Претрага
117 items
-
Mikroelementi u uljnim šejlovima Aleksinca i njihov uticaj na životnu sredinu
Nikoleta Aleksić (2021)... samo endo-, već i veoma značajnih egzoenzima, što svaku ćeliju čini malim biološkim subreaktorom) - adaptibilnost na uslove sredine, mogućnost brze izmene metaboličkih puteva, sposobnost formiranja bifilmova - metabolički diverzitet, tri načina mogućnosti dobijanja energije (fotosinteza, respiracija ...
... OR-03 Eksperimentalni deo Sinteza katalizatora vršena je mikroemulzionim postupkom, predloženim od strane Feliu-a i saradnika [5] sa određenim izmenama u proceduri sinteze, uz dodatak aditiva HCl u vodenu fazu mikroemulzije. Sastav vodene faze, odnosno sadržaj aditiva, je variran kako bi se proizvele ...
... u sušnim regionima, gde se nameće potreba ponovne upotrebe vode. Sorpcioni procesi različitog tipa koji mogu imati mehanizme adsorpcije i jonske izmene značajni su za mnoge procese u tretmanu voda. Sorpcija se odvija na prelazu faza gde je vodena faza u kontaktu sa nekim čvrstim materijalom, pri ...Nikoleta Aleksić. "Mikroelementi u uljnim šejlovima Aleksinca i njihov uticaj na životnu sredinu" in VIII Memorijalni naučni skup iz zaštite životne sredine „Docent dr Milena Dalmacija“, 2021, Prirodno-matematički fakultet, Novi Sad (2021)
-
Supstitucione reakcije Pd(II) kompleksa sa biološki važnim biomolekulima
Aleksandar M. Mijatović, Jovana Bogojeski. "Supstitucione reakcije Pd(II) kompleksa sa biološki važnim biomolekulima" in Hemijski pregled, Srpsko hemijsko društvo (2017)
-
Geotehnički uslovi izgradnje nadvožnjaka "Balajnac" na autoputu E-80 deonica: Niš - Merošina
Dragoslav Rakić, Nikola Božović (2024)U sklopu prve deonice autoputa E-80 Niš – Merošina, izgrađen je nadvožnjak u zoni sela Balajnac koji je oslonjen na tri stubna mesta na međusobnom rastojanju od oko 26 m. Svaki stub je fundiran na šipovima i to sa predloženim rasporedom od 2 šipa u grupi na međusobnom rastojanju od 3.6 m. U radu su na osnovu izvršenih geotehničkih istraživanja terena, analizirani rezultati nosivosti vertikalno opterećenog šipa prečnika 1.2 m i dužine šipa od L = 23 m. Analiza ...Dragoslav Rakić, Nikola Božović. "Geotehnički uslovi izgradnje nadvožnjaka "Balajnac" na autoputu E-80 deonica: Niš - Merošina" in Peti Srpski kongres o putevima, Beograd, 30-31.05.2024., Beograd : Srpsko društvo za puteve "Via Vita" (2024)
-
Proračun osnovnih mehanizama na rotornom bageru ShRs 1300 na PK Polje E
Luka Nikolić (2024)Površinska eksoloatacija ležišta mineralnih sirovina, a posebno uglja (lignita) vrši se primenom različitih rudarskih mašina. U zavisnosti od tipa ležišta, rudarsko-geoloških uslova, ekonomske analize i sl. koriste se sistemi sa kontinualnim ili diskontinualnim načinom rada.Kod kontinualnih sistema, primenjuju se kompleksne rudarske mašine kod kojih se proces odvija neprekidno odnosno bez ciklusa utovara, transporta i odlaganja i najčešće rade u sve tri smene. Rotorni bageri i bageri vedričari, transporteri sa gumenom trakom, odlagači ili deponijske mašine čine tkz BTO ili ...... bagera. Raspored gusenica ı dimenzije papuča omogućavaju odgovarajući pritisak na tlo bagera, Neke značajne izmene na dimenzijama papuča ili na dužini nosača gusenica uglavnom su nemoguće bez izmene donje platforme. . w — a “ Slika 16 Elementi guseničnog transporta: 1. Gusenični lanac, 2. Nosač, ...Luka Nikolić. Proračun osnovnih mehanizama na rotornom bageru ShRs 1300 na PK Polje E, 2024
