Претрага
3224 items
-
EUROLAN 2021: Introduction to Linked Data for Linguistics Online Training School
Prva škola za obuku polaznika koju je organizovala COST akcija NexusLinguarum održana je od 8. do 12. februara 2021. godine sa ciljem da studenti, istraživači i stručnjaci nauče osnove lingvističke nauke o podacima. Tokom obuke polaznici su se upoznali sa širokim spektrom tema: od semantičkog veba, RDF -a i ontologija, do modeliranja i pretraživanja jezičkih podataka pomoću najsavremenijih ontoloških modela i alata. Škola je održana u okviru serije letnjih škola EUROLAN-a i organizovalo ju je virtuelno (onlajn) nekoliko instituta; ...nauka o lingvističkim podacima, povezani podaci u lingvistici, jezički podaci, EUROLAN, NexusLinguarum, COST akcija, škola za obukuMilan Dojchinovski, Julia Bosque Gil, Jorge Gracia, Ranka Stanković. "EUROLAN 2021: Introduction to Linked Data for Linguistics Online Training School" in Infotheca, Faculty of Philology, University of Belgrade (2021). https://doi.org/10.18485/infotheca.2021.21.1.7
-
OntoLex Publication Made Easy: A Dataset of Verbal Aspectual Pairs for Bosnian, Croatian and Serbian
Ovaj rad predstavlja novi jezički resurs za pretraživanje i istraživanje verbalnih aspektnih parova u BCS (bosanskom, hrvatskom i srpskom), kreiran korišćenjem principa Lingvističkih Povezanih Otvorenih Podataka (LLOD). Pošto ne postoji resurs koji bi pomogao učenicima bosanskog, hrvatskog i srpskog kao stranih jezika da prepoznaju aspekt glagola ili njegove parove, kreirali smo novi resurs koji će korisnicima pružiti informacije o aspektu, kao i link ka aspektnim parovima glagola. Ovaj resurs takođe sadrži spoljne linkove ka monolingvalnim rečnicima, Wordnetu i BabelNetu. ...Ranka Stanković, Maxim Ionov, Medina Bajtarević, Lorena Ninčević. "OntoLex Publication Made Easy: A Dataset of Verbal Aspectual Pairs for Bosnian, Croatian and Serbian" in Proceedings of the 9th Workshop on Linked Data in Linguistics @ LREC-COLING 2024, Turin, 20-25 May 2024, ELRA and ICCL (2024)
-
Bridging Computational Lexicography and Corpus Linguistics: A Query Extension for OntoLex-FrAC
OntoLex, dominantni standard zajednice za mašinski čitljive leksičke resurse u kontekstu RDF-a, Linked Data i tehnologija Semantičkog veba, trenutno se proširuje sa posebnim modulom za Frekvencije, Primere i Informacije zasnovane na Korpusu (OntoLex-FrAC). Predlažemo novi komponent za OntoLex-FrAC, koji se bavi inkorporacijom korpusnih upita za (a) povezivanje rečnika sa korpusnim mašinama, (b) omogućavanje RDF baziranih web servisa da dinamički razmenjuju korpusne upite i podatke odgovora, i (c) korišćenje konvencionalnih upitačkih jezika za formalizaciju unutrašnje strukture kolokacija, skica reči i ...standardizacija, digitalna leksikografija, OntoLex, upiti korpusa, povezani podaci, Lingvistički povezani otvoreni podaciChristian Chiarcos, Ranka Stanković, Maxim Ionov, Gilles Sérasset. "Bridging Computational Lexicography and Corpus Linguistics: A Query Extension for OntoLex-FrAC" in Proceedings of the 2024 Joint International Conference on Computational Linguistics, Language Resources and Evaluation (LREC-COLING 2024), Turin, 20-25 May 2024, LREC (2024)
