Претрага
3705 items
-
Modeliranje i simulacija energetske tranzicije u sektoru domaćinstava
Boban S. Pavlović (2022)Aktuelnu energetsku tranziciju odlikuje ubrzanje procesa dekarbonizacije energetskih sistema, unapređenje energetske efikasnosti, razvoj čistijih tehnologija baziranih na obnovljivim izvorima energije i održivije korišćenje prirodnih resursa. Da bi se napravio ovako krupan zaokret u postojećim energetskim sistemima, osim promene postojećih tehnologija, potrebno je u planiranje energetske tranzicije uključiti i političke, sociološke, ekonomske i ekološke aspekte, a pre svega obrasce ponašanja i donošenja odluka krajnjih potrošača. Predmet istraživanja u disertaciji je energetska tranzicija sektora domaćinstva, preciznije tranzicija u grejanju domaćinstava, imajući u ...energetika, energetska tranzicija, energetsko planiranje, energetsko modeliranje, obnovljivi izvori energije, domaćinstva, ponašanje potrošačaBoban S. Pavlović. Modeliranje i simulacija energetske tranzicije u sektoru domaćinstava, Beograd : [B. Pavlović], 2022
-
Методологија интегралне анализе сценарија енергетског развоја
Александар Маџаревић (2019)енергетска безбедност, сценарио развоја, фази логика, сигурност снабдевања, доступност, расположивост, природни гас... РУДАРСКО-ГЕОЛОШКИ ФАКУЛТЕТ 22 МЕТОДОЛОГИЈА ИНТЕГРАЛНЕ АНАЛИЗЕ СЦЕНАРИЈА ЕНЕРГЕТСКОГ РАЗВОЈА • сценарија чије су основе пројекције развоја везане за математичке алате и моделе који се користе у процесу израде сценарија (Van Notten et al., 2003). Приступи засновани на моделима су јако драгоцени ...
... значај у односу на друге истиче или умањује. РУДАРСКО-ГЕОЛОШКИ ФАКУЛТЕТ 66 МЕТОДОЛОГИЈА ИНТЕГРАЛНЕ АНАЛИЗЕ СЦЕНАРИЈА ЕНЕРГЕТСКОГ РАЗВОЈА 5 МОДЕЛ ИНТЕГРАЛНЕ АНАЛИЗЕ СЦЕНАРИЈА ЕНЕРГЕТСКОГ РАЗВОЈА За потребе израде модела је анализирана група од три синтезна индикатора, која су прецизније ...
... адекватној форми уносе у сам модел интегралне анализе. Такви подаци се поступком фази пропозиције уносе у синтезни модел, где се даљим поступком фазификују и дефинишу као улазни подаци фази скупа. Истовремено се врши рангирање. Може се обављати већим бројем РУДАРСКО-ГЕОЛОШКИ ФАКУЛТЕТ 70 МЕТОДОЛОГИЈА ...Александар Маџаревић. Методологија интегралне анализе сценарија енергетског развоја, Рударско-геолошки факултет, 2019
-
Definition of Circulation Conditions and Groundwater Genesis of the Complex Krupaja Hydrogeological Karst System (Eastern Serbia)
Management, Monitoring, Policy and Law,Renewable Energy, Sustainability and the Environment, Geography, Planning and Development, Building and Construction... with conduit, channel orientation, hydrogeological function, etc.). Ultimately, the model was based on more than 360,000 data items [7]. The 2D model mesh is shown in Figure 4B. For the 3D karst groundwater model, the ArcGIS program was used, along; with some additional software [7]. Linked layers ...
... spring area 3D model of karst conduits watershead borders Figure 4. Elements of the spatial model of the Krupaja Karst System; (A)—map of Beljanica karst massif including the position of hydrogeological, geological, geomorphological, and speleological features, (B) — 2D model mesh according; ...
