Претрага
234 items
-
Dosadašnja saznanja o bijelim boksitima na prostoru Crne Gore
Mia Jovanović, Slobodan Radusinović, Vladimir Simić. "Dosadašnja saznanja o bijelim boksitima na prostoru Crne Gore" in Geološki glasnik (2023)
-
Epidotized sanidine in quartzlatites from Grot
Propilitska alteracija je veoma česta u gornjokredno-tercijarnim vulkanitima Srbije. Kvarclatiti Grota, otkriveni na dubini od oko 550 m u jednoj od istražnih bušotina su holokristalaste porfirske strukture sa fenokristalima sanidina dimenzija i do 1,5 x 2 cm. Optičkim ispitivanjima su u kvarclatitu potvrdjeni i elementi sitaste, pojkilitske i glomeroporfirske strukture. Kao fenokristali prisutni su sanidin, plagioklas, kvarc, biotit i amfiboli. Sekundarni minerali su hlorit, epidot, coisit, Fe-hidroksidi, redak kalcit i ilit. U fenokristalima sanidina se zapažaju „lepeze“ izduženih kristala ...Danica Srećković-Batoćanin, Suzana Erić, Nikola Novičić, Nikola Pašajlić, Natalija Batoćanin. "Epidotized sanidine in quartzlatites from Grot" in Book of Abstracts, III Congress of Geologists of Bosnia and Herzegovina with international participation, Neum, 21. – 23.09.2023, Ilidža : Udruženje/udruga geologa u Bosni i Hercegovini (2023)
-
Geohemija
Dejan Prelević (2021)Dejan Prelević. Geohemija, Beograd : Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet, 2021
-
Mogućnost korišćenјa toplotnih pumpi sa otpadnom toplotom iz postrojenјa za prečišćavanјe otpadnih voda kao toplotnim izvorom
U narednom periodu se planira izgradnja nekoliko desetina sistema za prečišćavanje otpadnih voda u većim gradovima u Srbiji. Iskustva iz postrojenja koja su trenutno u radu, pokazuju da bi prečišćena otpadna voda, s obzirom na protok i temperaturu, mogla da predstavlja značajan izvor obnovljive energije. U radu su prikazani primeri dobre prakse korišćenja ove energije u sistemima daljinskog grejanja u zemljama Evropske unije. Analiziran je rad postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Šapcu i razmotrena je mogućnost njegovog korišćenja ...... PRIMERI DOBRE PRAKSE U EU Temperature niskotemperaturnih izvora, na kojima se bazira rad toplotnih pumpi u zemljama EU, su u opsegu od 5° do 40°C. Najzastupljeniji toplotni izvor u zemljama EU su trenutno komunalne otpadne vode sa oko 30%, a 25% čini otpadna industrijska toplota i toplota dimnih ...
... predstavlja značajan izvor obnovljive energije. U radu su prikazani primeri dobre prakse korišćenja ove energije u sistemima daljinskog grejanja u zemljama Evropske unije. Analiziran je rad postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Šapcu i razmotrena je mogućnost njegovog korišćenja u sistemu daljinskog ...
