Претрага
648 items
-
Увођење доменских и семантичких маркера за област рударства у српске електронске речнике
... е-речник састоји се од листе уноса заједно са њиховим лемама, морфосинтактичким, семантичким, до- менским и другим информацијама. Систем српских е-речника обухвата оп- шту лексику, властита имена и неколико доменски специфичних термина са флективним облицима генерисаним од ~140.000 простих и ~18 ...
... 719.086 (100.414 разли- читих) простих речи. У припреми је 22.875 речи специфичних за области рударства, безбедности и заштите на раду и процене ризика за укључење у електронски речник, након чега следи екстракција вишечланих термина, њихова лематизација, обележавање маркерима и укључење у продукциони ...
... рударства 157 корпуса који је такође описан у раду припремљено је 22.875 речи специфич- них за области рударства, безбедности и заштите на раду и процене ризика за укључење у е-речник. Следи екстракција вишечланих термина, њихова лема- тизација, обележавање маркерима и укључење у продукциони скуп речника ...Иван Обрадовић, Александра Томашевић, Ранка Станковић, Биљана Лазић. "Увођење доменских и семантичких маркера за област рударства у српске електронске речнике" in Научни састанак слависта у Вукове дане - Српски језик и његови ресурси: теорија, опис и примене, Београд : Међународни славистички центар на Филолошком факултету, Филолошки факултет (2017). https://doi.org/10.18485/msc.2017.46.3.ch10
-
Побољшање ефикасности одлучивања у рударству применом линеарних оптимизационих модела
Трајче Бошевски (2021)Одлучивање и управљање у рударству је захтеван и сложен задатак изложен ризицима. Конвенционални-искуствени приступи доношења одлука, у пракси често показују слабост која се огледа у недовољној поузданости и прецизности. Предмет истраживања докторске дисертације, под називом „Побољшање ефикасности одлучивања у рударству применом линеарних оптимизационих модела“ је да, сагледавањем научних метода линеарног програмирања, приступи формирању локацијских модела који би били засновани на анализи и прилагођавању постојећих и увођењу нових претпоставки за случајеве као што је експлоатација и потрошња кречњака. У дисертацији ...Трајче Бошевски. Побољшање ефикасности одлучивања у рударству применом линеарних оптимизационих модела, [Т. Бошевски], 2021
-
Industrija 4.0 - koncept prediktivnog održavanja 4.0 (PdM 4.0) u rudarstvu
Četvrtu industrijsku revoluciju – Industriju 4.0 karakteriše upotreba cyber-fizičkih sistema. Da bi se postigla optimalna strategija održavanja (ali i eksploatacije), neophodno je razviti sisteme koji podržavaju napredne inteligentne sisteme održavanja ili tehnologije pametnog održavanja. Iz toga su proizašli postulati Prediktivnog održavanja 4.0 (PdM 4.0) koji definišu veoma blisku budućnost u oblasti održavanja tehničkih sistema pa i rudarske opreme. PdM 4.0 uključuje iskorišćenje snage veštačke inteligencije za stvaranje stalnog uvida u otkrivanje uzroka i anomalija u radu opreme, koje se ...Predrag Jovančić, Vesna Damnjanović, Dragan Ignjatović, Miloš Tanasijević, Stevan Đenadić. "Industrija 4.0 - koncept prediktivnog održavanja 4.0 (PdM 4.0) u rudarstvu" in IX Međunarodna konferencija UGALJ 2019, Zlatibor, Srbija, 23-26. oktobar 2019., Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2019)
-
Утицај похабаности резних елемената роторног багера на ниво вибрација погона за копање
Филип Милетић (2023)У докторској дисертацији је анализиран утицај похабаности резних елемената роторног багера на потрошњу електричне енергије и ниво амплитуде вибрација погона за копање. Креиран је модел који у функцији стања резних елемената дефинише зависност разматраних физичких феномена. За развој модела примењене су једначине теорије осцилација и Ватметарска метода [1] којом се одређује потрошња електричне енергије. За верификацију модела извршена су мерења на роторном багеру SRs2000.32/5+VR ангажованом на откопавању откривке на површинском копу Тамнава–Западно поље. Обављено је пет мерења. Резни елементи су ...Филип Милетић. Утицај похабаности резних елемената роторног багера на ниво вибрација погона за копање, Београд : [Ф. Милетић], 2023
-