... data of the model represent real research data from 69 caves, 15 sinkholes, 1682 dolines, 7 major karst springs, and around 70 minor springs, as well as geological, morphological, and hydrogeological data connected to the investigated area, Beljanica Massif. As 2D output from the model, more than ...Ljiljana Vasić, Saša Milanović, Tina Dašić. "Definition of Circulation Conditions and Groundwater Genesis of the Complex Krupaja Hydrogeological Karst System (Eastern Serbia)" in Sustainability, MDPI AG (2023). https://doi.org/10.3390/su151411146
-
Business Models for Small-scale Biomass Projects Development
Biomass is recognized as the most promising renewable energy source in Serbia. The share of biomass in Serbian final energy consumption is over 10%, but mostly related to traditional use in stoves and ovens. One of the main obstacles for wider implementation of contemporary biomass facilities is the inexperience of consumers and stakeholders in the implementation of “innovative” business models, especially in the cases of small-scale projects. In this paper, three different business models (public utility company, energy cooperative ...... Biomass Project in Kostojevići Centralized model The centralized model represents the continuation of the existing practice, i.e. the financing of costs of heating in public buildings in Kostojevići from the budget of the City of Bajina Bašta. This model also means that the investment in the proposed ...
... operator. The scheme of functioning of this business model is shown in Figure 1. This concept is widely implemented in some of the most developed European countries [7]. Figure 1: Operating model for citizen cooperative [8] Energy cooperative model is primarily interesting for development of district ...
... community comes only after the expiry of the initial contract period. The scheme of functioning of ESCO business model is shown in Figure 2. Figure 2: ESCO model [8] From the point of ESCO model implementation, the project of replacement of existing boiler in local school by woodchips boiler has all desirable ...Dejan Ivezić, Miodrag Gluščević, Marija Živković. "Business Models for Small-scale Biomass Projects Development" in 19th International Conference on Thermal Science and Engineering of Serbia, Niš : Faculty of Mechanical Engineering (2019)
-
Long-term planning methodology for improving wood biomass utilization
The insufficiently developed forest management system is often followed by undeveloped forest resources supply chain and insufficient institutional support. These cause inefficient usage of fuel-wood as well as huge amounts of unused forest residues. In order to achieve optimal and long-term sustainable utilisation of biomass, an original methodology based on the interaction of mathematical optimization and backcasting approach has been developed. Mathematical optimization is used for both generation and consideration of techno-economic parameters of the forest biomass supply chain. ...Vladimir Vukašinović, Dušan Gordić, Marija Živković, Davor Koncalović, Dubravka Živković. "Long-term planning methodology for improving wood biomass utilization" in Energy, Elsevier BV (2019). https://doi.org/10.1016/j.energy.2019.03.105
-
An oilfield in Libya: A new model to enhance waste water disposal
Dušan Danilović, Vesna Karović Maričić, Nori Elhaddad, Branko Leković. "An oilfield in Libya: A new model to enhance waste water disposal" in Energy & Environment (2016)
-
Ocena zaštitne funkcije povlatnih slojeva izvorišta Jasik (Opština Batočina) primenom GLA metode
U cilju utvrđivanja rezervi podzemnih voda i analize uslova zaštite u periodu 2012. i 2013. godine, sprovedena su detaljna hidrogeološka istraživanja na području izvorišta Jasik (opština Batočina). Uspostavljen je sistem monitoringa, čiji je rezultat predstavljao prikupljanje detaljnih hidrogeoloških podataka. Za potrebe analize, izrađen je hidrodinamički model, na osnovu koga je simulirano kretanje podzemnih voda, odnosno, utvrđene zone sanitarne zaštite. Pored navedenog, za potrebe utvrđivanja uslova zaštite podzemnih voda, bilo je neophodno utvrditi podložnost aluvijalne izdani izvorišta Jasik zagađenju. Polazeći ...Rastko Petrović, Igor Jemcov, Dušan Polomčić. "Ocena zaštitne funkcije povlatnih slojeva izvorišta Jasik (Opština Batočina) primenom GLA metode" in Vodoprivreda, Srpsko društvo za navodnjavanje i odvodnjavanje (2014)
-
Испитивање магнетске сусцептибилности прашине антропогеног порекла
... vazduha koji se pumpao kroz sistem svaki dan. Magnetske susceptibilnosti filtera su merene u dve laboratorije, Paleomagnetskoj laboratoriji geološkog i geofizičkog instituta Mađarske i Republičkog geodetskog zavoda Srbije na različitim instrumentima (KLY-2 i MKF1-A Kappabridge kompanije AGICO). Merna ...