-
Towards ELTeC-LLOD: European Literary Text Collection Linguistic Linked Open Data
Овај рад описује студију случаја о генерисању повезаних података креираних на основу обечежених текстуалних корпуса коришћењем формата размене података у обради природних језика (NIF). Као основа за ово истраживање послужио је подскуп корпуса ELTeC, који се састоји од 900 романа из периода 1840-1920 за 9 европских језика. Верзија романа са коментарима, у такозваном TEI level-2 формату, трансформисана је у NIF, формат заснован на RDF/OWL који има за циљ постизање интероперабилности између алата за обраду природних језика, језичких ресурса и ...Ranka Stanković, Christian Chiarcos, Miloš Utvić, Olivera Kitanović. "Towards ELTeC-LLOD: European Literary Text Collection Linguistic Linked Open Data" in LDK 2023 – 4th Conference on Language, Data and Knowledge, 12-15 September in Vienna, Austria, Lisabon : NOVA FCSH - CLUNL (2023). https://doi.org/10.34619/srmk-injj
-
Football terminology: compilation and transformation into OntoLex-Lemon resource
У овом раду представља се пројекат који је у развоју, креирање првог дигиталног фудбалског речника на српском језику, као и да демонстрација примене модела OntoLex и љегових модула. OntoLex-FrAC модул укључује информације о учесталости и примерима употребе екстрахованих из корпуса. У овом случају, креиран је корпус за специфичан домен под називом СрФудКо, који садржи чланке вести о фудбалу на српском језику. Вишечлани термини аутоматски су екстраховани из српског корпуса, а затим ручно евалуирани и класификовани као спортски или ...Jelena Lazarević, Ranka Stanković, Mihailo Škorić, Biljana Rujević. "Football terminology: compilation and transformation into OntoLex-Lemon resource" in LDK 2023 – 4th Conference on Language, Data and Knowledge, 12-15 September in Vienna, Austria, Lisabon : NOVA FCSH - CLUNL (2023). https://doi.org/10.34619/srmk-injj
-
Integrisanje heterogenih leksičkih resursa
Osnovna aktivnost Grupe za obradu prirodnih jezika na Matematičkom fakulteta Univeziteta u Beogradu je usmerena na razvoj različitih resursa za obradu srpskog jezika. Među njima su posebno značajni sistem morfoloških rečnika srpskog jezika razvijenih u okviru mreže RELEX [1] i semantička mreža (tipa wordnet) za srpski jezik razvijena u okviru međunarodnog projekta Balkanet. Radi se o dva heterogena leksička resursa, razvijena na osnovu sasvim različitih modela, koji samim tim sadrže i različite vrste leksičkih informacija. Integracijom ovih resursa, informacije ...... ). Tako oznaka _V=3ivati uz glagol povezati pokazuje da je ovaj svršeni glagol povezan sa nesvršenim glagolom povezivati, dok ga oznaka _A=2n povezuje sa pridevom povezan. Slično, nesvršeni glagol povezivati povezan je sa odgovarajućim svršenim glagolom povezati, pridevom povezivan i imenicom povezivanxe ...
... primer, sledećih pet lema iz DELAS rečnika povezati,V122+Perf+Tr+Iref+Ref_V=3ivati_A=2n (5) povezivati,V18+Imperf+Tr+Iref+Ref_V=5ati_N=2nxe_A=2n povezivanxe,N300+VN_V=3ti povezan,A1+PP_V=1ti povezivan,A1+PP_V=1ti je derivaciono povezano, pri čemu su derivacione veze, kao što smo videli ...