-
Upravljanje resursima podzemnih voda severne Bačke
Bojan B. Hajdin (2013-03-07)Vodosnabdevanje gradova i naselja severne Bačke vrši se u potpunosti iskorišćavanjempodzemnih voda. Najznačajnije količine podzemne vode namenjene za piće zahvatajuse iz izdani u vodonosnim pleistocenskim naslagama koje su poznate kao osnovnivodonosni kompleks, dok su danas u vodosnabdevanju manje zastupljene vode izizdani u pliocenskim sedimentima i prve, slobodne izdani rasprostranjene plitko ispodpovršine terena.Pored snabdevanja stanovništva, veliki potrošači podzemne vode su i industrijskapreduzeća, a zbog loših uslova i nerazvijenih sistema za navodnjavanje sve veći korisnicivoda prve izdani postaju i poljoprivredni proizvođači.Geološka ...resursi podzemnih voda, vodosnabdevanje, održivo upravljanje, osnovni vodonosni kompleks, termomineralne vode, monitoring podzemnih... Privredni razvoj evropskih zemalja tokom prošlog veka negativno se odrazio na životnu sredinu, pre svega zagađivanjem prirodnih resursa i izmenom klime. Na udaru zagađivanja našli su se vodotoci kao glavni recipijenti otpadnih voda industrije, a zatim Upravljanje resursima podzemnih voda ...
... Riđice i Bačkog Brega. Dominantnu morfološku ulogu u njihovom formiranju imao je severozapadni vetar. Značajan uticaj na morfološke procese i izmenu reljefa ima čovekova delatnost. Obradom zemlje, izgradnjom nasipa, prokopavanjem kanala za potrebe navodnjavanja i odvodnjavanja, izgradnjom ribnjaka ...
... iščezli pre 600 000 godina. Upravljanje resursima podzemnih voda severne Bačke 62 Početak periode kvaratara (pleistocen) karakteriše globalna izmena klime i naglo zahlađenje koje predstavlja uvod u ledeno doba. U Evropi, ledena masa spušta se iz predela Skandinavije i Baltika i nagomilava južnije ...Bojan B. Hajdin. "Upravljanje resursima podzemnih voda severne Bačke" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2013-03-07)
-
Poboljšanje geotehničkih uslova izgradnje nasipa upotrebom geosintetika
Anastasija Radovanović (2024)Za potrebe izrade rada na Master akademskim studijama ,,Rudarsko-geološkog fakulteta,,, studijskog programa Geotehnika, pod mentorstvom prof. dr Gordane Hadži-Niković , izvršena je detaljna analiza stabilnosti kosina nasipa na Vranjskoj petlji. Geotehnička istraţivanja i ispitivanja terena izveo je “Zavod za geotehniku iz Instituta za puteve a.d. Beograd”, a investitor je “Javno preduzeće, Putevi Srbije”.Metodološki pristup koji je korišćen za analizu stabilnosti kosina nasipa jeste kabinetsko istraživanje dostavljene dokumentacije i geostatički proračuni analize stabilnosti kosina nasipa, korišćenjem savremenih softverskih alata.Krajnji zaključak izvedenih istraţivanja je da ...... retko sitnih konkrecija. Laporovita glina ima svetliju boju u odnosu na lapore, tvrde je konzistencije i malo stišljiva. Fizičko-mehanička zona izmene kompleksa pjeskovitih lapora, sa tragovima limonitizacije je debljine 1- 2 m (PL"). Lapori su suvi, tvrdi, slojeviti zrnaste strukture. Prslinsko- ...
... (375.75) pl Kompleks loporovitih sedimenato {PL!P) proslojovonje laporovite qline, peskovilih lapora i loporovitog peščara. fizičko-mehanička zona izmene kompleksg peskovitih lgpora, sa tragovima limonitizacije je p|D debljne 12 m {PUS) NF OG EN STRUKTURNE OZNAKE GRANICE IZDVOJENIH LITOGENETSKIH ...