... магнетске сусцептибилности прашине антропогеног порекла Дубравка Новичић, Весна Цветков, Весна Дамњановић Дигитални репозиторијум Рударско-геолошког факултета Универзитета у Београду [ДР РГФ] Испитивање магнетске сусцептибилности прашине антропогеног порекла | Дубравка Новичић, Весна Цветков ...
... средине доцент др Милена Далмација Нови Сад, 01-02. април 2019 | 2019 | | http://dr.rgf.bg.ac.rs/s/repo/item/0005716 Дигитални репозиторијум Рударско-геолошког факултета Универзитета у Београду омогућава приступ издањима Факултета и радовима запослених доступним у слободном приступу. - Претрага репозиторијума ...Дубравка Новичић, Весна Цветков, Весна Дамњановић. "Испитивање магнетске сусцептибилности прашине антропогеног порекла" in VII Меморијални научни скуп из заштите животне средине доцент др Милена Далмација Нови Сад, 01-02. април 2019, Природно-математички факултет, Департман за хемију, биохемију и заштиту животне средине (2019)
-
Linearization of Input Signal as a Necessary Tool in Stochastic Modeling of Karst Groundwater
Veljko Marinović (2021)Modelling of karst hydrogeological systems is a very complicated task, bearing in mind that for a deterministic model one should know the internal physical processes of precipitation transformation into discharge, while for a stochastic model nonlinear dynamic systems such as karst should be simulated by linear regression equations. Stochastic models need linearization of input time series due to often large residual in the recession period. This occur because the model is not able to absorb single rain episodes, which ...Veljko Marinović. "Linearization of Input Signal as a Necessary Tool in Stochastic Modeling of Karst Groundwater" in Karst: From Top to Bottom, Belgrade, 6.6.2021., Belgrade : Centre for Karst Hydrogeology (2021)
-
Hibridni sistem za planiranje i analizu ventilacije rudnika
... U svetskoj rudarskoj praksi razvijeno je nekoliko modela za simulaciju požara: Grojerov (Greuer) model /29/, Simodov (Simode) model /81/, model Džeržinskog (Dziurzynski) /19/ kao i model Danka (Danko) i Muse-Džounsa (Mousset-Jones) /14/. Modeli Grojera i Džeržinskog se odnose na analizu suvih vazdušnih ...
... numeričke metode za simulaciju rudničke klime. Model za simulaciju požara u rudničkim ventilacionim mrežama prikazan u ovom poglavlju baziran je na Simodovom modelu, uz određene modifikacije i adekvatno softversko rešenje. Globalni simulacioni model Model se u osnovi sastoji od dva glavna dela: ♦ prvi ...