... toplotnih pumpi je postojanje toplotnog izvora relativno stabilne (nepromenljive) temperature. Kao toplotni izvori se uobičajeno koriste vazduh, voda, zemlja ili različiti izvori otpadne toplote. Smatra se da će sistemi daljinskog grejanja i toplotne pumpe integrisane u centralizovane sisteme imati značajnu ...Dejan Ivezić, Marija Živković, Aleksandar Madžarević, Boban Pavlović. "Mogućnost korišćenјa toplotnih pumpi sa otpadnom toplotom iz postrojenјa za prečišćavanјe otpadnih voda kao toplotnim izvorom" in Energija, Ekonomija, Ekologija, University Library in Kragujevac (2021). https://doi.org/10.46793/EEE21-1.11I
-
Geotermalni potencijal pliocensko-kvartarnih sedimenata na teritoriji opštine Zemun
Matija Zorić (2024)Grad Beograd se nalazi na području koje je izuzetno bogato podzemnim vodama i hidrogeotermalnim resursima. Najveće količine podzemnih voda akumulirane su u okviru aluvijalnih peskovito-šljunkovitih sedimenata i krečnjaka tortonsko-sarmatske starosti. Opština Zemun ima najveći geotermalni potencijal od svih Beogradskih opština, čak 57.7% od ukupnog potencijala celog grada Beograda. Master rad je fokusiran na istraživanju i analizi poznatih tehničkih sistema, kao i termotehničkih sistema koji su u upotrebi na teritoriji opštine Zemun. Tehnički sistemi se odnose na istražno-eksploatacione bunare koji nemaju ...... sadržajem prašinaste komponente, promenjivim sadržajem glinovite komponente kao i visokim sadržajem CaCO:;. U litološkom smislu, fosilne (pogrebene zemlje) se ne razlikuju od lesa i prema klasifikaciji odgovaraju glinovito — peskovitim alevrolitima. U morfološkom pogledu, lesne tvorevine zauzimaju ...
... definisana. Mlađi, terasni sedimenti se usecaju u lesni plato što Je izraženo na svim kontaktima. Konstatovana su tri sloja lesa i tri sloja pogrebene zemlje (sa fosilima). Debljina lesnog pokrivača kao ı broj lesova mestimično Je smanjena usled erozionih procesa i iznosi oko 30-40 m. Holocen (O») ...
... Na slici 9. prikazan je profil kvartarnih naslaga na području zemunskog lesnog odseka. 14 (1! fšf··.· nnnnnni „_»,g_g;· @ pogrebene zemlje _*_“_– policiklični rečni sedimenti lesni horizonti račiya-berolee nausjagy onosčične al vatičnći B/OVa V Slika 9. Profil kvartarnih naslaga ...Matija Zorić. Geotermalni potencijal pliocensko-kvartarnih sedimenata na teritoriji opštine Zemun, 2024
-
Vodosnabdevanje i održivo upravljanje podzemnim vodnim resursima u Srbiji
Dušan Polomčić, Zoran Stevanović, Dragoljub Bajić, Bojan Hajdin, Vesna Ristić-Vakanjac, Petar Dokmanović, Saša Milanović (2012)Slično većini evropskih zemalja, udeo podzemnih voda u javnom vodosnabdevanju u Srbiji je oko 75%. Najveće rezerve su akumulirane u vodonosnim naslagama intergranularne poroznosti neogene i kvartarne starosti, kao i u karstnim izdanima. One su jedini izvor vodosnabdevanja pijacom vodom za Vojvodinu i veći deo Srbije. Delovi sa malim rezervama podzemnih voda su Šumadija i južni delovi zemlje, gde se koriste u većoj meri površinske vode. Do sada izvedena hidrogeološka istraživanja pokazuju da se zahvata oko 30% obnovljivih rezervi ...... Bojan HAJDIN, Vesna RISTI VAKANJAC, Petar DOKMANOVI , Saša MILANOVI Rudarsko-Geološki fakultet u Beogradu REZIME Sli no ve ini evropskih zemalja, udeo podzemnih voda u javnom vodosnabdevanju u Srbiji je oko 75%. Najve e rezerve su akumulirane u vodonosnim naslagama intergranularne poroznosti ...
... su jedini izvor vodosnabdevanja pija om vodom za Vojvodinu i ve i deo Srbije. Delovi sa malim rezervama podzemnih voda su Šumadija i južni delovi zemlje, gde se koriste u ve oj meri površinske vode. Do sada izvedena hidrogeološka istraživanja pokazuju da se zahvata oko 30% obnovljivih rezervi ...
