Претрага
127 items
-
Uticaj geološke neizvesnosti u razvoju rudarskih projekata
Rudarstvo je industrija koja se nosi sa različitim vrstama neizvesnosti i rizika zbog svoje prirode i specifičnosti. Neizvesnost u rudarstvu može poticati iz različitih izvora i uticati na različite aspekte rudarskih projekata. Kao jedan od dominantnih faktora, ističe se geološka neizvesnost. Geološka neizvesnost igra ključnu ulogu u rudarstvu i može značajno uticati na procenu resursa i rezervi, planiranje eksploatacije, ekonomsku isplativost i upravljanje rizicima. Ova neizvesnost se ne može eliminisati, ali se uz primenu adekvatnih standarda i zakona može ...... Geološka interpretaciju ı modeliranje, • Analizaiprocena sadržaja,i • Procenai kontrola rizika. Procena resursa treba da bude kompletirana sa procenom rizika. Svi numerički modeli imaju višestruke značajne izvore rizika, vezane za podatke, geološku interpretaciju i modeliranje (procenu) sadržaja. ...
... • Litološka interpretacija na osnovu istražnih radova, • „Kontrola kvaliteta pripreme podataka i laboratorijskih analiza, • „Metodologija modeliranja ležišta i procene sadržaja i • „Ocena mogućnosti i načina cksploatacije (srednji i granični sadržaji, i dr). U svetskoj praksi razvijeno je nekoliko ...
... Kolonja Lj. (2015). Uncertainty in pit optimization. Mining and Enviromental protection. Vrdnik, Serbia. [12] Milensko Savić, Mile Bugarin. (2019). Modeliranje ležišta sa procenom resursa i planiranjem otkopavanja na površinskim kopovima. Bor, Srbija: Institut za rudarstvo i metalurgiju Bor. [13] Morley ...Petar Marković, Dejan Stevanović, Mirjana Banković. "Uticaj geološke neizvesnosti u razvoju rudarskih projekata" in XI Međunarodna konferencija "Ugalj i kritični minerali 2023", CCM 2023, Zlatibor, 11-14. oktobar 2023., Beograd : Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2023)
-
Hidrodinamička analiza procesa starenja bunara sa horzontalnim drenovima na beogradskom izvorištu podzemnih voda
Đorđije M. Božović (2023)Predmet istraživanja doktorske disertacije su bunari sa horizontalnim drenovima beogradskog izvorišta podzemnih voda, drugog najvećeg izvorišta ovog tipa na svetu, čiji je režim rada opterećen procesima intenzivnog starenja prisutnog od samog početka formiranja izvorišta, početkom 1950‒ih godina. Istraživanja sprovedena u okviru izrade disertacije su imala za cilj definisanje nove metodologije izučavanja procesa mehaničkog i biohemijskog kolmiranja drenova izradom detaljnih 3D numeričkih hidrodinamičkih modela, upotrebom postojećih, dostupnih i široko rasprostranjenih računarskih programa. Istraživanja su realizovana simulacijom ostvarenog režima podzemnih voda ...modeliranje podzemnih voda, hidrauličke karakteristike drenova, koeficijent propusnosti drenova, prifilterska zona drena, hidraulički otpori na drenovima, kolmiranje drenova, ulazne brzine podzemnih voda, MODFLOW, CLN Package... čkom modeliranju bunara sa horizontalnim drenovima Hidraulički mehanizam zahvatanja podzemnih voda bunarom sa horizontalnim drenovima je moguće predstaviti u matematičkom obliku definisanjem jednačine kojom se opisuje kretanje podzemnih voda iz izdani u dren, a koja u oblasti matematičkog modeliranja ...
... otporima, promenljivim tokom vremena. Kao što je rečeno u poglavlju o hidraulici i hidrodinamičkom modeliranju bunara sa horizontalnim drenovima, u zavisnosti od korišćenog softvera za matematičko modeliranje, koeficijent propusnosti drenova [Kpz/dpz] se može ili direktno zadati na modelu ili se dve njegove ...
