Претрага
114 items
-
A Lexical Approach to Acronyms and their Definitions
In this paper we present a comprehensive approach to acronyms for Natural-Language Processing (NLP) of Serbian texts. The proposed procedure includes extraction of acronyms and their definitions that are usual Multi-Word Units (MWUs), shallow parsing of MWUs that enables MWU lemmatization and production of entries in morphological electronic dictionaries, both for MWU and acronyms, that are provided with grammatical, syntactic, semantic and domain information. This approach enables representation that reflects complex relations between acronyms and their definitions.Cvetana Krstev, Duško Vitas, Ranka Stanković. "A Lexical Approach to Acronyms and their Definitions" in Proceedings of the 7th Language & Technology Conference, November 27-29, 2015, Poznań, Poland, Springer (2015)
-
The Usage of Various Lexical Resources and Tools to Improve the Performance of Web Search Engines
In this paper we present how resources and tools developed within the Human Language Technology Group at the University of Belgrade can be used for tuning queries before submitting them to a web search engine. We argue that the selection of words chosen for a query, which are of paramount importance for the quality of results obtained by the query, can be substantially improved by using various lexical resources, such as morphological dictionaries and wordnets. These dictionaries enable semantic ...LR web services, MultiWord Expressions & Collocations, Information Extraction, Information RetrievalKrstev Cvetana, Stanković Ranka, Vitas Duško, Obradović Ivan. "The Usage of Various Lexical Resources and Tools to Improve the Performance of Web Search Engines" in LREC 2008: Conference on Language Resources and Evaluation, Marrakesh, Morocco, May 2008, European Language Resources Association (ELRA) (2008)
-
Determining the Availability of Continuous Systems at Open Pits Applying Fuzzy Logic
This work presents a model for determining the availability of continuous systems at open pits by applying fuzzy logic and fuzzy inference systems. The applied model was formed by the synthesis of independent partial indicators of availability. The model is based on an expert system for assessing the availability of continuous mining systems. The availability of the system, as a complex state parameter, is decomposed into the partial indicators, reliability, and convenience of maintenance, and the fuzzy compositions, used ...системи, континуални систем експоатације, површински коп, рударство, расположивост, фази логика, max–min композиција, min–max композицијаMiljan Gomilanović, Miloš Tanasijević, Saša Stepanović. "Determining the Availability of Continuous Systems at Open Pits Applying Fuzzy Logic" in Energies, MDPI AG (2022). https://doi.org/10.3390/en15186786
-
Geotermalni potencijal pliocensko-kvartarnih sedimenata na teritoriji opštine Zemun
Matija Zorić (2024)Grad Beograd se nalazi na području koje je izuzetno bogato podzemnim vodama i hidrogeotermalnim resursima. Najveće količine podzemnih voda akumulirane su u okviru aluvijalnih peskovito-šljunkovitih sedimenata i krečnjaka tortonsko-sarmatske starosti. Opština Zemun ima najveći geotermalni potencijal od svih Beogradskih opština, čak 57.7% od ukupnog potencijala celog grada Beograda. Master rad je fokusiran na istraživanju i analizi poznatih tehničkih sistema, kao i termotehničkih sistema koji su u upotrebi na teritoriji opštine Zemun. Tehnički sistemi se odnose na istražno-eksploatacione bunare koji nemaju ...... susedne opštine 2.2 Klimatske karakteristike teritorije opštine Zemun Opština Zemun nalazi se u području gde dominira umereno kontinentalna klima. Leta su topla i suva, dok su zime umereno hladne i vlažne. Proleće i jesen su umereno topli sa većom količinom padavina. Srednja godišnja temperatura ...
