Претрага
3051 items
-
Model inteligentnog sistema adaptivnog upravljanja procesom prerade rude
Ivana M. Jovanović (2016-01-13)U oblasti procesa prerade rude, flotacijska koncentracija predstavlja jednu od najznačajnijih i najčešće primenjivanih metoda separacije korisnih od nekorisnih minerala. Samim tim, veoma je važno osigurati uspešan rad flotacijskog postrojenja kroz dostizanje zadovoljavajućih tehno-ekonomskih pokazatelja. Cilj upravljanja procesom flotacijske koncentracije je upravo optimizacija kvaliteta i iskorišćenja korisne komponente u koncentratu uz maksimizaciju profita. Shodno tome, istraživanja na polju modelovanja i upravljanja ovim procesom zauzimaju značajno mesto u praksi kontolnog inženjenringa.Teorijska istraživanja u okviru doktorske disertacije obuhvatila su analizu položaja ...flotacijska koncentracija, modelovanje, upravljanje, inteligentni sistem, soft kompjuting, fazi logika, veštačke neuronske mreže... organskog porekla nedavno su opisali Vasseghian i saradnici. U pitanju je ANN model koji predviđa količinu uklonjenog pepela i sumpora iz koncentrata bitumena dobijenog postupkom flotacije [Vasseghian et al (2014)]. S druge strane, Nakhaei i saradnici su predložili dva ANN modela za predviđanje ...
... odabrali najbolje rešenje i koje je uz minimalnu modifikaciju implementirano u pomenuto industrijsko postrojenje (slika 27). a) b) Jalovina Jalovina Koncentrat Koncentrat Ulaz Ulaz Sadržaj pepela (%) Tonaža (t/h) Sadržaj pepela (%) Tonaža (t/h) Sadržaj pepela (%) Tonaža (t/h) Slika ...
... (1996), Jeanmeure and Zimmermann (1998)]. Xiaoping i Aldrich su predložili hibridni model baziran na sintezi veštačkih neuronskih mreža i veštačkog imunog sistema (neuro-imuni algoritam). Model predviđa sadržaj pepela u flotacijskom koncentratu uglja i pogodan je za implementaciju u okviru optimizacione ...Ivana M. Jovanović. "Model inteligentnog sistema adaptivnog upravljanja procesom prerade rude" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-01-13)
-
Towards Semantic Interoperability: Parallel Corpora as Linked Data Incorporating Named Entity Linking
U radu se prikazuju rezultati istraživanja vezanih za pripremu paralelnih korpusa, fokusirajući se na transformaciju u RDF grafove koristeći NLP Interchange Format (NIF) za lingvističku anotaciju. Pružamo pregled paralelnog korpusa koji je korišćen u ovom studijskom slučaju, kao i proces označavanja delova govora, lematizacije i prepoznavanja imenovanih entiteta (NER). Zatim opisujemo povezivanje imenovanih entiteta (NEL), konverziju podataka u RDF, i uključivanje NIF anotacija. Proizvedene NIF datoteke su evaluirane kroz istraživanje triplestore-a korišćenjem SPARQL upita. Na kraju, razmatra se povezivanje Linked ...paralelni korpusi, povezivanje imenovanih entiteta, prepoznavanje imenovanih entiteta, NER, NEL, povezani podaci, NIF, VikipodaciRanka Stanković, Milica Ikonić Nešić, Olja Perisic, Mihailo Škorić, Olivera Kitanović. "Towards Semantic Interoperability: Parallel Corpora as Linked Data Incorporating Named Entity Linking" in Proceedings of the 9th Workshop on Linked Data in Linguistics @ LREC-COLING 2024, Turin, 20-25 May 2024, ELRA and ICCL (2024)
-
Advancing Sentiment Analysis in Serbian Literature: A Zero and Few-Shot Learning Approach Using the Mistral Model
Ova studija predstavlja analizu sentimenta srpskih starih romana iz perioda 1840-1920, koristeći veliki jezički model (LLM) Mistral za tehniku učenja sa zasnovani na takozvanim "zero" i "few-shot" pokušajima. Glavni pristup uvodi inovacije osmišljavanjem istraživačkih upita (promptova) uključuju tekst sa uputstvom za klasifikaciju bez primera i na osnovu nekoliko primera, omogućavajući jezičkom modelu da klasifikuje osećanja u pozitivne, negativne ili objektivne kategorije. Ova metodologija ima za cilj da pojednostavi analizu osećanja ograničavanjem odgovora, čime se povećava preciznost ...Milica Ikonić Nešić, Saša Petalinkar, Mihailo Škorić, Ranka Stanković, Biljana Rujević. "Advancing Sentiment Analysis in Serbian Literature: A Zero and Few-Shot Learning Approach Using the Mistral Model" in Proceedings of the 2024 Joint International Conference on Computational Linguistics, Language Resources and Evaluation, Sofia, Bulgaria, 9-10 September 2024, LREC | COLING (2024)
-
Prirodno prečišćavanje i stimulisana bioremedijacija podzemnih voda zagađenih naftnim ugljovodonicima
Nenad M. Marić (2016-09-26)Disertacija se konceptualno sastoji iz dva dela kojima je obuhvaćen pasivan (prirodnoprečišćavanje) i aktivan remedijacioni pristup (stimulisana bioremedijacija) kodpodzemnih voda zagađenih naftnim ugljovodonicima.U prvom delu disertacije prikazani su rezultati osmatranja procesa prirodnogprečišćavanja u podzemnim vodama na lokaciji istorijskog zagađenja kerozinom.Tragovi zagađenja naftnim ugljovodonicima pronađeni su 20 godina nakon prosipanjakerozina. Ovo je stvorilo osnovu za proučavanje efekata dugotrajne izloženostipodzemnih voda procesima biodegradacije u terenskim uslovima. Uočeno je da sesnižene koncentracije elektron akceptora (O2, NO3-, SO42-) i povišene koncentracijemetaboličkih produkata biodegradacije ...... disertacija Rezultati i diskusija 73 Slika 4.10. Položaj osmatračkog objekta P-1 na lokaciji u Vitanovcu Tabela 4.5. Hemijska i fizičko-hemijska ispitivanja sedimenata iz pijezometra P-1 Uzorak Dubina (m) Sadržaj vlage (%) Pepeo suve mase (%) pH CO2 (%) ...