... kretanjem podzemnih voda kroz cev, uz matematičko povezivanje razmene podzemnih voda između diskretnih polja koje predstavljaju izdan i polja koja predstavljaju bunar. Pristup je nazvan „teorija povezanih ćelija“ i imao je značajan uticaj na dalji razvoj teorije modeliranja bunara. Autori Sawyer & Lie ...Đorđije M. Božović. Hidrodinamička analiza procesa starenja bunara sa horzontalnim drenovima na beogradskom izvorištu podzemnih voda, Beograd : [Đ. Božović], 2023
-
Optimizacija parametara reza rotornog bagera pri otkopavanju materijala sa povećanom čvrstoćom
Saša D. Bošković (2016-09-09)Otkopavanje materijala rotornim bagerom je veoma sloţen fiziĉko-mehaniĉki proces. Pokazatelji efektivnosti tog procesa zavise od velikog broja raznovrsnih ĉinilaca od kojih se posebno mogu istaći: fiziĉko-mehaniĉke karakteristike materijala koji se otkopava, reţim rada bagera i izbor tehnoloških parametara bloka, odreska i reza, geometrije vedrica i zuba itd. Poseban problem se javlja kod otkopavanja materijala povećane ĉvrstoće, što je ĉest sluĉaj na našim površinskim kopovima. Dimenzionisanje specifiĉne sile kopanja bagera prema manjim masama izuzetno ĉvrstog materijala je neracionalno i rešenje ...rotorni bager, parametri reza, otpor na kopanje, dinamika bagera, kapacitet, optimizacija, specifična potrošnja energije... Automatizacija i upravljanje procesima u rudarstvu, Akademija inţenjerskih nauka i Rudarsko-geološki fakultet, Beograd [69] Vujić S. (1985), Matematičko modeliranje ležišta mineralnih sirovina, Rudarsko- geološki fakultet, Beograd [70] Vuković B., Bošković S. (2001), Mogućnosti otkopavanja litološkog ...
... Sistemska analiza Modeliranje Eksperimentalna merenja Optimizacija I F A Z A II F A Z A II I F A Z A Teoretske osnove rada rotornog bagera Geološki podaci Modeliranje procesa otkopavanja Modeliranje strukture radnog organa Terenska merenja: ...
... odreska i reza rotornog bagera. 9 Ĉetvrto poglavlje predstavlja modeliranje procesa otkopavanja i daje postupak i rezultate modeliranja u konkretnim uslovima radne sredine. U petom poglavlju je izvršeno modeliranje strukture radnog organa (rotora i strele rotora) i predstavljeni su rezultati ...Saša D. Bošković. "Optimizacija parametara reza rotornog bagera pri otkopavanju materijala sa povećanom čvrstoćom" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-09-09)
-
Influence of DEM resolution on numerical modelling of debris flows in RAMMS - Selanac case study
Debris flows induced by intensive rainfall represent very hazardous phenomena in many parts of the World. Methods for prediction of runout distance of flow like mass movements are different and depending on the input data, rheology, and available or appropriate numerical solution. However, sometimes it is not easy to obtain pre event and post event high-resolution data in the rural or mountainous area. Thus, the topology of terrain is the most important input parameter for the every real case ...Jelka Krušić, Biljana Abolmasov, Mileva Samardžić Petrović. "Influence of DEM resolution on numerical modelling of debris flows in RAMMS - Selanac case study" in 4th Regional Symposium on Landslides in the Adriatic Balkan Region, 23-25 October 2019, Sarajevo, Bosnia and Herzegovina, Geotechnical Society of Bosnia and Herzegovina (2019). https://doi.org/ 10.35123/ReSyLAB_2019
-
Моделирање дисперзије прашине у фази одлагања флотацијске јаловине у руднику “Шупља стијена”
Вања Живановић (2024)Рударство, као једна од кључних индустрија у многим земљама света игра важну улогу у стварању економске вредности али истовремено и велики притисак на животну средину. Процеси експлоатације и обраде руде често укључују употребу разних хемикалија, што може изазвати загађење земљишта, воде и ваздуха. Очување животне средине постаје све важније питање у свету у којем се суочавамо са изазовима као што су климатске промене, деградација земљишта, губитак биодиверзитета. Моделирање дисперзије загађења животне средине представља процес у ком се коришћењем математичких модела ...... Измењено: 2024-09-19 10:02:56 Моделирање дисперзије прашине у фази одлагања флотацијске јаловине у руднику “Шупља стијена” Вања Живановић Дигитални репозиторијум Рударско-геолошког факултета Универзитета у Београду [ДР РГФ] Моделирање дисперзије прашине у фази одлагања флотацијске ...Вања Живановић. Моделирање дисперзије прашине у фази одлагања флотацијске јаловине у руднику “Шупља стијена”, 2024
-
Model za optimizaciju graničnog saržaja metala u rudi u funkciji dugoročnog planiranja površinskih kopova
Daniel P. Kržanović (2016-06-14)Optimizacija graničnog sadržaja metala u rudi jedan je od osnovnih koraka u planiranju i dizajniranju površinskih kopova i ima za cilj postizanje maksimalne neto sadašnje vrednosti (NPV). Iz tog razloga, optimizacija graničnog sadržaja i danas je predmet mnogih istraživanja u rudarskoj nauci, sa ciljem rešavanja praktičnih problema u eksploataciji ležišta.Dugoročno planiranje eksploatacije na površinskim kopovima podrazumeva sagledavanje svih relevantih parametara i faktora (geologije rudnog ležišta, tehnologije proizvodnog procesa, kapaciteta otkopavanja i prerade, troškova, cena metala, iskorišćenja i dr) kako ...površinski kop, dugoročno planiranje, optimizacija graničnog sadržaja, maksimizacija neto sadašnje vrednosti (NPV).... što su matematičko modeliranje, heuristički i metaheuristički algoritmi. Takođe su u ovom poglavlju predstavljeni model troškova i model za ekonomsku evaluaciju rudarskih projekata. Četvrto poglavlje Četvrto poglavlje definiše strategiju graničnog sadržaja i pruža detaljan opis matematičkog problema ...
