Претрага
208 items
-
Modeliranje i simulacija energetske tranzicije u sektoru domaćinstava
Boban S. Pavlović (2022)Aktuelnu energetsku tranziciju odlikuje ubrzanje procesa dekarbonizacije energetskih sistema, unapređenje energetske efikasnosti, razvoj čistijih tehnologija baziranih na obnovljivim izvorima energije i održivije korišćenje prirodnih resursa. Da bi se napravio ovako krupan zaokret u postojećim energetskim sistemima, osim promene postojećih tehnologija, potrebno je u planiranje energetske tranzicije uključiti i političke, sociološke, ekonomske i ekološke aspekte, a pre svega obrasce ponašanja i donošenja odluka krajnjih potrošača. Predmet istraživanja u disertaciji je energetska tranzicija sektora domaćinstva, preciznije tranzicija u grejanju domaćinstava, imajući u ...energetika, energetska tranzicija, energetsko planiranje, energetsko modeliranje, obnovljivi izvori energije, domaćinstva, ponašanje potrošačaBoban S. Pavlović. Modeliranje i simulacija energetske tranzicije u sektoru domaćinstava, Beograd : [B. Pavlović], 2022
-
Security of Supply as a Major Part of the Energy Security Puzzle
Sigurnost snadbevanja prirodnim gasom Republike Srbije se kroz poslednje dve decenije tretira kao hitno, strateško, političko i bezbednosno pitanje. U sektoru prirodnog gasa, Republika Srbija je veoma zavisna od gasa koji uvozi iz Rusije. Indikatori sigurnosti snadbevanja predstavljaju jedan od osnovnih elemenata za određivanje energetske bezbednosti i snažne alate za usmeravanje energetskog sektora ka održivom razvoju. Metodolaška analiza prikazana u radu je bila koncentrisana na pokazatelje sigurnosti snadbevanja u oblasti energetske bezbednosti koji se odnose na sektor prirodnog gasa ...energetska bezbednost, sigurnost snabdevanja, energetski indikator, dostupnost energije, diversifikacija izvora i pravacaAleksandar Madžarević, Miroslav Crnogorac. "Security of Supply as a Major Part of the Energy Security Puzzle" in Energija, ekonomija, ekologija, University Library in Kragujevac (2022). https://doi.org/10.46793/EEE22-4.28M
-
Методологија интегралне анализе сценарија енергетског развоја
Александар Маџаревић (2019)енергетска безбедност, сценарио развоја, фази логика, сигурност снабдевања, доступност, расположивост, природни гас... ције и транспорта енергије је тумачен употребом неколико различитих фактора: • поузданост и ефикасност у производњи електричне енергије, • адекватност унутрашње електроенергетске мреже, • поузданост електроенергетске мреже, • ефикасност производње и транспорта топлотне енергије, • ефикасност е ...
... очекује раст учешћа у енергетском миксу примарне енергије (WEC, 2016). То је трећи најчешћи извор енергије у свету, чија примена расте од 16% у 1974. години, на преко 21% укупне потрошње примарне енергије (TPES) у свету данас (IEA, 2015). Због високе топлотне моћи, а ниже емисије штетних једињења при сагоревању ...
... комерцијални сектор немају одрживе алтернативе за снабдевање топлотном енергијом. За разлику од система даљинског грејања, домаћинства (породичне куће) обично су у могућности да се пребаце на алтернативни извор енергије (огревно дрво, ТНГ, топлотне пумпе, струја итд.). Због тога је потрошња у овом сектору ...Александар Маџаревић. Методологија интегралне анализе сценарија енергетског развоја, Рударско-геолошки факултет, 2019
-
Rule-based Automatic Multi-word Term Extraction and Lemmatization
In this paper we present a rule-based method for multi-word term extraction that relies on extensive lexical resources in the form of electronic dictionaries and finite-state transducers for modelling various syntactic structures of multi-word terms. The same technology is used for lemmatization of extracted multi-word terms, which is unavoidable for highly inflected languages in order to pass extracted data to evaluators and subsequently to terminological e-dictionaries and databases. The approach is illustrated on a corpus of Serbian texts from ...... električne energije 85 električni energija električne energije električna energija 10 električne energije 85 električnom energijom 8 električnu energiju 5 DELAC električna(električni.A2:aefs1g) energija(energija.N600:fs1q),NC_AXN električnoj energiji,električna energija.N:fs7q električnih energija,električna ...
