Претрага
94 items
-
Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima
Dejan R. Stevanović (2015-05-29)Savremeno rudarstvo izloženo je stalnom trendu pogoršanja uslova poslovanja.Mogućnost ostvarenja ekonomskih i drugih ciljeva rudarskog projektakompromitovana je stalnim pogoršanjem kvaliteta ležišta na kojima se vršieksploatacija, kao i značajnoj dozi neizvesnosti povezane sa geološkim,ekonomskim i tehničkim parametrima proizvodnje. U ovako kompleksnimuslovima poslovanja, matematički modeli sposobni da odgovore značajnimizazovima, odnosno ponude optimalna rešenja kojima se garantuje maksimalnoispunjenje projektovanih ciljeva, nameću se kao neophodnost.Trenutni, konvencionalni pristup optimizaciji i planiranju površinskih kopovazasniva se na algoritmima, razvijenim sredinom prošlog veka čije je opšteobeležje deterministički ...površinski kop, planiranje, optimizacija, stohastički modeli, kontrola kvaliteta uglja, neizvesnost.... Neizvesnost procene iskorišćenja Geometrija rudnog tela ---- Kvalitet KMS (%, g/t, kJ/kg) ----- Zapreminska masa(t/m3) Cena korisne komponente (€/t, €/m3, €/%)----- Kursne razlike Troškovi otkopavanja(€/m3) ---- Troškovi prerade(€/m3) Iskorišćenje ležišta(%) ---- Iskorišćenje u preradi(%) Uzimajući ...
... (T)) (6.1)gde je: EVB – ekonomska vrednost bloka (€/m3), KMS%– sadržaj (kvalitet) korisne mineralne sirovine (%), Ekspl.(I)- iskorišćenje u ležištu (%), Prer(I)– iskorišćenje u preradi (%), CenaKMS – cena korisne mineralne sirovine (€/%), Ekspl.(T)– troškovi eksploatacije (€/m3), Prer.(T) – troškovi ...
... njeno dalje usavršavanje i implementacija. 6.2.4. Neizvesnost procene troškova i iskorišćenja Nakon analize geološke i tržišne neizvesnosti ostale su još neizvesnosti vezane za procenu troškova i različitih iskorišćenja u tehnološkim procesima, kako bi se obuhvatili svi parametri neophodni za sprovođenje ...Dejan R. Stevanović. "Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-05-29)
-
Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima
Dejan R. Stevanović (2015-05-29)Savremeno rudarstvo izloženo je stalnom trendu pogoršanja uslova poslovanja.Mogućnost ostvarenja ekonomskih i drugih ciljeva rudarskog projektakompromitovana je stalnim pogoršanjem kvaliteta ležišta na kojima se vršieksploatacija, kao i značajnoj dozi neizvesnosti povezane sa geološkim,ekonomskim i tehničkim parametrima proizvodnje. U ovako kompleksnimuslovima poslovanja, matematički modeli sposobni da odgovore značajnimizazovima, odnosno ponude optimalna rešenja kojima se garantuje maksimalnoispunjenje projektovanih ciljeva, nameću se kao neophodnost.Trenutni, konvencionalni pristup optimizaciji i planiranju površinskih kopovazasniva se na algoritmima, razvijenim sredinom prošlog veka čije je opšteobeležje deterministički ...površinski kop, planiranje, optimizacija, stohastički modeli, kontrola kvaliteta uglja, neizvesnost.... Neizvesnost procene iskorišćenja Geometrija rudnog tela ---- Kvalitet KMS (%, g/t, kJ/kg) ----- Zapreminska masa(t/m3) Cena korisne komponente (€/t, €/m3, €/%)----- Kursne razlike Troškovi otkopavanja(€/m3) ---- Troškovi prerade(€/m3) Iskorišćenje ležišta(%) ---- Iskorišćenje u preradi(%) Uzimajući ...
... (T)) (6.1)gde je: EVB – ekonomska vrednost bloka (€/m3), KMS%– sadržaj (kvalitet) korisne mineralne sirovine (%), Ekspl.(I)- iskorišćenje u ležištu (%), Prer(I)– iskorišćenje u preradi (%), CenaKMS – cena korisne mineralne sirovine (€/%), Ekspl.(T)– troškovi eksploatacije (€/m3), Prer.(T) – troškovi ...