... geostatistička analiza Modeliranje litologije Kreiranje domena (solida) Kreiranje blok modela Modeliranje topografije terena Kreiranje baze podataka Manipulacija blok modelom Slika 5.1. Algoritam razvijenog integralnog modela 211 5.6. Primenjeni matematički algoritmi za razvoj ...
... otkopavanja od suštinskog je značaja za razvoj rudarskog projekta. Ovo obično uključuje sveobuhvatno geološko i operativno modeliranje, i primenu sofisticiranih 200 matematičkih softvera za optimizaciju. Konačan cilj ovog procesa jeste maksimizacija NPV projekta. Osnovni, primarni input u procesu ...Daniel P. Kržanović. "Model za optimizaciju graničnog saržaja metala u rudi u funkciji dugoročnog planiranja površinskih kopova" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-06-14)
-
The different approaches in seismic stratigraphy interpretation
Dejan Radivojević (2018)U tekstu su prikazana dva osnovna pristupa u seizmostratigrafskoj interpretaciji. Prvi kao polaznu osnovu ima seizmičke sekcije, čija se interpretacija u kasnijoj fazi koreliše sa bušotinskim podacima. Drugi u prvoj fazi analizira podatke dobijene dubokim bušenjem koji se kasnije korelišu sa seizmičkim sekcijama. Prikazan je hronološki redosled i objašnjen postupak pri seizmostratigrafskoj interpretaciji oba pristupa. Ovakav način interpretacije omogućio je naftnim kompanijama detaljnije i preciznije sagledavanje geoloških odnosa, smanjenje rizika istraživanja i racionalnije projektovanje razradnih bušotina.seizmostratigrafija, istraživanje nafte i gasa, karakteristične seizmičke sekvence, seiz-mofacijalna analiza... ostale bušotine 4. Konstruisati krivu morskog nivoa i uraditi hronostratigrafiju 5. Geološka istorija 6. Izrada dubinskih karata i profila, modeliranje basena 7. Detaljnija i ponovljena interpretacija seizmičkih sekcija nakon rezultata bušenja Prvu fazu ovog pristupa predstavlja odabir repre- ...
... terena i metodama geofizičkog karotaža (u bušotinama). Sledeću fazu predstavlja eksportovanje ovako ura- đene geološke „istorije“ u programe za modeliranje basena za ugljovodonične sisteme, analizu rizika istra- živanja i ekonomsku analizu. Poslednju fazu predstavlja reinterpretacija podatka nakon ...Dejan Radivojević. "The different approaches in seismic stratigraphy interpretation" in Tehnika – rudarstvo, geologija i metalurgija, Savez inženjera i tehničara Srbije, Beograd (2018). https://doi.org/10.5937/tehnika1802211R
-
Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima
Dejan R. Stevanović (2015-05-29)Savremeno rudarstvo izloženo je stalnom trendu pogoršanja uslova poslovanja.Mogućnost ostvarenja ekonomskih i drugih ciljeva rudarskog projektakompromitovana je stalnim pogoršanjem kvaliteta ležišta na kojima se vršieksploatacija, kao i značajnoj dozi neizvesnosti povezane sa geološkim,ekonomskim i tehničkim parametrima proizvodnje. U ovako kompleksnimuslovima poslovanja, matematički modeli sposobni da odgovore značajnimizazovima, odnosno ponude optimalna rešenja kojima se garantuje maksimalnoispunjenje projektovanih ciljeva, nameću se kao neophodnost.Trenutni, konvencionalni pristup optimizaciji i planiranju površinskih kopovazasniva se na algoritmima, razvijenim sredinom prošlog veka čije je opšteobeležje deterministički ...površinski kop, planiranje, optimizacija, stohastički modeli, kontrola kvaliteta uglja, neizvesnost.... Carlo simulaciji. 77 4. MATEMATIČKI MODELI ZA OPTIMIZACIJU I PLANIRANJE POVRŠINSKIH KOPOVA 4.1. Uvod U poslednjih 30 godina, svedoci smo široko vidljive revolucije u primeni numeričkih metoda u rudarstvu. Upotreba geostatistike, trodimenzionalnog modeliranja, Lerchs-Grosmanovog algoritma i ...