Razvoj integralnog modela za optimizaciju diskontinualnog sistema proizvodnje na površinskim kopovima nemetala
Miodrag Čelebić (2024)Izbor optimalne mehanizacije u diskontinualnom sistemu transporta je jedna od najvažnijih odluka koju treba donijeti prilikom projektovanja površinskih kopova. Pri izboru optimalne mehanizacije, uticaj ima veliki broj faktora, kako prirodnih – geoloških i ekoloških, tako i tehničkih, ekonomskih i socijanih. Neki od njih se mogu izraziti numerički, u određenim mijernim jedinicama, a neki opisno, lingvističkim varijablama, shodno uslovima koji vladaju na rudnim ležištima, a koje karakterišu visok stepen neizvjesnosti i neodređenosti kako prilikom istraživanja, tako i tokom procesa eksploatacije ...izbor mehanizacije, tehnologija eksploatacije, diskontinualani sistem, ekspertsko odlučivanje, lingvističke varijable, MCDM, FAHPMiodrag Čelebić. Razvoj integralnog modela za optimizaciju diskontinualnog sistema proizvodnje na površinskim kopovima nemetala, Beograd : [M. Čelebić], 2024
-
Primena termografije u rudarstvu
Stevan Đenadić, Vesna Damnjanović, Predrag Jovančić, Dragan Ignjatović, Dragutin Jovković, Filip Miletić (2019)Danas, gotovo da nema oblasti u nauci i tehnici u kojoj se Infracrvena termografija ne primenjuje kao metoda za lociranje i praćenje zagrejanih objekata ili tela, beskontaktnu procenu temperature površina, i nedestruktivno ispitivanje materijala. U radu su prikazane mogućnosti i perspektive primene ove metode u oblasti rudarstva.... je uglja (Slika 5 i 6), često se vrši odlaganje velikih količina uglja na deponije ili utovar u specijalizovane kontejnere, što vodi ka visokom riziku od požara. Slika 5. Termogram deponije uglja u Kini [10] Slika 6. Termogram na površinskom kopu u Indiji [11] Važno je vršiti te ...
... blagovremenog otkivanja greške ICT metodom, isti problem može rešiti za manje od 1 h. Nakon sprovedenih mera održavanja opreme, stručnjaci snimaju nove termograme kako bi se uverili da je problem otklonjen. U zavisnosti od potrebe ovakva inspekcija može se vršiti različitom frekvencijom (dnevno, nedeljno ...
... predviđa kvarove i na hidrauličnoj opremi (dizalice i prese) što takođe pomaže u izbegavanju operativnih zastoja. Može se koristi se i za procenu stepena rizika u oštećenju guma [16], koje su izuzetno velikih gabarita i visokih cena, izazvanog usled preopterećenja tovarom i hrapavosti terena. Moguća je ...Stevan Đenadić, Vesna Damnjanović, Predrag Jovančić, Dragan Ignjatović, Dragutin Jovković, Filip Miletić. "Primena termografije u rudarstvu" in IX Međunarodna konferencija UGALJ 2019, Zlatibor, Srbija, 23-26. oktobar 2019., Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2019)
-
Modeliranje tehnoloških procesa u rudarstvu u uslovima nedovoljnosti podataka primenom teorije grubih skupova
Zoran M. Štirbanović (2015-07-01)Rudarstvo, a u okviru njega i priprema mineralnih sirovina, se odlikuje složenošću tehnoloških procesa što je posledica velikog broja uticajnih parametara. Samim tim je potrebno biti veoma obazriv prilikom donošenja odluka u oblasti rudarstva. U cilju što efikasnijeg funkcionisanja procesa, moguće je primeniti različite metode koje služe za pojednostavljenje procesa odlučivanja. Jedna od takvih metoda jeste i teorija grubih skupova. Ona predstavlja relativno novu matematičku teoriju koja je pogodna za razumevanje nepreciznih i nepotpunih podataka kao i za otkrivanje ...rudarstvo, priprema mineralnih sirovina, teorija grubih skupova, višekriterijumsko odlučivanje, flotacijsko jalovište, flotacijski kolektor, flotaciona mašina... neke od mogućih primena teorije grubih skupova u oblasti medicine. Isti autori su svom radu [27] formirali inteligentni hibridni sistem zasnovan na teoriji grubih skupova koji se bavi analizom preživljavanja gerijatrijskih pacijenata, sa posebnim osvrtom na dijabetes kao faktorom rizika. ...
... okolno zemljište [76-79]. Pored ovih opasnosti po životnu sredinu postoje i rizici probijanja brana jalovišta i izlivanja zagađujućeg materijala u vodotokove. Takvi akcidenti su se dešavali više puta u prošlosti. Jedna od najvećih ekoloških katastrofa u Srbiji bilo je probijanje kolektora ispod ...