... proširenja i u estalijeg merenja. Implementacija zajedni kog upravljanja me ugrani nim izdanima uklju uje održivo koriš enje podzemnih voda susednih zemalja. Na taj na in su u Srbiji poslednjih godina sprovedene odre ene aktivnosti sa Ma arskom i Bugarskom. Klju ne re i: vodosnabdevanje, rezerve podzemnih ...Dušan Polomčić, Zoran Stevanović, Dragoljub Bajić, Bojan Hajdin, Vesna Ristić-Vakanjac, Petar Dokmanović, Saša Milanović. "Vodosnabdevanje i održivo upravljanje podzemnim vodnim resursima u Srbiji" in Vodoprivreda, Beograd : Jugoslovensko društvo za odvodnjavanje i navodnjavanje (2012)
-
Low-temperature phase transition and magnetic properties of K3YbSi2O7
Predrag Dabić, Volker Kahlenberg, Biljana Krüger, Marko Rodić, Sabina Kovač, Jovan Blanuša, Zvonko Jagličić, Ljiljana Karanović, Václav Petříček, Aleksandar Kremenović (2021)alkalni silikati elemenata retkih zemalja, fazni prelazi, magnetne karakteristike, razdvajanje kristalnog polja, silikati lantanicaPredrag Dabić, Volker Kahlenberg, Biljana Krüger, Marko Rodić, Sabina Kovač, Jovan Blanuša, Zvonko Jagličić, Ljiljana Karanović, Václav Petříček, Aleksandar Kremenović. "Low-temperature phase transition and magnetic properties of K3YbSi2O7" in Acta Crystallographica Section B Structural Science, Crystal Engineering and Materials, International Union of Crystallography (IUCr) (2021). https://doi.org/10.1107/S2052520621006077
-
Postojeće stanje i budući trendovi u preventivnoj zaštiti podzemnih voda Srbije
Vladimir Živanović (2022)Podzemne vode predstavljaju osnovni, a u mnogim zemljama i jedini resurs za javno vodosnabdevanje stanovništva tako da zaštita podzemnih voda predstavlja bitan preduslov za njihovo dugotrajno i održivo korišćenje. Kako u svetu, tako i u Srbiji, zaštita podzemnih voda se najvećim delom svodi na primenu preventivnih mera zaštite. Kod planiranja zaštite većih prostora sve više se koriste metode za ocenu ranjivosti podzemnih voda. Njihova primena je posebno naglašena u karstnim područjima zato što se tu izdvajaju delovi terena sa ...Zaštita podzemnih voda, karte ranjivosti podzemnih voda, karta hazarda, karte rizika od kontaminacije, monitoring podzemnih voda, SrbijaVladimir Živanović. "Postojeće stanje i budući trendovi u preventivnoj zaštiti podzemnih voda Srbije" in Zbornik radova XVI srpskog Simpozijum o hidrogeologiji sa međunarodnim učešćem, Univerzitet u Beograd, Rudarsko-geološki fakultet (2022)
-
Uticaj utiskivanja gas-lift gasa na prenos mase i toplote
Branko Grubač (2019)Nakon uvođenja kontinualnog gas-lifta, primećen je porast proizvodnje tečnog naftnog gasa, TNG, u postrojenju za preradu gasa, kao jednog od finalnih proizvoda dobijenog iz fluida gaso kondenzatnih i rastvorenog gasa iz naftnih bušotina. Pretpostavljeno je da se prisustvom gas-lift gasa uspostavlja drugačija ravnoteža faza u odnosu na slučaj bez gaslifta, te da je gas-lift gas stripovao propan i butane iz tečne u parnu fazu, što je dovelo do povećanja prinosa TNG-a. Napravljen je model bušotine koja radi u kontinualnom gas-liftu ...... toplote između gas-lift gasa i okolne sredine (zemlje). 7.1 Granice modela i modelovanje materijalne struje Prvi korak u modelovanju bušotine predstavlja definisanje ulazne i izlazne granice sistema koji se modeluje. Definisanjem granica, određuju se elementi sistema koji se modeluje i materijalni ...
... gasa i okoline – zemlje modelovana je takođe primenom programa Aspen HYSYS. Za modelovanje korišćena je opcija procene koeficijenta prolaza toplote (estimate heat transfer coefficient, HTC), gde je temperatura okoline (zemlje) određena na osnovu temperaturnog gradijenta zemlje. Prilikom procene ...