... stanja ventilacije rudnika predstavljena je uz pomoć modela dobijenog modifikacijom standardnog modela koji se koristi u Coad-Yourdon-ovoj objektno orijentisanoj analizi (OOA) /11/. U standardnom modelu svaki entitet realnog sistema obuhvaćenog modelom predstavljen je klasom odnosno objektom koji se sastoji ...Nikola Lilić, Ranka Stanković, Ivan Obradović. Hibridni sistem za planiranje i analizu ventilacije rudnika, Rudarsko-geološki fakultet, Univerzitet u Beogradu, 2000
-
Application of Peleg model on mass transfer kinetics during osmotic dehydratation of pear cubes in sucrose solution
Vesna Pavelkić, Tanja Brdarić, Marija Petrović, Gavrilo Šekularac, Milica Košević, Lato Pezo, Marija Ilić (2015)The applicability of Peleg model was investigated for predicting mass transfer kinetics during the osmotic dehydration (OD) process of pears, at different concentrations (40, 60 and 70%, w/w) and temperatures (20, 35 and 50 °C) of sucrose solution. Increase in sucrose solution concentration resulted in higher water loss (WL) and solid gain (SG) values through the osmotic treatment period. After 360 min of osmotic treatment of pears, WL ranged from 23.71 to 31.68% at 20 °C, from 24.80 to ...Vesna Pavelkić, Tanja Brdarić, Marija Petrović, Gavrilo Šekularac, Milica Košević, Lato Pezo, Marija Ilić. "Application of Peleg model on mass transfer kinetics during osmotic dehydratation of pear cubes in sucrose solution" in Chemical Industry and Chemical Engineering Quarterly (2015). https://doi.org/10.2298/CICEQ141014004P
-
Coupling of artificial intelligence methods in the development of hybrid intelligent systems
In this paper we present an approach which couples various artificial intelligence (AI) methods in the solution of complex problems that cannot adequately be solved by a single AI method. We argue that the resulting, hybrid intelligent systems (HIS) can be successfully implemented with the use of available AI software libraries. Different coupling methods are analyzed and a classification of hybrid systems based on the chosen method is given. Two case studies of hybrid systems used in mining engineering ...hibridni inteligentni sistemi, spregnuti sistemi, metode veštačke inteligencije, rudarske primene veštačke inteligencije... module for the analysis of gas distribution in the ventilation system. In view of the complexity of the INVENTS system’s global model data structure, which had to model all relevant parameters of complex mine ventilation networks, the design and realization of database was executed in the MSAccess ...
... system for analysis of area airpollution load GIS PollutNet AIRPRES Expert system for air pol lution analysis Data model NM-GA prediction Characterization of ECO domain CFD model - Meteorology - Airpollution - Topology Monitoring Fig. 3 Structure of a hybrid system for analysis of area ...
... a software package that enables mine ventilation simulation in underground exploitation of ore deposits. The global structure of the mathematical model for ventilation simulation in mine ventilation networks, transformed into the SimVent software package is composed of the following modules: 1) ...Ranka Stanković, Ivan Obradović, Nikola Lilić. "Coupling of artificial intelligence methods in the development of hybrid intelligent systems" in X Kongres Matematičara, Matematički fakultet, Beograd (2001)
-
Building Terminological Resources in an e-Learning Environment
... istički rečnikRečnik geostatističkih pojmova i termina, koristi se za modeliranje buke, distribucije prašine, kreiranje geološkog modela ležišta mineralne sirovine. 1 encyclopedia ...
... UML (Unified Modeling Language) engineering model with a special structure has been developed, whose main features are depicted in Figure 2. Assuming basic familiarity with this language we will briefly comment this model. The class Rečnik in the model is the lexicographic superclass whose instances ...
... general concepts, form the basis of this model. Ontology processors use these ontologies to select the most suitable tutor for a student depending on the set of new concepts the student needs to learn. Domain expertise can be shared within this model, and it can also serve as a framework ...Ranka Stanković, Ivan Obradović, Olivera Kitanović, Ljiljana Kolonja. "Building Terminological Resources in an e-Learning Environment" in Proceedings of the Third International Conference on e-Learning, eLearning-2012, September 2012, Belgrade, Serbia, Belgrade : Belgrade Metropolitan University (2012)
-
Analiza primene višekriterijumskih metoda u optimizaciji izbora hidruličnih bagera na površinskim kopovima uglja
Hidraulični bageri primenjuju se u različitim oblastima privrede a najzastupljeniji su u građevinarstvu i rudarstvu. Na površinskim kopovima sa kontinualnim sistemima, klasifikuju kao pomoćna mehanizacija a na površinskim kopovima sa diskontinualnim sistemima, kao osnovna mehanizacija. Kako je u oba slučaja njihova primena neizostavna, važno je izvršiti adekvatnu analizu postojećih podataka, u cilju optimizacije izbora tipa hidrauličnog bagera u odnosu na uslove rada datog površinskog kopa. U radu su opisane različite višekriterijumske metode koje su korišćene za analizu hidrauličnih bagera. ...... and Compu- tation 218(8), pp. 4295-4304, doi:10.1016/j.amc.- 2011.10.001, 2011. [18] Hudej M-M. Multivarijabilni modeli upravljanja u rudarstvu, Doktorska disertacija, Rudarsko-geološki fakultet, Beograd. pp. 32-40, 2013. SUMMARY ANALYSIS OF THE APPLICATION OF MULTI-CRITERIA METHODS IN OPTIMIZING ...