... modeli) Geološki modeli zasnovani na gridovima (Grid modeli) Strukturi 3 dimenzije – 3D modeli 2 dimenzije – 2D modeli Metodi modeliranja Eksplicitno modeliranje Implicitno modeliranje Namena Za metalična ležišta Za slojevita ležišta 39 Geološki modeli zasnovani na miniblokovima (blok modeli) kara ...
... subjektivnu interpretaciju geometrije razmatranog domena. Alternativu eksplicitnom modeliranju predstavlja implicitno modeliranje primenjeno u geološkim modelima zasnovanim na gridu. U slučaju implicitnog modeliranja, geometrija rudonosnih slojeva se ne formira manuelnom digitalizacijom već se vrši ...Dejan R. Stevanović. "Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-05-29)
-
Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima
Dejan R. Stevanović (2015-05-29)Savremeno rudarstvo izloženo je stalnom trendu pogoršanja uslova poslovanja.Mogućnost ostvarenja ekonomskih i drugih ciljeva rudarskog projektakompromitovana je stalnim pogoršanjem kvaliteta ležišta na kojima se vršieksploatacija, kao i značajnoj dozi neizvesnosti povezane sa geološkim,ekonomskim i tehničkim parametrima proizvodnje. U ovako kompleksnimuslovima poslovanja, matematički modeli sposobni da odgovore značajnimizazovima, odnosno ponude optimalna rešenja kojima se garantuje maksimalnoispunjenje projektovanih ciljeva, nameću se kao neophodnost.Trenutni, konvencionalni pristup optimizaciji i planiranju površinskih kopovazasniva se na algoritmima, razvijenim sredinom prošlog veka čije je opšteobeležje deterministički ...površinski kop, planiranje, optimizacija, stohastički modeli, kontrola kvaliteta uglja, neizvesnost.... Carlo simulaciji. 77 4. MATEMATIČKI MODELI ZA OPTIMIZACIJU I PLANIRANJE POVRŠINSKIH KOPOVA 4.1. Uvod U poslednjih 30 godina, svedoci smo široko vidljive revolucije u primeni numeričkih metoda u rudarstvu. Upotreba geostatistike, trodimenzionalnog modeliranja, Lerchs-Grosmanovog algoritma i ...
... modeli) Geološki modeli zasnovani na gridovima (Grid modeli) Strukturi 3 dimenzije – 3D modeli 2 dimenzije – 2D modeli Metodi modeliranja Eksplicitno modeliranje Implicitno modeliranje Namena Za metalična ležišta Za slojevita ležišta 39 Geološki modeli zasnovani na miniblokovima (blok modeli) kara ...