... [; -E Kompleks loporovitih sedimenoto {PLF) proslojavonje laporovite dline, peskovitih lapora i laporovitog peščarg. fFizičko-mehgnička zona izmene kompleksg peskovitih lapora, sa tragovima limonitizacije je [_p | debljiee 1-2. m {PLUS) NF OG EN GRANICE IZDVOJENIH LITOGENETSKIH SREDINA: ...Anastasija Radovanović. Poboljšanje geotehničkih uslova izgradnje nasipa upotrebom geosintetika, 2024
-
Hidrodinamička analiza procesa starenja bunara sa horzontalnim drenovima na beogradskom izvorištu podzemnih voda
Đorđije M. Božović (2023)Predmet istraživanja doktorske disertacije su bunari sa horizontalnim drenovima beogradskog izvorišta podzemnih voda, drugog najvećeg izvorišta ovog tipa na svetu, čiji je režim rada opterećen procesima intenzivnog starenja prisutnog od samog početka formiranja izvorišta, početkom 1950‒ih godina. Istraživanja sprovedena u okviru izrade disertacije su imala za cilj definisanje nove metodologije izučavanja procesa mehaničkog i biohemijskog kolmiranja drenova izradom detaljnih 3D numeričkih hidrodinamičkih modela, upotrebom postojećih, dostupnih i široko rasprostranjenih računarskih programa. Istraživanja su realizovana simulacijom ostvarenog režima podzemnih voda ...modeliranje podzemnih voda, hidrauličke karakteristike drenova, koeficijent propusnosti drenova, prifilterska zona drena, hidraulički otpori na drenovima, kolmiranje drenova, ulazne brzine podzemnih voda, MODFLOW, CLN Package... prirodi MODFLOW koda, autori Lieuallen–Dulam & Sawyer (1997) su izvršili izmene u njegovom numeričkom paketu „bunar“ (engl. Well) u cilju sprovođenja preciznije i verodostojnije simulacije bunara na hidrodinamičkom modelu. Izmenama su omogućili prelazak sa uobičajenog pristupa hidraulički ekvivalentnog ...
... m, pretpostavljajući da je razradom drenova maksimalno moguće ostvariti izmenu granulometrijskog sastava, a time i filtracionih karakteristika materijala sredine, oko drenova na usvojenom rastojanju. Podrazumeva se da izmena originalnog granulometrijskog sastava, bez obzira na metodu formiranja ...
... načelno mogu odgovarati dimenzijama prifilterske zone nastale na račun ugradnje veštačkog filterskog zasipa i izmena granulometrijskog sastava sedimenata razradom drenova, pri čemu izmena može imati pozitivan efekat na rad bunara (kada se uvećava poroznost materijala prifilterske zone) ili negativan ...Đorđije M. Božović. Hidrodinamička analiza procesa starenja bunara sa horzontalnim drenovima na beogradskom izvorištu podzemnih voda, Beograd : [Đ. Božović], 2023
-
Prirodno prečišćavanje i stimulisana bioremedijacija podzemnih voda zagađenih naftnim ugljovodonicima
Nenad M. Marić (2016-09-26)Disertacija se konceptualno sastoji iz dva dela kojima je obuhvaćen pasivan (prirodnoprečišćavanje) i aktivan remedijacioni pristup (stimulisana bioremedijacija) kodpodzemnih voda zagađenih naftnim ugljovodonicima.U prvom delu disertacije prikazani su rezultati osmatranja procesa prirodnogprečišćavanja u podzemnim vodama na lokaciji istorijskog zagađenja kerozinom.Tragovi zagađenja naftnim ugljovodonicima pronađeni su 20 godina nakon prosipanjakerozina. Ovo je stvorilo osnovu za proučavanje efekata dugotrajne izloženostipodzemnih voda procesima biodegradacije u terenskim uslovima. Uočeno je da sesnižene koncentracije elektron akceptora (O2, NO3-, SO42-) i povišene koncentracijemetaboličkih produkata biodegradacije ...... gvožđa čini dominantnom. Do svih izmena došlo se iterativnim putem, kako bi se što manjom modifikacijom graničnih uslova, izmerenih koncentracija postigla zadovoljavajuća preciznost softvera. Rezultati ponovne analize redoks uslova u koju su uključene pomenute izmene dati su u tabeli 4.22. ...
... sulfata SO4 2- metanogeneza CH4 Cilj analize koncentracija elektron akceptora i metaboličkih produkata jeste da ukaže na eventualne izmene u hemijskom sastavu podzemnih voda, nastale usled mikrobiološke aktivnosti. U tu svrhu korišćena su merenja koncentracija O2, NO3 - , Mn, Fe, SO4 ...