... sadrže ove reči pomoću relaciju DERIVED. Tako su, na primer, sledeća dva sinseta u srpskom WN povezana relacijom DERIVED na sonvu informacija iz MR: zdruzxiti:1, povezati:1, … (6) povezan:4 Mnogi glagoli u srpskom jeziku mogu se koristiti i kao povratni i kao nepovratni, u kom slučaju ...Ranka Stanković, Cvetana Krstev, Duško Vitas, Ivan Obradović, Gordana Pavlović-Lažetić. "Integrisanje heterogenih leksičkih resursa" in Festivalski katalog 11. Festivala informatičkih dostignuća INFOFEST 2004, 26th September - 2nd October, 2004, Budva, Montenegro, INFOFEST (2004)
-
Ontološki model upravljanja rizikom u rudarstvu
Olivera Kitanović (2021)Rudarska proizvodnja obuhvata kompleksne tehnološke sisteme, što nameće potrebu za uspostavljanjem i unapređivanjem sistema upravljanja rizikom. Heterogenost i obim podataka neophodnih za upravljanje rizikom zahtevaju sistem koji ih na fleksibilan način integriše i omogućava njihovo optimalno korišćenje. Osnovni cilj ove disertacije je razvoj ontologije za domen rudarstva i na njoj zasnovanog modela za upravljanje rizikom. Njegova realizacija podrazumeva i implementaciju algoritama ekstrakcije informacija za popunjavanje ontologije, kao i odgovarajuće softversko rešenje. Razvoj modela obuhvata i značajno proširenje rudarskog korpusa, kao ...rudarstvo, rizik, upravljanje rizikom, procena rizika, ontologija, semantička mreža, ekstrakcija informacija, upravljanje znanjem, računarska lingvistika... unutrašnjih ili eksternih skladišta podataka, najčešće korišćenjem koncepta povezanih otvorenih podataka (eng. linked open data). Ontologija rizika sastoji se od ontologije meta rizika, domenskog modela rizika i baze znanja o riziku. Manuelan, pojedinačnu unos podataka i specifikacija procesa, iako su ...
... Glavni cilj pristupa je objedinjavanje i povezivanje svih raspoloživih pojmova u domenu rudarstva i rizika u povezanu bazu znanja, koju uz terminološku bazu podataka Termi čine i povezani podaci dostupni preko SPARQL pristupne tačke, sistem pravila i konačnih automata razvijen u alatu Unitex, ontologija ...
... smo težili da publikujemo resurse saglasno tehnologiji povezanih podataka, koristeći njegove standarde modeliranja i principe deljenja mašinski čitljivih međusobno povezanih podataka na vebu. Ova vizija globalno dostupnih i povezanih podataka na vebu, zasnovana na RDF standardima semantičke mreže, ...Olivera Kitanović. Ontološki model upravljanja rizikom u rudarstvu, Beograd : [O. Kitanović], 2021
-
Испитивање магнетске сусцептибилности прашине антропогеног порекла
... na sekundarno poreklo, dok varijacije koje nisu povezane sa odgovarajućom varijacijom FD označavaju doprinos ferimagnetičnih minerala primarnog porekla. Veliki broj ekoloških istraživanja danas zasniva se na merenju jer magnetski podaci služe kao početne informacije za rezultate dobijene ...
... osi (1-7) dane u nedelji (ponedeljak - nedelja) U podacima iz Novog Sada (Slika 1, levo) postoji nedeljna tendencija manjeg magnetskog zagađenja nedeljom nego radnim danima, osim tokom septembra. Druga karakteristika podataka je da ne postoji značajna razlika između stepena zagađenja u ...