... subjektivnu interpretaciju geometrije razmatranog domena. Alternativu eksplicitnom modeliranju predstavlja implicitno modeliranje primenjeno u geološkim modelima zasnovanim na gridu. U slučaju implicitnog modeliranja, geometrija rudonosnih slojeva se ne formira manuelnom digitalizacijom već se vrši ...Dejan R. Stevanović. "Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-05-29)
-
Model predviđanja potresa od miniranja na površinskim kopovima primenom simulacione metode Monte Karlo i fazi logike
Milanka N. Negovanović (2015-06-30)Modeliranje predviđanja potresa tla od miniranja primenom fazi logike i metode MonteKarlo zasnovano je na podacima dobijenim terenskim merenjima potresa uzrokovanihminiranjem. Promenljive modela definisane su analizom parametara bušenja i miniranjaminskih serija, kao i velosigrama izmerenih potresa od miniranja. Iskorišćene suprednosti fazi logike u implementaciji mnogo većeg broja ulaznih i izlaznih veličina zamodeliranje u odnosu na postojeće empirijske modele. Na osnovu identičnih podataka,dobijen je regresioni model predviđanja potresa, da bi se izvršilo testiranje novogmodela. U cilju povećanja pouzdanosti modela predviđanja, ...model, predviđanje potresa, miniranje, površinski kop, Monte Karlo, fazilogika, regresiona analiza, FFT analiza, spektri odziva, pomeraj pukotina... rešavanje matematičkih problema uz pomoć modeliranja slučajnih promenljivih i statističkih ocena njihovih karakteristika. U algoritmima Monte Karlo važnu ulogu igraju tzv. slučajni brojevi i strogo govoreći oni postoje jedino kao rezultati slučajnih procesa [129]. 5.3.1 Modeliranje slučajnih ...
... toku obrade prethodnih istraživanja, matematičke metode u cilju razvoja matematičkog modela predviđanja potresa uzrokovanih miniranjem, statističke metode obrade podataka izmerenih tokom eksperimentalnog rada, analitičko-deduktivne metode u procesu matematičkog modiranja. Univerzitet u Beogradu ...
... na objektima. Makaze i niz traka su matematički ekvivalent masi opruge SDF modela stambenog objekta prikazanog na slici 2-25b. Svako opažanje odziva makaza može se izračunati jednačinom kretanja koja opisuje ponašanje matematičkog ekvivalenta. Ovaj matematički model je SDF sistem iz kojeg se ...Milanka N. Negovanović. "Model predviđanja potresa od miniranja na površinskim kopovima primenom simulacione metode Monte Karlo i fazi logike" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-06-30)
-
Model predviđanja potresa od miniranja na površinskim kopovima primenom simulacione metode Monte Karlo i fazi logike
Milanka N. Negovanović (2015-06-30)Modeliranje predviđanja potresa tla od miniranja primenom fazi logike i metode MonteKarlo zasnovano je na podacima dobijenim terenskim merenjima potresa uzrokovanihminiranjem. Promenljive modela definisane su analizom parametara bušenja i miniranjaminskih serija, kao i velosigrama izmerenih potresa od miniranja. Iskorišćene suprednosti fazi logike u implementaciji mnogo većeg broja ulaznih i izlaznih veličina zamodeliranje u odnosu na postojeće empirijske modele. Na osnovu identičnih podataka,dobijen je regresioni model predviđanja potresa, da bi se izvršilo testiranje novogmodela. U cilju povećanja pouzdanosti modela predviđanja, ...model, predviđanje potresa, miniranje, površinski kop, Monte Karlo, fazilogika, regresiona analiza, FFT analiza, spektri odziva, pomeraj pukotina... rešavanje matematičkih problema uz pomoć modeliranja slučajnih promenljivih i statističkih ocena njihovih karakteristika. U algoritmima Monte Karlo važnu ulogu igraju tzv. slučajni brojevi i strogo govoreći oni postoje jedino kao rezultati slučajnih procesa [129]. 5.3.1 Modeliranje slučajnih ...
... toku obrade prethodnih istraživanja, matematičke metode u cilju razvoja matematičkog modela predviđanja potresa uzrokovanih miniranjem, statističke metode obrade podataka izmerenih tokom eksperimentalnog rada, analitičko-deduktivne metode u procesu matematičkog modiranja. Univerzitet u Beogradu ...
... na objektima. Makaze i niz traka su matematički ekvivalent masi opruge SDF modela stambenog objekta prikazanog na slici 2-25b. Svako opažanje odziva makaza može se izračunati jednačinom kretanja koja opisuje ponašanje matematičkog ekvivalenta. Ovaj matematički model je SDF sistem iz kojeg se ...Milanka N. Negovanović. "Model predviđanja potresa od miniranja na površinskim kopovima primenom simulacione metode Monte Karlo i fazi logike" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-06-30)
-
Чији је пример? Анализа лексичких обележја на примерима Речника САНУ
У овом раду поставља се питање: да ли се може утврдити ко је аутор неког текста уколико се анализирају искључиво његова лексичка обележја? Како бисмо покушали да добијемо одговор на ово питање, посматрали смо примере у оквиру речничког чланка појединачне лексеме Речника САНУ, који су забележени у пет томова (и то: I, II, XVIII, XIX и XX). Сваки пример је преузет из неког извора на шта упућују скраћенице, наведене у заградама. Од преко 5.000 понуђених извора, определили смо се ...... елиминисане су све врсте речи изузев именица. Чији је пример? анализа лексичких обележја на примерима речника сану 311 6.1. моделирање преовлађујућих тема Моделирање преовлађујућих тема у тексту постала је популарна про- цедура за груписање докумената у семантичке групе. Ова процедура омо- гућава ...
