Претрага

Упит dcterms_subject_txt:нумерички модели пропагације

804 items

  • Development and evaluation of fracture gradient curve model: a case study of south-central Kazakhstan

    Branimir Stanisavljevic, Vesna Karovic Maricic, Irena Isakov (2022)
    An accurate fracture gradient value is one of the most important issues in oil and gas well design and drilling. The value of a fracture gradient is a critical parameter for determining the drilling mud weight and selecting the proper depths for setting the casing in the planning process of drilling operations. This paper proposed the new curve model of fracture gradient for the south-central Kazakhstan (central Asia) region based on the analysis of leak-off test and format integrity ...
    gradijet frakturiranja, model nove krive, projektovanje naftne bušotine, Kazahstan

  • Simple 2D gravity–density inversion for the modeling of the basin basement: example from the Banat area, Serbia

    Ivana Vasiljević, Snežana Ignjatović, Dragana Đurić (2019)
    We have developed a technique to calculate lateral density distribution of the sedimentary basin basement by combining linear gravity–density inversion and 2D forward modeling. The procedure requires gravity anomaly data, depth-to-basement data and density data for the sediments (density–depth distribution). Gravity efect of density variations in the basement was extracted from the total gravity anomaly by removing the joint efect of the sediments with vertical density variations and homogeneous basement of average density contrast (calculated by 2D modeling). Gravity ...
    funkcije raspodele gustine, lateralna raspodela gustine, karta gustine podloge

  • Application of the Fuzzy Model in the Evaluation and Selection of Hydraulic Excavators on Open-Pit Lignite Mine

    Stevan Đenadić, Miloš Tanasijević, Vladimir Milisavljević, Dragan Ignjatović, Predrag Jovančić (2021)
    The production of lignite in large open-pit mines is mainly performed with continuously operating equipment, where bucket-wheel excavators, bucket-chain excavators, belt conveyors, and spreaders are the basic machines. Smaller machines, usually of discontinuous operating nature, are commonly categorized as auxiliary machines. This paper presents the research related to the analysis of auxiliary machine parameters with the case study for a hydraulic excavator. The purpose of the analysis was to develop a model of rating quality of service of the ...
    Fuzzy theory, hydraulic excavator, selection, quality of service, asset management

  • Modeliranje i simulacija energetske tranzicije u sektoru domaćinstava

    Boban S. Pavlović (2022)
    Aktuelnu energetsku tranziciju odlikuje ubrzanje procesa dekarbonizacije energetskih sistema, unapređenje energetske efikasnosti, razvoj čistijih tehnologija baziranih na obnovljivim izvorima energije i održivije korišćenje prirodnih resursa. Da bi se napravio ovako krupan zaokret u postojećim energetskim sistemima, osim promene postojećih tehnologija, potrebno je u planiranje energetske tranzicije uključiti i političke, sociološke, ekonomske i ekološke aspekte, a pre svega obrasce ponašanja i donošenja odluka krajnjih potrošača. Predmet istraživanja u disertaciji je energetska tranzicija sektora domaćinstva, preciznije tranzicija u grejanju domaćinstava, imajući u ...
    energetika, energetska tranzicija, energetsko planiranje, energetsko modeliranje, obnovljivi izvori energije, domaćinstva, ponašanje potrošača

  • Selection of Artificial Lift Methods: A Brief Review and New Model Based on Fuzzy Logic

    Miroslav Crnogorac, Miloš Tanasijević, Dušan Danilović, Vesna Karović Maričić, Branko Leković (2020)
    Artificial lift methods have applications in oil wells where oil production is no longer possible due to natural reservoir energy, so this necessary energy is added by introducing lift methods. In order to achieve optimum production, the selection of an artificial lift method is very important. This paper uses fuzzy logic as a mathematical and conceptual model for selection of the optimal artificial lift method. The outcome or IF-THEN rules, as the central part of the model, is based ...
    mehaničke metode, proizvodnja nafte, fazi logika, donošenje odluka, optimizacija
    ... can only be displayed expertly. In order to form the optimization model, it is necessary to reduce the indicated parameters to the same form in the analytical sense and to find a synthesis model. 3. Development of a Conceptual Model for the Selection of an Artificial Lift Parameters that define the ...
    ... ns. The model must have an analytical part, looking at all input parameters within the reference values (Table 2), and a synthesis part, input parameters, reduced into one. It is evident that the model is rife with uncertainty, indeterminacy, multidimensionality, and relativity. The model must have ...
    ... part, input parameters, reduced into one. It is evident that the model is rife with uncertainty, indeterminacy, multidimensionality, and relativity. The model must have an inference engine. The new mathematical and conceptual model of optimized selection is descripted in the following text by steps ...