... njeno dalje usavršavanje i implementacija. 6.2.4. Neizvesnost procene troškova i iskorišćenja Nakon analize geološke i tržišne neizvesnosti ostale su još neizvesnosti vezane za procenu troškova i različitih iskorišćenja u tehnološkim procesima, kako bi se obuhvatili svi parametri neophodni za sprovođenje ...Dejan R. Stevanović. "Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-05-29)
-
Optimizacija parametara reza rotornog bagera pri otkopavanju materijala sa povećanom čvrstoćom
Saša D. Bošković (2016-09-09)Otkopavanje materijala rotornim bagerom je veoma sloţen fiziĉko-mehaniĉki proces. Pokazatelji efektivnosti tog procesa zavise od velikog broja raznovrsnih ĉinilaca od kojih se posebno mogu istaći: fiziĉko-mehaniĉke karakteristike materijala koji se otkopava, reţim rada bagera i izbor tehnoloških parametara bloka, odreska i reza, geometrije vedrica i zuba itd. Poseban problem se javlja kod otkopavanja materijala povećane ĉvrstoće, što je ĉest sluĉaj na našim površinskim kopovima. Dimenzionisanje specifiĉne sile kopanja bagera prema manjim masama izuzetno ĉvrstog materijala je neracionalno i rešenje ...rotorni bager, parametri reza, otpor na kopanje, dinamika bagera, kapacitet, optimizacija, specifična potrošnja energije... naprezanje i uvijanje zahtevaju po jedan stepen slobode (x translacija i rotacija), dok oba savijanja zahtevaju po dva stepena slobode (translacija y/z i rotacija z/y) krajnjih ĉvorova elementa. Tako se dobija svih šest stepena slobode ĉvorne taĉke, odnosno 12 stepeni slobode elementa koji ima dve ĉvorne ...
... Slika 5.3. Naprezanja ploče Naprezanje u ravni ploĉe ima dva stepena slobode translacije i dve sile u ravni i tri komponente deformacije i napona. Savijanje ploĉe ima stepen slobode translacije i sile u pravcu normale ploĉe i dva stepena slobode rotacije i momenta savijanja oko osa koje leţe u ravni ...
... koeficijent tehniĉkog iskorišćenja vremena u razmatranom periodu kalendarskog vremena Tk : Kth=Tk/(Tk+To+Tr) (3.104) To - vreme tehniĉkog opsluţivanja bagera, Tr - vreme remonta bagera, Ko - koeficijent organizacionog iskorišćenja vremena: Ko = (Tk-to)/Tk ...Saša D. Bošković. "Optimizacija parametara reza rotornog bagera pri otkopavanju materijala sa povećanom čvrstoćom" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-09-09)
-
Proračun osnovnih mehanizama na rotornom bageru ShRs 1300 na PK Polje E
Luka Nikolić (2024)Površinska eksoloatacija ležišta mineralnih sirovina, a posebno uglja (lignita) vrši se primenom različitih rudarskih mašina. U zavisnosti od tipa ležišta, rudarsko-geoloških uslova, ekonomske analize i sl. koriste se sistemi sa kontinualnim ili diskontinualnim načinom rada.Kod kontinualnih sistema, primenjuju se kompleksne rudarske mašine kod kojih se proces odvija neprekidno odnosno bez ciklusa utovara, transporta i odlaganja i najčešće rade u sve tri smene. Rotorni bageri i bageri vedričari, transporteri sa gumenom trakom, odlagači ili deponijske mašine čine tkz BTO ili ...... daleko manja masa, manja nabavna cena, izvaredne manevarske sposobnosti, visoka stabilnost ı dr, ali i određenih nedostataka: manji koeficijent iskorišćenja u bloku, veliko Diplomski rad Univerzitet u Beogradu – Rudarsko-geološki fakultet opterećenje kugibana i relativno česta oštećenja noseće ...
... Prečnik rotornog točka D=9m Dužina etaže L.a= 3000 m Dužina zone u kojoj se vrši usecanje u novi blok lus= 200 m Koeficijent vremenskog iskorišćenja mi= 0,46 6.1. Kapacitet bagera SRs 1300 26/5 6.1.1. Teoretski kapacitet: Qt = 60 * q * n [m3/h rastresite mase] q- geometrijska zapremina ...
