Претрага
633 items
-
Coupling of artificial intelligence methods in the development of hybrid intelligent systems
In this paper we present an approach which couples various artificial intelligence (AI) methods in the solution of complex problems that cannot adequately be solved by a single AI method. We argue that the resulting, hybrid intelligent systems (HIS) can be successfully implemented with the use of available AI software libraries. Different coupling methods are analyzed and a classification of hybrid systems based on the chosen method is given. Two case studies of hybrid systems used in mining engineering ...hibridni inteligentni sistemi, spregnuti sistemi, metode veštačke inteligencije, rudarske primene veštačke inteligencije... basic network resistance ventilation system estimation ventilation simulation Design CFD Estimates estimation of gas and dust emission and temperature conditions flow process modelling using CFD Data acquisition ventilation and psychrometric parameters ventilation and psychrometric parameters ...
... pressure distribution in the ventilation system; 2) The module for the analysis of the heat pattern in the mine; 3) The module for the analysis of temperature and heat depression distribution in the case of a fire in the mine; 4) The module for the analysis of gas distribution in the ventilation system ...Ranka Stanković, Ivan Obradović, Nikola Lilić. "Coupling of artificial intelligence methods in the development of hybrid intelligent systems" in X Kongres Matematičara, Matematički fakultet, Beograd (2001)
-
Strukture kristala - odabrana poglavlja iz kristalografije i njena multidisciplinarnost
Ljiljana Karanović (2024)Ljiljana Karanović. Strukture kristala - odabrana poglavlja iz kristalografije i njena multidisciplinarnost, Beograd : Univerzitet u Beogradu - Rudarsko-geološki fakultet, 2024
-
Groundwater resources for drinking water supply in Serbia´s Southeast Pannonian basin
Dušan Polomčić, Bojan Hajdin, Marina Ćuk, Petar Papić, Zoran Stevanović. "Groundwater resources for drinking water supply in Serbia´s Southeast Pannonian basin" in Carpathian Journal of Earth and Environmental Sciences (2014)
-
Valorization of non-balanced coal reserves in Serbia for underground coal gasification
David Petrović, Lazar Kričak, Milanka Negovanović, Stefan Milanović, Jovan Marković, Nikola Simić, Ljubisav Stamenić (2019)In the name of a better and safer energy future, it is our responsibility to focus our knowledge and activities to save on imported liquid and gas fossil fuels, as well as coal on which energy security of Serbia is based. The rationalization in the use of available energy resources certainly positively affects economy and the environment of a country. This paper indicates motivations for the application of the underground coal gasification process, as well as surface gasification for ...... vertical wells: one injection and one production), the gasification initiator (oxidant and possibly steam) from the compressor station at high temperature would be pumpećd to catalyze gasification reactions and transport the resulting gas mixture through production well. The final quality of gas — ...
... 4000 mš of gas/h. And for the gas parameters are: — quantity of produced gas up to 100000 mž of gas/h, — gas pressure 0.2 bar, and — gas temperature 200-400 *C. Air, Oxygen, Steam CO,CO, H„ CH, |- —— Oxidation zone. —— j- Reduction zone +| -- Drying and Pyrolysis zone Oxidation Reduction ...
... formed by the oxidation of nitrogen from the air (if the gasification agent is air). The NO, depends on the adiabatic stoichiometric combustion temperature, which can be reduced by bringing cold (inert) matter to the reaction zone (CO. that is already a part of UCG gas is quite suitable for the reduction ...David Petrović, Lazar Kričak, Milanka Negovanović, Stefan Milanović, Jovan Marković, Nikola Simić, Ljubisav Stamenić. "Valorization of non-balanced coal reserves in Serbia for underground coal gasification" in Thermal Science (2019). https://doi.org/10.2298/TSCI190725390P
-
Investigation of nanostructured Ca0.9Er0.1MnO3 obtained by sucrose nitrate procedure
Tijana B. Vlašković, Bojana Laban, Maja Milošević, Maria Čebela, Vladimir Dodevski, Milena Rosić (2023)... stoichiometric ratios, in order to obtain a perovskite with a crystalline structure. The resulting: CapEro,, MnOxy is calcined for 15 minutes in the temperature range from 800% to 1000%. Diffraction thermal analysis (DTA), X-ray diffraction analysis (XRD), Fourier transform infrared spectroscopy (FTIR) ...Tijana B. Vlašković, Bojana Laban, Maja Milošević, Maria Čebela, Vladimir Dodevski, Milena Rosić. "Investigation of nanostructured Ca0.9Er0.1MnO3 obtained by sucrose nitrate procedure" in Program ; and the Book of abstracts The Eleventh Serbian Ceramic Society Conference »Advanced Ceramics and Application« September 18-20, 2023 Serbian Academy of Sciences and Arts, Belgrade, Serbia , Belgrade : Serbian Academy of Sciences and Art Serbia (2023)
-
INVENTS: A Hybrid Mine Ventilation Planning and Design System
Ventilation system analysis is a complex process based on the calculation and analysis of numerous parameters. These problems can be successfully solved by the SimVent numerical package, but a full understanding and use of the obtained results require the involvement of an experienced specialist in the ventilation field. The solution was found in the creation of a hybrid system INVENTS, whose knowledge base represents a formalization of the expert knowledge in the mine ventilation field. In this paper we ...... basic network resistance ventilation system estimation ventilation simulation Design CFD Estimates estimation of gas and dust emission and temperature conditions flow process modelling using CFD Data acquis ition ventilation and psychrometric parameters ventilation and psychrometric parameters ...