... пример, са одређеном вероватноћом, моћи одредити порекло однос- но утврдити ауторство. Зато анализом треба обухватити већи број извора. Слика 6. Моделирање преовлађујућих тема Чији је пример? анализа лексичких обележја на примерима речника сану 313 Слика 7. Анализа главних компоненти ЛИТЕРАТУРА ...
... аутоматску упоредну анализу више дела истовремено и препознавање наизглед скривених правил- ности, које би људском оку могле промаћи. Модерна математичко-рачунарска дисциплина машинско учење (енгл. Machine Learning) припада области вештачке интелигенције (енгл. Artifical Inteligence). Уопштено речено ...Бранислава Б. Шандрих, Ранка М. Станковић, Мирјана С. Гочанин. "Чији је пример? Анализа лексичких обележја на примерима Речника САНУ" in Српски језик и његови ресурси, Међународни славистички центар, Филолошки факултет, Универзитет у Београду (2019). https://doi.org/10.18485/msc.2019.48.3.ch13
-
Споменица 1991. – 2015. година: 135 година геологије и 70 година рударства на Универзитету у Београду
... Радојевић, Р. Обрадовић 2. НАСТАВНА ДЕЛАТНОСТ НА ФАКУЛТЕТУ У ПЕРИОДУ 1991. – 2015. ГОДИНА 170 93. Рајковић Ч. Дејан 25.02.2004. Математичко моделирање циклуса млевења руде у руднику бакра "Велики Кривељ" ПМС С. Деушић Н. Ћалић, Д. Кнежевић, Д. Симеуновић 94. Танасијевић Љ. Милош ...
... површинску екс- плоатацију чврстих минералних си- ровина. Магистарске студије је завр- шио 1975. године. Докторску дисер- тацију под називом: „Математичко моделирање лежишта минералних сировина у циљу одређивања основ- них техничко-технолошких параме- тара површинских копова“, одбранио је 1980. године ...
... у Београду – Рудар- ско-геолошком факултету. Маги- старске студије завршила је 1973. године. Докторску дисертацију под називом: "Примена математичког моделирања при геометризацији лежишта у припреми графичке ос- нове за пројектовање" одбранила је 1978. године на Универзитету у Бео- граду - Рудар ...главни и одговорни уредник Душан Поломчић. Споменица 1991. – 2015. година: 135 година геологије и 70 година рударства на Универзитету у Београду, Београд : Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет, 2016
-
Stabilnost kosina u stenskoj masi - savremeni koncepti i metode proračuna
... celine: raspadanje mekih stenskih masa i vremenski Zavisno ponaSanje. Napominje se da se danas u praksi sve CeSée koriste i trodimenzionalni postupci modeliranja, pa je iz tog razloga u poglavlju 4 prikazan trodimenzionalni postupak za analizu odrona. Na kraju, Zzelimo da se najiskrenije zahvalimo revidentima ...Zoran Berisavljević, Dušan Berisavljević, Miloš Marjanović. Stabilnost kosina u stenskoj masi - savremeni koncepti i metode proračuna, Beograd : Univerzitet u Beogradu - Rudarsko-geološki fakultet, 2021
-
Процена ризика од загађивања водних ресурса под утицајем напуштених рударских радова на простору Србије
Nebojša B. ATANACKOVIĆ (2018)analiza rizika, vodni resursi, vodna tela, rudničke vode, rudarski otpad, analitički hijerarijski procesi, klaster analiza, matematička teorija atributa, semi--kvantitativnae metodeNebojša B. ATANACKOVIĆ. Процена ризика од загађивања водних ресурса под утицајем напуштених рударских радова на простору Србије, Beograd:Rudarsko Geološki Fakultet, 2018
-
Ontološki model upravljanja rizikom u rudarstvu
Olivera Kitanović (2021)Rudarska proizvodnja obuhvata kompleksne tehnološke sisteme, što nameće potrebu za uspostavljanjem i unapređivanjem sistema upravljanja rizikom. Heterogenost i obim podataka neophodnih za upravljanje rizikom zahtevaju sistem koji ih na fleksibilan način integriše i omogućava njihovo optimalno korišćenje. Osnovni cilj ove disertacije je razvoj ontologije za domen rudarstva i na njoj zasnovanog modela za upravljanje rizikom. Njegova realizacija podrazumeva i implementaciju algoritama ekstrakcije informacija za popunjavanje ontologije, kao i odgovarajuće softversko rešenje. Razvoj modela obuhvata i značajno proširenje rudarskog korpusa, kao ...rudarstvo, rizik, upravljanje rizikom, procena rizika, ontologija, semantička mreža, ekstrakcija informacija, upravljanje znanjem, računarska lingvistika... iskustvo i metodologiju modeliranja kako bi kreirali verne slike budućnosti rudnika. Upotreba industrijskih standarda daje oblik trajnosti predviđanjima datim u procesu istraživanja. Međutim, iako se rizik može definisati i smanjiti kroz prikupljanje podataka, analizu i modeliranje, svaka zamišljena budućnost ...