... bagera za odrečeni vremenski interval (dan, mesec, godina): Qe = Qthx t x T, Qth- tehnički kapacitet bagera m prosečni koeficijent vremenskog iskorišćenja T- broj časova u kalendarskom interval vremena za koji se računa eksploatacioni kapacitet, h Qe = Qth * kg * ni * 8760 = 2722 * 0,89 • 0,46 ...Luka Nikolić. Proračun osnovnih mehanizama na rotornom bageru ShRs 1300 na PK Polje E, 2024
-
Optimizacija utovarno-transportnih sistema u funkciji planiranja površinskog kopa
Mirjana V. Banković (2018-07-13)Profitabilna eksploatacija sve složenijih ležišta je težak zadatak koji zavisi odtemeljnog procesa analize, planiranja i projektovanja rudnika. Izvodljiv strateškiplan mora da zadovoljava društvena, regulatorna, tehnološka, geometrijska iekonomska ograničenja. Kako bi se postigao osnovni cilj, odnosno profitabilnost iodrživost rudarskog projekta na duži period, neophodno je unapređenjematematičkih modela i informatičke podrške procesima planiranja i optimizacijekoji će omogućiti efikasnu realizaciju ovih ciljeva...tehnološki model, integralni model, planiranje, optimizacija,utovarno-transportni sistem, neto sadašnja vrednost projekta... vedrica d – dužina članaka lančanika, mm Tehnički kapacitet zavisi od stepena punjenja vedrica i stepena rastresitosti otkopavanog materijala, kada se otkopavanje vrši s punim iskorišćenjem zapremina vedrica. Ovo iskorišćenje je kod visinskog rada oko 20% manje nego kod dubinskog. Na eksploatacioni ...
... uticaj na naučna razmatranja ali i na samu praksu imalo je uvođenje stepena usklađenosti otkopne sa transportnom opremom u okviru posmatranog sistema (eng. Match factor). Koristeći heuristički pristup Douglas (1964) prvi uvodi stepen usklađenosti. Koristeći osnove postavljenog heurističkog pristupa Morgan ...
... 60:-—*—,, min"! (3.10) ede je: m - broj ¢lanaka lanéanika izmedu vedrica d - duzina Clanaka lanéanika, mm Tehnicki kapacitet zavisi od stepena punjenja vedrica i stepena rastresitosti otkopavanog materijala, kada se otkopavanje vrsi s punim iskoriScenjem zapremina vedrica. Ovo iskoriS¢enje je kod visinskog ...Mirjana V. Banković. "Optimizacija utovarno-transportnih sistema u funkciji planiranja površinskog kopa" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2018-07-13)
-
Ograničenja primene optimizacionih algoritama u slučaju kopova
Proces optimizacije površinskih kopova, kao sastavni deo strateškog planiranja, veoma je važan sa stanovišta ostvarivanja maksimalnih efekata proizvodnje. To je složen zadatak koji vrlo često podleže vrlo strogim geometrijskim i drugim praktičnim rudarskim ograničenjima. Ova ograničenja u posebno su izražena na površinskim kopovima uglja, te u značajnoj meri mogu povećati stepen neizvesnosti rudarskog projekta, odnosno izazvati neželjena dejstva u pogledu profitabilnosti poslovanja. Iz tog razloga, veoma je važna primena savremenih optimizacionih alata, koji u značajnoj meri mogu olakšati celokupan ...... , a ona se može izračunati kao razlika između prihoda od prodaje uglja i ukupnih operativnih troškova, kao što sledi: = Prihod od prodaje = Iskorišćenje mase (%) x kvalitet uglja (GJ) x prodajna cena (C/GJ) = Operativnitroškovi = Otkopavanje + Prerada + Transport Formiranje ekonomskog blok modela ...
... komponente u bloku, = prodajna cena korisne komponente, = troškovi eksploatacije i prerade, = graničnisadržaj u eksploataciji i preradi, = iskorišćenja u eksploataciji i preradi. Formiranjem ekonomskog blog modela, stvaraju se uslovi za optimizaciju površinskog kopa na bazi ekonomskih parametara ...
... drugim praktičnim rudarskim ograničenjima. Ova ograničenja u posebno su izražena na površinskim kopovima uglja, te u značajnoj meri mogu povećati stepen neizvesnosti rudarskog projekta, odnosno izazvati neželjena dejstva u pogledu profitabilnosti poslovanja. Iz tog razloga, veoma je važna primena ...Dejan Stevanović, Mirjana Banković, Milica Pešić Georgiadis, Petar Marković, Dejan Ranković. "Ograničenja primene optimizacionih algoritama u slučaju kopova" in XIV Međunarodna konferencija OMC 2020, Zlatibor, Srbija, 14-17. oktobar 2020., Beograd : Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2020)
-
Analiza primene višekriterijumskih metoda u optimizaciji izbora hidruličnih bagera na površinskim kopovima uglja
Hidraulični bageri primenjuju se u različitim oblastima privrede a najzastupljeniji su u građevinarstvu i rudarstvu. Na površinskim kopovima sa kontinualnim sistemima, klasifikuju kao pomoćna mehanizacija a na površinskim kopovima sa diskontinualnim sistemima, kao osnovna mehanizacija. Kako je u oba slučaja njihova primena neizostavna, važno je izvršiti adekvatnu analizu postojećih podataka, u cilju optimizacije izbora tipa hidrauličnog bagera u odnosu na uslove rada datog površinskog kopa. U radu su opisane različite višekriterijumske metode koje su korišćene za analizu hidrauličnih bagera. ...... geološki fakultet, skripta, 285-290, 2013. [3] Studija „Optimizacija organizacije sredstava i troškova pomoćne mehanizacije u cilju povećanja stepena iskorišćenja jalovinskih i ugljenih sistema na površinskim kopovima EPS-a“, Rudarsko-geološki fakultet, Beograd, 2018. [4] Đenadić S, Miletić F, Jovančić ...