... na dve srpske stanice predstavljaju pouzdani marker stepena antropogenog zagađenja. Podaci su ograničeni na samo četiri meseca, tako da nije izvršen monitoring u toku grejne sezone. Takođe, nedostaju i podaci o masi PM10, o smeru kretanja vetra u toku ispitivanih meseci, o temperaturama i padavinama ...Дубравка Новичић, Весна Цветков, Весна Дамњановић. "Испитивање магнетске сусцептибилности прашине антропогеног порекла" in VII Меморијални научни скуп из заштите животне средине доцент др Милена Далмација Нови Сад, 01-02. април 2019, Природно-математички факултет, Департман за хемију, биохемију и заштиту животне средине (2019)
-
Sinteza i strukturna karakterizacija mikroporoznih arsenata i fosfata
Sabina Z. Kovač (2015-09-28)Predmet rada i istraživanja ove doktorske disertacije su sinteza i strukturnekarakteristike novih kristalnih arsenata i fosfata koji sadrže Mg, K, Ca, Mn, Fe, Co, Ni,Cu, Zn, Sr, Ba i druge katjone. U strukturama arsenata i fosfata, AsO4- i PO4-tetraedrinajčešće se vezuju sa tetraedarski ili oktaedarski koordinisanim katjonima prelaznihmetala formirajući otvorene strukture (slojeve ili 3D mreže) sa širokim opsegomrazličitih topologija. U šupljinama ili porama u obliku povezanih ili nepovezanihkanala, tunela, kaveza i međuslojnog prostora mogu se ugraditi različiti vanmrežni joni(obično ...... novim tipom otvorene 3D strukture i odnosom Zn:P = 4:3. Oba jedinjenja dobijena su hidrotermalnom sintezom (poglavlje 3.1). Poređenje ova dva jedinjenja sa jedinjenjima koja sadrže lance TP2O8 4‒ (T = Zn, Al), kao u ZnP2, ili imaju otvorenu mrežnu 3D strukturu sa rogljevima povezanim tetraedrima ...
... ZnP2 sadrži tetraedre ZnO4 i PO4 povezane u lance preko zajedničkih rogljeva i katjone etilendiamonijuma H2en2+, kao organski templat. Lanci su povezani vodoničnim vezama sa katjonima H2en2+. Posebne karakteristike novog tipa strukture koju ima Zn4P3 jesu otvorena 3D mreža, vanmrežni katjoni NH4 ...
... strukturne jedinice ove strukture, izgrađene od dva ZnO4 i dva PO4-tetraedra povezana zajedničkim rogljevima, formiraju cinkofosfatne tetraedarske lance duž ose c. Lanci su međusobno povezani tako da formiraju otvorenu 3D mrežnu strukturu sa 8M kanalima duž ose b, a ispunjavaju ih atomi kalijuma ...Sabina Z. Kovač. "Sinteza i strukturna karakterizacija mikroporoznih arsenata i fosfata" in Универзитет у Београду, Универзитет у Београду, Рударско-геолошки факултет (2015-09-28)
-
Употреба веб платформе Омека за дигиталне библиотеке из домена рударства
У овом раду биће представљена Омека, веб платформа за приказивање дигиталних колекциjа и систем за управљање њиховим садржаjем. Њену примену у области техничких наука, а конкретно у области рударства, приказаћемо на примеру дигиталне библиотеке ROmeka@RGF. За Омеку смо се определили првенствено због чињенице да jе jедноставна за коришћење, има обимну пратећу документациjу и не захтева уско специфичне информатичке вештине што jе чини приступачном за већину корисника, а нарочито за рударске инжењере, коjима jе ова дигитална библиотека првенствено намењена. Документа ...... библиотеке су колекциjе дигиталних обjеката, коjи су у виду различитих дигиталних података (текст, слика, звук, видео, анимациjа) или њихових комбинациjа (мултимедиjа) ускладиштени на мрежи, описани различитим метаподацима и повезани са другим информационим сервисима. Краjњи корисници им могу приступати и користити ...
... ресурси (Interactive Resource), веб странице, мултимедиjални наставни обjекти, сервиси за ћаскање; – скупови података (Dataset), кодирани подаци у дефинисаноj структури: листе, табеле и базе података; – физички обjекти (Physical Object), неживи, тродимензионални чврсти обjекти, коjе у дигиталним библиотекама ...