... Novi Beograd koji već uveliko prednjači sa korišćenjem geotermalne energije u poslednjih 20 godina, trenutno ne donosi nikakve nove odluke na tom planu. 47 9. LITERATURA Bogdanović, J., 2008: Izveštaj o geofizičkom karotažu bušotine B-I na lokalitetu“Europolis” u Zemunu, Geo-Log, Beograd ...Matija Zorić. Geotermalni potencijal pliocensko-kvartarnih sedimenata na teritoriji opštine Zemun, 2024
-
A Model for Determining the Dependability of Continuous Subsystems in Coal Mines Using the Fuzzy Logic Approach
Nikola Stanić, Miljan Gomilanović, Petar Marković, Daniel Krzanović, Aleksandar Doderović, Saša Stepanović (2024)This study presents a unique model for assessing the dependability of continuous parts of combined systems in open-pit mining through the application of fuzzy logic. Continuous sub-systems as part of the combined system of coal exploitation in surface mines have the basic function of ensuring safe operation, high capacity with high reliability, and low costs. These subsystems are usually part of the thermal power plant’s coal supply system and ensure stable fuel supply. The model integrates various independent partial ...fuzzy logic, max-min composition, continuous part of combined system (CCS), open pit, mining, dependabilityNikola Stanić, Miljan Gomilanović, Petar Marković, Daniel Krzanović, Aleksandar Doderović, Saša Stepanović. "A Model for Determining the Dependability of Continuous Subsystems in Coal Mines Using the Fuzzy Logic Approach" in Applied Sciences, Basel, August 2024, MDPI (2024). https://doi.org/https://doi.org/10.3390/app14177947
-
Старење бунара у алувијалним срединама различитог степена оксичности
Brankica Majkić (2013-09-27)Старење бунара настаје као последица процеса корозије и колмирања. Процесекорозије могуће је спречити уградњом филтерских конструкција од материјалаотпорних на корозију. Колмирање може да настане без обзира на врсту материјалаод кога се праве бунарске конструкције, а процесом може бити захваћенаприфилтарска зона па и зона саме водоносне средине. Из тог разлога тезa јеусмеренa на процесе који доводе до колмирања бунара и последицe опадањaкапацитета водозахватних објеката. Полазна хипотеза је да бунари стареразличитом брзином у срединама различитог степена оксичности. Хидрохемијскеи микробиолошке карактеристике подземних ...старење бунара, алувијалне издани, степен оксичности средине,колмирање, бунарски талог, локални хидраулички губитак, дозвољене улазнебрзинеBrankica Majkić. "Старење бунара у алувијалним срединама различитог степена оксичности" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2013-09-27)
-
Proračun kapaciteta bagera u selektivnom radu na Pk ,,Drmno
Dušan Stanisavljević (2024)U ovom Završnom radu obrađena je problematika proračuna kapaciteta bagera u površinskoj eksploataciji ležišta mineralnih sirovina. Dat je prikaz opštih karakteristika i načina rada rotornih bagera, kao i proracun kapaciteta bagera u selektivnom radu na PK ,,Drmno,,. Urađena je analiza dobijenih rezultata I izveden krajinji zaključak iz istih.... Koeficijent gubitka u kapacitetu zbog usecanja bagera u novi blok sveden na kapacitet bagera u regularnom bloku: Let-lus):k (4400—100)·0,95 kgk = (Let-lus):kku = = 0,928 Let 4400 Prema tome, proizvodnja uglja na godišnjem nivou: Qe-uk = Qu · kok · T, = 1278 · 0,928 · 1413 = 1 676 202 mščm/god ...
... celom fronta radova na uglju. Drugu liniju etažnih transportera čini samo transporter U-I-4 ( B-1800mm ), dok je formiranje transportera U-I-3 u planu. Etažni transporter U-I-4 pozicioniran je na istočnom delu ugljenog fronta I prati nivelete gorenje linije etažnih transportera. Otkopani ugalj ...