... flow and pressure distribution in the ventilation network, 2. a block for the analysis of climate conditions in mine chambers, 3. a block for temperature and heat depression analysis in fire incidence conditions, 4. a block for gas distribution analysis in the ventilation network. All blocks are ...Lilić Nikola, Stanković Ranka, Obradović Ivan. "INVENTS: A Hybrid Mine Ventilation Planning and Design System" in Proceedings of International Scientific Conference of FME Session 4: Automation Control and Applied Informatics , Hong Kong : iConcept Press (2013)
-
INVENTS: a hybrid system for subsurface ventilation analysis
Ventilation system analysis is a complex process based on the calculation and analysis of numerous parameters. These problems can be successfully solved by the SimVent numerical package, but a full understanding and use of the obtained results require the involvement of an experienced specialist in the ventilation field. The solution was found in the creation of a hybrid system INVENTS, whose knowledge base represents a formalization of the expert knowledge in the mine ventilation field. In this paper we ...... basic network resistance ventilation system estimation ventilation simulation Design CFD Estimates estimation of gas and dust emission and temperature conditions flow process modelling using CFD Data acquis ition ventilation and psychrometric parameters ventilation and psychrometric parameters ...
... flow and pressure distribution in the ventilation network, 2. a block for the analysis of climate conditions in mine chambers, 3. a block for temperature and heat depression analysis in fire incidence conditions, 4. a block for gas distribution analysis in the ventilation network. All blocks are ...Nikola Lilić, Ranka Stanković, Ivan Obradović. "INVENTS: a hybrid system for subsurface ventilation analysis" in Proc. of International Scientific Conference of FME, September 2000, Ostrava, FME (2000)
-
Paleomagnetic study of Jurassic-Early Cretaceus sediments in the Danibicum of Eastern Serbia
... Jezgra su orijentisani "in situ" geološkim kompasom i sunčevim kompasom gde je bilo potrebno. Uzorci su podvrgnuti standardnim paleomagnetskim merenjima i demagnetizacijama. Izvršena je analiza linearnih segmenata krivi demagnetizacije, a na dobijene podatke primenjena je statistička analiza na ...Vesna Cvetkov, Emo Marton, Vesna Lesić, Dragana Tomić. "Paleomagnetic study of Jurassic-Early Cretaceus sediments in the Danibicum of Eastern Serbia" in I Kongres geologa u Bosni i Hercegovini sa međunarodnim učešćem, Udruženje geologa u Bosni i Hercegovini (2015)
-
Mineralogical Discrimination between Authentic and Recent Imitations of Pottery Manufacture in Zlakusa, Serbia
... smooth surface and the presence of irregularities are the main indicators for assessing differences in the production of vessels. The maximum temperature, heating mode and oxidation atmosphere in the ovens were not the same for all samples. In that aspect sample - 1 -, which has been burned tr ...Maja Milošević, Mihovil Logar, Biljana Đorđević. "Mineralogical Discrimination between Authentic and Recent Imitations of Pottery Manufacture in Zlakusa, Serbia" in Nordic Clay Meeting/3rd Symposium Clays & Ceramics 2021, The Latvian Clay Science Society (2021)
-
Tehnička i biološka rekultivacija deponije pepela i šljake na Površinskom kopu Gračanica, Gacko
Boban Crnogorac (2024)U završnom radu prikazane su faze rekultivacije u cilju uklanjanja degradiranih površina nastale usled deponovanja pepela i šljake, tehnološki proces nastajanja istih, kao i način transporta i odlaganja šljake i pepela. Primenjena je optimalna rekultivacija koja se sastoji od tehničke i biološke rekultivacije. Detaljno je predstavljen opis izvođenja radova tehničke i biološke rekultivacije, ukupni troškovi svih radova, kao i izbor metoda prevođenja degradiranih površina izazvanih odlaganjem šljake i pepela, u cilju njihove rekultivacije i rehabilitacije u njihov koliko je moguće prvobitni oblik. Ovi ciljevi se ...Površinska eksploatacija, PK „Gračanica“, Tehnička rekultivacija, Biološka rekultivacija, zaštita životne sredine, pepeo, šljaka... iskopa 3 jame za sadnice (ZMKM- Zglobno multifunkionalna kombinovana mašina Jame sadnica se kopaju jednim potezom zarivanja kašike u tlo. Prema merenjima na terenu iz jednog položaja ZMKM-rovokopač iskopa 3 Jame za 90 s. Ako se u vreme kopanja uračuna i pomeranje mašine onda vreme kopanja iznosi 2 ...