... sušenja uzorka na 105 °C, 1,5h. Rezultati su dati kao srednja vrednost tri ponavljanja, prema standardu ISO 11465. Sadržaj pepela u sedimentima Sadržaj pepela u sedimentu je određivan u porcelanskim tiglovima spaljivanjem organske supstance uzorka pomoću plamenika do prestanka izdvajanja ...
... Rezultati i diskusija 58 4. R E Z U L T A T I I D I S K U S I J A Nenad M. Marić Doktorska disertacija Rezultati i diskusija 59 ...Nenad M. Marić. "Prirodno prečišćavanje i stimulisana bioremedijacija podzemnih voda zagađenih naftnim ugljovodonicima" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-09-26)
-
Отпад из процеса сагоревања угља као сировина за добијање елемената ретких земаља
Бојан Земљак (2024)Због великог броја индустрија у којима се користе ови ресурси, глобална економија се у великој мери ослања на елементе ретких земаља. Елементи ретких земаља су есенцијална сировина — материјал за развој савремених технологија, али у односу на њихову огромну потражњу, њихово вађење је ограничено и повезано је са значајним утицајима на животну средину. Због њихове ограничене доступности, проблема који се јављају при процесима експлоатације, све више и више земаља почиње да тражи повољније могућности вађења елемената [REE] из секундарних ...... uhmepnem cmpanHuuyu: https://ftransformator.bos.rs/vesti/685/kostolcani-udisu-pepeo-dok-eps-nize-propuste.html Cauka 23. Ilnanuna nemehez nenena ye;ba y npupoOno pesepsamy Hagaxo y Hosou Mekcuk}y, npou36e0enHa oO eneKmpane Ooyp I{opnepc (enon. Four Corners Power Plant). Hsaop: Cnuka je npeyaema us paoa: ...
... umnmepnem cmpaHuuu: https://transformator.bos.rs/vesti/685/kostolcani-udisu-pepeo-dok-eps-nize-propuste.html Canuka 23. Inanuna nemehez nenena ye/;ba y npupoOno pesepeamy Haseaxo y Hosom Mekcuky, npou36e0enHa oO eneKkmpane Ooyp I{opnepc (enzn. Four Corners Power Plant). Hsiaop: Cnuka je npeysaema us ...
... nacepai . x x x x x K N x MarHera x x X % x O % X MO š hOL M |M TipweHa y o6nacrMMa MeAWMUMHe M ši i M s s #* s x HGapatuaje: x; X x = x N x » x A6cop6uuJa HeyrpoHa ii i Č NK Na š % . OcOp : MBM i. 300 de _G _SM “SK S 3E ' Me 3 lR a Cauka 3. Ipukas o0nacmu npueHa eneMeHama pemkux 3eMa/ba. Hssop: ...Бојан Земљак. Отпад из процеса сагоревања угља као сировина за добијање елемената ретких земаља, 2024
-
Uticaj raspadanja na stabilnost kosina u mekoj stenskoj masi
Anđela Despotov (2024)U radu je opisano ponašanje mekih stenskih masa koje su izložene porecesu raspadanja tokom određenog vremenskog perioda. Meke stenske predstavljaju kritične vrste stenskih masa pošto izazivaju različite probleme tokom izvođenja građevinskih radova. Meke stene mogu biti sedimentne stene, raspadnute metamorfne i magmatske stene. Odlikuju se niskim vrednostima čvrstoće, visokom deformabilnošću, visokom plastičnošću, podložne su dezintegraciji i fizičko-hemijskom raspadanju, odnosno ubrzanom dejstvu površinskog raspadanja usled atmosferskih uticaja.Za klasifikaciju mekih stenskih masa koriste se modifikovane verzije već postojećih klasifikacionih sistema. Jedan ...... Vulkanski konglomerati, breče, bazaltne breče; piroklastične naslage, vulkanski pepeo, tuf i ignimbrit; Metamorfne stene Argilošisti, filiti , škriljci, slabo cementirane stene Potrebno je pomenuti i stene kao što su šej] i glinci koje takođe predstavljaju meke stene, a nisu pomenute u navedenoj ...