... prikazani su planirani kapaciteti bagera (sistema ) na otkopavanju uglja i otkopavanju interslojne Jalovine u II i III ugljenom sloju. Godina Sistem Plan SchRs-800 | BTD SRs-400 II BTD SRs-470 ERs-710u V BTO SRs-2000 UKUPNO: Godina Bager SRs-470 2021. SchRs-800 SRs 400 SRs-470 ...Dušan Stanisavljević. Proračun kapaciteta bagera u selektivnom radu na Pk ,,Drmno, 2024
-
Prostorni položaj ofiolita istočne Vardarske zone: geofizičko-geološki model i njegove geodinamičke implikacije
Dragana D. Petrović (2015-12-29)Centralni deo Balkanskog poluostrva je geotektonski veoma složen. Tetis je zatvorentokom gornjeg mezozoika, a ofioliti na zapadu i ofioliti Vardarske zone predstavljajuostatke nekadašnjih okeanskih prostora. Najistočniji deo Vardarske zone razlikuje se odsvih ostalih ofiolita na Balkanskom poluostrvu i karakteriše se najizraženijim suprasubdukcijskimafinitetom. Istočna vardarska zona locirana je u centralom delu Srbije.Na severu se prostire do Apusena u Rumuniji, a na jugu obuhvata cetralni deoMakedonije i Peonias zonu u severnoj Grčkoj. Istočna vardarska zona se nalazi istočnood geotektonske jedinice Kopaonik ...Dragana D. Petrović. "Prostorni položaj ofiolita istočne Vardarske zone: geofizičko-geološki model i njegove geodinamičke implikacije" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-12-29)
-
From DELA Based Dictionary to Leximirka Lexical Database
Biljana Lazić, Mihailo Škorić (2020)In this paper, we will present an approach in transforming Serbian language Morphological dictionaries from a DELA text format to a lexical database dubbed Leximirka. Considering the benefits of storing data within a database when compared to storing them in textual documents, we will outline some of the functionality that the database has made possible. We will also show how hand-made rules that use category labels lexical entries are marked with can be used to link lexical entries. ...Biljana Lazić, Mihailo Škorić. "From DELA Based Dictionary to Leximirka Lexical Database" in Infotheca, Faculty of Philology, University of Belgrade (2020). https://doi.org/10.18485/infotheca.2019.19.2.4
-
Mikrobiološki diverzitet kiselog jezera Robule i uticaj jezerske vode na oksidaciju sulfidnih minerala
Srđan B. Stanković (2016-09-11)Jezero Robule, formirano u podnožju rudničke raskrivke Oštreljski planir (Rudnik bakra Bor), je nastalo kao posledica rudarskih aktivnosti. Mikrobiološki diverzitet ekstremno kiselog jezera Robule ispitivan je primenom kako klasičnih mikrobioloških metoda (svetlosna mikroskopija i kultivacija na selektivnim podlogama) tako i primenom savremene metode molekularne biologije (analiza polimorfizama terminalnih restrikcionih fragmenata; T-RFLP). Takođe, ispitivan je i potencijal i efikasnost jezerske vode u biološkom luženju mineralnog koncentrata, kao i u bioluženju uzoraka stare flotacijske jalovine Rudnika bakra Bor.Na osnovu dobijenih rezultata ...Srđan B. Stanković. "Mikrobiološki diverzitet kiselog jezera Robule i uticaj jezerske vode na oksidaciju sulfidnih minerala" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-09-11)
-
Trace elements and garnet formation in a distal skarn zone: a case study of the Rudnik deposit, Central Serbia
Bojan Kostić, Pavle Tančić, Natalija Batoćanin. "Trace elements and garnet formation in a distal skarn zone: a case study of the Rudnik deposit, Central Serbia" in Geological Quarterly, septembar 2024, Polish Geological Institute - National Research Institute (PGI-NRI) (2024). https://doi.org/10.7306/gq.1752
-
Kvartarni klastiti iz bušotine kod Aranđelovca (rasadnik Mladost)
Miroslav Radeta (2024)U ovom radu analizirani su kvartarni klastiti iz bušotine kod Aranđelovca IB 18-3, sa ciljem boljeg razumevanja njihovih sedimentoloških i litoloških karakteristika. Kvartarni sedimenti su prilično homogenog/uniformisanog sastava i čine ih finozrni klastiti (dominantno alevroliti) sa određenim procentom peskovite i glinovite frakcije. Oni su iskartirani u samoj povlati i debljina im je 27 m. U podini su gornjokredne karbonatne stene (krečnjaci, laporci, rekristalisali/mermerisani karbonati) i miocenski sediment predstavljeni raznovrsnim varijetetima klastično karbonatnih stena. Ispitivani kvartarni sedimenti odlikuju se odsustvom ...... mineralne vode kao što su Knjaz Miloš izuzetno su poznati ı doprinose lokalnoj privredi. Klima Aranđelovca je umereno-kontinentalna, sa toplim letima i hladnim zimama. Ovakva klima pogoduje poljoprivredi, ali i turizmu. Vremenski uslovi su često blagi, mada može doći do izraženijih padavina tokom ...Miroslav Radeta. Kvartarni klastiti iz bušotine kod Aranđelovca (rasadnik Mladost), 2024