... kezinga i zemlje obuhvaćen je tako što je cev simulirana kao izolovana određenom debljinom izolacije (koja predstavlja debljinu cementa), a koeficijent otpora provođenju toplote uzet je za koriščeni tip cementa. Temperaturni – geotermalni gradijent zemlje, predstavlja porast temperature zemlje u funkciji ...Branko Grubač. Uticaj utiskivanja gas-lift gasa na prenos mase i toplote, Beograd : Rudarsko-geološki fakultet, 2019
-
Hronološki pregled razvoja površinske eksploatacije lignita u Srbiji
U ovom preglednom radu dat je istorijski pregled razvoja površinske eksploatacije lignita na teritoriji Srbije, uz kratak osvrt na geološki nastanak i kvalitet i rezerve uglja, kao i mogućnosti korišćenja za dalju upotrebu. Kolubarski, Kostolački i Kovinski ugljeni baseni lignita u Srbiji, ne računajući Kosovsko-Metohijski i Drenički u sastavu AP Kosovo i Metohija po Rezoluciji 1244 UN, su ležišta najrasprostranjenijeg uglja - lignita u Srbiji koji se eksploatiše od druge polovine 20. veka na velikom broju površinskih kopova ...Bojan Dimitrijević, Radmila Gaćina, Bogoljub Vučković. "Hronološki pregled razvoja površinske eksploatacije lignita u Srbiji" in XI Međunarodna konferencija ugalj i kritični mineral CCM 2023, Zlatibor, 11-14. oktobar 2023., Beograd : Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2023)
-
Hidrogeohemijska valorizacija esencijalnih mikroelemenata mineralnih voda Srbije
Jana S. Stojković (2013-09-25)Mineralne vode još od davnina privlače pažnju ljudi i to kako u pogledu istraživanja iproučavanja, tako i u pogledu njihovog iskorišćavanja. Naročito je važno poznavanjesadržaja mikroelemenata u njima, jer su to komponente njihovog hemijskog sastavakoje ih odvajaju od tzv. „običnih“ malomineralizovanih voda.U ovom radu proučavani su odabrani esencijalni mikroelementi (fluor, bor, litijum,kalijum, stroncijum i silicijum), u mineralnim vodama Srbije, pri čemu je analiziranopreko 130 uzoraka mineralnih voda iz različitih geoloških sredina, to jest hidrogeološkihrejona. Cilj ovog istraživanja bio je ...esencijalni mikroelementi, faktori migracije, zakonomernosti rasprostranjenja, hidrogeohemijski procesi, multivarijantna statistička analiza, mineralne vode Srbije... mineralnih vrsta. Silicijum se najčešće javlja sa oksidacionim brojem +4, mada su moguća i oksidaciona stanja ‒4 i +2. Ovo je tipičan oksifilni element i retko se javlja u elementarnom stanju, već je uglavnom sjedinjen sa kiseonikom, i to: sa dva atoma kiseonika, u obliku SiO2 (silicijum-dioksid; eng ...
... zdravstvena organizacija nije definisala maksimalnu dozvoljenu koncentraciju kalijuma u vodi za piće, jer je procenjeno da se ovaj element u prirodnim vodama izuzetno retko javlja u količinama koje bi mogle da predstavljaju rizik po zdravlje ljudi. Domaćim Pravilnikom o higijenskoj ispravnosti vode ...