... istraživačka metoda za vrednovanje i interpretaciju dobijenih rezultata. Za razvoj modela korišćeni su alati informacionih tehnologija: UML za modeliranje koncepata , OWL za razvoj ontologije, SWRL pravila za mehanizam zaključivanja, upitni jezici CQL nad korpusom i SPARQL nad ontologijom . Rezultati ...
... uz ekspertsku verifikaciju znanja, koja je neophodna za pouzdanost ovakvog sistema. Model se projektuje i prezentuje u jedinstvenom jeziku za modeliranje UML1, potom se razvijaju formalne ontologije, kolekcije resursa i implementiraju algoritmi upravljanja rizikom. 1.4. Naučne metode istraživanja ...Olivera Kitanović. Ontološki model upravljanja rizikom u rudarstvu, Beograd : [O. Kitanović], 2021
-
Методологија интегралне анализе сценарија енергетског развоја
Александар Маџаревић (2019)енергетска безбедност, сценарио развоја, фази логика, сигурност снабдевања, доступност, расположивост, природни гас... ....................... 108 Рангирање исхода применом АХП методе ............................................ 145 Анализа резултата математичког моделирања оцене енергетске безбедности за сектор природног гаса .................................................................... 147 7 ЗАКЉУЧНА ...
... ју. Добра страна примене теорије фази скупова јесте могућност моделирања употребом нумеричких података, али и експертских искустава, као и што се може комбинивати са уобичајним техникама обраде података употребом уобичајених математичких операција. РУДАРСКО-ГЕОЛОШКИ ФАКУЛТЕТ 4 МЕТОДОЛОГИЈА ...
... заснива на припадности, док теорија вероватноће користи концепт субјективне вероватноће (Buckley, J.J., 1984). Теорија фази скупова је математички апарат за моделирање процеса у којима доминира неодређеност, субјективност, неизвесност и вишезначност. Генерално, када неодређеност потиче од непрецизности ...Александар Маџаревић. Методологија интегралне анализе сценарија енергетског развоја, Рударско-геолошки факултет, 2019
-
EUROLAN 2021: Introduction to Linked Data for Linguistics Online Training School
Prva škola za obuku polaznika koju je organizovala COST akcija NexusLinguarum održana je od 8. do 12. februara 2021. godine sa ciljem da studenti, istraživači i stručnjaci nauče osnove lingvističke nauke o podacima. Tokom obuke polaznici su se upoznali sa širokim spektrom tema: od semantičkog veba, RDF -a i ontologija, do modeliranja i pretraživanja jezičkih podataka pomoću najsavremenijih ontoloških modela i alata. Škola je održana u okviru serije letnjih škola EUROLAN-a i organizovalo ju je virtuelno (onlajn) nekoliko instituta; ...nauka o lingvističkim podacima, povezani podaci u lingvistici, jezički podaci, EUROLAN, NexusLinguarum, COST akcija, škola za obukuMilan Dojchinovski, Julia Bosque Gil, Jorge Gracia, Ranka Stanković. "EUROLAN 2021: Introduction to Linked Data for Linguistics Online Training School" in Infotheca, Faculty of Philology, University of Belgrade (2021). https://doi.org/10.18485/infotheca.2021.21.1.7
-
Mikroorganizmi - biohidrogeološki indikatori odabranih pojava mineralnih voda Srbije