... potrebno u obzir uzeti i vremenski faktor u kome će se materijal dezintegrisati kao i dubinu delovanja dezintegracije. Različiti faktori utiču na brzinu raspadanja, među koje spadaju i litološki faktori i to stepen cementacije i mikroispiucalosti, veličina i raspored zrna i njihov mineraloški sastav ...
... raspadanja će doći usled temperaturnih promena, vlaženja i sušenja, zamrzavanja i odmrzavanja, pritisaka vode i leda u porama i diskontinuitetima, taloženja soli u pukotinama stena, bubrenja i skupljana materijala zbog apsorpcije vode i rasta korenja biljaka. U slučaju temperaturnih promena postoje ...Anđela Despotov. Uticaj raspadanja na stabilnost kosina u mekoj stenskoj masi, 2024
-
Upravljanje proizvodnjom nafte – novi alat na bazi fazi logike
... Skoplja. U uzorcima svežih i osušenih bobica godži određeni su ukupna suva materija, ukupne kiseline, sadržaj pepela, sadržaj ukupnih šećera, vitamina C, celuloze, proteina, masti i ukupnih polifenola. Pri tome su korišćene standardne laboratoriske metode. Sprovedena je i senzorska analiza metodom ...
... ukupne kiseline, volumetriskom metodom, sa 0,1 М rastvorom NaOH i 1 % rastvorom fenoftaleina kao indikatorom; mineralne materija (pepeo), gravimetrijskom metodom, žarenjem u pećnici na temperaturi 525 ± 25°C [9]; glukoza, fruktoza i saharoza, tečnom hromatografijom, HPLC-RI metod, sa vodenom ekstrakcijom ...
... fruktoze, ukupne kiseline, vitamin C, pepeo, sadržaj masti, sadržaj ukupnih polifenola, a bobice imaju odgovarajuću teksturu i neznatnu promenu boje. Primena solarnog sušenja godži bobica pokazalo se povoljno, jer su sačuvane sve hranjlive materije od svežih plodova, ali i isplativo zbog korištenja solarne ...Мирослав Црногорац, Душан Даниловић, Лола Томић. "Upravljanje proizvodnjom nafte – novi alat na bazi fazi logike" in IX Naučno stručni skup Preduzetništvo, inženjerstvo i menadžment Zrenjanin, 24.10.2020. god., Visoka tehnička škola strukovnih studija u Zrenjaninu (2020)
-
Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima
Dejan R. Stevanović (2015-05-29)Savremeno rudarstvo izloženo je stalnom trendu pogoršanja uslova poslovanja.Mogućnost ostvarenja ekonomskih i drugih ciljeva rudarskog projektakompromitovana je stalnim pogoršanjem kvaliteta ležišta na kojima se vršieksploatacija, kao i značajnoj dozi neizvesnosti povezane sa geološkim,ekonomskim i tehničkim parametrima proizvodnje. U ovako kompleksnimuslovima poslovanja, matematički modeli sposobni da odgovore značajnimizazovima, odnosno ponude optimalna rešenja kojima se garantuje maksimalnoispunjenje projektovanih ciljeva, nameću se kao neophodnost.Trenutni, konvencionalni pristup optimizaciji i planiranju površinskih kopovazasniva se na algoritmima, razvijenim sredinom prošlog veka čije je opšteobeležje deterministički ...površinski kop, planiranje, optimizacija, stohastički modeli, kontrola kvaliteta uglja, neizvesnost.... smanjiće troškove transporta, smanjiće troškove sagorevanja uglja, transporta i deponovanja pepela, unaprediće sistem zaštite radne i životne sredine od zagađenja, u prvom redu, u fazi sagorevanja i, saglasno tome, doprineće efikasnijem i profitabilnijem korišćenju raspoloživih neobnovljivih prirodnih resursa ...
... delu ležišta koji će se otkopavati u planskom periodu, a to su podaci o broju, debljini i položaju slojeva uglja, prisustvu slojeva ili proslojaka jalovine, kao i parametrima kvaliteta uglja (toplotna moć, pepeo, vlaga, sumpor itd.). Efikasno planiranje svih faza razvoja rudarskih radova u funkciji ...