-
Extraction of Bilingual Terminology Using Graphs, Dictionaries and GIZA++
Branislava Šandrih, Ranka Stanković (2020)U nauci, industriji i mnogim istraživačkim oblastima, terminologija se brzo razvija. Najčešće, jezik koji je „lingua franca“ za većinu ovih oblasti je engleski. Kao posledica toga, za mnoga polja termini domena su koncipirani na engleskom, a kasnije se prevode na druge jezike. U ovom radu predstavljamo pristup za automatsko izdvajanje dvojezične terminologije za englesko-srpski jezički par koji se oslanja na usaglašeni dvojezični korpus domena, ekstraktor terminologije za ciljni jezik i alat za usklađivanje delova. Ispitujemo performanse metode na domenu ...Branislava Šandrih, Ranka Stanković. "Extraction of Bilingual Terminology Using Graphs, Dictionaries and GIZA++" in Infotheca, Faculty of Philology, University of Belgrade (2020). https://doi.org/10.18485/infotheca.2019.19.2.6
-
Proračun recirkulacionih pumpi u postrojenju za odsumporavanje dimnih gasova ,,TENT B"
Tomislav Trpković (2024)Predmet ovog rada baziraće se na proračunu i usvajanju mašinskih instalacija potrebnih za nesmetano funkcionisanje sistema dve međusobno povezane celine Absorber - Pumpna stanica, preko FRP ( Fiberglass Reinforced Plastic) cevovoda kojim se odvija transport suspenzije krečnjaka neophodnog u samom procesu odsumporavanja dimnih gasova. Pored tehničkog opisa same tehnologije koja uključuje tri objekta: Absorber, Pumpna Stanica i cevovod, glavni deo rada odnosiće se na proračun i usvajanje mašinskih instalacija koji uključuju recirkulacione radijalne centrifugalne pumpe i cevovode kojima ...postrojenje za odsumporavanje dimnih gasova, termoelektrana, pumpna stanica, FRP cevovod, Absorber, transport suspenzije gipsa, prirubnica, ventil, potisni cevovod, usisni cevovod... vazduha:1,5%C Ekstremna minimalna temperatura vazduha:27,0% Prosečna maksimalna temperatura vazduha: Leto 28,4%C Ekstremna maksimalna temperatura 43,2%C vazduha: Relativna vlažnost Zima 83,3% Leto 66,7% Vetar Brzina vetra 20,2 m/s Padavine Prosek 622,1 mm Dnevni maksimum 99,1 mm Sneg ...
... krečnjačke suspenzije Planom je predviđen prostor za ove objekte uzimajući u obzir potrebe blokova B1 i B2. Ukoliko se tokom izrade rada ukaže potreba za dodatnim prostorom ili odstupanjem od definisanog . plana zbog specifičnosti objekata, moguće je dobiti izvod iz plana i odobrenje. Oprema je ...
... postrojenja za obradu otpadnih voda nastalih tokom rada elektrane, uključujući ı postrojenje za odsumporavanje gasova. Svi novi sistemi obuhvaćeni su Planom generalne regulacije za TENT B. Ovi sistemi su međusobno usklađeni u prostornom i tehnološkom smislu. 10 Elektrana "Nikola Tesla B" koristi ...Tomislav Trpković. Proračun recirkulacionih pumpi u postrojenju za odsumporavanje dimnih gasova ,,TENT B", 2024
-
Soil oscillation law parameter determination with the application of Lagrange’s theorem at “Kovilovača“ open pit
Suzana Lutovac, Nebojša Vidanović, Čedomir Beljić, Zoran Gligorić. "Soil oscillation law parameter determination with the application of Lagrange’s theorem at “Kovilovača“ open pit" in Mining and Metallurgy Engineering Bor, Bor : Mining and Metallurgy Institute Bor (2015). https://doi.org/10.5937/MMEB1503053L
-
Multi-word Expressions for Abusive Speech Detection in Serbian