... snabdevanja, iskorišćenje korisne komponente, selektivnost, brzina flotiranja, potrošnja kolektora i toksičnost i potencijalni ekološki rizici. Uticaj svakog od kriterijuma prilikom odabira je različit i predstavljen je težinskim koeficijentima. Težinski koeficijenti kriterijuma prilikom izbora ...Zoran M. Štirbanović. "Modeliranje tehnoloških procesa u rudarstvu u uslovima nedovoljnosti podataka primenom teorije grubih skupova" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-07-01)
-
Аnaliza mogućnosti povećanja nagiba završne kosine površinskog kopa “Podbraćan”
Vladimir Čebašek, Veljko Rupar (2018)Eksploatacijom boksita iz ležišta "Podbraćan" formiran je površinski kop sa maksimalnom visinom zavšne kosine od 280 m. Redovnom kontrolom stabilnosti trenutnog stanja kosina površinskog kopa utvrđeno je da faktor sigurnosti iznosi Fs = 1.71 – 1.85, a što je ukazalo da postoji mogućnost povećanja nagiba kosine. U radu je prikazan postupak analize mogućnosti povećanja nagiba završne kosine površinskog kopa "Podbraćan".Vladimir Čebašek, Veljko Rupar. "Аnaliza mogućnosti povećanja nagiba završne kosine površinskog kopa “Podbraćan”" in Mining and Geology Today, II international symposium, Belgrade, 04 - 05.12.2018., Rudarski institut, Balkanska akademija nauka, Akademija inženjerskih nauka Srbije (2018). https://doi.org/10.25075/SI.2018.17
-
Методологија интегралне анализе сценарија енергетског развоја
Александар Маџаревић (2019)енергетска безбедност, сценарио развоја, фази логика, сигурност снабдевања, доступност, расположивост, природни гас... снабдевања, Техно-економско-друштвени ризик, Индекс ризика енергетске сигурности САД, MOSES - модел IEA краткорочног сагледавања енергетске безбедности, Индекс енергетске безбедности развијен од стране ЕУ Центра за заједничка истраживања у Италији и Индекс перформанси глобалне енергетске архитектуре ...
... несигурност снабдевања електричном енергијом су различити показатеље који су разматрани кроз Индекс ризика. Опсег вредности овог индекса је од 1 до 100 (Von Hippel, D. et al., 2013). Као димензије кроз које се ризик сигурности снабдевања посматра издвајају се: АЛЕКСАНДАР МАЏАРЕВИЋ 17 ЕНЕРГЕТСКА ...
... Coq, C., Paltseva, E., 2011). Ризик увозног снабдевања зависи пуно од врсте енергента који се анализира, геополитичког положаја земље и улоге тог енергента у посматраном енергетском систему. Аутори су у обзир узели и ценовну компоненту сигурности снабдевања (IEA, 2007). Ризик увозног енергетског снабдевања ...Александар Маџаревић. Методологија интегралне анализе сценарија енергетског развоја, Рударско-геолошки факултет, 2019
-
Optimizacija vodosnabdevanja podzemnim vodama u Srbiji
Dušan Polomčić, Zoran Stevanović, Petar Dokmanović, Vesna Ristić-Vakanjac, Bojan Hajdin, Saša Milanović, Dragoljub Bajić (2012)... Republike Srbije; Plan o upravijanju vodama; GodiSnji program upravljanja vodama; Planove koji se bave zaStitom od Stetnog dejstva voda (Plan upravljanja rizicima poplava, Plan opSte odbrane od poplava, itd.). Najnoviji Zakon o rudarstvu i geoloskim istraZivanjima (2011) ima veoma znaéajan uticaj na buduca ...
... jedan od rezultata projekta ,Monitoring resursa podzemnih voda u Srbiji* u zavrSnoj fazi izrade je Karta ugroZenosti podzemnih voda za podru¢je cele republike u razmeri 1:500.000. lako je metodologija izrade ove vrste karte dobro poznata i razvijena tokom prethodne dve decenije, ovo je jedan od prvih ...