... tehničkog sistema je visok nivo bezbednosti ljudi i opreme i nesmetan rad mehanizacije. Radi stvaranja uslova za bezbedno vre- mensko i kapacitetno iskorišćenje osnovne mehaniza- cije neophodno je izvršiti blagovremeno i kvalitetno sve unapred definisane pomoćne poslove na povr- šinskom kopu. Kako svaka ...
... i stubove; rušenje objekata; vađenje panjeva i sl. Klasifikuju se na osnovu: vrste transportnog uređaja (gusenični ili pneuma- tični); stepena okretanja platforme (neokretni, delimično okretni i potpuno okretni - 3600); vrste pogonskog motora (sa motorom sa unutra- šnjim sagorevanjem ...Stevan Đenadić, Predrag Jovančić, Dragan Ignjatović, Filip Miletić, Ivan Janković. "Analiza primene višekriterijumskih metoda u optimizaciji izbora hidruličnih bagera na površinskim kopovima uglja" in Tehnika, Centre for Evaluation in Education and Science (CEON/CEES) (2019). https://doi.org/10.5937/tehnika1903369D
-
Optimising in electrical energy consumption in mining plants
Snežana Aleksandrović, Vesna Damnjanović, Ilija Jeftenić. "Optimising in electrical energy consumption in mining plants" in 17th International Symposium INFOTEH-JAHORINA 2018, Istočno Sarajevo : Elektrotehnički fakultet, Univerzitet u Istočnom Sarajevu (2018)
-
Prirodno prečišćavanje i stimulisana bioremedijacija podzemnih voda zagađenih naftnim ugljovodonicima
Nenad M. Marić (2016-09-26)Disertacija se konceptualno sastoji iz dva dela kojima je obuhvaćen pasivan (prirodnoprečišćavanje) i aktivan remedijacioni pristup (stimulisana bioremedijacija) kodpodzemnih voda zagađenih naftnim ugljovodonicima.U prvom delu disertacije prikazani su rezultati osmatranja procesa prirodnogprečišćavanja u podzemnim vodama na lokaciji istorijskog zagađenja kerozinom.Tragovi zagađenja naftnim ugljovodonicima pronađeni su 20 godina nakon prosipanjakerozina. Ovo je stvorilo osnovu za proučavanje efekata dugotrajne izloženostipodzemnih voda procesima biodegradacije u terenskim uslovima. Uočeno je da sesnižene koncentracije elektron akceptora (O2, NO3-, SO42-) i povišene koncentracijemetaboličkih produkata biodegradacije ...... izmenjenih geohemijskih uslova F – faktor iskorišćenja U konkretnom slučaju, za potrebe proračuna korišćeni su podaci o hemijskom sastavu podzemnih voda u zoni pod najvećim uticajem biodegradacije (osmatrački objekti P-1 i P-2). Za proračun faktora iskorišćenja (F) pri biodegradaciji BTEX komponenti ...
... i 1 mg zagađujuće supstance, pa se kao takav može izračunati stehiometrijskim putem. Treba imati u vidu da stehiometrijski proračun faktora iskorišćenja ne uzima u obzir povećanje populacije mikroorganizama tokom biodegradacije (nastanak biomase). Wiedemeier et al. (1999) navode se ovakav proračun ...