Ovaj rad predstavlja istraživanja na usavršavanju i unapređenju srpske verzije rečnika Hurtlex, višejezičnog leksikona uvredljivih reči. Posebnu pažnju posvećujemo dodavanju izraza sa više reči (polileksemskih jedinica) koji se mogu smatrati uvredljivim, jer su takvi leksički zapisi veoma važni za postizanje dobrih rezultata u mnoštvu zadataka otkrivanja uvredljivog jezika. Srpski morfološki rečnici se koriste kao osnova za čišćenje podataka i stvaranje rečnika. Istaknuta je veza sa drugim leksičkim i semantičkim resursima na srpskom jeziku i predviđena je izgradnja sistema za ...Ranka Stanković, Jelena Mitrović, Danka Jokić, Cvetana Krstev. "Multi-word Expressions for Abusive Speech Detection in Serbian" in Proceedings of the Joint Workshop on Multiword Expressions and Electronic Lexicons, Association for Computational Linguistics (2020)
-
Open Educational Resources in Serbia
Ivan Obradović, Ranka Stanković, Marija Blagojević, Danijela Milošević. "Open Educational Resources in Serbia" in Current State of Open Educational Resources in the “Belt and Road” Countries, Springer Singapore (2020). https://doi.org/10.1007/978-981-15-3040-1_10
-
Geonasleđe Golije i Peštera
Ljiljana V. Grujičić-Tešić (2017-09-01)Sprovedena istraživanja u ovoj studiji obuhvatila su izdvajanje, opis, evaluaciju i valorizaciju objekata geonasleđa u cilju razvoja istraživane oblasti sa stanovišta geonauka, geoturizma i geoekologije. Na izučavanom području objekti geonasleđa su evidentirani, interpretirani, vrednovani i kategorisani, dat je predlog promocije geoobjekata, i na kraju predložena dopuna inventara objekata geonasleđa Srbije.U protekle četiri godine, na kompleksu geotopa Golije i Peštera istražena su geološka svojstva stena (tip stene, starost, fosilni sadržaj, morfološke i hidrogeološke karakteristike itd.), na osnovu čega je bilo ...Ljiljana V. Grujičić-Tešić. "Geonasleđe Golije i Peštera" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2017-09-01)
-
Using English Baits to Catch Serbian Multi-Word Terminology
In this paper we present the first results in bilingual terminology extraction. The hypothesis of our approach is that if for a source language domain terminology exists as well as a domain aligned corpus for a source and a target language, then it is possible to extract the terminology for a target language. Our approach relies on several resources and tools: aligned domain texts, domain terminology for a source language, a terminology extractor for a target language, and a ...aligned texts, word alignment, terminology extraction, electronic dictionaries, morphological inflectionCvetana Krstev, Branislava Šandrih, Ranka Stanković. "Using English Baits to Catch Serbian Multi-Word Terminology" in Proceedings of the 11th International Conference on Language Resources and Evaluation, LREC 2018, Miyazaki, Japan, May 7-12, 2018, European Language Resources Association (ELRA) (2018)
-
Modeliranje disperzije dimnih gasova iz termoelektrane ,, Nikola Tesla”
Milica Kostić (2024)Termoelektrane na ugalj, iako značajan izvor električne energije, predstavljaju veliki izazov zbog zagađenja koje uzrokuju. Glavni uzrok zagađenja je neumerena ljudska potreba za energijom i resursima, što dovodi do emisije različitih zagađivača u atmosferu, uključujući okside ugljenika, sumpora, azota, kao i lebdeće čestice i toksine. Ove emisije imaju negativan uticaj na kvalitet vazduha, zdravlje ljudi i životnu sredinu. Procena uticaja termoelektrana na ugalj na životnu sredinu je zakonska obaveza i ključna za smanjenje tih negativnih efekata. Ovaj dokument analizira potencijalne ...... ntalne klime u kojoj su naglašeni i uticaji stepsko-kontinentalne klime susednog Banata. Osnovna odlika ove klime su hladne i suve zime i topla leta sa povećanim prisustvom košave (jugoistočni vetar). Košava Je prisutna na ovom područje oko sto dana u godini. Osnovni izvor podataka za analizu ...
... tona uglja, što Je čini najopterećenijom saobraćajnicom u Srbiji i jednom od najopterećenijih u Evropi. /76.} 5.3 Plan zaštita životne sredine u termoelektrani Nikola Tesla A Plan zaštite obuhvata: — Rekonstrukcija elektrofiltera — Sistem za transport ı deponovanje pepela ı šljake — Izgradnja ...
... 32 5.1. Princip rada termoelektrane........aaaaaa a aaaaaakakave 33 5.2 Istorija preduzeća...aaaaaaaaaaaa a naaaaaeaaaaaaaaaeaaaaataNot 34 5.3 Plan zaštita životne sredine u termoelektrani Nikola Tesla A ..................... 35 5.4 Uticaj termoelektrana na kvalitet vazduha u Evropskim zemljama ...Milica Kostić. Modeliranje disperzije dimnih gasova iz termoelektrane ,, Nikola Tesla”, 2024