... i u planinskim masivima od karstifikovanih karbonatnih stena. Podzemne vode u Srbiji i pored intenzivnog (koristi ih oko 75% stanovništva), nisu još uvek dovoljno . Na osnovu do sada obavljenih hidrogeoloških , trenutno se zahvata oko 30% obnovljivih rezervi podzemnih od ukupno procenjenih 67 m ...Dušan Polomčić, Zoran Stevanović, Petar Dokmanović, Vesna Ristić-Vakanjac, Bojan Hajdin, Saša Milanović, Dragoljub Bajić. "Optimizacija vodosnabdevanja podzemnim vodama u Srbiji" in Zbornik radova XIV srpskog simpozijuma o hidrogeologiji sa međunarodnim učešćem, Zlatibor, 17-20. maj 2012. godine , Beograd : Rudarsko-geološki fakultet (2012)
-
Uticaj proširenja nuklearne elektrane “Pakš” (Mađarska) na resurse podzemnih voda u Vojvodini
Bojan Hajdin, Dušan Polomčić (2016)... cesima vrlo visokog rizika. Postojanje jednog ovakog objekta u aluvijonu Dunava, a naročito njegova dela- tnost, nesumljivo predstavljaju potencijalni izvor opa- snosti za prirodnu sredinu, zbog čega je izvršena ana- liza uticaja na podzemne vodne resurse i potencijalne rizike za perspektivno rešenje ...
... nukle- arnih reaktora uz Dunav, kao što je to slučaj sa NE “Pakš”, u zavisnosti od vrste zagađivača, raste i opas- nost od dugotrajnog, a možda i trajnog isključenja iz- vorišta dimenzionisanog za vodosnabdevanje više od pola miliona stanovnika u ovom delu Vojvodine, ne uzimajući u obzir industrijske ...
... zem- ljama čak i zabrani upotreba ovog vida energije. Od havarije u Černobilju, 1986. godine, u evropskim drža- vama, još uvek je na snazi moratorijum na izgradnju nuklearnih elektrana. Trenutno u Evropi postoje 202 nuklearna reaktora, od kojih je operativno 85. Tokom 2014. godine u ze- mljama ...Bojan Hajdin, Dušan Polomčić. "Uticaj proširenja nuklearne elektrane “Pakš” (Mađarska) na resurse podzemnih voda u Vojvodini" in Tehnika 66 no. 5, Beograd : Savez inženjera i tehničara (2016): 777-786. https://doi.org/10.5937/tehnika1604545H
-
Razvoj modela za procenu rizika na deponijama industrijskog otpada mineralnog porekla
Dragana NIŠIĆ, D. (2019)Dragana NIŠIĆ, D.. Razvoj modela za procenu rizika na deponijama industrijskog otpada mineralnog porekla, Beograd:Rudarsko Geološki Fakultet, 2019
-
Razvoj algoritma procene efekta rizika rada rudarskih mašina na bazi fazi algebre
Dejan V. Petrović (2014)Dejan V. Petrović. Razvoj algoritma procene efekta rizika rada rudarskih mašina na bazi fazi algebre, Beograd:Rudarsko Geološki Fakultet, 2014
-
Развој алгоритма процене ефеката ризика рада рударских машина на бази фази алгебре
Dejan V. Petrović (2014-12-30)Појава изненадних отказа елемената техничких система у рударству је свакодневна појава...Dejan V. Petrović. "Развој алгоритма процене ефеката ризика рада рударских машина на бази фази алгебре" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2014-12-30)
-
The oil industry and climate changes
Dejan Radivojević (2020)Uprkos tome što je problem klimatskih promena poznat dugi niz godina i dalje veliki broj ljudi poistovećuje pojam vremenskih prilika sa klimom ne uzimajući u obzir različitu dužinu njihovog trajanja. U medijima se vrlo često mogu naći katastrofična predviđanja vezana za zagrevanje naše planete usled neodgovornog ponašanja čoveka. Sa druge strane geolozi znaju da je tokom geološke prošlosti naše planete bilo mnogo toplijih intervala od današnjih kao i da ti intervali nisu neminovno rezultovali masovnim izumiranjem živog sveta već su ...... emisijom CO2 i da predstavljaju značajan rizik za civilizaciju. Geološko američko društvo (Geological Society of America) se slaže da gasovi staklene bašte postaju sve važniji faktor globalnog zagrevanja od sredine 1800- tih kao i glavni faktor od sredine 1900-tih. Geološko društvo Londona ...
... temperature mogu da prijaju određenim vrstama i da su neke od njih upravo najveće razviće imale u vreme mnogo toplije mezozojske kli- me (recimo dinosaurusi u vreme krede, amoniti i dr). Slika 1 - Promena temperature na planeti od fanero- zoika do danas (gore) [1, 2]. Globalna tem- peratura ...