... jednačinama, čija je stehiometrijska analiza data u tabeli 4.23. Tabela 4.23. Stehiometrijska analiza i proračun faktora iskorišćenja (F) pri biodegradaciji BTEX u aerobnim uslovima Komponenta Molarni odnos Maseni odnos F Benzen 7,5 mol O2 : 1 mol C6H6 7,5(32) : 1(78) ...Nenad M. Marić. "Prirodno prečišćavanje i stimulisana bioremedijacija podzemnih voda zagađenih naftnim ugljovodonicima" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-09-26)
-
Modeliranje tehnoloških procesa u rudarstvu u uslovima nedovoljnosti podataka primenom teorije grubih skupova
Zoran M. Štirbanović (2015-07-01)Rudarstvo, a u okviru njega i priprema mineralnih sirovina, se odlikuje složenošću tehnoloških procesa što je posledica velikog broja uticajnih parametara. Samim tim je potrebno biti veoma obazriv prilikom donošenja odluka u oblasti rudarstva. U cilju što efikasnijeg funkcionisanja procesa, moguće je primeniti različite metode koje služe za pojednostavljenje procesa odlučivanja. Jedna od takvih metoda jeste i teorija grubih skupova. Ona predstavlja relativno novu matematičku teoriju koja je pogodna za razumevanje nepreciznih i nepotpunih podataka kao i za otkrivanje ...rudarstvo, priprema mineralnih sirovina, teorija grubih skupova, višekriterijumsko odlučivanje, flotacijsko jalovište, flotacijski kolektor, flotaciona mašina... aspekta kontinuiteta, tako i sa aspekta vođenja procesa, odnosno regulisanja procesnih parametara. 3. Iskorišćenje korisne komponente Poželjno je da kolektor obezbeđuje što veće iskorišćenje korisne komponente. 4. Selektivnost Selektivnost kolektora mora da bude takva da se u procesu flotacije ...
... način. Neka su D i C podskupovi od A. Možemo reći da D zavisi od C u stepenu k (0 ≤ k ≤ 1), C ⇒kD, ako je k =γ (C,D). Ako je k=1 možemo reći da D potpuno zavisi od C, a ako je k<1 možemo reći da D delimično zavisi od C (u stepenu k). Koeficijent k izražava odnos svih elemenata univerzuma, koji se ...
... i atributa odluke respektivno i neka a bude atribut uslova, tj. a∈ C. Kao što je prikazano ranije broj γ(C, D) izražava stepen konzistentnosti tabele odlučivanja, ili stepen zavisnosti između atributa C i D, odnosno tačnost aproksimacije particije U/D pomoću C. postavlja se pitanje kako se koeficijent ...Zoran M. Štirbanović. "Modeliranje tehnoloških procesa u rudarstvu u uslovima nedovoljnosti podataka primenom teorije grubih skupova" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-07-01)
-
Mineragenija i potencijalnost karbonatnih sirovina rudnog reona Bjelopavlića (Crna Gora)
Darko M. Božović (2016-09-28)Karbonatne sirovine, obzirom na geološku građu Crne Gore predstavljaju jednu od najznačajnijih nemetaličnih mineralnih sirovina. U Crnoj Gori postoje brojna leţišta karbonatnih sirovina (arhitektonsko - građevinskog i tehničko - građevinskog kamena) koja su istraţena ili su u eksploataciji, među kojima rudni reon Bjelopavlića zauzima najznačajnije mjesto.Dosadašnja istraţivanja karbonatnih sirovina na ovom području imala su, međutim, prevashodno uzak istraţivački cilj, utvrđivanje rezervi arhitektonsko - građevinskog i tehničko - građevinskog kamena određenog leţišta, ili preliminarna ispitivanja kvaliteta krečnjaka u njima, sa ...karbonatne mineralne sirovine, arhitektonsko - građevinski kamen, tehničko - građevinski kamen, karbonatna punila, rudni reon Bjelopavlića, potencijalnost.... Klikovače, Jovanovići, Mali Garač, Lalevići i Suk odlikuju se srednjim stepenom bjeline (80 - 90), dok su krečnjaci pojave Sađavac sa niskim stepenom bjeline (ispod 80), a krečnjaci pojava Velje brdo i Tološi sa veoma niskim stepenom bjeline (ispod 70) tako da je njihova upotreba u pojedinim granama ...
... osnovi stepenovanje perspektivnih (potencijalnih) površina treba da se zasniva na: stepenu prirodne povoljnosti sredine, prisustvu leţišta, stepenu mineragenetske ispitanosti određene mineralne sirovine i stepenu istraţenosti terena (Vasić, 1998). Kod stepenovanja perspektivnosti (potencijalnosti) ...