... са циљем да се прикупе, систематизуjу, обраде и похране стручни текстови из области рударства, чиме би се обезбедила основа не само за различита лингвистичка и 1 http://romeka.rgf.rs Инфотека, год. 17, бр. 2, 2017. 27 Томашевић А. и др., „Употреба веб платформе Омека...“, стр. 27–51 терминолошка ...Александра Томашевић, Биљана Лазић, Далибор Воркапић, Михаило Шкорић, Љиљана Колоња. "Употреба веб платформе Омека за дигиталне библиотеке из домена рударства" in Инфотека, Филолошки факултет, Универзитет у Београду; Универзитетска библиотека „Светозар Марковић“; Заједница библиотека универзитета у Србији (2017)
-
Kristalne strukture Cs2HoSi4O10F i Cs2TmSi4O10F
... Cs2YSi4O10F [1] i Cs2ErSi4O10F [2]. Kristalnu s O4-tetraedara koji su povezani lancima REEO4F2-oktaedara. U tunelima koji nastaju konden juma. SiO4- tet gljeva one, odnosno cevastu strukturu. REEO4F2-oktaedri me su povezan uora, koji se nalaze u apikalnim rogljevima. Slika 1. Projekcija ...
... rastvora (Tmax = 1373 K) koriste i REE2O3 (REE = Ho, Tm), SiO2 i CsF kao polazne suptance. Kristalne strukture oba jedinjenja su iz difrakcionih podataka prikupljenih na odabranim monokristalima. Dobijena jedinjenja su i r prostornoj grupi Pnma sa slede elija: a = 22,3809 (7), b = 8,8686 (3), c = ...Predrag Dabić, Sabina Kovač, Aleksandar Kremenović. "Kristalne strukture Cs2HoSi4O10F i Cs2TmSi4O10F" in XXVII konferencija Srpskog kristalografskog društva, Kragujevac, 16-17. septembar 2021., Beograd : Srpsko kristalografsko društvo (2021)
-
Uticaj geološke neizvesnosti u razvoju rudarskih projekata
Rudarstvo je industrija koja se nosi sa različitim vrstama neizvesnosti i rizika zbog svoje prirode i specifičnosti. Neizvesnost u rudarstvu može poticati iz različitih izvora i uticati na različite aspekte rudarskih projekata. Kao jedan od dominantnih faktora, ističe se geološka neizvesnost. Geološka neizvesnost igra ključnu ulogu u rudarstvu i može značajno uticati na procenu resursa i rezervi, planiranje eksploatacije, ekonomsku isplativost i upravljanje rizicima. Ova neizvesnost se ne može eliminisati, ali se uz primenu adekvatnih standarda i zakona može ...... , obrada i kontrola podataka, • Geološka interpretaciju ı modeliranje, • Analizaiprocena sadržaja,i • Procenai kontrola rizika. Procena resursa treba da bude kompletirana sa procenom rizika. Svi numerički modeli imaju višestruke značajne izvore rizika, vezane za podatke, geološku interpretaciju ...
... kompetentnih lica. Ocena pouzdanosti procenjenih resursa zasniva se na oceni pouzdanosti raspoloživih podataka koji čine osnovu procene resursa. Za ocenu pouzdanosti razmatraju se svi raspoloživi podaci, za ležište u celini ili po pojedinim njegovim delovima, i to su (Milensko Savić, Mile Bugarin, 2019) ...
... ciljeva rudarskog. projekta kompromitovana je stalnim pogoršanjem kvaliteta ležišta na kojima se vrši cksploatacija, kao i značajnoj dozi ncizvesnosti povezane sa geološkim, ekonomskim i tehničkim parametrima proizvodnje (Stevanović D., 2015). ! Asistent Marković Petar, Univerzitet u Beogradu, Rudarsk ...Petar Marković, Dejan Stevanović, Mirjana Banković. "Uticaj geološke neizvesnosti u razvoju rudarskih projekata" in XI Međunarodna konferencija "Ugalj i kritični minerali 2023", CCM 2023, Zlatibor, 11-14. oktobar 2023., Beograd : Jugoslovenski komitet za površinsku eksploataciju (2023)
-
Развој геолошког информационог система Републике Србије
Геолошки информациони систем Србије (ГеолИСС) је пројектован, првенствено, са намером ефикасног дигиталног архивирања геолошких и њима сродних података. У овом раду је приказана структура базе података као основа за развој геолошки конципираног ГИС-а. Нови, објектно орјентисани (О-О) начин моделирања омогућио је дефинисање самосталних типова објеката, хијерархијски повезаних кроз тополошке и друге релације, чиме је обезбеђена њихова медјусобна интеракција. Објектно оријентисано моделирање извршено је коришћењем унифицираног језика моделирања (UML) и CASE алата, кроз концептуални и логички ниво. Физички модел ће ...... архивирања геолошких и њима сродних података. У овом раду је приказана структура базе података као основа за развој геолошки конципираног ГИС-а. Нови, објектно орјентисани (О-О) начин моделирања омогућио је дефинисање самосталних типова објеката, хијерархијски повезаних кроз тополошке и друге релације ...