... datog elementa u prirodi, to jest njegove prosečne koncentracije u različitim delovima litosfere i hidrosfere. geohemijske karakteristike elementa – najvažniji minerali, u kojima se dati element javlja, i stene, u kojima su ti minerali zastupljeni. biohemijske karakteristike elementa – uticaj ...Jana S. Stojković. "Hidrogeohemijska valorizacija esencijalnih mikroelemenata mineralnih voda Srbije" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2013-09-25)
-
Prirodno prečišćavanje i stimulisana bioremedijacija podzemnih voda zagađenih naftnim ugljovodonicima
Nenad M. Marić (2016-09-26)Disertacija se konceptualno sastoji iz dva dela kojima je obuhvaćen pasivan (prirodnoprečišćavanje) i aktivan remedijacioni pristup (stimulisana bioremedijacija) kodpodzemnih voda zagađenih naftnim ugljovodonicima.U prvom delu disertacije prikazani su rezultati osmatranja procesa prirodnogprečišćavanja u podzemnim vodama na lokaciji istorijskog zagađenja kerozinom.Tragovi zagađenja naftnim ugljovodonicima pronađeni su 20 godina nakon prosipanjakerozina. Ovo je stvorilo osnovu za proučavanje efekata dugotrajne izloženostipodzemnih voda procesima biodegradacije u terenskim uslovima. Uočeno je da sesnižene koncentracije elektron akceptora (O2, NO3-, SO42-) i povišene koncentracijemetaboličkih produkata biodegradacije ...... Amonijum-nitrat 1,0 g/l Kalijum-hidrogenfosfat 0,25 g/l D2 dizel 2000 mg/kg Agar 16,0 g/l Ekstrakt zemlje 50,0 ml pH 7 Ekstrakt zemlje se dobija mešanjem vode i zemlje u odnosu 1:1 (m/V). Smeša se steriliše u autoklavu; nakon sterilizacije se cedi kroz kvalitativni ...
... Doktorska disertacija Pregled literature 4 2.1. Podzemne vode kao životni resurs Iako voda prekriva dve trećine planete Zemlje, njena raspodela je krajnje neravnomerna. Tako, slatka voda čini manje od 3 % ukupne količine vode na našoj planeti (slika 2.1). Najveći deo slatke ...
... van der Gun, 2004) 38% navodnjavanih površina na svetskom nivou navodnjava se podzemnim vodama (Margat and van der Gun, 2013) Na nivou zemalja Evropske Unije 75 % stanovništva koristi podzemne voda kao izvor vodosnabdevanja (European Commission, 2008). Prema dostupnim podacima, udeo podzemnih ...Nenad M. Marić. "Prirodno prečišćavanje i stimulisana bioremedijacija podzemnih voda zagađenih naftnim ugljovodonicima" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-09-26)
-
Badenske školjke jugoistočnog oboda Panonskkog basena (Centralni Paratetis)
Gordana M. Jovanović (2014-12-05)Rad obuhvata detaljnu studiju badenskih školjaka koje potiču sa terenajugoistočnog oboda Panonskog basena (Centralni Paratetis). Proučavani su lokaliteti naprostorima Srbije (Fruška gora, Golubac, okolina Beograda, Aranđelovca, Koceljeva,Loznica) i severoistočne Bosne (Ugljevik). Pored taksonomske analize i paleontološkihopisa bivalvija, u radu je dat i spisak revidovanih vrsta koje su do sada pronađene usedimentima badenskog kata istraživanog terena. Do sada je ukupno poznato 41familija, 108 rodova i 174 taksona. Identifikovano je 170 bivalvijskih vrsta, međukojima su neke prvi put konstatovane na ovim ...školjke, baden, Panonski basen (Centralni Paratetis), stratigrafija,paleoekologija, paleogeografija, paleobiogeografija... Detalj sa slike A. Iznad njih su peščari sa retkim ljušturama Anomia i Turritella. Preko peščara leži sloj konglomerata i alevritičnih peščara bez faune. Iznad se nalazi sloj peščara sa proslojcima i sočivima više vezanih peščara sa retkim fragmentima pretežno Costellamussiopecten, Anadara ...
... fosilni ostaci. Pojedini lokaliteti se po bogatstvu taksona, očuvanosti i značaju paleontološkog materijala mogu porediti sa badenskim lokalitetima zemalja u okruženju. Taksonomija badenske faune i utvrđivanje starosti sedimenata na osnovu mekušaca su ponovo postali predmet proučavanja evropskih ...