Vladimir Šaraba (2021)Sa namerom definisanja hidrogeološke uloge i značaja mikrobiološkog diverziteta odabranih pojava mineralnih voda Srbije, primenom sistema biodetektora, dokazano je prisustvo gvožđevitih, sulfato-redukujućih, sluz-produkujućih, heterotrofnih aerobnih i denitrifikacionih bakterija, na osnovu čega je proračunat rizik od razvoja procesa biokorozije i biohemijske inkrustacije, te zdravstveni rizik. Uz procenu rizika, izvedene su analize skenirajuće elektronske mikroskopije biofilmova i hidrogeohemijsko modeliranje, te makroskopska, otpička i difrakciona ispitivanja naslaga inkrustacije, dok je fizičko-hemijskim analizama utvrđena vrednost ukupne mineralizacije iznad 1 g/L, kao i povišeni ...biohidrogeologija, SEM analize, makroskopska i optička ispitivanja, rendgenska difrakcija praha, hidrogeohemijsko modeliranje, BART analize, metabarkoding analize mikrobioma, fizičko-hemijske analize, starenje bunara (biokorozija, biohemijska inkrustacija i biozarastanje), zdravstveni rizik... ICDD PDF-2 (2016) standardima, identifikovane su prisutne kristalne faze (minerali) (Šaraba et al., 2019a). 3.1.3 Hidrogeohemijsko modeliranje Hidrogeohemijsko modeliranje (za koje je korišćen softverski paket USGS PHREEQC 3.4.0), uz korišćenje baze podataka phreeqc.dat (Parkhurst & Appelo, 1999; Šaraba ...
... VG-3 sa bunara „VG-3“ (Vranjska Banja) (Preuzeto od: Šaraba et al., 2019a) 4.2.2 Hidrogeohemijsko modeliranje Prema Šaraba et al. (2019a), za interpretaciju rezultata hidrogeohemijskog modeliranja izdvojene su samo pozitivne vrednosti indeksa zasićenja (SI>0), s obzirom na to da ukazuju na prezasićenje ...
... e inkrustacije, te zdravstveni rizik. Uz procenu rizika, izvedene su analize skenirajuće elektronske mikroskopije biofilmova i hidrogeohemijsko modeliranje, te makroskopska, otpička i difrakciona ispitivanja naslaga inkrustacije, dok je fizičko-hemijskim analizama utvrđena vrednost ukupne mineralizacije ...Vladimir Šaraba. Mikroorganizmi - biohidrogeološki indikatori odabranih pojava mineralnih voda Srbije, Beograd : [V. Šaraba], 2021
-
Procena poroznosti i litologije na osnovu geofizičkih merenja u severoistočnoj Rumuniji
Manja Grifatong (2024)Geofizička karotažna merenja imaju važnu ulogu u određivanju fizičkih i geoloških svojstava delova Zemljine kore. Cilj ovog rada je da se prikaže procena poroznosti i litoloških karakteristika formacije na osnovu rezultata geofizičkih karotažnih merenja. Na osnovu dostupnih podataka izrađeni su dijagrami promene poroznosti sa dubinom i krosplot dijagrami neutronska poroznost – srednja gustina za dve bušotine koje se nalaze na Moldavskoj platformi, u severoistočnoj Rumuniji. Na osnovu ovih dijagrama određene su zone povećane poroznosti i litologija formacija kroz koje ...... • približni postupci (razvijeni 1960-tih godina), • postupci direktne transformacije (razvijeni 1970-tih godina), • statistički postupci ı modeliranje — inverzna transformacija (razvijeni 1980-tih godina), • ekspertni sistemi i neuralne mreže (razvijeni 1990-tih godina) (Martinović i dr., ...
... primene postupaka geofizičkog karotaža su kreiranje geološkog modela, što obuhvata korelaciju, litofacijalnu analizu i strukturno i stratigrafsko modeliranje, zatim procena petrofizičkih svojstava formacije (litološke karakteristike, poroznost, zasićenje fluidima, permeabilnost), kao ı praćenje i kontrola ...
... neutronskog karotaža, u čistim, vodonosnim formacijama, je funkcija količine vodonika u pornom prostoru koji je ispunjen vodom. Poroznost (0D) može matematički da se izrazi kao (Vasiljević, 2023): logao Đ= aN + B, () gde su a ı B konstante, a N je merena vrednost neutronskog karotaža. Neutronski karotaž ...Manja Grifatong. Procena poroznosti i litologije na osnovu geofizičkih merenja u severoistočnoj Rumuniji, 2024