... Kontinualni proizvodni sistem eksploatacije uglja na kopovima čini n bagera kapaciteta Qi, i = 1...n (broj bagera). Neka su DTEi, Ai ili Si, i = 1...n redom parametri kvaliteta uglja: donja toplotna moć uglja, sadržaj pepela ili sadržaj sumpora. Tada funkciju cilja (minimizacija odstupanja parametra kvaliteta) ...Dejan R. Stevanović. "Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-05-29)
-
Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima
Dejan R. Stevanović (2015-05-29)Savremeno rudarstvo izloženo je stalnom trendu pogoršanja uslova poslovanja.Mogućnost ostvarenja ekonomskih i drugih ciljeva rudarskog projektakompromitovana je stalnim pogoršanjem kvaliteta ležišta na kojima se vršieksploatacija, kao i značajnoj dozi neizvesnosti povezane sa geološkim,ekonomskim i tehničkim parametrima proizvodnje. U ovako kompleksnimuslovima poslovanja, matematički modeli sposobni da odgovore značajnimizazovima, odnosno ponude optimalna rešenja kojima se garantuje maksimalnoispunjenje projektovanih ciljeva, nameću se kao neophodnost.Trenutni, konvencionalni pristup optimizaciji i planiranju površinskih kopovazasniva se na algoritmima, razvijenim sredinom prošlog veka čije je opšteobeležje deterministički ...površinski kop, planiranje, optimizacija, stohastički modeli, kontrola kvaliteta uglja, neizvesnost.... smanjiće troškove transporta, smanjiće troškove sagorevanja uglja, transporta i deponovanja pepela, unaprediće sistem zaštite radne i životne sredine od zagađenja, u prvom redu, u fazi sagorevanja i, saglasno tome, doprineće efikasnijem i profitabilnijem korišćenju raspoloživih neobnovljivih prirodnih resursa ...
... delu ležišta koji će se otkopavati u planskom periodu, a to su podaci o broju, debljini i položaju slojeva uglja, prisustvu slojeva ili proslojaka jalovine, kao i parametrima kvaliteta uglja (toplotna moć, pepeo, vlaga, sumpor itd.). Efikasno planiranje svih faza razvoja rudarskih radova u funkciji ...
... Kontinualni proizvodni sistem eksploatacije uglja na kopovima čini n bagera kapaciteta Qi, i = 1...n (broj bagera). Neka su DTEi, Ai ili Si, i = 1...n redom parametri kvaliteta uglja: donja toplotna moć uglja, sadržaj pepela ili sadržaj sumpora. Tada funkciju cilja (minimizacija odstupanja parametra kvaliteta) ...Dejan R. Stevanović. "Optimizacija i planiranje površinskih kopova stohastičkim modelima" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-05-29)
-
Osnovi hidrogeologije
Petar Dokmanović (2021)... sti, prihranjivanja i dreniranja, rezervi i kvaliteta PV. Izdani u eluvijumu. Eluvijum nastaje kao produkt raspadanja čvrstih stena. Nije klasiran po krupnoći, nezaobljenih je i neuslojen. Formira se na samom mestu raspadanja starijih/matičnih čvrstih stena, preko kojih i leži. Na horizontalnim ...
... kilometara, a debljina dostiže i do 100m, zavisno od karakteristika vodotoka. Nanos je heterogenog granulometrijskog sastva u planu i profilu i klasiran je po krupnoći. Aluvijumi planinskih oblasti razlikuju se od ravničarskih. Kod planinskih, preovlađuju grubozrne, šljunkovite i šljunkovito-peskovite naslage ...
... les, laporci i sl) i 3) vodonepropusne (masivne i kompaktne metamorfne, magmatske i sedimentne stene, gline). 58 O s n o v i h i d r o g e o l o g i j e Pored karaktera poroznosti, veličina K, u manjoj meri, zavisi i od fizičko-hemijskih svojstava PV, pre svega od temperature i mineralizacije ...Petar Dokmanović. Osnovi hidrogeologije, Beograd : Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet, 2021
-
Споменица 1991. – 2015. година: 135 година геологије и 70 година рударства на Универзитету у Београду
... MILIVOJČEVIĆ M., I DR., 1995: Matematičko modeliranјe transporta zaga- đenјa podzemnim vodama kao posledica odlaganјa pepela i šljake u otkopane prostore površinskih kopova. Univerzitet u Beogradu Rudarsko-geološki fakul- tet, Beograd, 132 str. VUJIĆ S. (i ko-urednik), JANKOVIĆ S. I DR., 1999: Sistemsko ...
... Универ- зитету у Београду - Хемијском фа- култету, где је 2000. године завршио и магистарске студије. Докторску дисертацију под називом: "Задржа- вање сумпора у пепелу током саго- ревања угља – Експериментално и- страживање и моделирање процеса", одбранио је 2003. године на истом факултету из уже научне ...
