Претрага

Упит dcterms_subject_txt:Wordnet development

698 items

  • Transboundary groundwater resources of Serbia - present status and future needs for sustainable management

    Veljko Marinović, Branislav Petrović, Zoran Stevanović (2021)
    Republic of Serbia is located at the crossroads of Southeast and Central Europe and belongs to the Central Balkans. With its 88,360 km2, Serbia is one of the larger countries of the Balkan Peninsula. It borders 8 countries and has at least one transboundary aquifer (TBA) with each of them. According to evaluation conducted for UNECE in 2008, Serbia has a total of 17 TBAs, out of which 15 are shared with one neighboring country, while two aquifers are shared with two or three ...
    međugranične izdani, Srbija, monitoring podzemnih voda, upravljanje podzemnim vodama

  • The final closure of the Vardar Ocean: paleomagnetic, AMS and structural results

    Emö Márton, Marinko Toljić, Vesna Lesić, Vesna Cvetkov (2020)

  • Управљање отпадом – услови, циљеви и изазови на домаћем тржишту

    Дарко Драгићевић (2024)
    Тема овог завршног рада обухвата анализу система управљања отпадом на домаћем тржишту, са посебним освртом на постојеће изазове и могућности за унапређење. Управљање отпадом је кључна компонента заштите животне средине и одрживог развоја, док у Србији ова област пролази кроз процес трансформације у складу са захтевима Европске уније и међународним стандардима. Овај завршни рад је пружио боље разумевање сложености управљања отпадом у Србији и понудио практична решења која могу помоћи у остваривању одрживог развоја у овој области.
    Заштита животне средине, управљање отпадом, комунални отпад, рециклажа
    ... 35 o/n 29. anpvana 2023 “ Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future 5 Hariss, J., 2020. Basic Principles of Sustainable Development, Working Paper No. 00-04, Global Development and Environment Institute, Tufts University 3 ynpaBJbabbe ornaj[oM. MebyTuM ...
    ... nocrynno Ha: https://evreka.co/blog/the-future-of- waste-management/ Hariss, J., 2020. Basic Principles of Sustainable Development, Working Paper No. 00-04, Global Development and Environment Institute, Tufts University 3A4KOH o ynpas;batby omnaoow „,Cnyotc6enu 2onacHuk PC”, op. 36 oJ 15. Maja ...
    ... reference to existing challenges and opportunities for improvement. Waste management is a key component of environmental protection and sustainable development, while in Serbia this area is undergoing a transformation process in accordance with the requirements of the European Union and international ...

  • Coal: exploration, reserves, and utilization

    Dragana Životić, Gligor Jovanovski, Vladimir Simić, Ivan Boev, Vesna Cvetkov, Petre Makreski, Dušan Polomčić, Vesna Ristić Vakanjac (2024)
    Coal exploration is a very demanding task, highly dependent on geological and economic factors and the utilization of coal. This lecture text includes information on a variety of geological techniques used in the exploration of coal and coal-bearing sequences, as well as on the calculation, assessment, classification, and reporting of coal resources and reserves. The main features of coal utilization and some environmental aspects are explained briefly. Special attention is paid to the by-products of coal utilization, their uses, ...
    угаљ, истраживање, ресурси, резерве, коришћење, сагоревање, карбонизација, гасификација, угљенични материјали
    ... cient carbon utilization methods. The technology is at an early stage of development and requires many complex challenges. DCECs offer the possibility to generate “clean” electricity [91] and their future development may provide a new clectricity source for several decades. Global coal production ...
    ... throughout the world. The origin of coal has been stud- 1ed for over a century, but no one has identified a model that can predict the occurrence, development, and type o: coal, or provide a satisfactory explanation for the cyclic nature of coal sequences and the physical and chemica properties of ...
    ... improved over past decades. The next level of explo- ration needs to identify all the geological factors that will facilitate or constrain mine development. Geological exploration employs many field and laboratory techniques [2, 4]. Field investigations of coal-bearing sequences include mapping ...

  • Joint interpretation of paleomagnetic, structural and AMS results from the Vardar Zone of Serbia

    Emo Marton, Marinko Toljić, Vesna Lesić, Vesna Cvetkov (2021)
    ... general vertical axis rotation after the magnetization of the flysch. Acknowledgement: This work was financially supported by the National Development and Innovation Office of Hungary, project K 128625 and by the Ministry of Education and Science of the Republic of Serbia, project 176015. ...
    ... ofgeneral verlical axis rotation after the magnetization of the flysch. Acknowledgement: This work was financially supported by the National Development and Innovation Office of Hungary, project K 128625 and by the Ministry of Education and Science of the Republic of Serbia, project 176015. 86 ...