  • Hidrodinamička analiza procesa starenja bunara sa horzontalnim drenovima na beogradskom izvorištu podzemnih voda

    Đorđije M. Božović (2023)
    Predmet istraživanja doktorske disertacije su bunari sa horizontalnim drenovima beogradskog izvorišta podzemnih voda, drugog najvećeg izvorišta ovog tipa na svetu, čiji je režim rada opterećen procesima intenzivnog starenja prisutnog od samog početka formiranja izvorišta, početkom 1950‒ih godina. Istraživanja sprovedena u okviru izrade disertacije su imala za cilj definisanje nove metodologije izučavanja procesa mehaničkog i biohemijskog kolmiranja drenova izradom detaljnih 3D numeričkih hidrodinamičkih modela, upotrebom postojećih, dostupnih i široko rasprostranjenih računarskih programa. Istraživanja su realizovana simulacijom ostvarenog režima podzemnih voda ...
    modeliranje podzemnih voda, hidrauličke karakteristike drenova, koeficijent propusnosti drenova, prifilterska zona drena, hidraulički otpori na drenovima, kolmiranje drenova, ulazne brzine podzemnih voda, MODFLOW, CLN Package
    ... zadavanja graničnog uslova na rezultate modela umanjuje. Iako može delovati da je za potrebe ispitivanja uticaja različitih aspekata numeričkog aparata na rezultate modela adekvatnije vršiti ispitivanja na hipotetičkom modelu, rezultati sprovedene analize na modelu ispitivanog bunara RB‒5m govore u prilog ...
    ... na hidrodinamičkim modelima. Hidrodinamička analiza uticaja diskretizacije prostora obuhvaćenog numeričkim modelom je rezultirala preporukom u pogledu adekvatnih dimenzija diskretnih proračunskih polja modela u užoj zoni bunara. Utvrđeno je i istraživačima autorima budućih modela bunara sa horizontalnim ...
    ... izdani. Sprovedeni postupak izrade 3D hidrogeološkog modela predstavlja unapređenje u odnosu na dosadašnju metodologiju i iskustva izrade hidrogeoloških modela beogradskog izvorišta i temeljniju osnovu za formiranje numeričkog hidrodinamičkog modela. Unapređenje je vezano za identifikaciju svih onih ...

  • Primena AHP и WoEmetode u proceni podložnosti terena na kliženje za područje opštine Krupanj

    Biljana Abolmasov, Jelka Krušić, Katarina Andrejev, Miloš Marjanović, Ranka Stanković, Uroš Đurić (2017)
    ... Slika 1.Finalni modeli podložnosti na kliženje terena a) AHP metoda, b) WoE metoda 244 IZGRADNJA 71 (2017) 7–10, 239–246 Slika 2.Uporedni grafici ROC-krivih za AHP i WoE modele: (a) probabilističke verzije modela, (b) diskretne verzije modela. Puna linija označava ROC krivu za AHP model, isprekidana ...
    ... šaka dobijenih modela u odnosu na realno stanje. Rezul- tati validacije modela podložnosti na kliženje dobijenih primenom AHP i WoE metoda dati su u Tabeli 5. Model je ocenjen i na osnovu ROC krivih (Receiver Operating Characteristic), koje spadaju u najobjektivni- je vidove ocene modela, kako kvantitativno ...
    ... zemljišta i erodibilnost tla. Ocena dobijenih modela je izvršena na osnovu ROC krivih i pokazala je da oba modela imaju dobru moguć- nost prognoziranja pojava klizišta sa vrednošću AUC od 0,7. Uporednom analizom dobijenih modela zaključuje se da modeli pokazuju približne rezultate po pitanju tač- ...