... električna energija.N:fp2q električnim energijama,električna energija.N:fp3q električne energije,električna energija.N:fp1q električna energijaelektrični energijagrf01 sin DELACF Table 2. The MWT električna energija, its recognized forms and lemma The set of lemmas produced in the aforementioned ...
... from extraction to e-dictionary production will be illustrated with another example of MWT extracted from our evaluation corpus – električna energija ‘electric energy’. The graph that retrieves syntactic constructions AXN (grf01) extracted four different forms – three of them definitely singular ...Ranka Stanković, Cvetana Krstev, Ivan Obradović, Biljana Lazić, Aleksandra Trtovac. "Rule-based Automatic Multi-word Term Extraction and Lemmatization" in Proceedings of the 10th International Conference on Language Resources and Evaluation, LREC 2016, Portorož, Slovenia, 23--28 May 2016, European Language Resources Association (2016)
-
Hidrogeotermalni resursi srpskog kristalastog jezgra
Tanja PETROVIĆ Pantić (2014)Tanja PETROVIĆ Pantić. Hidrogeotermalni resursi srpskog kristalastog jezgra, Beograd:Rudarsko Geološki Fakultet, 2014
-
Optimizacija parametara reza rotornog bagera pri otkopavanju materijala sa povećanom čvrstoćom
Saša D. Bošković (2016-09-09)Otkopavanje materijala rotornim bagerom je veoma sloţen fiziĉko-mehaniĉki proces. Pokazatelji efektivnosti tog procesa zavise od velikog broja raznovrsnih ĉinilaca od kojih se posebno mogu istaći: fiziĉko-mehaniĉke karakteristike materijala koji se otkopava, reţim rada bagera i izbor tehnoloških parametara bloka, odreska i reza, geometrije vedrica i zuba itd. Poseban problem se javlja kod otkopavanja materijala povećane ĉvrstoće, što je ĉest sluĉaj na našim površinskim kopovima. Dimenzionisanje specifiĉne sile kopanja bagera prema manjim masama izuzetno ĉvrstog materijala je neracionalno i rešenje ...rotorni bager, parametri reza, otpor na kopanje, dinamika bagera, kapacitet, optimizacija, specifična potrošnja energije... i širine odreska i potrošnja energije Potrošnja energije je izraĉunata u funkciji angaţovane snage i ostvarenog kapaciteta. Specifiĉna potrošnja energije pri radu sa vertikalnim rezovima je u proseku manja (Slika 8.2.). Slika 8.2. Specifična potrošnja energije za različite tipove rezova i ...
... b) specifičnu potrošnju energije Uticaj dubine reza na reznu silu i specifiĉnu potrošnju energije je ispitivan na alatu MT-60 i sa dijagrama se moţe zakljuĉiti da sa povećanjem debljine reza dolazi do linearnog povećanja rezne sile, dok specifiĉna potrošnja energije ne opada proporcionalno ...