  • Model upravljanja investicionim projektima otvaranja površinskih kopova uglja

    Cvjetko P. Stojanović (2015-04-27)
    Brze promene u okruženju pred rukovodioce postavljaju mnogobrojne zahteve,pre svega, one koji se tiču ostvarenja ciljeva u zadatom vremenu i raspoloživimsredstvima što zahteva fleksibilan pristup u organizovanju aktivnosti i efikasnost unjihovom sprovođenju.Upravljanje projektima, bilo koje vrste, suštinski, predstavlja veoma složenproces odlučivanja uslovljen velikim brojem ulaznih faktora. Ti faktori treba daomoguće fokusiranje na prioritete i ciljeve, praćenje realizacije, fleksibilnost uprevazilaženju teškoća, prilagođavanje promenama, te kontrolu nad ostvarenimrezultatima. Ovakav način upravljanja zahteva korišćenje proverenih tehnika i alata tetimski rad angažovanih na ...
    Projekat, upravljanje, metodologija, površinska eksploatacija, model

  • Model upravljanja investicionim projektima otvaranja površinskih kopova uglja

    Cvjetko P. Stojanović (2015-04-27)
    Brze promene u okruženju pred rukovodioce postavljaju mnogobrojne zahteve,pre svega, one koji se tiču ostvarenja ciljeva u zadatom vremenu i raspoloživimsredstvima što zahteva fleksibilan pristup u organizovanju aktivnosti i efikasnost unjihovom sprovođenju.Upravljanje projektima, bilo koje vrste, suštinski, predstavlja veoma složenproces odlučivanja uslovljen velikim brojem ulaznih faktora. Ti faktori treba daomoguće fokusiranje na prioritete i ciljeve, praćenje realizacije, fleksibilnost uprevazilaženju teškoća, prilagođavanje promenama, te kontrolu nad ostvarenimrezultatima. Ovakav način upravljanja zahteva korišćenje proverenih tehnika i alata tetimski rad angažovanih na ...
    Projekat, upravljanje, metodologija, površinska eksploatacija, model

  • The Effect of Gravel and Sand Mining on Groundwater and Surface Water Regimes — A Case Study of the Velika Morava River, Serbia

    Milan Kresojević, Vesna Ristić Vakanjac, Dragan Trifković, Jugoslav Nikolić, Boris Vakanjac, Dušan Polomčić, Dragoljub Bajić (2023)
    Овај рад описује како неконтролисано и нелегално откопавање песка и шљунка може утицати на режим површинских и подземних вода на местима где постоји активна хидрауличка веза између њих, са студијом случаја реке Велике Мораве у Србији. Такође, промена геометрије попречног профила, као последица антропогених и природних фактора, отежава уливање ове реке за укључивање у водне токове Србије. Плодност Велике Мораве омогућила би развој речног саобраћаја како за трговачке бродове, тако и за пловила Речне флотиле Војске Србије. Корелације између ...
    експлоатација песка и шљунка, режим површинског тока, режим подземних вода

  • Uticaj geološke neizvesnosti u razvoju rudarskih projekata

    Petar Marković, Dejan Stevanović, Mirjana Banković (2023)
    Rudarstvo je industrija koja se nosi sa različitim vrstama neizvesnosti i rizika zbog svoje prirode i specifičnosti. Neizvesnost u rudarstvu može poticati iz različitih izvora i uticati na različite aspekte rudarskih projekata. Kao jedan od dominantnih faktora, ističe se geološka neizvesnost. Geološka neizvesnost igra ključnu ulogu u rudarstvu i može značajno uticati na procenu resursa i rezervi, planiranje eksploatacije, ekonomsku isplativost i upravljanje rizicima. Ova neizvesnost se ne može eliminisati, ali se uz primenu adekvatnih standarda i zakona može ...
    ... in the development of mining projects Petar Marković, Dejan Stevanović, Mirjana Banković Дигитални репозиторијум Рударско-геолошког факултета Универзитета у Београду [ДР РГФ] Uticaj geološke neizvesnosti u razvoju rudarskih projekata;Impact of geological uncertainty in the development of mining ...
    ... oktobar 2023. Zlatibor, 11-14 October 2023 UTICAJ GEOLOŠKE NEIZVESNOSTI U RAZVOJU RUDARSKIH PROJEKATA IMPACT OF GEOLOGICAL UNCERTAINTY IN THE DEVELOPMENT OF MINING PROJECTS Marković P.!, Stevanović D.?, Banković M.* Apstrakt Rudarstvo je industrija koja se nosi sa različitim vrstama ncizvesnosti ...