... pada - objekat P-3 (C10-C40 = 0,10 mg/l; TOC = 3,40 mg/l). Poklapanje zone povišenih vrednosti parametara organskog zagađenja sa zonom najvećih izmena u koncentracijama elektron akceptora i metaboličkih produkata, predstavlja dodatni dokaz da su promene u hemijskom sastavu posledica biodegradacije ...Nenad M. Marić. "Prirodno prečišćavanje i stimulisana bioremedijacija podzemnih voda zagađenih naftnim ugljovodonicima" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-09-26)
-
Arsenopirit iz rudnih ležišta Šumadijsko-kopaoničke oblasti: paregeneza, sastav i produkti oksidacije
Ivana N. Jelić (2023)Arsenopirit, FeAsS je čest pratilac polimetaličnih orudnjenja Šumadijsko-kopaoničke oblasti. Jedan je od sulfida koji u najvećoj meri koncentriše zlato. Nepoželjan je u rudama jer njegovom oksidacijom na jalovištima može doći do oslobađanja arsena koji spada u elemente toksične za životnu sredinu. U okviru ovog doktorata sistematski su ispitivani arsenopiriti iz različitih stadijuma i tipova orudnjenja rudnih ležišta i mineralizacija Šumadijsko-kopaoničke oblasti (Rudnik, Sastavci, Trepča, Gokčanica – Drenjak i Rujak, Golijska reka i Jurija). Uzorci arsenopirita ispitivani su polarizacionom mikroskopijom ...... sredini u kojoj je arenopirit nastao. Ove promene, bilo da se odvijaju na površini ili u dubljim delovima Zemljine kore, dovode do manjih ili većih izmena u hemijskom sastavu i fizičkim osobinama arsenopirita. Arsenopirit je stabilan u redukcionim uslovima, a njegova izloženost površinskoj oksidaciji ...
... arsenati, skorodit, Fe oksi/hidrokisidi) bi se formirali pri niskim pH ili visokom Fe/As molarnom odnosu. Farmakosiderit je lako podložan katjonskim izmenama u svojim kanalima i mogao bi biti koristan za čišćenje radioaktivnog otpada zbog svoje visoke sklonosti ka inkorporaciji Sr i Cs (Drahota and Filippi ...
... sa piritom oko centralnih delova rudišta gde dominira skarnovska mineralizacija. U centralnom delu Rudničkog ležišta, postoje i pojave kasnijih izmena sedimentnih, kontaktno- metamorfnih i magmatskih stena nastalih pod uticajem pneumatolitskih i hidrotermalnih fluida. Delovanjem pneumatolitskih ...Ivana N. Jelić. Arsenopirit iz rudnih ležišta Šumadijsko-kopaoničke oblasti: paregeneza, sastav i produkti oksidacije, Beograd : [I. Jelić], 2023
-
Чији је пример? Анализа лексичких обележја на примерима Речника САНУ
У овом раду поставља се питање: да ли се може утврдити ко је аутор неког текста уколико се анализирају искључиво његова лексичка обележја? Како бисмо покушали да добијемо одговор на ово питање, посматрали смо примере у оквиру речничког чланка појединачне лексеме Речника САНУ, који су забележени у пет томова (и то: I, II, XVIII, XIX и XX). Сваки пример је преузет из неког извора на шта упућују скраћенице, наведене у заградама. Од преко 5.000 понуђених извора, определили смо се ...... књизи. У току самог рада на добијеном тексту показује се да, зарад тачности, прецизности и јасноће садржаја који се представља, треба увести неке измене. И пошло се од једноставнијег ка сло- женијем. Одлучено је тако да се, уместо техничке скраћенице И. која значи исти извор, користе потпуни подаци ...Бранислава Б. Шандрих, Ранка М. Станковић, Мирјана С. Гочанин. "Чији је пример? Анализа лексичких обележја на примерима Речника САНУ" in Српски језик и његови ресурси, Међународни славистички центар, Филолошки факултет, Универзитет у Београду (2019). https://doi.org/10.18485/msc.2019.48.3.ch13
-
Old or New, We Repair, Adjust and Alter (Texts)