... GEOLOGIJA I METALURGIJA 71 (2020) 1 Studija Richard Heede-a jednog od osnivača Cli- mate Accountability Institute objavljena u časopisu Climatic Change [5] pokazala je da je 90 kompanija odgovorno za dve trećine emitovanja ugljenika od početka industrijskog doba sredinom 18. veka. U stu- diji istog ...Dejan Radivojević. "The oil industry and climate changes" in Tehnika – rudarstvo, geologija i metalurgija, Savez inženjera i tehničara Srbije, Beograd (2020). https://doi.org/10.5937/tehnika2001031R
-
Uticaj ekstremnih procesa na rizike površinske eksploatacije
Nepredvidivi ekološki negativni slučajni procesi mogu uticati na geo-tehnički sistem pri površinskoj eksploataciji ležišta mineralnih sirovina, što u velikoj meri uvećava rizike i ugrožava realizaciju proizvodnje. Kvantitativna analiza sa proračunom verovatnoća pojava ovakvih ekstremnih događaja i procenom odgovarajućih ekonomskih posledica, posebno u uslovima globalnih klimatskih promena, omogućava definisanje rizika i optimizaciju parametara sistema površinske eksploatacije.Natalija Pavlović, Tomislav Šubaranović, Dragan Ignjatović. "Uticaj ekstremnih procesa na rizike površinske eksploatacije" in 15. međunarodna konferencija o površinskoj eksploataciji OMC 2022, Zlatibor, 12.-15.10.2022., Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2022)
-
Preliminary Risk Assessment of Dam Failure at the Location of the Cukaru Peki Deposit, Bor (Serbia)
Dragana Nišić (2021)preliminarna procena rizika, rušenje brane, nesreća, matrica rizika, posledice udesa, industrijski otpadDragana Nišić. "Preliminary Risk Assessment of Dam Failure at the Location of the Cukaru Peki Deposit, Bor (Serbia)" in Minerals, MDPI (2021). https://doi.org/10.3390/min11101126
-
Оптимизација управљања процесима рекултивације површинских копова угља
Bojan S. Dimitrijević (2014-05-30)Ширење површинске експлоатације минералних сировина а нарочито енергетских ресурсафосилних горива, чине површинске копове угља просторно доминантним објектима великих рударскихбасена како у нас тако и у свету. Експлоатациона активност, прати негативне еколошке утицаје наживотну средину шире околине, што нас обавезује на интегрално планирање, ревитализацију,рекултивацију и уређење нарушеног простора за његово поновно хумано коришћење упостексплоатационом периоду. Постексплоатационо санирање и уређење предела површинских коповаи одлагалишта односно нарушеног простора изазваног рударским радовима и пратећих објеката,представља синтетички мултидисциплинарно-интердисциплинаран веома комплексан вишефазниинжењерски пројектни задатак.У уводном ...рекултивација, постексплоатациони предео, површински коп угља,вишеатрибутна анализа, одлучивање, процеси, рекултивационо решење... могућим последицама од занемарујућих до екстремних је извршено условно у пет нивоа (Табела 4.2) али и прилагођено конкретној ситуацији. Свака варијанта планирања је рангирана од најбоље до најгоре у складу са вреднованим индикаторима ризика. Табела 4.2. - Последице ризика и критеријуми Ниво ...
... zatvaranja Loša praksa Dobra praksa Is tr až iv an je P re th od na S tu di ja ot va ra nj e st ud ij a op ra vd an os ti Iz gr ad nj a i Rad Z at va ra nj e P re st an ak Слика 2.10. - Смањење ризика и незнања добре праксе Плановима затварања са рекултивацијом обухватају ...
... и управљања Проблем одлучивања уопште узев данас је неодвојив од процеса управљања. Реч управљање је присутно у различитим случајевима, те данас говори о управљању пројектима, квалитетом, материјалним па све до управљање ризицима. Да подсетимо, према конвенционалном тумачењу, управљање је скуп ...Bojan S. Dimitrijević. "Оптимизација управљања процесима рекултивације површинских копова угља" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2014-05-30)
-
Model procene rizika uticaja površinskog kopa Galovići" na životnu sredinu"
Slavoljub Joksović (2006)Slavoljub Joksović. Model procene rizika uticaja površinskog kopa Galovići" na životnu sredinu", Beograd:Rudarsko-geološki fakultet, 2006
-
Upravljanje rizikom pri istraživanju i proračunu rezervi ležišta magnezita Maljensko-Suvoborskog masiva
Svetlana Vukotić (2006)Svetlana Vukotić. Upravljanje rizikom pri istraživanju i proračunu rezervi ležišta magnezita Maljensko-Suvoborskog masiva, Beograd:Rudarsko-geološki fakultet, 2006