  • Increasing the Local Road Network Resilience from Natural Hazards in Municipalities in Serbia

    Biljana Abolmasov, Miloš Marjanović, Ranka Stanković, Uroš Đurić, Nikola Vulović (2024)
    lokalni putevi, prirodni hazardi, otpornost na klimatske promene, MaPLoRds

  • Multiword Expressions between the Corpus and the Lexicon: Universality, Idiosyncrasy and the Lexicon-Corpus Interface

    Verginica Barbu Mititelu, Voula Giouli, Kilian Evang, Daniel Zeman, Petya Osenova, Carole Tiberius, Simon Krek, Stella Markantonatou, Ivelina Stoyanova, Ranka Stankovic, Christian Chiarcos (2024)
    Predstavljamo trenutne aktivnosti na definisanju interfejsa leksikona i korpusa koji će služiti kao referenca u prikazu polileksemskih jedinica - višečlanih izraza - (različitih tipova - imenskih, glagolskih, itd.) u specijalizovanim leksikonima i povezivanju ovih unosa sa njihovim pojavljivanjima u korpusima. Konačni cilj je korišćenje ovakvih resursa za automatsko identifikovanje višečlanih izraza u tekstu. Uključivanje nekoliko prirodnih jezika ima za cilj univerzalnost rešenja koje nije usredsređeno na određeni jezik, kao i prilagođavanje idiosinkrazijama. Raspravljaju se izazovi u leksikografskom opisu višerečnih ...
    multiword expression lexicon, corpus, proof-of-concept lexicon encoding

  • The oil industry and climate changes

    Dejan Radivojević (2020)
    Uprkos tome što je problem klimatskih promena poznat dugi niz godina i dalje veliki broj ljudi poistovećuje pojam vremenskih prilika sa klimom ne uzimajući u obzir različitu dužinu njihovog trajanja. U medijima se vrlo često mogu naći katastrofična predviđanja vezana za zagrevanje naše planete usled neodgovornog ponašanja čoveka. Sa druge strane geolozi znaju da je tokom geološke prošlosti naše planete bilo mnogo toplijih intervala od današnjih kao i da ti intervali nisu neminovno rezultovali masovnim izumiranjem živog sveta već su ...
    vremenske prilike, klima, naftne kompanije, strategije, Srbija

  • A Model for Determining Fuzzy Evaluations of Partial Indicators of Availability for High-Capacity Continuous Systems at Coal Open Pits Using a Neuro-Fuzzy Inference System

    Miljan Gomilanović, Miloš Tanasijević, Saša Stepanović, Filip Miletić (2023)
    This paper presents a model for determining fuzzy evaluations of partial indicators of the availability of continuous systems at coal open pits using a neuro-fuzzy inference system. The system itself is a combination of fuzzy logic and artificial neural networks. The system availability is divided into partial indicators. By combining the fuzzy logic and artificial neural networks, a model is obtained that has the ability to learn and uses expert judgment for that learning. This paper deals with the ...
    системи, континуални системи експлоатације (роторни багер-транспортер-дробилично постројење), рударство, расположивост, меко рачунарство, фази логика, ANN, ANFIS

  • SrpCNNeL: Serbian Model for Named Entity Linking

    Milica Ikonić Nešić, Saša Petalinkar, Ranka Stanković, Miloš Utvić, Olivera Kitanović (2024)
    Ovaj rad predstavlja razvoj modela za prepoznavanje i povezivanje imenovanih entiteta (NEL) sa bazom znanja Vikipodaci za srpski jezik pod nazivom SrpCNNeL. Model je obučen da prepozna i poveže sedam različitih imenovanih tipova entiteta (osobe, lokacije, organizacije, profesije, događaji, demoni i umetnička dela) na skupu podataka koji sadrži rečenice iz romana, pravnih dokumenata, kao i rečenice generisane iz znanja Vikipodataka baza i Leksimirka leksička baza podataka. Dobijeni model je pokazao dobre performanse, postigavši F1 rezultat od 0,8 na test ...
    obeležavanje imenovanih entiteta, povezivanje imenovanih entiteta, Vikipodaci, NER, NEL

  • Machine Learning and Deep Neural Network-Based Lemmatization and Morphosyntactic Tagging for Serbian