... Održivi razvoj rudarstva i energetike, Univerzitet u Beogradu - Rudarsko-geološki fakultet, Srbija, str. 309–316. KNEŽEVIĆ D., STEVANOVIĆ D., BANKOVIĆ M., TOMAŠEVIĆ A., MATKO Z., LONČAR S., BEATOVIĆ S., NIKOLIĆ M., PANTELIĆ U., 2012: Savremene metode deponovanja pepela i šljake i održivi razvoj. MAREN ...главни и одговорни уредник Душан Поломчић. Споменица 1991. – 2015. година: 135 година геологије и 70 година рударства на Универзитету у Београду, Београд : Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет, 2016
-
Optimizacija dužine strele rotornih bagera u funkciji stabilnosti kosina i efektivnosti rada na površinskim kopovima lignita Srbije
Branko M. Petrović (2016-07-12)Rotorni bageri su mašine koje se u današnje vreme najviše primenjuju uprocesu masovne eksploatacije uglja zahvaljujući, pre svega, nizu tehničkoeksploatacionihprednosti u odnosu na druge vrste bagera. Raznovrsnirudarsko-tehnički zahtevi otkopavanja doprineli su razvoju nekoliko tipova ovihmašina, tako da svaki od njih ima svoje prednosti i nedostatke u odnosu nadrugi tip.Predmet istraživanja u disertaciji odnosi se na izbor optimalnekonstrukcije strele bagera i njene usaglašenosti sa uslovima radne sredine kojiće vladati na površinskim kopovima lignita Srbije, imajući u vidu složene usloveeksploatacije (velika ...površinski kop, parametri bloka, kapacitet, rotorni bager, strelabagera, geomehanika, stabilnost kosina, ekonomija... vrednost (KJ/kg); • sadržaj vlage (%); • sadržaj pepela (%); • sadržaj sumpora (%); • pitanje isparljivosti (%). 83 Putem Inverzne metode procene razdaljine, ovi su atributi kasnije proračunati za sve ostale pojedinačne blokove i predstavljaju osnov za dalja razmatranja. U Tabeli ...
... konstrukcije točka i strele rotornog bagera i njihove pouzdanosti [44], autor D. Polovina je analizom i obradom podataka za veći broj rotornih bagera pokazao značaj i ulogu njihove strele i rotora, tj. njihov uticaj na rad i pouzdanost rotornog bagera. Tom prilikom je naveo i materijale koji se ...
... uslove stabilnosti kosina i nosivosti tla, instalisane kapacitete, dinamiku proizvodnje uglja i otkrivke, prikaz i analizu uzajamnih zavisnosti geometrijskih i kinematskih parametara bagera i parametara radne sredine, procenu budućih potreba za rotornim bagerima kao i ekonomska razmatranja. ...Branko M. Petrović. "Optimizacija dužine strele rotornih bagera u funkciji stabilnosti kosina i efektivnosti rada na površinskim kopovima lignita Srbije" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2016-07-12)
-
Sorpcija herbicida na neorganski i organski modifikovanom prirodnom montmorionitu iz Bogovine
Lazar M. Kaluđerović (2018-01-17)fikasnost prilikom sorpcije S-metolahlora i klomazona od strane neorganskih iorganski modifikovanih montmorionita sa lokaliteta Bogovina odreĎena je metodombach adsorpcije. Uzorci montmorionita su tretirani prvo rastvorom NaCl a zatim irazličitim koncentracijama organskih kompleksa. Adsorpcione izoterme su dobijenetretiranjem uzoraka različitim koncentracijama herbicida. Detaljna mineraloškakarakterizacija uzoraka uraĎena je metodom rendgenske difrakcije. Rezultati interakcijemontmorionita sa organskim kompleksima i herbicidima dobijeni su primenomrendgenskih, optičkih, termičkih i spektroskopskih metoda.Na osnovu rezultata rendgenskih ispitivanja uzoraka, utvrĎeno je prisustvoorganskih kompleksa i herbicida u meĎuslojnom prostoru montmorionita.Montmorioniti modifikovani ...adsorpcija, montmorionit, heksadeciltrimetilamonijum bromid,feniltrimetilamonijum hlorid, S-metolahlor, klomazon... kapacitet adsorbcije i veliku sposobnost bubrenja. Nastaju transformacijom od vulkanskog pepela i stakla, ali i hidrolizom Mg-Fe minerala (posebno hlorita i serpentinskih minerala) i niskotemperaturnim hidrotermalnim procesima pri čemu su rastvori iz kojih nastaje uvek bazičniji i bogatiji natrijumon ...
... natrijumon, zemnoalkalnim metalima i gvoţĎem. Najčešći mineral iz grupe smektita je montmorionit. Bentonit predstavlja gotovo monomineralnu montmorionitsku glinu nastalu transformacijom piroklastičnog materijala (tufovi, vulkanski pepeo, itd.) u morskim sedimantacionim basenima (Babič, 2003). Negativno ...