... samo u pojedinim basenima Centralnog Paratetisa. Postoje izvesne sličnosti ali i razlike između zajednice pektena Poljske, Mađarske i drugih zemalja sa zajednicom pektena proučavanih terena, (tabela 8). Prema podacima iz bušotine u Eisenstadt-Sopron basenu (na dubuni 1253.8-1302.4 m zajednice ...Gordana M. Jovanović. "Badenske školjke jugoistočnog oboda Panonskkog basena (Centralni Paratetis)" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2014-12-05)
-
Primena termografije u rudarstvu
Stevan Đenadić, Vesna Damnjanović, Predrag Jovančić, Dragan Ignjatović, Dragutin Jovković, Filip Miletić (2019)Danas, gotovo da nema oblasti u nauci i tehnici u kojoj se Infracrvena termografija ne primenjuje kao metoda za lociranje i praćenje zagrejanih objekata ili tela, beskontaktnu procenu temperature površina, i nedestruktivno ispitivanje materijala. U radu su prikazane mogućnosti i perspektive primene ove metode u oblasti rudarstva.... termovizijska posmatranja. Na vrlo jednostavan način je moguće i locirati curenje metana (Slika 15). Slika 15. Termogram curenja metana iz zemlje - NASA [26] 4. Zaključak Poslednje decenije infracrvena termografija, polako zauzima svoje mesto i u rudarskoj industriji. Konstantan pad ...
... posebno pogodno za nadgledanje cevovoda, gasovoda ili naftovoda koji se prostiru na velikim daljinama (Slika 12) [23]. U takvim okolnostima nije retka situacija da se primenjuju termovizijska oprema montirana na helikoptere ili dronove. Slika 12. Termogrami zagrejanog cevovoda [23] ...Stevan Đenadić, Vesna Damnjanović, Predrag Jovančić, Dragan Ignjatović, Dragutin Jovković, Filip Miletić. "Primena termografije u rudarstvu" in IX Međunarodna konferencija UGALJ 2019, Zlatibor, Srbija, 23-26. oktobar 2019., Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2019)
-
Srbija u OneGeology Europe
Геолошки завод Србије као носилац Пројекта ОneGeologyEurope заједно са Рударско геолошким факултетом и Министарством за природне ресурсе, рударство и просторно планирање су се укључили у међународни Пројекат OneGeology Europe у мају 2013. године у већ поодмаклој фази израде Пројекта. До краја 2013. године испунили су завршене активности које треба да доведу до пуноправног укључења у Пројекат чиме је Република Србија нашла своје место на Геолошкој карти Европе 1:1М. Геолошка карта Србије 1:1М представља компилациону односно поједностављену верзију ОГК 1:500 ...... трошкове. Свакој земљи чланици омогућава се преглед података на националном језику као и континуирано унапређење и усклађивање податка. Овим је наша геологија добила прилику да, у оквиру једног глобалног мрежног портала, све оно што до сада познаје у геолошкој грађи своје земље не само прикаже него ...
... минималне трошкове. Свакој земљи чланици омогућава се преглед података на националном језику као и континуирано унапређење и усклађивање податка. Овим је наша геологија добила прилику да, у оквиру једног глобалног мрежног портала, све оно што до сада познаје у геолошкој грађи своје земље не само прикаже него ...