  • Knowledge Graphs in the Era of Large Language Models: Opportunities and Challenges

    Danka Jokić, Ranka Stanković, Jelena Jaćimović (2024)
    Pojava velikih jezičkih modela (eng. Large Language Models ili LLMs) je značajno uticala na oblast veštačke inteligencije, naročito u oblastima obrade prirodnog jezika i generisanju teksta. Međutim, ključno ograničenje ovih modela leži u nedostatku strukturiranog znanja i sposobnosti zaključivanja, što otežava njihovu primenu u stvarnom svetu, gde se zahteva tačnost iznetih činjenica i zaključivanje na osnovu konteksta. S druge strane, grafovi znanja nude primamljivo rešenje. Oni pružaju bogat izvor strukturiranog znanja, tako što predstavljaju entitete i njihove relacije u ...
    grafovi znanja, veliki jezički modeli, obrada prirodnog jezika, strukturirano znanje, kvalitet podataka, objašnjiva veštačka inteligencija, bezbednost sadržaja na internetu

  • Application of geophysical and multispectral imagery data for predictive mapping of a complex geo-tectonic unit: a case study of the East Vardar Ophiolite Zone, North-Macedonia

    Filip Arnaut, Dragana Đurić, Uroš Đurić, Mileva Samardžić-Petrović, Igor Peshevski (2024)
    General Earth and Planetary Sciences
    ... the model that employs all 13 features, which is deemed the overall better model, requires approxi- mately 55% more computational time than the model that employs the same dataset but only the five most informative features. To fully quantify the performance of the RF_C_100_5MI model, a ...
    ... to train and test the KNN model using only the five most informative features, as it operates more efficiently on lower dimensional data (i.e., with fewer features), it was ultimately exceeded by the RF model. However, in contrast to the KNN model, the RF model exhibits mode robustness towards ...
    ... fault map, digi- tal elevation model, and BR3 map are the most significant features for predicting ophiolites. The statistical metrics of the model that incorporated all 13 features were better. However, the RF model that employed all features and the model that utilized only the five most ...

  • Primena aeromagnetskih i gravimetrijskih podataka pri izrad geofizičkog-geološkog modela dela Timočkog magmatskog kompleksa

    Snežana Ignjatović (2023)
    Geofizičke metode istraživanja imaju veoma veliki značaj pri definisanju Zemljine potpovršine, pošto podaci dobijeni geofizičkim merenjima mogu da se koriste za izradu geofizičko – geološkog modela za prostor koji se istažuje. Na primeru sevrnog dela Timočkog magmatskog kompleksa (TMK) u radu je prikazano kako se primenom geofizičkih (aeromagnetskih i gravimetrijskih) i geoloških podataka može napraviti model istažnog terena u cilju definisanja potpovršine. TMK predstavlja najveće vulkansko područje u Srbiji, koje se nalazi u istočnoj Srbiji. Rezultati geofizičko-geološkog ...
    geofizički podaci, model, severni deo Timočkog magmatskog komleksa

  • Развој модела конструкције просторија отварања рудника са подземном експлоатацијом

    Dražana M. Tošić (2016-08-26)
    Приликом израде подземних просторија у стјенској маси долази до нарушавања природне равнотеже напонских стања стијенског масива који су владали прије израде тих просторија, при чему долази до појаве прертасподјеле напона и његове концентрације у појединим правцима и тачкама, односно долази до појаве пластичних деформација које су праћене ломљењем стијенске масе и кретањима материјала према откопаном простору...
    модел, метод коначних елемената, просторија отварања, напон, дефеормација стијенског масива, алгоритам функционалних зависности

  • Business Models for Small-scale Biomass Projects Development

    Dejan Ivezić, Miodrag Gluščević, Marija Živković (2019)
    Biomass is recognized as the most promising renewable energy source in Serbia. The share of biomass in Serbian final energy consumption is over 10%, but mostly related to traditional use in stoves and ovens. One of the main obstacles for wider implementation of contemporary biomass facilities is the inexperience of consumers and stakeholders in the implementation of “innovative” business models, especially in the cases of small-scale projects. In this paper, three different business models (public utility company, energy cooperative ...
    ... Biomass Project in Kostojevići Centralized model The centralized model represents the continuation of the existing practice, i.e. the financing of costs of heating in public buildings in Kostojevići from the budget of the City of Bajina Bašta. This model also means that the investment in the proposed ...
    ... operator. The scheme of functioning of this business model is shown in Figure 1. This concept is widely implemented in some of the most developed European countries [7]. Figure 1: Operating model for citizen cooperative [8] Energy cooperative model is primarily interesting for development of district ...
    ... community comes only after the expiry of the initial contract period. The scheme of functioning of ESCO business model is shown in Figure 2. Figure 2: ESCO model [8] From the point of ESCO model implementation, the project of replacement of existing boiler in local school by woodchips boiler has all desirable ...

