Претрага
758 items
-
Ontološki model upravljanja rizikom u rudarstvu
Olivera Kitanović (2021)Rudarska proizvodnja obuhvata kompleksne tehnološke sisteme, što nameće potrebu za uspostavljanjem i unapređivanjem sistema upravljanja rizikom. Heterogenost i obim podataka neophodnih za upravljanje rizikom zahtevaju sistem koji ih na fleksibilan način integriše i omogućava njihovo optimalno korišćenje. Osnovni cilj ove disertacije je razvoj ontologije za domen rudarstva i na njoj zasnovanog modela za upravljanje rizikom. Njegova realizacija podrazumeva i implementaciju algoritama ekstrakcije informacija za popunjavanje ontologije, kao i odgovarajuće softversko rešenje. Razvoj modela obuhvata i značajno proširenje rudarskog korpusa, kao ...rudarstvo, rizik, upravljanje rizikom, procena rizika, ontologija, semantička mreža, ekstrakcija informacija, upravljanje znanjem, računarska lingvistika... rešenje sa nekoliko parcijalnih delova, gde bi se odgovarajuće službe fokusirale na svoj domen podataka. 127 7. LITERATURA Abarbanell, Jeffery S, William N Lanen, and Robert E Verrecchia. 1995. “Analysts’ Forecasts as Proxies for Investor Beliefs in Empirical Research.” Journal of Accounting and Economics ...
... (Bosque-Gil et al. 2016; Bosque-Gil, Gracia, and Montiel-Ponsoda 2017) kao proširenje standarda Lexicon Model for Ontologies (lemon)59(J. McCrae, Spohr, and Cimiano 2011; J. McCrae et al. 2012). Slika 4-4 daje primer RDF izvoza za kojim sledi Turtle RDF Syntax60 koja ilustruje upotrebu modela. ...
... Teppo Pirttioja, and Seppo Sierla. 2011. “Engineering Data Model for Machine Automation Systems.” Allan, G. M., N. D. Allan, V. Kadirkamanathan, and P. J. Fleming. 2007. “Risk Mining for Strategic Decision Making.” In Advances in Intelligent Web Mastering, edited by Katarzyna M. Wegrzyn-Wolska and Piotr ...Olivera Kitanović. Ontološki model upravljanja rizikom u rudarstvu, Beograd : [O. Kitanović], 2021
-
Automatic construction of a morphological dictionary of multi-word units
The development of a comprehensive morphological dictionary of multi-word units for Serbian is a very demanding task, due to the complexity of Serbian morphology. Manual production of such a dictionary proved to be extremely time-consuming. In this paper we present a procedure that automatically produces dictionary lemmas for a given list of multi-word units. To accomplish this task the procedure relies on data in e-dictionaries of Serbian simple words, which are already well developed. We also offer an evaluation ...electronic dictionary, Serbian, morphology, inflection, multiwordn units, noun phrases, query expansion... Technologies 1 (2008) 4. Krstev, C., Vitas, D.: Finite State Transducers for Recognition and Generation of Compound Words. In Erjavec, T., Žganec Gros, J., eds.: IS-LTC 2006, Ljubljana, Slovenia, Institut “Jožef Stefan”(2006) 192–197 5. Savary, A.: Multiflex: A Multilingual Finite-State Tool for Multi-Word ...Cvetana Krstev, Ranka Stanković, Ivan Obradović, Duško Vitas, Miloš Utvić. "Automatic construction of a morphological dictionary of multi-word units" in Lecture Notes in Computer Science 6233, Advances in Natural Language Processing, Proceedings of the 7thInternational Conference on NLP, IceTAL 2010, Reykjavik, Iceland, August 2010, Springer (2010): 226-237. https://doi.org/10.1007/978-3-642-14770-8_26
-
A bilingual digital library for academic and entrepreneurial knowledge management