... km? na nadmorskoj visini od oko 940 m, u tipičnom kraškom području. Područje se odlikuje veoma karakterističnim klimatskim uslovima, gdje se temperature kreću od -30 do +37? C, sa prosečnim atmosferskim padavinama od 1 750 mm godišnje. Teren je uglavnom ravničarski. Basen je podeljen na četiri ...
... sadnice do proleća i tada je bolje zakorenjavanje. Posle topljenja snega, zasađene sadnice nastavljaju da se normalno razvijaju. Od niskih temperatura i mraza, sadnice su za vreme zimskog perioda zaštićene debelim snežnim pokrivačem. Prolećna sadnja zbog visokog snežnog pokrivača koji u proleće ...Boban Crnogorac. Tehnička i biološka rekultivacija deponije pepela i šljake na Površinskom kopu Gračanica, Gacko, 2024
-
Mineral Resources of Serbia: Environmental, Societal and Economic Challenges
... present the expected changes in the agroclimatic indices that affect crop growth most intensively: air temperature, effective air temperature, the day number with the maximum air temperature above 30 "C, precipitation, and the occurrence of spring frost. In addition, this chapter will illustrate ...
... agroclimatic indices that affect crop growth: average air temperature and precipitation in the JJA period, effective air temperature above 10%C, the number of tropical days, and the occurrence of spring frost. Figure 4. a) Mean air temperature ("C) and b) precipitation (mm) for the JJA period in 1971-2000 ...
... impact and defines crop growth, is the effective temperature. Each crop has a defined effective temperature for each growth phase and growth cycle. The observation of this index may indicate the growth rate. In the period 1971-2000, the effective temperature was lower in the eastern locations (DM and ...Vladimir Simić, Rade Jelenković, Dragana Životić. "Mineral Resources of Serbia: Environmental, Societal and Economic Challenges" in Serbia: Current Issues and Challenges in the Areas of Natural Resources, Agriculture and Environment,, Nova Science Publishers, Inc. (2019)
-
A tool for identifying the criticality in the disordered systems with metastable dynamics
Svetislav Mijatović, Dragutin Jovković, Sanja Janićević, Stefan Graovac, Đorđe Spasojević. "A tool for identifying the criticality in the disordered systems with metastable dynamics" in Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, Elsevier BV (2021). https://doi.org/10.1016/j.physa.2021.125883
-
Моделирање дисперзије прашине у фази одлагања флотацијске јаловине у руднику “Шупља стијена”
Вања Живановић (2024)Рударство, као једна од кључних индустрија у многим земљама света игра важну улогу у стварању економске вредности али истовремено и велики притисак на животну средину. Процеси експлоатације и обраде руде често укључују употребу разних хемикалија, што може изазвати загађење земљишта, воде и ваздуха. Очување животне средине постаје све важније питање у свету у којем се суочавамо са изазовима као што су климатске промене, деградација земљишта, губитак биодиверзитета. Моделирање дисперзије загађења животне средине представља процес у ком се коришћењем математичких модела ...... Ta6ena 5.1.- Peaynrara Mepeba OcHOBHHX narabyJjyhax Marepuja (cpenme 24h H MaKcHMajIHe uaCOBHE BPpe/JIHOCTH) Period Vreme ; ; ; NOx O; cO PM10 merenja usrednjavanja ug/m*? ppb ug/m*? mg/m? ug/m* 16-47.41 |___ CSr. 24h 1.78 |_3,37 | 531 | 3825 |___OOg | __2548 | - Cmax, 60min 5,16 | 32,90 | 17 ...