Cvetana Krstev, Ranka Stanković (2020)U ovom radu predstavljamo kako se e-rečnici i kaskade transduktora konačnih stanja implementirani u alatu Unitex mogu koristiti za rešavanje tri problema transformacije teksta: ispravljanje tekstova nakon OCR-a, vraćanje dijakritičkih znakova i prebacivanje između različitih jezičkih varijanti.ispravka teksta, OCR greške, restauracija dijakritika , jezičke varijante, elektronski rečnik, transduktori konačnih stanja... arni program pa će moći da konkurǐsu i studenti sa srodnih fakulteta, a što se tiče ostalih, verovatno bi u nared- nom periodu moglo doći do izmene Pravilnika po tom pitanju. Zasad os- taje ovako", kaže on. Cena školarine za godinu kreće se od 2.500 KM pa navǐse. Ekavian ⇒ Ijekavian the source ...Cvetana Krstev, Ranka Stanković. "Old or New, We Repair, Adjust and Alter (Texts)" in Infotheca, Faculty of Philology, University of Belgrade (2020). https://doi.org/10.18485/infotheca.2019.19.2.3
-
Stepen metamorfizma metaklastita rudnika
Vanja Ćuk (2024)Zadatak ovog rada je bio, potvrda saznanja da se na planini Rudnik dogodio kontaktni metamorfizam gornjokrednih sedimentnih stena i da se ispita intenzitet kontakto-metamorfnih promena. Posle kraćeg opisa geografskog položaja, pregleda ranijih istraživanja i geologije šireg područja, usmerena je pažnja na petrološka ispitivanja metaklastita i na kontaktno-metamorfne facije. Usled stvaranja različitih vulkanogenih facija odnosno usled vulkanskih erupcija, delovanjem zagrejane magme (lave) ili zagrejanih fluida, došlo je do kontaktnog metamorfizma, na granici oligocen-miocen i do stvaranja različitih metamorfnih stena, a ...Vanja Ćuk. Stepen metamorfizma metaklastita rudnika, 2024
-
Numeričko modelovanje povećanja iskorišćenja naftnih ležišta injektiranjem polimera i analiza osetljivosti parametara
Jana Šujica (2024)U toku proizvodnje jednog ležišta, nakon primene sekundarnih metoda iskorišćenja, velika količina nafte ostaje zarobljena u ležištu. Ovaj “problem” rešava se upotrebom tercijarnih metoda iskorišćenja.Tercijarne metode mogu se podeliti na: hemijske, termičke, mikrobiološke i metode utiskivanja gasova u uslovima mešanja i nemešanja.U ovom radu analiziraju se hemijske metode koje se odnose na injektiranje polimera u cilju povećanja iskorišćenja naftnog ležišta “X”. Simulacija je rađena u simulatoru “Tnavigator” na sintetičkom modelu u cilju definisanja stepena iskorišćenja naftnog ležišta “X” nakon ...... Transmisibiliteti su definisani po X OSsi i y OSsL. Prvo, vertikalna distribucija transmisibiliteta rađena Je na nivou ležišta, ali su glavne izmene rađene u zoni bušotina: J-1; J-2; J-3; J-5. Ove četiri bušotine analizirane su detaljno kako bi se postigla što preciznija adaptacija. Važno ...Jana Šujica. Numeričko modelovanje povećanja iskorišćenja naftnih ležišta injektiranjem polimera i analiza osetljivosti parametara, 2024
-
P-T analiza uglja RB Kolubara
Rada Vitomir (2024)Rudarski basen Kolubara predstavlja jedno od najvažnijih ležišta lignita u Republici Srbiji i ključni je faktor u snabdevanju zemlje energijom. Kvalitet uglja iz ovog basena direktno utiče na efikasnost termoelektrana i zadovoljenje energetskih potreba. U ovom radu, opisan je značaj tehničke i elementarne analiza uglja kako bi se utvrdili fizičko-hemijski parametri uglja iz Rudarskog basena Kolubara. U drugom delu rada dat je opis P-T analize uglja i njen značaj za ocenu mogućnosti čišćenja uglja. Takođe, dati su i rezultati ...... mogućnost održavanja ove temperature do kraja izvođenja analize. Provetravanje peći da Je obezbeđeno tako, da se za Jedan minut najmanje četiri puta izmeni atmosfera. Zdelica za žarenje uglja može da bude od porculana ili platine, dubine 10-15 mm i veličine da uzorak težine 1g može da se rasprostre ...