... elaborata o rezervama za pojedina leţišta arhitektonsko – građevinskog kamena za koje postoje podaci o iskorišćenju (“Klikovače”, “Maljat”, “Visočica”, “Radujev krš”, “Vinići” i “Suk”) procenat iskorišćenja stijenske mase u blokove arhitektonsko – građevinskog kamena za sva leţišta iznosi 19,26%. Shodno ...Darko M. Božović. "Mineragenija i potencijalnost karbonatnih sirovina rudnog reona Bjelopavlića (Crna Gora)" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-09-28)
-
Proširivanje upita zasnovano na leksičkim resursima
U radu je opisano kako se leksički resursi za srpski jezik i softverski alati, razvijeni u okviru Grupe za jezičke tehnologije Univerziteta u Beogradu, mogu koristiti za unapređenje postavljanja upita. Rezultati pretrage mogu biti značajno unapređeni korišćenjem različitih leksičkih resursa, kakvi su morfološki rečnici i semantičke mreže. Izloženi pristup može se iskoristiti i u Sistemu naučnih, tehnoloških i poslovnih informacija, jer je efikasno pretraživanje ovog dragocenog resursa, imajući u vidu njegovu heterogenost i obim, kao i preovladavajući tekstualni sadržaj, ...... prošireno na drugi jezik. Slika 2. Proširivanje upita integrisanjem više resursa Jedan od ciljeva WS4LR-a je da omogući što bolje iskorišćenje paralelizovanih tekstova koji predstavljaju resurs velikih mogućnosti, a koji zahteva veoma mnogo napora i znanja da bi se konstruisao. Obj ...Ranka Stanković, Ivan Obradović, Cvetana Krstev. "Proširivanje upita zasnovano na leksičkim resursima" in SNTPI 09 - Naučno-stručni skup Sistem naučnih, tehnoloških i poslovnih informacija, Beograd 19. i 20. jun 2009, Beograd : Fakultet informacionih tehnologija (2009)
-
Legal framework for recultivation of degraded areas caused by mining exploitation
Radmila Gaćina (2023)Prilikom površinske i podzemne eksploatacije uglja eksploatacioni sistemi oštećuju veće ili manje površine zemljišta. Iskustva pokazuju da su oštećenja zemljišta znatno veća kod površinske eksploatacije, gde je prostora degradiran ne samo u konturi rudnika i okoline, već se promene takođe dešavaju u prirodnom okruženju. U članku su predstavljeni rezultati studije zakonskih okvira rekultivacije u nekim zemljama sveta i u Srbiji. Praktično iskustvo rekultivacije pokazalo je da iskorišćenje i devastacija tokom rudarske aktivnosti predstavljaju opasnost ne samo za pogođena ...Radmila Gaćina. "Legal framework for recultivation of degraded areas caused by mining exploitation" in Underground mining engineering, Belgrade : University of Belgrade - Faculty of Mining and Geology (2023). https://doi.org/10.5937/podrad2342027G
-
Старење бунара у алувијалним срединама различитог степена оксичности
Brankica Majkić (2013-09-27)Старење бунара настаје као последица процеса корозије и колмирања. Процесекорозије могуће је спречити уградњом филтерских конструкција од материјалаотпорних на корозију. Колмирање може да настане без обзира на врсту материјалаод кога се праве бунарске конструкције, а процесом може бити захваћенаприфилтарска зона па и зона саме водоносне средине. Из тог разлога тезa јеусмеренa на процесе који доводе до колмирања бунара и последицe опадањaкапацитета водозахватних објеката. Полазна хипотеза је да бунари стареразличитом брзином у срединама различитог степена оксичности. Хидрохемијскеи микробиолошке карактеристике подземних ...старење бунара, алувијалне издани, степен оксичности средине,колмирање, бунарски талог, локални хидраулички губитак, дозвољене улазнебрзине... ОДРЕЂИВАЊЕ СТЕПЕНА ОКСИЧНОСТИ ОДАБРАНИХ ПОДРУЧЈА У АЛУВИОНИМА ВЕЛИКЕ МОРАВЕ И ДУНАВА 136 5.1 Унапређење методологије за одређивање степена оксичности средине 136 5.1.1 Преглед постојећих методологија за одређивање оксичности средине 136 5.1.2 Допуњена методологија за одређивање степена оксичности ...
... дисертације су: - Увођење интердисциплинарног методолошког приступа при одређивању степена оксичности средине - Подела анализираних алувијалних изворишта према степену оксичности - Одређивање врсте, типа и степена кристализације талога у бунарима који каптирају алувијалне издани - Одређивање ...