... S-metolahlora i klomazona moţe uzrokovati ozbiljne ekološke probleme usled njihove lake rastvorljivosti u vodi. Rastvorljivost u vodi, kao i kretanje ovih herbicida sa vodom po površili i/ili profilu zemljišta, mogu da dovedu i do smanjenja njihove efikasnosti, kao i mogućeg zagaĎenja podzemnih i površinskih ...Lazar M. Kaluđerović. "Sorpcija herbicida na neorganski i organski modifikovanom prirodnom montmorionitu iz Bogovine" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2018-01-17)
-
Методологија интегралне анализе сценарија енергетског развоја
Александар Маџаревић (2019)енергетска безбедност, сценарио развоја, фази логика, сигурност снабдевања, доступност, расположивост, природни гас... изазиваче ефекта стаклене баште и друге полутанте. Природни гас сагорева без стварања чађи и чврстог пепела. У продуктима сгоревања такође нема или има у јако малој мери угљенмоноксида и сумпороксида. Најдоминантнији производи сагоревања су угљендиоксид и азотни оксиди. И поред тога, повећање употребе ...
... смањењене ефикасности, без савремених мерних, управљачких и регулаторних елемената) у области широке потрошње утиче на емисију честица и пепела. Индустријска постројења су често у неоптималним режимима рада (честа промена оптерћења, прекиди у раду и сл.) што утиче на пораст емисије. За топлане је карак ...
... М3 ДНЕВНО] РЕ Ф ЕР ЕН ТН И СЦ ЕН АР И О СЦ ЕН АР И О И Н ТЕ Н ЗИ ВН Е П О ТР О Ш Њ Е РЕ Ф ЕР ЕН ТН И СЦ ЕН АР И О СЦ ЕН АР И О И Н ТЕ Н ЗИ ВН Е П О ТР О Ш Њ Е РЕ Ф ЕР ЕН ТН И СЦ ЕН АР И О СЦ ЕН АР И О И Н ТЕ Н ЗИ ВН Е П О ТР О ...Александар Маџаревић. Методологија интегралне анализе сценарија енергетског развоја, Рударско-геолошки факултет, 2019
-
Hidrogeohemijska valorizacija esencijalnih mikroelemenata mineralnih voda Srbije
Jana S. Stojković (2013-09-25)Mineralne vode još od davnina privlače pažnju ljudi i to kako u pogledu istraživanja iproučavanja, tako i u pogledu njihovog iskorišćavanja. Naročito je važno poznavanjesadržaja mikroelemenata u njima, jer su to komponente njihovog hemijskog sastavakoje ih odvajaju od tzv. „običnih“ malomineralizovanih voda.U ovom radu proučavani su odabrani esencijalni mikroelementi (fluor, bor, litijum,kalijum, stroncijum i silicijum), u mineralnim vodama Srbije, pri čemu je analiziranopreko 130 uzoraka mineralnih voda iz različitih geoloških sredina, to jest hidrogeološkihrejona. Cilj ovog istraživanja bio je ...esencijalni mikroelementi, faktori migracije, zakonomernosti rasprostranjenja, hidrogeohemijski procesi, multivarijantna statistička analiza, mineralne vode Srbije... (Kaufmann 1999). Povišene koncentracije fluora vezuju se i za vulkanku aktivnost, tj. pojave fumarola, vulkanskih gasova i vulkanskog pepela (Fawell, et al. 2006). Vulkanske erupcije prati oslobađanje gasova, u čijem sastavu se često nalazi i fluor, u obliku HF (McGee, et al. 1997). Jana S. Stojković ...
... 740 Karbonatne stene 330 Dubokomorske gline 1300 Zemljište 280 Vulkanski pepeo 750 Morska voda 1,3 Rečna voda 0,001 Podzemna voda (pijaća) 0,01–1,5 Fluor je najlakši element u grupi halogena, a takođe je i jedan od najreaktivnijih hemijskih elemenata uopšte, pa se iz tog razloga u ...
... bogatog znanja i ulio entuzijazam prema hidrohemiji, i tako presudno uticao na moju buduću vokaciju. Hvala mu i na stalnom zalaganju i trudu da napravi što bolje radno okruženje, kako u kancelariji i laboratoriji, tako i na terenu. Prof. dr Nini Zupančič zahvalna sam na edukativnom i izuzetno korisnom ...Jana S. Stojković. "Hidrogeohemijska valorizacija esencijalnih mikroelemenata mineralnih voda Srbije" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2013-09-25)
-
Ontološki model upravljanja rizikom u rudarstvu
Olivera Kitanović (2021)Rudarska proizvodnja obuhvata kompleksne tehnološke sisteme, što nameće potrebu za uspostavljanjem i unapređivanjem sistema upravljanja rizikom. Heterogenost i obim podataka neophodnih za upravljanje rizikom zahtevaju sistem koji ih na fleksibilan način integriše i omogućava njihovo optimalno korišćenje. Osnovni cilj ove disertacije je razvoj ontologije za domen rudarstva i na njoj zasnovanog modela za upravljanje rizikom. Njegova realizacija podrazumeva i implementaciju algoritama ekstrakcije informacija za popunjavanje ontologije, kao i odgovarajuće softversko rešenje. Razvoj modela obuhvata i značajno proširenje rudarskog korpusa, kao ...rudarstvo, rizik, upravljanje rizikom, procena rizika, ontologija, semantička mreža, ekstrakcija informacija, upravljanje znanjem, računarska lingvistika... pravovremenu i tačnu sliku stanja sistema. SGS Minerals Services nudi rešenja koja smanjuju rizik, a jedan od primera implementacije je uradio SGS Beograd 2015 godine za JP EPS TENT8 kada je u rad pušten mehanički sistem za uzorkovanje i brze (online) analize sadržaja vlage i pepela u toku istovara ...