A generic knowledge management process of organization, storage and retrieval of knowledge can suitably be fitted in a digital library. In the digital and knowledge age digital libraries can be used in knowledge management to handle intellectual assets and support knowledge creation. A multilingual digital library either stores content in more than one language or provides multilingual query access to monolingual content. In Serbia 18 of 308 scientific journals regularly published are bi-lingual, with papers simultaneously being in English ...... knowledge assets to improve new product development performances”, Measuring Business Excellence 12(2), pp. 38-50. Lytras, M., Sicilia, M. A., Davies, J., & Kashyap, V. (2005), “Digital libraries in the knowledge era: Knowledge management and Semantic Web technologies”, Library Management, 26(4/5), pp ...Ranka Stanković, Cvetana Krstev, Biljana Lazić, Dalibor Vorkapić. "A bilingual digital library for academic and entrepreneurial knowledge management" in Proceeding of 10th International Forum on Knowledge Asset Dynamics — IFKAD 2015: Culture, Innovation and Entrepreneurship: connecting the knowledge dots, Bari, Italy, 10-12 June 2015, Bari : IFKAD (2015)
-
Terminology Acquisition and Description Using Lexical Resources and Local Grammars
Acquisition of new terminology from specific domains and its adequate description within terminological dictionaries is a complex task, especially for languages that are morphologically complex such as Serbian. In this paper we present an approach to solving this task semi-automatically on basis of lexical resources and local grammars developed for Serbian. Special attention is given to automatic inflectional class prediction for simple adjectives and nouns and the use of syntactic graphs for extraction of Multi-Word Unit (MWU) candidates for ...... Métais, A. Preece & H. Li (Eds.), Natural Language Processing and Information Systems (Vol. 6177, pp. 248-255): Springer Berlin Heidelberg. Justeson, J. S., & Katz, S. M. (1995). Technical ter- minology: some linguistic properties and an algo- rithm for identification in text. Natural Language Engineering ...Cvetana Krstev, Ranka Stanković, Ivan Obradović, Biljana Lazić. "Terminology Acquisition and Description Using Lexical Resources and Local Grammars" in Proceedings of the 11th Conference on Terminology and Artificial Intelligence, Granada, Spain, 2015, Granada : LexiCon (Universidad de Granada) (2015)
-
Regulacija nivoa tečne faze u vertikalnim separatorima
Katarina Šoštarić (2024)Ovaj diplomski rad bavi se regulacijom nivoa tečne faze u vertikalnim separatorima u industriji nafte i gasa. U radu su istraženi različiti metodi merenja nivoa, uključujući plovke, ultrazvučne i radarske senzore. Radarski senzori su se pokazali kao najefikasniji u teškim radnim uslovima, zahvaljujući njihovoj visokoj preciznosti i pouzdanosti. Rad uključuje teoretski pregled metoda merenja nivoa, detaljno poređenje prednosti i nedostataka različitih senzora, kao i studiju slučaja implementacije radarskog senzora u vertikalnom separatoru. Analiza rezultata i preporuke za buduća istraživanja ...... imaju mogućnost detekcije više nivoa. Plovak se kreće duž šipke i, preko magneta koji se nalazi u plovku, aktivira (deaktivira) odgovarajući relce]J. Plovak se smešta ili uz zid rezervoara ili u posebnoj komori sa spoljašnje strane rezervoara. Slika 5. Postavljanje plovka a) uz zid plovka; ...Katarina Šoštarić. Regulacija nivoa tečne faze u vertikalnim separatorima, 2024
-
Analiza obrazovnog sistema i kadrovskog potencijala Republike Srbije u oblasti rudarstva i geologije
Adekvatno postavljen i kontinualno unapređivan sistem obrazovanja predstavlja jasan preduslov za razvoj pojedinca, društva i države u celini. Sistem obrazovanja u Republici Srbiji davno je postavljen, a reforme nisu do kraja sprovedene. Posebno je to izraženo u visokom obrazovanju gde reforma po bolonjskom sistemu nije do kraja sprovedena ili je negativno zloupotrebljena. Trenutno je sistem obrazovanja je pod velikim pritiskom usled oštrih zahteva tržišta rada. U ovom radu je izvršena analiza obrazovnog sistema u oblasti rudarstva i geologije u ...... PERSONNEL POTENTIAL IN THE FIELD OF MINING AND GEOLOGY IN THE REPUBLIC OF SERBIA Ignjatović D.!, Đenadić S-?, Jovančić P.*, Miletić F.“, Mitrović J.5 Apstrakt Adekvatno postavljen i kontinualno unapređivan sistem obrazovanja predstavlja jasan preduslov za razvoj pojedinca, društva i države u ...Dragan Ignjatović, Stevan Đenadić, Predrag Jovančić, Filip Miletić, Jovana Mitrović . "Analiza obrazovnog sistema i kadrovskog potencijala Republike Srbije u oblasti rudarstva i geologije" in XVI Međunarodna rudarska konferencija OMC 2024, Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2024)