    Ranka Stanković, Branislava Šandrih, Cvetana Krstev, Miloš Utvić, Mihailo Škorić (2020)
    The training of new tagger models for Serbian is primarily motivated by the enhancement of the existing tagset with the grammatical category of a gender. The harmonization of resources that were manually annotated within different projects over a long period of time was an important task, enabled by the development of tools that support partial automation. The supporting tools take into account different taggers and tagsets. This paper focuses on TreeTagger and spaCy taggers, and the annotation schema alignment ...
    Part-of-Speech tagging, lemmatization, corpus, evaluation, Serbian, morphological dictionary

  • Characterization and Environmental Evaluation of Recycled Aggregates from Construction and Demolition Waste in Belgrade City Area (Serbia)

    Filip Abramović, Miroslav Popović, Vladimir Simić, Vesna Matović, Radmila Šerović (2024)
    General Materials Science

  • FrameNet Lexical Database: Presenting a Few Frames Within the Risk Domain

    Aleksandra Marković, Ranka Stanković, Natalija Tomić, Olivera Kitanović (2021)
    U radu se daje kratak prikaz teorije semantike okvira, na kojoj je zasnovana leksička baza Frejmnet. Predstavljena je koncepcija ove mreže, kao i mogućnosti njene primene. Predstavljena je i leksička analiza koja se primenjuje u projektu izrade Frejmneta i ukazano na razlike između analize zasnovane na okviru u odnosu na analizu zasnovanu na reči. Zatim je prikazano nekoliko povezanih okvira koje prizivaju reči iz domena rizika. U radu je predstavljena i platforma NLTК pomoću koje se mogu koristiti ...
    Srpski jezik, semantika okvira, FrameNet, scenario rizika, rudarski korpus, obrada prirodnog jezika

  • Centar za hidrogeologiju karsta - 15 godina nauke i struke

    urednici Saša Milanović, Ljiljana Vasić, Zoran Stevanović, Branislav Petrović (2023)
    Centar za hidrogeologiju karsta
    ... umbrella of the newly formed Cathedra for Hydrogeology. A special contribution to the formation and development of special disciplines made by prof. Budimir Filipović, Who, as a mentor, directed the development of our hydrogeological school through the preparation of master's theses and doctoral dissertations ...
    ... and also projects Research, evaluation and importance of groundwater resources in the concept of sustainable development -– financed by the Ministry of Science and technological development, ON146018 (2008-2010), "Potential and bases Jfor sustainable use of groundwate!' Min. of Science and Education ...
    ... the University of Belgrade. Later, as a rector, member and president of the Serbian Royal Academy, he made an invaluable contribution to the development of education and sciences in Serbia (Mijatović, 1997; Stevanović, 2000, 2012). Cvijić made the most significant contribution to the theory of ...

  • Fuzzy stohastički model izbora sistema otvaranja podzemnog rudnika

    Saša M. Jovanović (2016-05-16)
    Investiciono okruženje skopčano sa rudarskom industrijom je veoma svojstveno kada seuporedi sa okruženjima koje susrećemo u tipičnim proizvodnim industrijama. Neke odkarakterisitka rudarstva, koje su često naznačene kao jedinstvene su: visok intenzitetinvesticija, dugi predproizvodni periodi, visok rizik i neobnovljivost resursa.Investiranje u sistem otvaranja rudnika predstavlja dobar primer ireverzibilneinvesticije. Takva investicija zahteva pažljivu analizu, jer nakon njene realizacije ona sene može nadoknaditi bez značajnog gubitka vrednosti. Očigledno je da izbor sistemaotvaranja podzemnog rudnika pripada strateškom planiranju...
    otkopavanje; otvaranje; mreže i grafovi; fuzzy skupovi; stohastičkiprocesi; indeks konveksnosti; sistemi podrške odlučivanju

  • Funkcionisanje i uticaj epikarsta na režim, bilans i kvalitet podzemnih voda istočnog dela karstnog sistema Suve planine

    Branislav Z. Petrović (2020)
    Epikarst je deo karstne izdani koji se nalazi u okviru nadizdanske zone i predstavlja kompleksnu tačku dodira i mešanja nekonsolidovanog materijala sa površine terena, ostataka karbonatnih stena izmenjenih korozivnim delovanjem vode, živog sveta i njihovih ostataka, koja je delimično zasićena podzemnom vodom. Kompletan sud o stepenu razvoja i prisustva epikarsta na nekom krečnjačkom terenu moguće je doneti uz multidisciplinarna i obavezna detaljna hidrogeološka istraživanja. Poligon za sprovedena istraživanja je bio karstni masiv Suve planine, koja u geološkom i geografskom smislu ...
    epikarst, karstni sistem, podzemne vode, procesi samoprečišćavanja, hidrohemijski i mikrobiološki procesi u podzemnoj vodi