... Rudarsko-geološki fakultet, Beograd UDC: 622.271.5 PREDRAG D. JOVANČIĆ, Univerzitet u Beogradu, 621.879.45 Rudarsko-geološki fakultet, Beograd DOI:10.5937/tehnika1903369D DRAGAN M. IGNJATOVIĆ, Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet, Beograd ...
... mašine. Beograd: Rudarsko- geološki fakultet, skripta, 285-290, 2013. [3] Studija „Optimizacija organizacije sredstava i troškova pomoćne mehanizacije u cilju povećanja stepena iskorišćenja jalovinskih i ugljenih sistema na površinskim kopovima EPS-a“, Rudarsko-geološki fakultet, Beograd, 2018. ...Stevan Đenadić, Predrag Jovančić, Dragan Ignjatović, Filip Miletić, Ivan Janković. "Analiza primene višekriterijumskih metoda u optimizaciji izbora hidruličnih bagera na površinskim kopovima uglja" in Tehnika, Centre for Evaluation in Education and Science (CEON/CEES) (2019). https://doi.org/10.5937/tehnika1903369D
-
Analysis of the Influence of Burden Deviation from the Designed One on the Intensity of the Blast Vibration
Stefan Milanović, Lazar Kričak, Milanka Negovanović, Nikola Simić, Jovan Marković, Nikola Đokić (2023)This paper presents an analysis of the influence of burden deviation from the designed one on the intensity of blasting vibrations through the use of laboratory and field examinations. By definition, the burden represents the shortest distance from the axis of an explosive column charge to the free surface. It should be measured along the entire hole length, although, in practice, it is often measured only on the bench surface as the shortest distance from the axis of the ...Stefan Milanović, Lazar Kričak, Milanka Negovanović, Nikola Simić, Jovan Marković, Nikola Đokić. "Analysis of the Influence of Burden Deviation from the Designed One on the Intensity of the Blast Vibration" in Applied Sciences, MDPI AG (2023). https://doi.org/10.3390/app132312837
-
Part of Speech Tagging for Serbian language using Natural Language Toolkit
Ranka Stanković, Boro Milovanović (2020)Dok se razvijaju složeni algoritmi za NLP (obrada prirodnog jezika), osnovni zadaci kao što je označavanje ostaju veoma važni i još uvek izazovni. NLTK (Natural Language Toolkit) je moćna Python biblioteka za razvoj programa zasnovanih na NLP-u. Pokušavamo da iskoristimo ovu biblioteku za kreiranje PoS (vrsta reči) oznake za savremeni srpski jezik. Jedanaest različitih modela je kreirano korišćenjem NLTK API-ja za označavanje. Najbolji modeli se transformišu sa Brill tagerom da bi se poboljšala tačnost. Obučili smo modele na označenom ...... will be used for comparing different taggers. The simplest model in NLTK is Default tagger which tags every token with one selected PoS category [17]. Because the noun is by far the most represented PoS tag, the accuracy for this model on all tokens will be exactly 21,51%. This is the baseline tagger ...
... reasoning. NLTK API makes it possible to create multiple standalone tagger models as well as to combine them. We are going to try and test every model available in the version 3.5 released in March 2020. Having a plethora of different algorithms makes this library a good choice for a research. ...