... 60min 4,06 | 32,64 | 22,25 | _60,54 021 | 3583 | 42 Ta6ena 5.2.- Peaynrara Mepempa ykKyrHHx eOnehuax uecruna (repuio)t y3opkoBapa 24u) Period merenja Vreme uzorkovanja TSP | 18-19.11______| 19-20.11 | 20-21.11______] 37.66 | 21-22.11______| |____ 5604 _____| 22-23.11 |_____ugm' _ ____| ...
... 07 9-10.07 10-11.07 11-12.07 12-13.07 2.38 129.73 2.18 67.07 17-18.07 18-19.07 19-20.07 Granična vrednost Ciljana vrednost Period merenja 14-20.07 Ciljana vrednost IIporpaMoOM MoHHTopHHra KBajnureTa Ba3nyxa OOyxBaheHa cy MepeM5a CBHX OCHOBHHX sarabyjyhax Marepuja (SO:>, CO, NO ...Вања Живановић. Моделирање дисперзије прашине у фази одлагања флотацијске јаловине у руднику “Шупља стијена”, 2024
-
New approach to correlation of hydrocarbon reservoirs in sandstone layers of the "Mokrin" field"
Saša Ivanišević, Dejan Radivojević (2018)геофизички каротаж, депозиционе средине, лежишта угљоводоника, миоцен, пост‐ рифтнo, секвенциона стратиграфија... ра у издвајању и корелацији лежишта угљоводоника, довео до погрешних процена резерви нафте и гаса, конфузије у тумачењу хидродинамичких мерења и смањењу нивоа ефикасности у процесу управљања лежиштима. За разлику од приступа који се примењује у „индустријском“ истраживању, ...
... маркера, издвајању и корелацији лежишта угљоводоника довела је до погрешних процена резерви нафте и гаса и кон‐ фузије у тумачењу хидродинамичких мерења, што је резултирало мање ефикасним управљањем лежиштима. Новом интерпретацијом корелисане су литостратиграфске јединице (слика 1а) и ре‐ конструисане ...Saša Ivanišević, Dejan Radivojević. "New approach to correlation of hydrocarbon reservoirs in sandstone layers of the "Mokrin" field"" in 17th Serbian Geological Congress, Vrnjačka Banja, 17-20 maj 2018, Srpsko geološko društvo (2018)
-
Maturation and isotopic changes of individual hydrocarbons in lignite lithotypes through diagenesis and early catagenesis
... matur:ty was performed by mild open system pyrolysis durnng 4 hours at the temperatures ог 400 "С (Pyr400). 450 *C (Pyr450) and 500 *C (Pyr500). This temperature range was chosen according (0 data from thermogravimetric analysis which inđicate that the first significant mass 1055 (after releasing ог moisture) ...Ivan Kojić, Achim Bechtel, Reinhard Sachsenhofer, Dragana Životić, Ksenija Stojanović. "Maturation and isotopic changes of individual hydrocarbons in lignite lithotypes through diagenesis and early catagenesis" in 29th International Meeting on Ogranic Geochemistry, 1-6 September 2019, Gothenburg, Sweden , European Association of Organic Geochemists (2019)
-
Automated blasthole drilling in surface mining
Milanka Negovanović, Lazar Kričak (2021)Све већи развој аутоматизације у рударској индустрији утицао је на увођење нових решења у области аутоматизације бушења минских бушотина на површинским коповима. Највећи светски произвођачи опреме за бушење развијају решења аутоматизације која омогућавају рударским компанијама да постигну најбоље резултате у погледу квалитета, продуктивности и оперативних трошкова. Решења из области аутоматизације бушења се крећу од операција даљинског управљања до потпуно аутоматизованог бушења, праћења података у реалном времену и разних специјализованих алата за управљање подацима који повећавају безбедност и продуктивност ...Аутоматизација, бушилица,тачност, бушење,рударство,систем даљинског управљања,безбедност, продуктивностMilanka Negovanović, Lazar Kričak . "Automated blasthole drilling in surface mining" in 8th International Conference Mining And Environmental Protection, Sokobanja, 22 – 25th September 2021 Serbia, University of Belgrade, Faculty of Mining and Geology, Belgrade, Serbia (2021)
-
NMR kinetic studies of the interactions between [Ru(terpy)(bipy)(H2O)]2+ and some sulfur-donor ligands