... повежу са степеном оксичности јасно се указује да степен оксичности расте од базалних шљункова на дну ка горе. Минерали мангана исталожавају се у оксичној средини преко матрикса издани и остају у виду Mn-оксихидроксида, док у доњем делу водоносника где је средина нешто нижег степена оксичности ...Brankica Majkić. "Старење бунара у алувијалним срединама различитог степена оксичности" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2013-09-27)
-
Hronološki pregled razvoja površinske eksploatacije lignita u Srbiji
U ovom preglednom radu dat je istorijski pregled razvoja površinske eksploatacije lignita na teritoriji Srbije, uz kratak osvrt na geološki nastanak i kvalitet i rezerve uglja, kao i mogućnosti korišćenja za dalju upotrebu. Kolubarski, Kostolački i Kovinski ugljeni baseni lignita u Srbiji, ne računajući Kosovsko-Metohijski i Drenički u sastavu AP Kosovo i Metohija po Rezoluciji 1244 UN, su ležišta najrasprostranjenijeg uglja - lignita u Srbiji koji se eksploatiše od druge polovine 20. veka na velikom broju površinskih kopova ...Bojan Dimitrijević, Radmila Gaćina, Bogoljub Vučković. "Hronološki pregled razvoja površinske eksploatacije lignita u Srbiji" in XI Međunarodna konferencija ugalj i kritični mineral CCM 2023, Zlatibor, 11-14. oktobar 2023., Beograd : Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2023)
-
Аnaliza mogućnosti povećanja nagiba završne kosine površinskog kopa “Podbraćan”
Vladimir Čebašek, Veljko Rupar (2018)Eksploatacijom boksita iz ležišta "Podbraćan" formiran je površinski kop sa maksimalnom visinom zavšne kosine od 280 m. Redovnom kontrolom stabilnosti trenutnog stanja kosina površinskog kopa utvrđeno je da faktor sigurnosti iznosi Fs = 1.71 – 1.85, a što je ukazalo da postoji mogućnost povećanja nagiba kosine. U radu je prikazan postupak analize mogućnosti povećanja nagiba završne kosine površinskog kopa "Podbraćan".Vladimir Čebašek, Veljko Rupar. "Аnaliza mogućnosti povećanja nagiba završne kosine površinskog kopa “Podbraćan”" in Mining and Geology Today, II international symposium, Belgrade, 04 - 05.12.2018., Rudarski institut, Balkanska akademija nauka, Akademija inženjerskih nauka Srbije (2018). https://doi.org/10.25075/SI.2018.17
-
Rezultati ispitivanja parametara čvrstoće i dinamičkih svojstava mermera i mogućnost njihove korelacije
Ispitivanja stena kao radne sredine, odnosno materijala sa kojim se gradi, na kome se gradi i u kome se gradi, svojom složenošću zahteva njeno svestrano izučavanje po velikom broju parametara. Zadatak Mehanike stena je da što bolje upozna ponašanje stenske mase i njenu otpornost na dejstvo pritiska, zatezanja i smicanja, kao i dinamičkih svojstava. Poznavanje navedenih parametara i njihova korelacija omogućavaju pouzdaniji izbor parametara za projektovanje danas sve zahtevnijih uslova kako podzemne, tako i površinske eksploatacije. U ovom radu ...mermer, jednoosna čvrstoća na pritisak, čvrstoća na istezanje, brzina longitudinalnih elastičnih talasa, korelacijaJelena Majstorović-Necković, Vladimir Čebašek, Veljko Rupar. "Rezultati ispitivanja parametara čvrstoće i dinamičkih svojstava mermera i mogućnost njihove korelacije" in 11. Međunarodna konferencija “Ugalj i kritični materijali" CCM 2023, Zlatibor, 11-14. oktobar 2023., Beograd : Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2023)
-
Efekti potencijalnog korišćenja postrojenja za preradu otpadnih voda kao energetskih izvora u sistemima daljinskog grejanja u Srbiji
Системи даљинског грејања постоје у 57 градова и општина у Србији и доминантно користе фосилна горива. У овим урбаним срединама су изграђени, или се планира градња система за пречишћавање отпадних вода. У раду је размотрена (са еколошког и енергетског аспекта) могућност додатног, енергетског коришћења топлоте пречишћене воде у СДГ, применом топлотних пумпи. На примеру Шапца је извршено поређење постојећег СДГ са системом који би применом топлотних пумпи искористио енергетски потенцијал система за пречишћавање отпадних вода. Добијени индикатори су послужили ...... сагледати свођењем потрошње по m2 грејне површине на степен дан. Израчунате вредности за Србију, као и карактеристичне вредности за неке европске градове [6] приказане су на слици 2. Слика 2 Годишња потрошња енергије по јединици површине и степен дану Производња топлотне енергије у системима ...