... Specifična potrošnja energije za debljinu reza 10 cm i širine odrezaka 16 cm (1), 24 cm (2) i 30 cm (3) Slika 8.4. Specifična potrošnja energije za debljinu reza 15 cm i širine odrezaka 16 cm (1), 24 cm (2) i 30 cm (3) 151 Slika 8.5. Specifična potrošnja energije za debljinu reza ...Saša D. Bošković. "Optimizacija parametara reza rotornog bagera pri otkopavanju materijala sa povećanom čvrstoćom" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-09-09)
-
Parametri zbijanja komunalnog otpada određeni različitim laboratorijskim metodama
Jovana M Janković Pantić, Dragoslav R Rakić, Irena G Basarić Ikodinović, Tina D Đurić, Snežana Bogdanović (2021)Zbijanje komunalnog otpada predstavlja jednu od osnovnih faza korišćenja komunalne deponije. Zbog toga je kao i kod drugih nasutih građevina, veoma korisno odrediti parametre zbijanja: maksimalnu suvu zapreminsku težinu (dmax) i optimalnu vlažnost (wopt). Dobijeni rezultati mogu da posluže prilikom projektovanja kapaciteta deponije kao i prilikom definisanja obradivosti otpada. U dosadašnjoj praksi najčešći način određivanja parametra zbijanja je standardna metoda (Proktorov opit) koja se koristi u mehanici tla, uz eventualnu redukciju energije zbijanja. Međutim, različiti tretmani komunalnog otpada na ...... гапућ autora, koji su ispitivanja obavljali isključivo korišćenjem različite energije zbijanja (Е = 600, 2700, 10800 kJ/m?), oni su uz (0 u obzir uzeli i sezonske cfekte. Za energiju zbijanja koja odgovara standardnoj energiji za modifikovani Proktorov opit (E = 2700 kJ/m?) bez analize sezonskih efekata ...
... otpada na dva veštački Mripremljena uzorka različitog sastava (deponija Plandište). Uzorci su Spitani u standardnom Proktorovom aparatu рп istoj energiji zbijanja, Univerzitet u Веоргади, Rudarsko-geološki fakultet, Beograd, Srbija, jovana.jankovic(drgf.bg.ac.rs Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki ...
... Pulat & Yasiller, 2013; Naveen, 2017; Endait, 2020. Autori su pretežno koristili konvencionalne metode kao u mchanici tla, uz cvcntualnu redukciju energije zbijanja. Dobro zbijeni komunalni otpad zauzima manju zapreminu i omogućuje znatno sigurnije skladištenje. Bez obzira па 10, u Srbiji nema dovoljno ...Jovana M Janković Pantić, Dragoslav R Rakić, Irena G Basarić Ikodinović, Tina D Đurić, Snežana Bogdanović . "Parametri zbijanja komunalnog otpada određeni različitim laboratorijskim metodama" in Građevinski kalendar, Savez građevinskih inženjera Srbije (2021)
-
Утицај соларне активности на здравље човека
... kojima se oslobađa velika količina energije. Bitan pokazatelj SA je broj Sunčevih pega do čijeg povećanja brojnosti i drugih pojava koje ih prate dolazi periodično na oko 11 god., tzv. Solarni ciklusi a početkom proleća 2008. god. započeo je novi ciklus. Energija koja kreće sa pega ima ogromnu spektralnu ...
... geomagnetic activity on multiplesclerosis. Clinical Neurology and Neurosurgery, 146, 82-89. [14] Malinović, M.S., Radovanović, M.(2016). UV zračenje i toplotni talasi u Vojvodini. Beograd: Geografski institut “Jovan Cvijić”, knjiga 87, 9-92. [15] Babayev, E.S., Allahverdiyeva, A.A. (2005). Geomagnetic ...
... postojanja života na Zemlji. Međutim, Sunce predstavlja i faktor rizika pa zdravlje čoveka. Sa Sunca na Zemlju neprekidno stiže ogromna količina energije u vidu elektromagnetskog (EH) zračenja i visokoenergetskih čestica (VEČ). Sunce emituje EH zračenje svih frekvencija. Najveći deo čini infracrveno ...Каролина Ђукић, Весна Цветков, Весна Дамњановић. "Утицај соларне активности на здравље човека" in VII Меморијални научни скуп из заштите животне средине доцент др Милена Далмација Нови Сад, 01-02. април 2019, Природно-математички факултет, Департман за хемију, биохемију и заштиту животне средине (2019)