Aleksandar Mijatović, Biljana Šmit, Ana Rilak, Biljana Petrović, Dragan Čanović, Živadin D. Bugarčić (2012)Reakcije supstitucije monofunkcionalnog [Ru(terpi)(bipi)(H2O)]2+ kompleksa, gde je terpi = 2,2′:6′,2″-terpiridin i bipi = 2,2′-bipiridin, sa biološki relevantnim sumporo donorskim ligandima, kao što su tiourea, l-metionin, l-cistein i glutation, proučavane su u vodenim rastvorima tehnikom 1H i 13C NMR spektroskopije. Sve reakcije su proučavajne na pH 7,4, u prisustvu fosfatnog pufera, da bi se oponašalo fiziološko okruženje tokom procesa supstitucije. Reakcije se izvode na 295 K pod uslovima reakcija drugog reda. Uočeni rezultati pokazuju da brzina supstitucije snažno zavisi ...Aleksandar Mijatović, Biljana Šmit, Ana Rilak, Biljana Petrović, Dragan Čanović, Živadin D. Bugarčić. "NMR kinetic studies of the interactions between [Ru(terpy)(bipy)(H2O)]2+ and some sulfur-donor ligands" in Inorganica Chimica Acta, Elsevier BV (2012). https://doi.org/10.1016/j.ica.2012.09.016
-
Geochemical study of U, Th and REE mineralizations in Jurassic sediments and hydrochemical characterization of groundwaters in Eastern Serbia – Case study: Plavna area
Jovan Kovačević, Maja Todorović, Marina Ćuk, Petar Papić . "Geochemical study of U, Th and REE mineralizations in Jurassic sediments and hydrochemical characterization of groundwaters in Eastern Serbia – Case study: Plavna area" in Carpathian Journal of Earth and Environmental Sciences (2016)
-
Mineralogical analysis of a clay body from Zlakusa, Serbia, used in the manufacture of traditional pottery
... thermocouple and BK PRECISION XLN15010 DC power supply as the heating rate controller in an air atmosphere. The heating rate was 10% min ! in a temperature range of 20-1100%C. The scanning electron microscopy (SEM) study was performed with a JEOL JSM-6610LV SEM coupled with an Oxford Energy Dispersive ...
... der Tone. Internationale Mitteilungen der Bodenkunde, 1, 4–37. Baccour H., Medhioub M., Jamoussi F. & Mhiri T. (2009) Influence of firing temperature on the ceramic properties of Triassic clays from Tunisia. Journal of Materials Processing Technology, 209, 2812–2817. Baccour H., Medhioub M ...
... materials for ceramic manufacture in ancient Sicily. Applied Clay Science, 53, 476–488. Monterio S.N. & Vieira C.M.F. (2004) Influence of firing temperature on the ceramic properties of clays from Campos dos Goytacazes, Brazil. Applied Clay Science, 27, 229-234. Moreno-Maroto J.M. & Alonso-Azcarate ...Maja Milošević, Biljana Đorđević, Mihovil Logar. "Mineralogical analysis of a clay body from Zlakusa, Serbia, used in the manufacture of traditional pottery" in Clay Minerals (2020). https://doi.org/10.1180/clm.2020.20
-
Primena digitalne fotogrametrije u rudniku Rudnik
Digitalna fotogrametrija, lasersko skeniranje i virtuelizacija sve više pronalaze aktivne uloge u rudarstvu, prvenstveno zbog svoje široke mogućnosti primene. Laserskim skeniranjem i fotogrametrijom snimaju se i kreiraju 3D modeli otkopa, jamskih hodnika, površinskih kopova, površinskih objekata (zgrada, spomenika, predmeta), a vrši se skeniranje celih rudnika koji se rekonstruišu u 3D digitalne modele. Fotogrametrija predstavlja proces fotografisanja objekata pomoću fotoaparata i daljom obradom fotografija u različitim softverskim alatima kreiraju se realne kopije 3D modela objekata ili predmeta u digitalnoj formi. Za ...... svetu, ima veoma veliki potencijal. Primenu fotogrametrije imamo za potrebe analiza stabilnosti rudarskih radova, merenja i beleženja deformacija rudarskih radova, volumetrijskih merenja itd. Za kvalitetne i složene analize neophodno je koristiti visoko kvalitetnu opremu poput laserskih skenera i ...
... sasvim drugom mestu. Primenom digitalne fotogrametrije u rudarstvu, moguće je određivati sisteme pukotina za potrebe upravljanja stenskim masivom, merenja deformacija jamskih prostorija, određivanja zapremina otkopanih prostora, kartiranje geoloških struktura stena kroz koje se izrađuju jamske prostorije ...Nikola Mirković, Luka Crnogorac, Katarina Urošević. "Primena digitalne fotogrametrije u rudniku Rudnik" in XI Međunarodna konferencija ugalj i kritični minerali CCM 2023, Zlatibor, 11-14. oktobar 2023., Beograd : Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2023)