... ksidom i sumpor dioksidom, ( životna sredina, reputacija, zdravlje), - pozitivni efekti na smanjenje buke, koja utiče na profesionalna oboljenja radnika i životnu sredinu okolnih naselja, (reputacija, zdravlje), - veće iskorišćenje zauzetog zemljišta za odlaganje uglja, otkrivke i pepela, (životna ...
... istraživanja i proizvodnje nafte i plina“ (Perić 2007), koristi se i u Hrvatskoj i u Srbiji. Sa 12.200 definicija i 7100 pojmova, sadrži sveobuhvatan rečnik kako naučnih, tako i stručnih pojmova koje koriste naučnici, stručnjaci i studenti u oblasti istraživanja i proizvodnje nafte i gasa, ali takođe i naftne ...Olivera Kitanović. Ontološki model upravljanja rizikom u rudarstvu, Beograd : [O. Kitanović], 2021
-
Sedimentologija gornje krede centralnog dela vardarske zone
Violeta M. Gajić (2014-09-04)Područje istraţivanja obuhvaćeno doktorskom disertacijom nalazi se ucentralnim delovima Vardarske zone. Karakteriše se sloţenom geološkomgrađom koju grade mezozojske tvorevine trijaske, jurske i kredne starosti, kao ikvartarni sedimenti. U trijasu je istraţivano područje pokrivalo more, sve dogranice sa Šumadijom. Tokom jure sloţenim geotektonskim procesima stvarajuse ofiolitske stene rasprostranjene u juţnim i delom u centralnim delovimaistraţivanog područja. U donjoj kredi se pokretima dinarske faze izdiglo kopno,koje je egzistiralo skoro u celoj donjoj kredi područja istraţivanja.U alb-cenomanu pojedini delovi istraţivanog područja se ...... Na osnovu teksturnih i strukturnih karakteristika određene su kao tufiti ili tufozni laporci (Konta 1973). Struktura je mikrokristalasta ili pelitska. Cement je kristalasti kalcit izmešan sa vulkanskim pepelom (Slike 8.74a i b). U takvoj osnovi se nalaze do 0.03 mm dugački i planparalelno raspoređeni ...
... Piroklastične stene su taložene u istoj sredini kao i krečnjaci, ali uz doprinos materijala vulkanskog porekla. Radi se o najfinijim vulkanskim fragmentima – pepelu. Vulkanskih fragmenata izbačenih iz vulkana tokom eksplozije magme nošeni su vetrom i istaložili su se u miran basen. U tufoznim stenama ...
... tekstularidni oblici i makroforaminiferi – Goupillaudina sp., Pararotalia sp. i dr. Rotaliidae, Sulcoperculina? sp. i fragmentarni preseci predstavnika subfamilije Siderolitinae i Orbitoidinae. Plitkomorske fosile čine fragmenti i detritus bivalvija i dr. molusaka, briozoa, ehinida i različitih krečnjačkih ...Violeta M. Gajić. Sedimentologija gornje krede centralnog dela vardarske zone, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет, 2014-09-04
-
Mineragenetske karakteristike i potencijalnostjuvelirskih mineralnih resursa leckog vulkanskog kompleksa
Zoran Ž. Miladinović (2012-12-11)Jedan od najznačajnijih regiona u Srbiji, sa stanovišta potencijalnosti juvelirskih mneralnih resursa, predstavlja lecki vulkanski kompleks, tercijarne starosti i dominantno andezitskog sastava. Ovaj vulkanski kompleks površine preko 700km2 nalazi se u južnojSrbiji na prostoru imeđu Kuršumlije, Lebana i Medveđe.Prvi su pažnju na juvelirske mineralne sirovine ovog prostora obratili graditeljiJustinijane Prima-e (VI vek). Najintenzivnija istraživanja izvršena su u periodu 1980–1982. ali samo na malom prostoru krajnjeg jugoistočnog dela vulkanskog kompleksa.U Leckom vulkanskom kompleksu dominiraju andezitske stene i njihovi piroklastiti.Smatra se ...vulkanski kompleks, mineragenetske karakteristike, juvelirski mineralni resursi, nalazišta, potencijalnost, kvarc, ametist, ahat, kalcedon, jaspis, prognoza... deponuje u šupljinama u vulkanskim stenama (amigdale i litofize) i manjim pukotinskim sistemima. Moguće izvore silicije mogu da predstavljaju same vulkanske stene, vulkanski pepeo, vulkansko staklo, hidrotermalni rastvori i termalni izvori, kao i kasno-magmaski rastopi. U savremenoj geološkoj literaturi ...