... od 1,2 do 1,3 t/m*, dok je jalovina gušća i njena gustina kreće se od 1,8 do 5,2 t/m”, Sa povećanjem jalovinskog udela u rovnom uglju dolazi i do izmene gustine materijala i to na taj način da sa povećanjem udela Jjalovine povećava ı gustina materijala na kojem se radi analiza. Povećanje gustine ...Rada Vitomir. P-T analiza uglja RB Kolubara, 2024
-
Izbor metode otkopavanja u horizontalnim pojasima odozgo naniže na primeru ležišta Cu
Tomislav Lazić (2024)Nakon brojnih geoloških i rudarskih istražnih radova, i sa površine terena i iz jame, pristupa se otkopavanju rudnog tela lociranog u centralnom delu jednog velikog ležišta bakra.Eksploatacija se obavlja u odnosu na već postojeći jamski sistem, ali i kroz novoizrađene prostorije. Za postizanje najboljih rezultata primenjena je metoda za otkopavanje rude u I eksploatacionom pojasu vrši „: Metoda otkopavanja sa zapunjavanjem otkopanog prostora odozgo naniže“.Koristi se najvećim delom dizel mehanizacija, a usklađivanjem radnih operacija postiže se veliki kapacitet na ...... ležišta predstavljena je mineralizacijom tipa visoke sulfidacije (tzv. masivno-sulfidni do semi- masivno-sulfidni tip), za koju su karakteristične izmene progresivne argilitske alteracije i mestimična zastupljenost mineralizacije u vidu breča, žica ı masivne piritsko-kovelinske mineralizacie sa sadržajem ...
... „Moonlight fault”), zonom lokalno uškriljenih rasednih glina debljine 1-3 m. U rasednim glinama se nalaze zrna pirita i retko kovelina. Hidrotermalne izmene u pojedinim delovima prožimaju rasednu zonu, ali se naglo završavaju prema povlatnim andezitima. Poreklo i karakteristike Moonlight raseda, odnosno ...Tomislav Lazić. Izbor metode otkopavanja u horizontalnim pojasima odozgo naniže na primeru ležišta Cu, 2024
-
Mineralni i hemijski sastav čestica u atmosferi zone Kolubarskog basena i uticaj na životnu sredinu
Željko R. Cvetković (2013-11-18)Čestice iz vazduha su prikupljane u blizini termoelektrane i površinskih kopovarudnika uglja u Kolubarskom basenu. Izmereni srednji sadržaji koncentracija rastvornih,nerastvornih i ukupnih taložnih materija na godišnjem nivou prelaze 200 mg/m2dan (K-1, K-3, K-4, K-5). Distribucija čestica na svim lokacijama klasifikovana je na česticeveličine veće od 10 μm, zatim na čestice veličine od 10 μm do 2,5 μm i klase česticaveličine ispod 2,5 μm. Ovakva podela je dala odnos koncentracija inhalatornih irespiratornih čestica po mernim mestima. Skenirajuća elektronska mikroskopija jepokazala ...mineral, četica, prašina, leteći pepeo, aerosediment, PM10, teški metali,koncentracija, veličina čestice, Kolubara... neželjenih događaja. Kontrola uslova izmene korisnih svojstava geološke sredine može biti korisna na nekoliko načina : o ako se sprečavaju neželjene izmene korisnih svojstava o ako se postojeće izmene usmeravaju u željenom pravcu o ako se generišu izmene kojima se poboljšavaju korisna svojstva ...
... ne samo kroz aktuelno stanje, već i kroz predviđanja budućih izmena. Prognoziranje izmena uvek se temelji na zaključcima izvedeni na osnovu spoznaje ranijih događaja, pri čemu je sigurnost predviđanja utoliko veća, ukoliko su izmene zakonomernije. Najefikasnija zaštita je prevencija, ali u zaštitu ...