... начина моделирања геолошких података, односно основни принципи објектно орјентисане (О-О) технологије и њихова примењивост. Идеја свега је развијање метамодела архивирања и аквизиције геолошких података. Кључне речи: ГеолИСС, геолошки подаци, Управљање базама података, Концептуални модел, Логички ...
... ажурирања, претраживања и одржавања геолошких података; − флексибилност и проширивање у складу са технолошким трендовима развоја база просторних података; − инволвирање постојећих дигиталних и аналогних геолошких података; − компакност и интегритет података; − стварање претпоставке за грађење базе ...Бранислав Благојевић, Бранислав Тривић, Ненад Бањац, Ранка Станковић, Велизар Николић. "Развој геолошког информационог система Републике Србије" in 14. конгрес геолога Србије и Црне Горе са међународним учешћем, Нови Сад, 18-20. октобар 2005, Cpпско геолошко друштво и Caвeз геолошких друштава Србије и Црне Горе (2005)
-
The different approaches in seismic stratigraphy interpretation
Dejan Radivojević (2018)U tekstu su prikazana dva osnovna pristupa u seizmostratigrafskoj interpretaciji. Prvi kao polaznu osnovu ima seizmičke sekcije, čija se interpretacija u kasnijoj fazi koreliše sa bušotinskim podacima. Drugi u prvoj fazi analizira podatke dobijene dubokim bušenjem koji se kasnije korelišu sa seizmičkim sekcijama. Prikazan je hronološki redosled i objašnjen postupak pri seizmostratigrafskoj interpretaciji oba pristupa. Ovakav način interpretacije omogućio je naftnim kompanijama detaljnije i preciznije sagledavanje geoloških odnosa, smanjenje rizika istraživanja i racionalnije projektovanje razradnih bušotina.seizmostratigrafija, istraživanje nafte i gasa, karakteristične seizmičke sekvence, seiz-mofacijalna analiza... kontrole na os- novu podataka bušenja, karta seizmičkih facija ostaje otvorena za različite geološke interpretacije. Primer karte seizmičkih facija je prikazan na slici 5 [3]. Hronostratigrafski dijagrami koriste se za prikaz vremenskih odnosa depozicionih sistema i sistemskih grupa (system ...
... ma se rešava različitim postupcima obrade seizmičkih podataka. Sledeću fazu u interpretaciji predstavlja pove- zivanje seizmičkih podataka i bušotinskih podataka (ukoliko oni postoje). Radi povezivanja seizmičkih i bušotinskih podataka (geovalidacije) neophodno je poda- tke o dubinama nabušenih ...