... is picked. At the end of the chain, there is a rule which states that the word is of Noun category – same as for Default tagger. Obviously, this model AII 1.1.2 will perform better than the baseline tagger, but making the right rules demands significant effort. We did not invest much time in ...Ranka Stanković, Boro Milovanović. "Part of Speech Tagging for Serbian language using Natural Language Toolkit" in 7th International Conference on Electrical, Electronic and Computing Engineering IcETRAN 2020, Academic Mind, Belgrade (2020)
-
Стратешко планирање функционалности подземних просторија моделом прогнозе деформација
Лука Црногорац (2023)Релативно велике деформације подградне конструкције у подземним рудницима угља у Републици Србији представљају један од главних проблема за постизање планиране производње угља. Деформације подграде су директна последица статичких и динамичких оптерећења стенске масе и у многоме зависе и од времена трајања изложености подграде утицају подземног притиска. Код ниско механизованог радног процеса долази до повећаног излагања подземних просторија утицају подземног притиска услед дугог производног циклуса који је често пропраћен застојима у раду. Веома често подземне просторије се санирају и по ...Лука Црногорац. Стратешко планирање функционалности подземних просторија моделом прогнозе деформација, Београд : [Л. Црногорац], 2023
-
Uporedna analiza stabilnosti završnih kosina površinskog kopa „Veliki Krivelj“
Mihajlo Topalović (2023)Površinski kop „Veliki Krivelj“ nalazi se u blizina grada Bora i u neposrednoj blizini sela Krivelj. Od 2018. godine je u vlasništvu kineske kompanije „Zijin“ koja ima udeo od 63% vlasništva celokupnog RTB-a Bor. Na površinskom kopu obavlja se masovna eksploatacija rude bakra opremom visokog kapaciteta. Za bušenje se koriste bušilice prečnika od 250 do 310 mm, a za utovar minirane rude i jalovine bageri čija je zapremina kašike 15 m3 i 22 m3. Za površinski kop „Veliki Krivelj“ ...Mihajlo Topalović. Uporedna analiza stabilnosti završnih kosina površinskog kopa „Veliki Krivelj“, 2023
-
Towards a Mining Equipment Ontology
... equipment. The structure of RudOnto can be described by an UML (Unified Modeling Language) model, as depicted in Figure 2. A brief description of this model follows. The lexicographic superclass within the model is the class Rečnik, implemented as an abstract class. Concepts, which can be either general ...
... domain. At the same time an ontology is a data model of the domain and it can be used for drawing inferences on the basis of the information stored in the objects within that domain and the interconnections existing between them. 3 2.2. Model of the RudOnto terminological resource RudOnto ...
... relation in the model is implemented by involution, which means that a hyponym can appear only once in the resource hierarchy, with only one hypernym above it. Other semantic relations between concepts are enabled by the RelacijeTermina class, whereas the MultijezičkiLeks class in the UML model is used for ...Ranka Stanković, Ivan Obradović, Olivera Kitanović, Ljiljana Kolonja. "Towards a Mining Equipment Ontology" in Proceedings of the 12th International Conference Research and Development in Mechanical Industry, RaDMI 2012, September 2012, Vrnjačka Banja, Serbia no. 1, Vrnjačka Banja, Serbia : SaTCIP (Scientific and Technical Center for Intellectual Property) Ltd. (2012)
-
Razvoj algoritma fuzzy optimizacije u hidrodinamičkoj analizi za potrebe projektovanja sistema odbrane od podzemnih voda
Dragoljub Bajić, Dušan Polomčić (2019)Sistemi za odbranu od podzemnih voda se koriste za zaštitu hidrotehničkih objekata, priobalja, meliorativnih područja, naselja, rudnika, industrijskih područja, predstavljajući značajne segmente bez kojih bi funkcionalnost ovih objekata i područja bila dovedena u pitanje. Posebno složeni sistemi odbrane od podzemnih voda se karakterišu kod ležišta mineralnih sirovina, imajući u vidu njihovu dinamičnost, koja se ogleda u stalnom širenju ležišta, kao i činjenicu da ova ležišta prodiru duboko u stensku masu različitog strukturnog tipa poroznosti, a time i u podzemne ...upravljanje podzemnim vodama, hidrodinamički model, fuzzy logika, trougaoni fuzzy brojevi, znanje eksperta, optimizacijaDragoljub Bajić, Dušan Polomčić. "Razvoj algoritma fuzzy optimizacije u hidrodinamičkoj analizi za potrebe projektovanja sistema odbrane od podzemnih voda" in Tehnika, Centre for Evaluation in Education and Science (CEON/CEES) (2019). https://doi.org/10.5937/tehnika1904527B