-
Using Metadata For Content Indexing Within An OER Network
Ranka Stanković, Olivera Kitanović, Ivan Obradović, Roberto Linzalone, Giovanni Schiuma, Daniela Carlucci (2014)... Resources Metadata Application Profile, ftp://ftp.fao.org/gi/gil/gilws/aims/metadata/docs/learn ap.pdf [14] Obradovicé, I., Stankovi¢é, R. Prodanovic J., Kitanovié, O., A Tel Platform Blending Academic and Entrepreneurial Knowledge. In Proceedings of The Fourth International Conference on e-Learning ...Ranka Stanković, Olivera Kitanović, Ivan Obradović, Roberto Linzalone, Giovanni Schiuma, Daniela Carlucci. "Using Metadata For Content Indexing Within An OER Network" in Proceedings of the Fifth International Conference on e-Learning, eLearning 2014, September 2014, Belgrade, Serbia, Belgrade : Belgrade Metropolitan University (2014)
-
Preparation of Multimedia Document “YU Rock Scene”
SUMMARY: This study will present the preparation process of a multimedia document entitled YU ROCK SCENE in which participants were senior students of undergraduate studies of the Department of Library and Information Science at the University of Belgrade Faculty of Philology during the academic year 2014/2015, as a part of the subject Multimedia Documents. This study gives an overview of the historical development of rock and roll in the territory of the former Yugoslavia, rock scene in Yugoslav republics, ...... in- dustrija, Ambasadori, Kodeksi, Bijelo dugme, Formula 4, Kongres, Divlje jagode, Va- treni poljubac, Zabranjeno pušenje, Bombaj štampa, Elvis J. Kurtović & His Meteors, SCH, Valentino, Plavi orkestar, Merlin, Hari Mata Hari, Crvena Jabuka and many others, as well as solo performers who were ...Milena Obradović, Aleksandra Arsenijević, Mihailo Škorić. "Preparation of Multimedia Document “YU Rock Scene”" in Infotheca - Journal for Digital Humanities, Faculty of Philology, University of Belgrade (2017). https://doi.org/10.18485/infotheca.2016.16.1_2.6
-
An Integrated Environment for Management and Exploitation of Linguistic Resources
Ranka Stanković, Ivan Obradović (2009)... 2002. [9] M. Silberztein, “NooJ: an Object-Oriented Approach”, in INTEX pour la linguistique et le traitement automatique des langues . C. Muller, J. Royauté, M. Silberztein, Eds. Cahiers de la MSH Ledoux, Presses Universitaires de Franche-Comté., pp. 359-369, 2004. [10] R. Stanković, ...Ranka Stanković, Ivan Obradović. "An Integrated Environment for Management and Exploitation of Linguistic Resources" in Proceedings of the International Multiconference on Computer Science and Information Technology, Computational Linguistics – Applications Workshop (CLA09), Mrągowo, Poland, October 2009, Piscataway : IEEE (2009)
-
Претрага корпуса заснована на употреби екстерних лексичких ресурса путем веб-сервиса
У раду се разматра хибридни приступ претрази корпуса, илустрован на примеру алатки OCWB и NoSketch Engine, примењених на специјални корпус из области рударства (РудКор) и Корпус савременог српског језика (СрпКор). Разматрани приступ комбинује постојеће могућности алатки OCWB и NoSketch Engine, које своју претрагу заснивају на лингвистичкој анотацији корпуса, са новим могућностима претраге у виду консултовања екстерних језичких ресурса (морфолошки електронски речници српског језика и лексичка база података Српски ворднет). Хибридни приступ је реализован надоградњом вебсучеља која поменуте алатке користе ...... Kitanović, “Improving Document Retrieval in Large Domain Specific Textual Databases Using Lexical Resources”, In: N. Nguyen, R. Kowalczyk, A. Pinto, J. Cardoso (eds) Transactions on Computational Collective Intel- ligence XXVI, Lecture Notes in Computer Science, 10190, Cham: Springer, 162–185. DOI: ...Милош Утвић, Ранка Станковић, Александра Томашевић, Михаило Шкорић, Биљана Лазић. "Претрага корпуса заснована на употреби екстерних лексичких ресурса путем веб-сервиса" in Научни састанак слависта у Вукове дане - Vol. 48/3 Српски језик и његови ресурси, Међународни славистички центар, Филолошки факултет, Универзитет у Београду (2019). https://doi.org/10.18485/msc.2019.48.3.ch12