... and semantic harmonization Да би се олакшала интероперабилност записа метаподатака развијена је вишејезична терминолошка база података. У свакој земљи су одређене институције које су добављачи података и које су попуниле вишејезичну базу метаподатака, што је у случају Републике Србије урадио Геолошки ...Danka Blagojević, Ranka Stanković, Petar Stejić, Velizar Nikolić. "Srbija u OneGeology Europe" in Zapisnici Srpskog geološkog društva za 2013. godinu, Beograd : Srpsko geološko društvo (2014)
-
Primena programa UVSZ pri zaštiti od miniranja
Primena energije eksploziva tj. miniranje, predstavlja osnovni način eksploatacije čvrstih mineralnih sirovina u rudarstvu. Miniranjem se postižu vrlo povoljni tehnoekonomski pokazatelji, koje nažalost prate i negativni efekti miniranja. U cilju zaštite životne sredine potrebno je za svaku radnu sredinu odrediti jednačinu oscilovanja stenske mase pri miniranju. Ova jednačina definiše promenu brzine oscilovanja stenske mase u zavisnosti od rastojanja, količine eksploziva, uslova izvođenja miniranja i geoloških karakteristika stenske... seizmi kog intenziteta i dat je u vidu XII seizmi kih stepeni. Ruska skala za ocenu potresa usled miniranja ustanovljena je u Institutu za fiziku zemlje - Akademije nauka Rusije. Za procenu seizmi kog dejstva miniranja na zgrade i druge objekte, neophodno je uzeti u obzir i stanje objekata, karakteristike ...
... stepen seizmi¢kog intenziteta i dat je u vidu XII seizmi¢kih stepeni. Ruska skala za ocenu potresa usled miniranja ustanovljena je u Institutu za fiziku zemlje - Akademije nauka Rusije. Za procenu seizmictkog dejstva miniranja na zgrade i druge objekte, neophodno je uzeti u obzir i stanje objekata, karakteristike ...
... stavljamo pod kontrolu. U ovom radu prikazana je primena UVSZ programa, koji se koristi za analizu i prezentaciju podataka merenja na racunaru. Kljucne reci: Program UVSZ, miniranje, potres, zastita Zivotne sredine. Abstract: Application of explosive energy i.e. blasting operation, represents the main way ...Suzana Lutovac, Miloš Gligorić, Jelena Majstorović, Luka Crnogorac, Rade Tokalić. "Primena programa UVSZ pri zaštiti od miniranja" in XIII skup privrednika i naučnika SPIN’21, Industrija 4.0 – mogu nosti, izazovi i rešenja za digitalnu transformaciju privrede, Univerzitet u Beogradu, Fakultet organizacionih nauka (2021)
-
Advancing Sentiment Analysis in Serbian Literature: A Zero and Few-Shot Learning Approach Using the Mistral Model
Ova studija predstavlja analizu sentimenta srpskih starih romana iz perioda 1840-1920, koristeći veliki jezički model (LLM) Mistral za tehniku učenja sa zasnovani na takozvanim "zero" i "few-shot" pokušajima. Glavni pristup uvodi inovacije osmišljavanjem istraživačkih upita (promptova) uključuju tekst sa uputstvom za klasifikaciju bez primera i na osnovu nekoliko primera, omogućavajući jezičkom modelu da klasifikuje osećanja u pozitivne, negativne ili objektivne kategorije. Ova metodologija ima za cilj da pojednostavi analizu osećanja ograničavanjem odgovora, čime se povećava preciznost ...Milica Ikonić Nešić, Saša Petalinkar, Mihailo Škorić, Ranka Stanković, Biljana Rujević. "Advancing Sentiment Analysis in Serbian Literature: A Zero and Few-Shot Learning Approach Using the Mistral Model" in Proceedings of the 2024 Joint International Conference on Computational Linguistics, Language Resources and Evaluation, Sofia, Bulgaria, 9-10 September 2024, LREC | COLING (2024)
-
Rezultati ispitivanja parametara čvrstoće i dinamičkih svojstava mermera i mogućnost njihove korelacije