-
Hidrogeotermalni resursi teritorije grada Beograda
Ana Vranješ (2012-12-12)Republika Srbija je izrazito bogata hidrogeotermalnim resursima. Podzemne vode satemperaturama preko 20oC (pa do 96oC, Vranjska Banja) relativno su dobro iskorišćene.Nasuprot njima, podzemne vode sa temperaturama do 20oC do sada uglavnom nisu bilepredmet istraživanja sa bilo kog aspekta izuzev za potrebe vodosnabdevanja. Razvojemsistema toplotnih pumpi, mogućnosti višenamenskog korišćenja ovih voda značajno suuvećane.Teritorija Beograda odlikuje se značajnim resursima podzemnih voda, pre svega u okvirualuvijalnih peskovito-šljunkovitih naslaga i neogenih tortonsko-sarmatskih krečnjačkihnaslaga. Temperatura ovih voda ne prelazi 25oC. Njihovim zahvatanjem preko istražnoeksploatacionihbunara ...geotermalna energija, hidrogeotermalni resursi, hidrogeotermalni sistemi, hidrogeotermalnapotencijalnost, energetska valorizacija, hidrogeološka rejonizacija, grad BeogradAna Vranješ. "Hidrogeotermalni resursi teritorije grada Beograda" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2012-12-12)
-
Hydrogeothermal potentials of Rogozna mountain and possibility of their valorization
D. R. Ivanović, Dj. A Valjarević, R. D. Srećković-Batoćanin, N. M. Martić-Bursać, D. Ž. Vukoičić, R. M. Ivanović (2020)D. R. Ivanović, Dj. A Valjarević, R. D. Srećković-Batoćanin, N. M. Martić-Bursać, D. Ž. Vukoičić, R. M. Ivanović. "Hydrogeothermal potentials of Rogozna mountain and possibility of their valorization" in Open Geosciences, Walter de Gruyter GmbH (2020). https://doi.org/10.1515/geo-2019-0083
-
Metodološki pristup oceni mogućnosti eksploatacije geotermalnih voda na delu valjevsko-mioničkog basena
Ana Vranješ, Nebojša Atanacković, Marinko Toljić, Veselin Dragišić, Sava Magazinović. "Metodološki pristup oceni mogućnosti eksploatacije geotermalnih voda na delu valjevsko-mioničkog basena" in Zbornik radova XVI srpskog Simpozijum o hidrogeologiji sa međunarodnim učešćem, Zlatibor 28.09. - 02.10.2022., Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet (2022)
-
Energetika i održivi razvoj - indikatori održivosti
Dejan Ivezić, Marija Živković (2015)Dejan Ivezić, Marija Živković. Energetika i održivi razvoj - indikatori održivosti, Beograd : Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet, 2015
-
Синтеза и карактеризација керамике на бази сфена
Jelena R. Pantić (2015-07-10)Механохемијска активација стехиометријске смеше реактаната TiO2, SiO2 и CaCO3 показала се као веома успешна и једноставна метода за добијање сфена (CaTiSiO5). На основу мерења релативних густина свих синтерованих узорака установљено је да максималну густину од 93,9 % имају узорци који су активирани 30 минута и синтеровани на 1200 °С. Микроструктурном анализом, тј. анализом слика синтерованих узорака активираних 30 минута, које су добијене скенирајућом електронском микроскопијом, опажа се бимодална расподела величине зрна, са просечном величином од 3 μm, односно 5 ...сфен, механохемија, Ритвелдова метода, оптичка спектроскопија, микроструктурна анализа, фазна трансфоpмација, чврсти раствори... његове консолидације (Болдырев, 1983). Процес синтеровања је могућ када материјалу доведемо енергију: топлотну (загревање материјала), механичку (синтеровање под високим притисцима), или неки други вид енергије (синтеровање у микроталасним пећима). Синтеровање које се одиграва на константној температури ...
... је ΔG – промена слободне енергије, r1 и r2 – радијуси ситне и крупне честице, V – запремина, δ – површинска енергија. Друга фаза представља образовање нових површина услед ситњења, стварања пукотина и разарања материјала. Праћена је трансформацијом механичке енергије уређаја за активацију у ...