  • Upotreba lidar tehnologije i digitalne fotogrametrije primenom iPhone pametnih telefona na primeru rudnika "Rudnik"

    Nikola Mirković, Luka Crnogorac, Aleksa Paunović (2024)

  • Sprega neuronskih mreža i numeričkih modela zadefinisanje sigurnih rastojanja kod razletanja komada pri miniranju

    Saša S. Stojadinović (2013-09-16)
    Doktorska disertacija sa navedenim naslovom prezentuje rezultate istraživanjaproblema razletanja komada pri miniranjima. Cilj istraživanja bio je kreiranje opšteg iuniverzalno primenljivog modela za prognozu maksimalnih dometa razletelih komada idefinisanje sigurnih rastojanja. Kombinacijomterenskih istraživanja, numerikogmodeliranja balistikih trajektorija razletelih komada i adaptivne prirode neuronskihmreža definisan je koncept neuro-numerike sprege. Sprega je objedinila univerzalnuprimenljivost numerikog modela i sposobnost prilagoavanja neuronskih mrežalokalnim uslovima u opšti model za prognozu maksimalnih dometa razletelih komada.Za potrebe sprege, a kao integralni deo disertacije, razvijen je metod za odreivanjekoeficijenta ...
    Razletanje, miniranje, domet, sigurna rastojanja, numeriki modeli,neuronske mreže, sprega, verifikacija

  • Optimizacija utovarno-transportnih sistema u funkciji planiranja površinskog kopa

    Mirjana V. Banković (2018-07-13)
    Profitabilna eksploatacija sve složenijih ležišta je težak zadatak koji zavisi odtemeljnog procesa analize, planiranja i projektovanja rudnika. Izvodljiv strateškiplan mora da zadovoljava društvena, regulatorna, tehnološka, geometrijska iekonomska ograničenja. Kako bi se postigao osnovni cilj, odnosno profitabilnost iodrživost rudarskog projekta na duži period, neophodno je unapređenjematematičkih modela i informatičke podrške procesima planiranja i optimizacijekoji će omogućiti efikasnu realizaciju ovih ciljeva...
    tehnološki model, integralni model, planiranje, optimizacija,utovarno-transportni sistem, neto sadašnja vrednost projekta
    ... skladišti dodatne podatke o modelu za njihovu pravilnu prostornu interpretaciju. Involucija nad tabelom Model je implementirana tabelom RelacijaModela, ima za cilj da omogući veze između pojedinih modela, kao na primer između modela ležišta i modela etažnih površi, kako bi se u modelu izdvojili bagerski (etažni) ...
    ... nosi informaciju o modelu čiji je on sastavni deo. 130 Slika 5.11 Interfejs za upravljanje geološkim modelom Slika 5.12 Interfejs za upravljanje etažnim modelom Prikaz i verifikacija blokova geološkog modela moguća je kroz panel Geološki model sa prikazom geološkog modela "odozgo", slika 5 ...
    ... na slici 5.10. Pored geološkog modela, neophodno je kreirati i importovati model etažnih površi, koji je definisan sa istom veličinom ćelije, orijentacijom i ekstentom kao u geološkom modelu. 129 Slika 5.10 Minex prikaz dela modela ležišta Na osnovu geološkog modela ležišta, kreiranog u Minex okruženju ...

  • Determining the Groundwater Balance and Radius of Influence Using Hydrodynamic Modeling: the Case Study of the Groundwater Source “Šumice” (Kikinda, Serbia)

    Dušan Polomčić, Dragoljub Bajić, Jelena Zarić (2015)
    A groundwater flow model was developed to simulate groundwater extraction from the public water supply source of the City of Kikinda. The hydrodynamic model includes the municipal groundwater source of Kikinda (Šumice and the Jezero Well), but also an extended area where there are groundwater sources that provide water supply to three factories: (MSK, TM and LŽT - Kikinda). Hydrodynamic modeling, based on the numerical method of finite differences will show the groundwater balance of the sources in the ...
    Water supply, Aquifer, Flow, Groundwater regime, Numerical modeling, Particle tracking
    ... 10-3 8.5 × 10-3 1995 CONCEPTUAL (HYDROGEOLOGICAL) MODEL The conceptual model of the hydrogeological system is based on geological information on the boreholes (Figure 2) and water-level fluctuations in observation wells. The conceptual model was designed according to the actual groundwater flow ...
    ... comprised of semi-permable and impermeable sediments. Figure 4. 3D hydrogeological model of the groundwater source of Šumice, 230o azimuth section HYDRODYNAMIC MODEL The concept of the hydrodynamic model of the groundwater sources that provide water supply to Kikinda is based on the simulation ...
    ... groundwater flow, as well as the goal of the task at hand, were of primary importance in selecting the mathematical model concept. A multi-layered model was developed. The hydrodynamic model represented the municipal groundwater source of Kikinda (the source at Šumice and the Jezero Well), but also the ...