... hemijskoj i fizičkoj, kao što je pojava erozije, ubrzano raspadanje stena i hemijska izmena zemljišta. Štetne materije, bilo da su prirodnog ili veštačkog porekla učestvuju u procesima čija je posledica izmena (degradacija) atmosfere, nastajanje ozonskog stratoferskog omotača, povećanje sadržaja ...Željko R. Cvetković. "Mineralni i hemijski sastav čestica u atmosferi zone Kolubarskog basena i uticaj na životnu sredinu" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2013-11-18)
-
Mineralni i hemijski sastav čestica u atmosferi zone Kolubarskog basena i uticaj na životnu sredinu
Željko R. Cvetković (2013-11-18)Čestice iz vazduha su prikupljane u blizini termoelektrane i površinskih kopovarudnika uglja u Kolubarskom basenu. Izmereni srednji sadržaji koncentracija rastvornih,nerastvornih i ukupnih taložnih materija na godišnjem nivou prelaze 200 mg/m2dan (K-1, K-3, K-4, K-5). Distribucija čestica na svim lokacijama klasifikovana je na česticeveličine veće od 10 μm, zatim na čestice veličine od 10 μm do 2,5 μm i klase česticaveličine ispod 2,5 μm. Ovakva podela je dala odnos koncentracija inhalatornih irespiratornih čestica po mernim mestima. Skenirajuća elektronska mikroskopija jepokazala ...mineral, četica, prašina, leteći pepeo, aerosediment, PM10, teški metali,koncentracija, veličina čestice, Kolubara... neželjenih događaja. Kontrola uslova izmene korisnih svojstava geološke sredine može biti korisna na nekoliko načina : o ako se sprečavaju neželjene izmene korisnih svojstava o ako se postojeće izmene usmeravaju u željenom pravcu o ako se generišu izmene kojima se poboljšavaju korisna svojstva ...
... ne samo kroz aktuelno stanje, već i kroz predviđanja budućih izmena. Prognoziranje izmena uvek se temelji na zaključcima izvedeni na osnovu spoznaje ranijih događaja, pri čemu je sigurnost predviđanja utoliko veća, ukoliko su izmene zakonomernije. Najefikasnija zaštita je prevencija, ali u zaštitu ...
... hemijskoj i fizičkoj, kao što je pojava erozije, ubrzano raspadanje stena i hemijska izmena zemljišta. Štetne materije, bilo da su prirodnog ili veštačkog porekla učestvuju u procesima čija je posledica izmena (degradacija) atmosfere, nastajanje ozonskog stratoferskog omotača, povećanje sadržaja ...Željko R. Cvetković. "Mineralni i hemijski sastav čestica u atmosferi zone Kolubarskog basena i uticaj na životnu sredinu" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2013-11-18)
-
Оптимизација управљања процесима рекултивације површинских копова угља
Bojan S. Dimitrijević (2014-05-30)Ширење површинске експлоатације минералних сировина а нарочито енергетских ресурсафосилних горива, чине површинске копове угља просторно доминантним објектима великих рударскихбасена како у нас тако и у свету. Експлоатациона активност, прати негативне еколошке утицаје наживотну средину шире околине, што нас обавезује на интегрално планирање, ревитализацију,рекултивацију и уређење нарушеног простора за његово поновно хумано коришћење упостексплоатационом периоду. Постексплоатационо санирање и уређење предела површинских коповаи одлагалишта односно нарушеног простора изазваног рударским радовима и пратећих објеката,представља синтетички мултидисциплинарно-интердисциплинаран веома комплексан вишефазниинжењерски пројектни задатак.У уводном ...рекултивација, постексплоатациони предео, површински коп угља,вишеатрибутна анализа, одлучивање, процеси, рекултивационо решење... средину су следеће: • на воду и водене ресурсе: пресецање водотокова рударским радовима, измена микрослива, измена режима вода на захваћеном простору, измештање водотокова, стварање вештачких акумулација, измена нивоа подземних вода, загађење подземних и површинских вода; • на земљиште: нарушавање ...
... слегања, једном речју измена геодиверзитета; • на ваздух: дејство прашине при експлоатацији из прерађивачких капацитета, дејство гасова (СО, СО2, NО и др.); • на биљни покривач: уништавање површина под шумом и пољопривредних земљишта, и тиме трајно или за веома дуги период измена квалитета земљишта ...