-
Some models for determination of parameters of the soil oscillation law during blasting operations
... equation of soil oscillation in the form of: e Model 1 vy = 2131.52. Ro2-4410 (31) Graphic survey of soil oscillation law is shown in Figure 6. De o J oo ! vy, = 2,131.52 -R™" Oscillation velocities, v[cm/s] nN L 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 Reduced distance, R Figure 6. Graphic survey ...Suzana Lutovac, Dragan Medenica, Branko Gluščević, Rade Tokalić, Čedomir Beljić. "Some models for determination of parameters of the soil oscillation law during blasting operations" in Energies, Basel, Switzerland : MDPI (2018). https://doi.org/10.3390/en9080617
-
Multi-word Expressions for Abusive Speech Detection in Serbian
Ovaj rad predstavlja istraživanja na usavršavanju i unapređenju srpske verzije rečnika Hurtlex, višejezičnog leksikona uvredljivih reči. Posebnu pažnju posvećujemo dodavanju izraza sa više reči (polileksemskih jedinica) koji se mogu smatrati uvredljivim, jer su takvi leksički zapisi veoma važni za postizanje dobrih rezultata u mnoštvu zadataka otkrivanja uvredljivog jezika. Srpski morfološki rečnici se koriste kao osnova za čišćenje podataka i stvaranje rečnika. Istaknuta je veza sa drugim leksičkim i semantičkim resursima na srpskom jeziku i predviđena je izgradnja sistema za ...... database. In Proceedings of the 6th Workshop on Linked Data in Linguistics (LDL-2018) (clocated with LREC 2018), McCrae, JP, C. Chiarcos, T. Declerck, J. Gracia and B. Klimek, pages 48–56. Ranka Stanković, Branislava Šandrih, Cvetana Krstev, Miloš Utvić, and Mihailo Škorić. 2020. Machine Learning and ...Ranka Stanković, Jelena Mitrović, Danka Jokić, Cvetana Krstev. "Multi-word Expressions for Abusive Speech Detection in Serbian" in Proceedings of the Joint Workshop on Multiword Expressions and Electronic Lexicons, Association for Computational Linguistics (2020)
-
Истраживањe могућности коришћења нискотемпературних извора топлоте за одрживи развој енергетике градова
Miodrag M. Grujić (2014-06-04)Одрживост је континуиран процес балансирања између животне средине, економске исоцијалне димензије, који се односи на системска побољшања животног окружења.Енергија се налази међу покретачима одрживог развоја везано за потребу за повећањесоцијалног благостања, његову кључну улогу у економском развоју и утицај на животнусредину. Урбане зоне, као центри потреба за енергијом и емисија угљеника, пружајузначајне могућности за промоцију одрживости енергетског система заједнице.Планирање нових енергетских капацитета, у складу са принципима одрживог развоја,обухвата спровођење политике повећања енергетске ефикасности и увођења обновљивихизвора енергије. Дисертација ставља ...одрживи развој, даљинско грејање, модел, сценарио, вишекритеријумскаанализа, нискотемпературни извори, ELECTRE, Београд... најлошијој. Поступак примене методе је итеративан и састоји се од 9 корака. Почетна матрица одлучивања (О) се састоји од атрибута xij који зависе од j-тог критеријума и i-те алтернативе. Ради преласка на конкретне кораке потребно је извршити квантификацију квалитативних атрибута матрице. [9,73] ...
... квадратним кореном збира квадрата по свакој колони (критеријуму) матрице одлучивања: 𝑛𝑜𝑟𝑚𝑎 𝑎𝑗 = 𝑥𝑖𝑗2𝑚 𝑟=1 где је xij вредност j-тог атрибута по i-тој алтернативи. Након тога се рачунају нормализовани елементи матрице одлучивања тако што се сваки елемент вектора критеријума ...