... разлика температура на улазу и на излазу из радног уређаја. Количине расположиве толотне енергије су приказани у Табели 2. Претпостављено је 90% искоришћења протока укупно испуштене воде (разлика у расипању и рециркулацији) и за различито обарање температуре воде у размењивачу. Табела 2. Расположива ...
... Србије [1], указују да се за производњу топлотне енергије доминантно користе фосилна горива, чак преко 99%, док остатак чини дрвна биомаса. Просечан степен корисности котлова износи око 83,5% 1. Податак о губицима у дистрибутивној мрежи система даљинског грејања није експлицитно приказан у билансу ...Dejan Ivezić, Marija Živković, Aleksandar Madžarević . "Efekti potencijalnog korišćenja postrojenja za preradu otpadnih voda kao energetskih izvora u sistemima daljinskog grejanja u Srbiji" in Stručno-naučna konferencija TOPS 2019, Poslovno udruženje toplana Srbije (2019)
-
Истраживањe могућности коришћења нискотемпературних извора топлоте за одрживи развој енергетике градова
Miodrag M. Grujić (2014-06-04)Одрживост је континуиран процес балансирања између животне средине, економске исоцијалне димензије, који се односи на системска побољшања животног окружења.Енергија се налази међу покретачима одрживог развоја везано за потребу за повећањесоцијалног благостања, његову кључну улогу у економском развоју и утицај на животнусредину. Урбане зоне, као центри потреба за енергијом и емисија угљеника, пружајузначајне могућности за промоцију одрживости енергетског система заједнице.Планирање нових енергетских капацитета, у складу са принципима одрживог развоја,обухвата спровођење политике повећања енергетске ефикасности и увођења обновљивихизвора енергије. Дисертација ставља ...одрживи развој, даљинско грејање, модел, сценарио, вишекритеријумскаанализа, нискотемпературни извори, ELECTRE, Београд... домаћинствима се троши скоро 54% укупне потрошње електричне енрегије, од чега велики део одлази за потребе грејања. Ако се узме у обзир да је степен искоришћења горива у термоелектранама мањи од 30% и чињеница да се тако добијена електрична енергија троши масовно на грејање домаћинстава, долазимо ...
... тј. 0,07 €/kWh која би и даље остала социјална категорија, што би значило и даље да се огроман број потрошача греје на њу уз веома мали степен искоришћења горива; у периоду до 2030.г. то заправо и није промена цене, већ само корекција, имајући у виду садашњу цену која је за око 20% нижа од ове ...
... развоја у Србији; 130 претпостављена је цена гаса од 350 €/1000 m3 у свим сценаријима, његова доња топлотна моћ од 34 MJ/m 3 , а степен искоришћења горива тј. гаса η=0.92; у реалном сценарију, губици у мрежи даљинског грејања се до 2030. смањују са 15% на 12%, у оптимистичном на 10% ...Miodrag M. Grujić. "Истраживањe могућности коришћења нискотемпературних извора топлоте за одрживи развој енергетике градова" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2014-06-04)
-
Mikroelementi u uljnim šejlovima Aleksinca i njihov uticaj na životnu sredinu
Nikoleta Aleksić (2021)... je za stepen biorazgradnje uzimana u obzir A590nm (0) na početku reakcije i promena apsorbance u određenom trenutku reakcije A590nm (t). 2.2.6 Operativna stabilnost imobilisane peroksidaze iz rena Operativna stabilnost kovalentno imobilisane peroksidaze iz rena ispitana je praćenjem stepena bi ...
... Naime, povećanjem početne koncentracije boje u sistemu iznad 4 mg/ml dovodi do značajnog pada u stepenu biorazgradnje, pa se pri početnoj koncentraciji boje od 1 mg/ml postiže samo 23,11 ±1,56 %. Pad u stepenu biorazgradnje sa povećanjem početne koncentracije boje može se pripisati i proizvodima razgradnje ...
... rena na Purolite® A109 izuzetno efikasan biokatalizator koji razgradi 92,03 ± 7,32 % AV109 boje. Pored visokog stepena biorazgradnje, neophodno je naznačiti i da je za postizanje visokog stepena biorazgradnje neophodno kratko vreme, 30 minuta, što je veoma značajno u slučajevima hazardnih situacija kada ...Nikoleta Aleksić. "Mikroelementi u uljnim šejlovima Aleksinca i njihov uticaj na životnu sredinu" in VIII Memorijalni naučni skup iz zaštite životne sredine „Docent dr Milena Dalmacija“, 2021, Prirodno-matematički fakultet, Novi Sad (2021)