... површинска енергија (J/cm2). Активација дисперговањем узрокује промену енергије активације реакције која се изражава једначином: iK K RTE ln , (2.8) где су: ΔЕ - промена енергије активације ...Jelena R. Pantić. "Синтеза и карактеризација керамике на бази сфена" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-07-10)
-
Синтеза и карактеризација керамике на бази сфена
Jelena R. Pantić (2015-07-10)Механохемијска активација стехиометријске смеше реактаната TiO2, SiO2 и CaCO3 показала се као веома успешна и једноставна метода за добијање сфена (CaTiSiO5). На основу мерења релативних густина свих синтерованих узорака установљено је да максималну густину од 93,9 % имају узорци који су активирани 30 минута и синтеровани на 1200 °С. Микроструктурном анализом, тј. анализом слика синтерованих узорака активираних 30 минута, које су добијене скенирајућом електронском микроскопијом, опажа се бимодална расподела величине зрна, са просечном величином од 3 μm, односно 5 ...сфен, механохемија, Ритвелдова метода, оптичка спектроскопија, микроструктурна анализа, фазна трансфоpмација, чврсти раствори... његове консолидације (Болдырев, 1983). Процес синтеровања је могућ када материјалу доведемо енергију: топлотну (загревање материјала), механичку (синтеровање под високим притисцима), или неки други вид енергије (синтеровање у микроталасним пећима). Синтеровање које се одиграва на константној температури ...
... је ΔG – промена слободне енергије, r1 и r2 – радијуси ситне и крупне честице, V – запремина, δ – површинска енергија. Друга фаза представља образовање нових површина услед ситњења, стварања пукотина и разарања материјала. Праћена је трансформацијом механичке енергије уређаја за активацију у ...
... површинска енергија (J/cm2). Активација дисперговањем узрокује промену енергије активације реакције која се изражава једначином: iK K RTE ln , (2.8) где су: ΔЕ - промена енергије активације ...Jelena R. Pantić. "Синтеза и карактеризација керамике на бази сфена" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-07-10)
-
Strategic Environmental Assessment and the precautionary principle in the spatial planning of wind farms – European experience in Serbia
Spatial determination planning is at an initial and very sensitive step in the development of wind farms. On one hand, it is important to maximize the potential of wind in a particular area, and on the other hand, it is important to achieve environmental protection (including the human population and natural heritage) in the same space at the same time. With this in mind, it is important to balance all the requirements that are relevant for reaching the optimal ...Boško Josimović, Aleksandar Cvjetić, Danilo Furundžić. "Strategic Environmental Assessment and the precautionary principle in the spatial planning of wind farms – European experience in Serbia" in Renewable and Sustainable Energy Reviews, Elsevier BV (2021). https://doi.org/10.1016/j.rser.2020.110459
-
Zaštita od miniranja
Suzana Lutovac, Miloš Gligorić (2024)Suzana Lutovac, Miloš Gligorić. Zaštita od miniranja, Beograd : Univerzitet u Beogradu - Rudarsko-geološki fakultet, 2024
-
Transition pathways of household heating in Serbia: Analysis based on an agent-based model
To explore pathways of the energy transition of household heating, an agent-based simulation model was developed for the case of the Serbian household sector. The model is focused on individual entities (households) with the objective to explore the effects of policy instruments on energy transition in households with individual heating systems. Empirically collected survey data were used as input for households’ attitudes towards sustainable heating. Simulations showed that the proposed instruments would lead to higher heating efficiency and less ...energetska tranzicija, modeliranje bazirano na agentima, sistemi grejanja, sektor domaćinstva, obnovljivi izvori energije, emisija CO2Boban Pavlović, Dejan Ivezić, Marija Živković. "Transition pathways of household heating in Serbia: Analysis based on an agent-based model" in Renewable and Sustainable Energy Reviews, Elsevier BV (2022). https://doi.org/10.1016/j.rser.2022.112506
-
Primena programa UVSZ pri zaštiti od miniranja
Primena energije eksploziva tj. miniranje, predstavlja osnovni način eksploatacije čvrstih mineralnih sirovina u rudarstvu. Miniranjem se postižu vrlo povoljni tehnoekonomski pokazatelji, koje nažalost prate i negativni efekti miniranja. U cilju zaštite životne sredine potrebno je za svaku radnu sredinu odrediti jednačinu oscilovanja stenske mase pri miniranju. Ova jednačina definiše promenu brzine oscilovanja stenske mase u zavisnosti od rastojanja, količine eksploziva, uslova izvođenja miniranja i geoloških karakteristika stenske... zemljotresom i eksplozivom me usobno razlikuju jeste: koli ina oslobo ene energije, domet uticaja i vreme trajanja seizmi kih talasa. Osim toga, kod detonacije eksplozivne materije unapred možemo da utvrdimo koli inu oslobo ene energije i definišemo deo koji e biti nosilac seizmi kih potresa, što je veoma ...