... površina Ðavolja varoš Perspektivna površina Mala Vlasa Oznake nalazišta i indikatora rudonosn. Oznake mineragenetskih jedinica I/1 I/2 I/3 I/4 I/a I/b I/c I Legenda 4 4 I I/3 I I I I/4 I/a I/b I/c I/1 I/2 Buèumet Vrtaèe Kladanci Svinjarièki potok Svinjarica-Dubrava Car ...
... predstavljaju hipoteze po kojima je silicija mobilisana hidrotermalnim rastvorima iz matičnih vulkanskih ili okolnih stena kao što su opsidijan i vulkanski pepeo a, zatim, deponovana u šupljinama u vulkanskim stenama (gasne kaverne ili pukotine) putem hidrotermalne aktivnosti (Götze, 2001, Moxon 2009) ...Zoran Ž. Miladinović. "Mineragenetske karakteristike i potencijalnostjuvelirskih mineralnih resursa leckog vulkanskog kompleksa" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2012-12-11)
-
Mikroelementi u uljnim šejlovima Aleksinca i njihov uticaj na životnu sredinu
Nikoleta Aleksić (2021)... gasoviti ugljovodonici, kao i leteći pepeo koji može sadržati veću količinu toksičnih i radioaktivnih elemenata. Analize sadržaja, distribucije i načina pojavljivanja mikroelemenata, a naročito potencijalno toksičnih (As, Be, Cd, Co, Cr, Cu, Održivi razvoj VIII Memorijalni naučni skup iz zaštite životne ...
... na temperature od 200 ºC u toku 1 časa, a zatim na 500 ºC u toku 4 časa. Dobijeni pepeo je ispran destilovanom vodom i filtrat je sakupljen u merni sud od 50 ml. Dobijenim rastvorima dodato je 2 kapi HCl ((1:1; v/v) i 5 ml sredstva za taloženje sulfata (5 % rastvor barijum-hlorida:glicerol:etanol = ...
... podzemnih, tako i površinskih voda (tekućih i stajaćih), otpadnih voda, voda za piće (vodovodske i flaširane), ali i rečnog sedimenta i zemljišta kontaminiranog naftnim zagadjenjem, kao i biofilmova sveprisutnih u našem okruženju, potvrdila su veliku ulogu i značaj upravo mikroorganizama i njihove aktivnosti ...Nikoleta Aleksić. "Mikroelementi u uljnim šejlovima Aleksinca i njihov uticaj na životnu sredinu" in VIII Memorijalni naučni skup iz zaštite životne sredine „Docent dr Milena Dalmacija“, 2021, Prirodno-matematički fakultet, Novi Sad (2021)
-
Arsenopirit iz rudnih ležišta Šumadijsko-kopaoničke oblasti: paregeneza, sastav i produkti oksidacije
Ivana N. Jelić (2023)Arsenopirit, FeAsS je čest pratilac polimetaličnih orudnjenja Šumadijsko-kopaoničke oblasti. Jedan je od sulfida koji u najvećoj meri koncentriše zlato. Nepoželjan je u rudama jer njegovom oksidacijom na jalovištima može doći do oslobađanja arsena koji spada u elemente toksične za životnu sredinu. U okviru ovog doktorata sistematski su ispitivani arsenopiriti iz različitih stadijuma i tipova orudnjenja rudnih ležišta i mineralizacija Šumadijsko-kopaoničke oblasti (Rudnik, Sastavci, Trepča, Gokčanica – Drenjak i Rujak, Golijska reka i Jurija). Uzorci arsenopirita ispitivani su polarizacionom mikroskopijom ...... odlomci kontaktno-metamorfnih tvorevina, flišnih sedimenata i krečnjaka. Ovi odlomci su cementovani zdrobljenim stenskim materijalom i moguće vulkanskim pepelom (Vuković, 1964/65). U breči se mestimično nalaze i rudna tela, silicijske mase i ostale tvorevine nastale nakon njenog obrazovanja. Po ...
... do suphedralnih zrna i agregata cementovanih jalovinom, tačnije kvarcom (sl. 4.18). U značajnoj meri su ispucali i kataklazirani. Kontakt između arsenopirita i pirita, kao i njihov odnos prema jalovini je jasan i oštar. Arsenopirit i pirit mestimično prorastaju. Bizmutinit i samorodni bizmut su prisutni ...
... koordinisan sa jednim atomom sumpora i sa tri atoma gvožđa. Atomi Fe i S u oktaedru dele samo uglove; ii) Struktura markasita: sve je isto kao i kod pirita samo što Fe i S u oktaedru pored uglova dele i dve ivice u ravnima normalnim na (001); Strukture lelingita (iii) i arsenopirita (iv) mogu se izvesti ...Ivana N. Jelić. Arsenopirit iz rudnih ležišta Šumadijsko-kopaoničke oblasti: paregeneza, sastav i produkti oksidacije, Beograd : [I. Jelić], 2023