... природних станишта еко-система на дужи временски период; • клима: измене микроклиматских фактора, која директно утиче на опште климатске услове у области извођења експлоатационих радова и у широј зони; • објекти: оштећење објеката, измене у инфраструктури пресецањем инфраструктурних објеката, промена ...Bojan S. Dimitrijević. "Оптимизација управљања процесима рекултивације површинских копова угља" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2014-05-30)
-
Ontološki model upravljanja rizikom u rudarstvu
Olivera Kitanović (2021)Rudarska proizvodnja obuhvata kompleksne tehnološke sisteme, što nameće potrebu za uspostavljanjem i unapređivanjem sistema upravljanja rizikom. Heterogenost i obim podataka neophodnih za upravljanje rizikom zahtevaju sistem koji ih na fleksibilan način integriše i omogućava njihovo optimalno korišćenje. Osnovni cilj ove disertacije je razvoj ontologije za domen rudarstva i na njoj zasnovanog modela za upravljanje rizikom. Njegova realizacija podrazumeva i implementaciju algoritama ekstrakcije informacija za popunjavanje ontologije, kao i odgovarajuće softversko rešenje. Razvoj modela obuhvata i značajno proširenje rudarskog korpusa, kao ...rudarstvo, rizik, upravljanje rizikom, procena rizika, ontologija, semantička mreža, ekstrakcija informacija, upravljanje znanjem, računarska lingvistika... načini za njegov monitoring, što znači određivanje njegove verovatnoće i posledica po sistem. Smanjenje rizika podrazumeva da se vrše određene izmene u sistemu, izmene koncepta, zahteva, specifikacija i performansi (smanjenje maksimalne brzine, smanjenje radne temperature, uvođenje novih tehnologija, primena ...
... digitalnu infrastrukturu i poslovne procese. Kompanije treba da promovišu mere sigurnosti i kulturu odgovornosti kroz kontinuirano unapređivanje. 8. Izmena proizvodnje može dovesti, u narednih 10–15 godina, do značajne krize snabdevanja. Manji budžeti za istraživanje, manji broj otkrivenih nalazišta i ...
... konsultovanje sa predstavnicima zaposlenih i informisanje o rezultatima procene rizika i preduzetim merama, druge aktivnosti potrebne za sprovođenje, izmenu i dodavanje u proces procene rizika (Kirin et al. 2013). Tokom identifikacije opasnosti i štete uzimaju se u obzir: rutinske i nerutinske aktivnosti ...Olivera Kitanović. Ontološki model upravljanja rizikom u rudarstvu, Beograd : [O. Kitanović], 2021
-
Priprema ležišta za eksploataciju primenom podetažne metode otkopavanja otkopavanja sa zapunjavanjem
Mirko Kurdulić (2024)Rudarstvo je ključna grana industrije koja obezbeđuje osnovne sirovine neophodne za razvoj savremenih tehnologija i infrastrukturnih projekata. Sa razvojem tehnoloških inovacija i povećanjem globalne potražnje za mineralnim resursima, efikasnost i bezbednost u rudarstvu postaju prioriteti. Ovaj diplomski rad istražuje aspekte koji se odnose na optimizaciju, analizu i unapređenje tehnika eksploatacije i obrade mineralnih resursa, sa posebnim fokusom na pripremu ležišta za eksploataciju primenom podetažne metode otkopavanja sa zapunjavanjem otkopa.Podetažna metoda otkopavanja sa zapunjavanjem otkopa u radu će biti analzirana ...rudarstvo, priprema ležišta, optimizacija, eksploatacija, podetažne metode, zapunjavanje, životna sredina... materijala su izuzetna čvrstoća ı stabilnost, mogu podneti visoke pritiske, dugotrajnost, prilagodljivost potrebama otkopa dodavanjem aditiva ili izmenom odnosa materijala. Neki od nedostataka primene ovih materijala ogledaju se u vremenu koje je potrebno da očvrsnu, ali i da se pripreme materijali ...
... faktora. Kada je u pitanju primenjena metoda otkopavanja i konstrukcije otkopa, bitno je naglasiti da se ı tokom eksploatacije može pristupiti izmeni same metode na bazi novih saznanja o ležištu ili izmenjenih tržišnih uslova. Podsetimo da je rudnik dinamično okruženje, u kom se smenjuju razne ...Mirko Kurdulić. Priprema ležišta za eksploataciju primenom podetažne metode otkopavanja otkopavanja sa zapunjavanjem, 2024