  • Linearization of Input Signal as a Necessary Tool in Stochastic Modeling of Karst Groundwater

    Veljko Marinović (2021)
    Modelling of karst hydrogeological systems is a very complicated task, bearing in mind that for a deterministic model one should know the internal physical processes of precipitation transformation into discharge, while for a stochastic model nonlinear dynamic systems such as karst should be simulated by linear regression equations. Stochastic models need linearization of input time series due to often large residual in the recession period. This occur because the model is not able to absorb single rain episodes, which ...
    karstne podzemne vode, stohastičko modeliranje, transfer funkcije, pokretni prosek

  • Application of Peleg model on mass transfer kinetics during osmotic dehydratation of pear cubes in sucrose solution

    Vesna Pavelkić, Tanja Brdarić, Marija Petrović, Gavrilo Šekularac, Milica Košević, Lato Pezo, Marija Ilić (2015)
    The applicability of Peleg model was investigated for predicting mass transfer kinetics during the osmotic dehydration (OD) process of pears, at different concentrations (40, 60 and 70%, w/w) and temperatures (20, 35 and 50 °C) of sucrose solution. Increase in sucrose solution concentration resulted in higher water loss (WL) and solid gain (SG) values through the osmotic treatment period. After 360 min of osmotic treatment of pears, WL ranged from 23.71 to 31.68% at 20 °C, from 24.80 to ...
    осмотска дехидрација, крушкa, кинетика, температурни ефекат, Пелег модел

  • Modeliranje buke u zoni površinskog kopa Ljubija ležišta Ciganuša - Škorac

    Teodora Kaličanin (2024)
    Svaki neželjeni zvuk u prirodi se može definisati kao buka. Buka svakodnevno utiče na ljude i predstavlja pretnju po ljudsko zdravalje. Zbog toga su nastale mnoge metode za merenje, proračun i saniranje ovog problema.Tema ovog završnog rada master studija je modeliranje buke u zoni površinskog kopa ''Ljubija''. Opisani su pojam buke i zvuka kao osnov za kasnije iznesene podatke, kao i tipovi i različiti izvori buke. Prikazane su metode merenja buke i uređaji koji se u tom procesu koriste. Obrađen ...
    buka, modeliranje, uticaj na čoveka, površinski kop
    ... Pitanja modeliranja 31 Primena modela: izvršavanje Korišćenje modela i analiza rezultata za modela donošenje odluka Analiza scenarija Ocena predikcije Ocena propisa Analiza politike i vrednovanje • „Naknadna revizija modela 7.2. Razvoj modela Ovaj deo procesa modeliranja počinje ...
    ... utvrdi da modeli daju korisne informacije za proces donošenja odluka pri rešavanju datog problema. Tri glavna koraka u procesu razvoja modela mogu biti [4]: • Specifikacija ekološkog problema za koji je model namenjen i razvoja konceptualnog modela, • Procenailirazvoj okvira modela, • Para ...
    ... kvantitet podataka podržava izbor modela? Da li struktura modela odražava sve relevantne ulaze opisane u konceptualnom modelu? Da li je razvijen softverski kod modela? Ako Je tako, da li je verifikovan? Razvoj alata za primenu Projektant u ovoj fazi procesa popunjava model sa [4]: 7.6. specifičnim ...

  • Analysis of the Influence of Burden Deviation from the Designed One on the Intensity of the Blast Vibration

    Stefan Milanović, Lazar Kričak, Milanka Negovanović, Nikola Simić, Jovan Marković, Nikola Đokić (2023)
    This paper presents an analysis of the influence of burden deviation from the designed one on the intensity of blasting vibrations through the use of laboratory and field examinations. By definition, the burden represents the shortest distance from the axis of an explosive column charge to the free surface. It should be measured along the entire hole length, although, in practice, it is often measured only on the bench surface as the shortest distance from the axis of the ...
    linija najmanjeg otpora, 3D model, miniranje, potresi usled miniranja, slobodna površina