , Dimitrijević S., Trumić B., Marjanović V., Pe- rović J., Vuković N.: Electrodeposition of silver powder from nitrate electrolyte for usage in electronic, Optoelectronics and Advanced Materials – Rapid Communications, 2012. 131. Stauder S., Stevanović Z., Richter C., Milanović S., Tucović A., Petrović ...главни и одговорни уредник Душан Поломчић. Споменица 1991. – 2015. година: 135 година геологије и 70 година рударства на Универзитету у Београду, Београд : Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет, 2016