... (𝑗|𝑥𝑝𝑗 < 𝑥𝑟𝑗 ) Док је за критеријум типа минимизације супротан знак (>). Овакав скуп несагласности је комплементаран скупу сагласности, тј. NSpr = J – Spr. У четвртом кораку се одређује матрица сагласности (MS) на основу скупа сагласности чија се вредност рачуна као сума преференција (тежинских ...Miodrag M. Grujić. "Истраживањe могућности коришћења нискотемпературних извора топлоте за одрживи развој енергетике градова" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2014-06-04)
-
Procena aktivnosti upravljanja održavanjem opreme za dubinsko bušenje nafte i prirodnog gasa
Iva Filipov (2024)Primarni fokus održavanja je sprečavanje zastoja u radu, koji može dovesti do značajnih finansijskih gubitaka. Redovne provere i monitoring performansi opreme omogućavaju pravovremeno otkrivanje problema i smanjenje rizika od havarija. U ovom kontekstu, korišćenje naprednih tehnologija, poput softverskih alata za upravljanje održavanjem, igra značajnu ulogu u optimizaciji procesa. Osim tehničkog održavanja, obuka osoblja o pravilnoj upotrebi opreme i sigurnosnim procedurama je od suštinskog značaja. Efikasna komunikacija između članova tima i jasne smernice za rad doprinose smanjenju rizika i povećanju produktivnosti. Upravljanje održavanjem takođe zahteva analizu troškova, kako bi ...... Pravinno ođenje evidencije o svim radovima na održavanju kako bi se osigurala transparentnost i istorija opreme. 7. Provođenje testova: 13 J. Funkcionalni testovi: Testiranje opreme nakon održavanja kako bi se osiguralo da Je sve u ispravnom stanju. 8. Planiranje i upravljanje resursima: ...Iva Filipov . Procena aktivnosti upravljanja održavanjem opreme za dubinsko bušenje nafte i prirodnog gasa, 2024
-
Advancing Sentiment Analysis in Serbian Literature: A Zero and Few-Shot Learning Approach Using the Mistral Model
Ova studija predstavlja analizu sentimenta srpskih starih romana iz perioda 1840-1920, koristeći veliki jezički model (LLM) Mistral za tehniku učenja sa zasnovani na takozvanim "zero" i "few-shot" pokušajima. Glavni pristup uvodi inovacije osmišljavanjem istraživačkih upita (promptova) uključuju tekst sa uputstvom za klasifikaciju bez primera i na osnovu nekoliko primera, omogućavajući jezičkom modelu da klasifikuje osećanja u pozitivne, negativne ili objektivne kategorije. Ova metodologija ima za cilj da pojednostavi analizu osećanja ograničavanjem odgovora, čime se povećava preciznost ...Milica Ikonić Nešić, Saša Petalinkar, Mihailo Škorić, Ranka Stanković, Biljana Rujević. "Advancing Sentiment Analysis in Serbian Literature: A Zero and Few-Shot Learning Approach Using the Mistral Model" in Proceedings of the 2024 Joint International Conference on Computational Linguistics, Language Resources and Evaluation, Sofia, Bulgaria, 9-10 September 2024, LREC | COLING (2024)
-
An Approach to Efficient Processing of Multi-Word Units
Efficient processing of Multi-Word Units in the course of development of morphological MWU dictionaries is not easy to achieve, especially when languages with complex morphological structures are concerned, such as Serbian. Manual development of this type of dictionaries is a tedious and extremely slow process. To alleviate this problem we turned to our multipurpose software tool, dubbed LeXimir, in the production of lemmas for e-dictionaries of multi-word units. In addition to that, we developed a procedure aimed at making ...... Serbian, and Their Automatic Processing. Bulag — Bulletin de Linguistique Appliquée et Générale 32, 73–94 (2007) 19. Savary, A., Rabiega-Wisniewska, J., Wolinski, M.: Inflection of Polish Multi-Word Proper Names with Morfeusz and Multiflex. In: Aspects of Natural Language Processing, Lecture Notes in ...Cvetana Krstev, Ivan Obradović, Ranka Stanković, Duško Vitas. "An Approach to Efficient Processing of Multi-Word Units" in Computational Linguistics - Applications, Studies in Computational Intelligence 458 no. 458, Berlin Heidelberg : Springer-Verlag (2013): 109-129. https://doi.org/10.1007/978-3-642-34399-5_6
-
Praktikum za vežbe iz Informatike 1
Ranka Stanković, Ivan Obradović, Olivera Kitanović, Mirjana Banković. Praktikum za vežbe iz Informatike 1, Beograd : Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet, 2014
-
Developing Termbases for Expert Terminology under the TBX Standard
... rotornog toéka u vertikalnoj ravni i trele zajedno sa platformom u horizontalnoj ravni svaka vedrica otkopava iz masiva odrezak. Obrtanjem rotornog totka i $j proradun kapactteta rt nailaskom punih vedrica u zonu istovarnog sektora. materijal se prazni iz vedrica i predaje prijemmnom transporteru na rotornoj ...Ranka Stanković, Ivan Obradović, and Miloš Utvić. "Developing Termbases for Expert Terminology under the TBX Standard" in Natural Language Processing for Serbian - Resources and Applications, Belgrade : University of Belgrade, Faculty of Mathematics (2014)