... talasa u sloje- vima. Sintetički seizmogram je prezentacija podataka akustičnog i karotaža gustine u formi seizmičke trase. Podaci registrovani visoko frekventnim akustičnim karotažom se prevode u niskofrekventne seizmičke podatke. Reflektovani talas odbija se pod uglom koji je jednak upadnom ...Dejan Radivojević. "The different approaches in seismic stratigraphy interpretation" in Tehnika – rudarstvo, geologija i metalurgija, Savez inženjera i tehničara Srbije, Beograd (2018). https://doi.org/10.5937/tehnika1802211R
-
Magmatizam i metamorfizam - geohemijsko-geodinamička perspektiva
Vladica Cvetković, Kristina Šarić, Ana Mladenović. Magmatizam i metamorfizam - geohemijsko-geodinamička perspektiva, Beograd : Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet ; Štip : Univerzitet "Goce Delčev", Fakultet za prirodni i tehnički nauki, 2019
-
High-resolution sequence stratigraphy of carbonates - theory and examples
Jelena Stefanović, Dejan Radivojević (2020)Циљ рада је да кроз теоријски аспект и примере примене представи секвенциону стратиграфију високе резолуције карбонатних седимената. У том смислу први део се односи на појам и значење високе резолуције у секвенционој стратиграфији. Од временских и просторних скала које одговарају сеизмичким профилима у последњих двадесет година метода је нашла примену на скалама које одговарају бушотинским подацима или изданцима. Као најпогоднији седименти за овај тип истраживања су се показали карбонати јер су осетљиви на еустатичке промене, а основе секвенционе стратиграфије ...... развоја високорезолутивног приступа када се бушотински и подаци са терена користе индивидуално. На овај начин није промењен методолошки приступ већ је отворена могућност да се на мањем географском подручју (скале мање од 101 m) одређене седиментне творевине интерпретирају у контексту стратиграфских циклуса ...
... басену захтевала је крупнију размеру која се не може ефективно постићи сеизмичким подацима. Већа резолуција се постиже применом методе секвенционе стратиграфије на бушотинским и подацима са изданка. Анализа ових података је временске и просторне скале сеизмичких профила (104-107 година и 104-106 m) ...
... постепено се јавила потреба за детаљнијом геолошком сликом тј. Повећањем резолуције података који се користе при истраживањима. Резолуција се у овом контексту односи на квалитативни и квантитативни карактер података. Из наведеног као последица настаје секвенциона стратиграфија високе резолуције, чије ...Jelena Stefanović, Dejan Radivojević. "High-resolution sequence stratigraphy of carbonates - theory and examples" in Zapisnici Srpskog geološkog društva za 2020. godinu, Srpsko geološko društvo (2020)
-
Razvoj modela upravljanja cirkulacijom u postupku bušenja korišćenjem neuro fazi sistema zaključivanja
Seyed Ali S. Razeghi (2022)Gubitak isplake predstavlja nekontrolisano isticanje bušaćeg fluida kroz formacije kao što su kaverne, pukotine, ili drugi slojevi. Tradicionalne metode procene gubitka isplake se zasnivaju na primeni seizmičkih podataka ili pronalasku „mesta“ gubitka isplake na osnovu raspoloživih podataka iz susednih bušotina. Međutim, ove metode procene nisu pouzdane.‘ U disertaciji je izvršena analiza i procena uticaja parametara bušenja, geoloških faktora, karakteristika formacije i fluida na gubitak isplake kao i na formiranje fraktura u formacijama. Uspostavljeni su modeli koji podrazumevaju proces obrade ...Seyed Ali S. Razeghi. Razvoj modela upravljanja cirkulacijom u postupku bušenja korišćenjem neuro fazi sistema zaključivanja, Beograd : [S. Razeghi], 2022
-
Грешка инклинације код депозиционе реманетне магнетизације
Mirko Petković, Vesna Cvetkov (2019)... da proporcionalnost anizotropije ARM duž dva upravna pravca može biti u domenu 𝑎 ∈ (0, ∞), za sintetički podatak pod rednim brojem 4 u Tabeli 1. izračunate su vrijednosti 𝑎 - faktora. Podatak je uzet nasumično, a granična vrijednost 𝑎 - faktora je 20 iz razloga što nakon ove vrijednosti funkcija ...
... mjerenja (plave tačkice), linearno aproksimirani podaci (crvena puna linija) II KONGRES GEOLOGA BOSNE I HERCEGOVINE SA MEĐUNARODNIM UČEŠĆEM II КОНГРЕС ГЕОЛОГА БОСНЕ И ХЕРЦЕГОВИНЕ СА МЕЂУНАРОДНИМ УЧЕШЋЕМ 324 Prethodno linaerno aproksimirani podaci imaju sledeću jednačinu prave: 𝑦 = 1,187 ∙ ...