Ispitivanja stena kao radne sredine, odnosno materijala sa kojim se gradi, na kome se gradi i u kome se gradi, svojom složenošću zahteva njeno svestrano izučavanje po velikom broju parametara. Zadatak Mehanike stena je da što bolje upozna ponašanje stenske mase i njenu otpornost na dejstvo pritiska, zatezanja i smicanja, kao i dinamičkih svojstava. Poznavanje navedenih parametara i njihova korelacija omogućavaju pouzdaniji izbor parametara za projektovanje danas sve zahtevnijih uslova kako podzemne, tako i površinske eksploatacije. U ovom radu ...mermer, jednoosna čvrstoća na pritisak, čvrstoća na istezanje, brzina longitudinalnih elastičnih talasa, korelacijaJelena Majstorović-Necković, Vladimir Čebašek, Veljko Rupar. "Rezultati ispitivanja parametara čvrstoće i dinamičkih svojstava mermera i mogućnost njihove korelacije" in 11. Međunarodna konferencija “Ugalj i kritični materijali" CCM 2023, Zlatibor, 11-14. oktobar 2023., Beograd : Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2023)
-
Regionalno-geološke karakteristike miocenskih sedimenata na prostoru severnog Banata
Dejan N. Radivojević (2014-12-30)Predmet doktorske disertacije predstavljalo je rešavanje strukturno‐stratigrafskihodnosa miocenskih sedimenata na prostoru severnog Banata. U cilju regionalnogsagledavanja, korišćeni su svi raspoloživi geofizički i geološki podaci sa širegistražnog područja, odnosno iz celog Panonskog basena i susednog orogena. Osimklasičnih metoda primenjene su i savremene metode seizmostratigrafije,tektonostratigrafije i riftne sekvencione stratigrafije. Primenjene metode omogućilesu izradu modela progradacije ivice šelfa za ceo Panonski basen, modela uzajamnihveza između basena i geodinamičkog modela jugoistočnog oboda basena.Jezero Panon je većim delom zapunjeno prilivom sedimenata paleo‐Dunavom saseverozapada, odnosno ...Centralni Paratetis, Panonski basen, miocen, jezero Panon,seizmostratigrafija, sekvenciona stratigrafija, paleogeografija, geodinamika... i retki kristali gipsa. Ružičasti gvožđeviti kvarcni peščari često se nalaze u smeni sa glinovitim i vapnovitim alevrolitima, glincima, laporcima i laporovitim krečnjacima. U donjotrijaskim sedimentima kampilskog potkata utvrđena je oskudna fauna predstavljena retkim fo ...
... prikaz 46 njihovi fragmenti. Kod psefita matriks je najčešće peskoviti i alevrolitski, dok je kod psamita mikritski, ređe glinoviti. Cement je uglavnom sparitski, ređe silicijski, bazalnog do pornog tipa. Osim klastitima, sarmatski sedimenti su predstavljeni krečnjacima koji su u ...
... dužine preko 650 km, podataka sa više od 200 bušotina, podataka iz susednog orogena i prethodno izvedenih geoloških studija u susednim zemljama, urađen je novi geodinamički model Panonskog basena, u koji je prvi put uključen i njegov ključni – jugoistočni deo. Brza evolucija izalučnog ...Dejan N. Radivojević. "Regionalno-geološke karakteristike miocenskih sedimenata na prostoru severnog Banata" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2014-12-30)
-
Investigation of accessory elements of representative petrologic radioactivity carriers at Stara Planina, Serbia
Boris Vakanjac, Ivana Jelic, Milena Rikalovic, Vesna Ristic-Vakanjac, Dusan Nikezic, Zorana Naunovic, Slavko Dimovic (2019)Ова студија се бави обиљем најчешћих акцесорних елемената носилаца радиоактивности на Старој планини на четири дефинисане локације. Све истраживане локације имају повећану радиоактивност, већу од 200 цпс, до 1250 цпс. У свим испитиваним узорцима детектовани су следећи елементи и одређене њихове концентрације: Зр, Рб, В, Мо, Сн, Зн, Цу, Ас, Сб, Ба, Ни, Цр, В и Ти. Анализа је показала да су у зависности од узорка утврђене повишене концентрације свих детектованих елемената осим титана. Како се сви локалитети који ...Boris Vakanjac, Ivana Jelic, Milena Rikalovic, Vesna Ristic-Vakanjac, Dusan Nikezic, Zorana Naunovic, Slavko Dimovic. "Investigation of accessory elements of representative petrologic radioactivity carriers at Stara Planina, Serbia" in Nuclear Technology and Radiation Protection (2019). https://doi.org/10.2298/NTRP190709039V