... zemljotresom i eksplozivom medusobno razlikuju jeste: kolicina oslobodene energije, domet uticaja i vreme trajanja seizmickih talasa. Osim toga, kod detonacije eksplozivne materije unapred moZemo da utvrdimo kolicinu oslobodene energije i definiSemo deo koji ¢e biti nosilac seizmickih potresa, Sto je veoma ...
... i fakultet, luka.crnogorac@rgf.bg.ac.rs 5 Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet, rade.tokalic@rgf.bg.ac.rs Apstrakt: Primena energije eksploziva tj. miniranje, predstavlja osnovni na in eksploatacije vrstih mineralnih sirovina u rudarstvu. Miniranjem se postižu vrlo povoljni tehno- ...Suzana Lutovac, Miloš Gligorić, Jelena Majstorović, Luka Crnogorac, Rade Tokalić. "Primena programa UVSZ pri zaštiti od miniranja" in XIII skup privrednika i naučnika SPIN’21, Industrija 4.0 – mogu nosti, izazovi i rešenja za digitalnu transformaciju privrede, Univerzitet u Beogradu, Fakultet organizacionih nauka (2021)
-
Determining the Impact of Cutting Elements State on the Bucket–Wheel Excavator Vibration and Energy Consumption
Background There are two types of specifc sizes’ measurements. The frst is the measurement of energy consumption in a working technological process, and the second is the measurement of vibration, which is displayed over amplitudes of speed. There is an interplay between these two processes. Increasing the power consumption, the value of the vibration speed amplitudes increases. Purpose The process of the determination of machining parameters was based on minimizing the power consumption and vibration of the cutting tool, ...Filip Miletić, Predrag Jovančić, Miloš Milovančević, Miloš Tanasijević, Stevan Đenadić. "Determining the Impact of Cutting Elements State on the Bucket–Wheel Excavator Vibration and Energy Consumption" in Journal of Vibration Engineering & Technologies, Springer (2022). https://doi.org/10.1007/s42417-022-00482-3
-
Integrative GHG Assessment in Oil and Gas Industry
Reducing greenhouse gas emissions is one of the main targets of national strategies in European countries. As a main contributor to emissions, the energy sector is recognized as the most promising to apply measures and actions aimed to decrease GHG emissions. The Oil and Gas industry as a significant contributor to global greenhouse gas emissions is facing a growing need for estimating, mitigating, and reducing the impact of their operations on the atmosphere to stay competitive in a newly ...... РГФ] Integrative GHG Assessment in Oil and Gas Industry | Aleksandar Mirković, Marija Živković, Stevan Đenadić, Darja Lubarda, Chinedu Anyanwa | Energija, ekonomija, ekologija | 2023 | | 10.46793/EEE23-1.51M http://dr.rgf.bg.ac.rs/s/repo/item/0008341 Дигитални репозиторијум Рударско-геолошког факултета ...
... faculty publications available in open access, as well as the employees' publications. - The Repository is available at: www.dr.rgf.bg.ac.rs e> energija, ekonomija, ekologija, 2023, god. XXV, br. 1 doi: 10.46793/EEE23-1.51M 51 Originalni naučni rad UDK 628.539:504.3.054 Integrative GHG Assessment ...
... paper aims to providc valuable insights into the ecemissions profile of a common upstream oil and gas company, highlighting the significance of e3 energija, ekonomija, ekologija, 2023, god. XXV, br. 1 flaring: in the overall emissions inventory and cvaluating the magnificd methane emissions cffect ...Aleksandar Mirković, Marija Živković, Stevan Đenadić, Darja Lubarda, Chinedu Anyanwa. "Integrative GHG Assessment in Oil and Gas Industry" in Energija, ekonomija, ekologija (2023). https://doi.org/10.46793/EEE23-1.51M