... Anizotropija magnetske susceptibilnosti Vektor slabog magnetskog polja 𝐇 primjenjenog nad uzorkom i indukovanog vektora magnetizacije 𝐌 u uzorku povezani su skalarnom veličinom koja je nezavisna od pravca polja i vektora magnetizacije, magnetskom susceptibilnošću (𝜒). Ukoliko magnetičnost uzorka zavisi ...Mirko Petković, Vesna Cvetkov. "Грешка инклинације код депозиционе реманетне магнетизације" in II Когрес геолога Босне и Херцеговине са међународним учешћем , Удружење геолога у Босни и Херцеговини (2019)
-
Razvoj integralnog modela za optimizaciju diskontinualnog sistema proizvodnje na površinskim kopovima nemetala
Miodrag Čelebić (2024)Izbor optimalne mehanizacije u diskontinualnom sistemu transporta je jedna od najvažnijih odluka koju treba donijeti prilikom projektovanja površinskih kopova. Pri izboru optimalne mehanizacije, uticaj ima veliki broj faktora, kako prirodnih – geoloških i ekoloških, tako i tehničkih, ekonomskih i socijanih. Neki od njih se mogu izraziti numerički, u određenim mijernim jedinicama, a neki opisno, lingvističkim varijablama, shodno uslovima koji vladaju na rudnim ležištima, a koje karakterišu visok stepen neizvjesnosti i neodređenosti kako prilikom istraživanja, tako i tokom procesa eksploatacije ...izbor mehanizacije, tehnologija eksploatacije, diskontinualani sistem, ekspertsko odlučivanje, lingvističke varijable, MCDM, FAHPMiodrag Čelebić. Razvoj integralnog modela za optimizaciju diskontinualnog sistema proizvodnje na površinskim kopovima nemetala, Beograd : [M. Čelebić], 2024
-
Tektono-termalna evolucija kontakta Dinarida i Karpato-Balkanida u području Jastrepca
Dalibor Erak (2019)Predmet istraživanja doktorske disertacije je tektonska evolucija područja planine Jastrebac u centralnoj Srbiji, gde višefazna tektonska aktivnost od mezozoika do danas komplikuje rekonstrukciju strukturnih odnosa i geološke evolucije ovog prostora. Kompleksna višefazna evolucija planine Jastrebac u Srbiji je demonstrirana kombinovanjem kinematskih podataka prikupljenih na terenu i mikrostrukturnih opservacija sa dodatnim termohronološkim podacima “fission track” i podacima odredbe starosti metodom U-Pb na cirkonima. Gornjokredna ekshumacija bila je praćena gornjokredno-eocenskim navlačenjem i magmatizmom vezanim za kontinentalnu koliziju, pri čemu je akreciona ...... interkalacija, sinhronih asimetričnih nabiranja i formiranja reversnih “britl” raseda, kao i finalnog formiranja otvorenih uspravnih simetričnih nabora, istovremenih i genetski povezanih sa utiskivanjem centralnog plutona u toku poslednje kontrakcione D4 faze. Tektonska inverzija opservirana u centralnoj ...
... et al., 2006), pri skorijim istraživanjima, na osnovu jednog seta visokotemperaturnih termohronoloških podataka (visoka rezolucija Rb-Sr, Toljić et al., 2013) i utiskivanja genetski povezanog plutona u podini detačmenta (npr. Bukulja pluton ~23 Ma, Stojadinovic et al., 2017) dobijeno je oligocensko ...
... gornjokredne starosti, može se interpretirati faza gornjokredne ekshumacije povezane sa smicanjem, praćenog tektonskim transportom ka istoku. Međutim, ovakva interpretacija bi bila spekulativna, ako bi se bazirala samo na podacima dostupnim u istraživanom području, pošto razlika u hlađenju od ~180 °C ...Dalibor Erak. Tektono-termalna evolucija kontakta Dinarida i Karpato-Balkanida u području Jastrepca, Beograd : Rudarsko-geološki fakultet, 2019